Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 21.06.2004, sygn. PI/005-508/04/CIP/03, Izba Skarbowa w Gdańsku

Temat interpretacji

Spółka Gazownictwa za przyłączenie podmiotów do sieci gazowej pobiera opłaty zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w art. 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo Energetyczne. Zgodnie z pismem Ministra Finansów PP1-7204/47/99/KSz z dnia 20.08.1999r. czynność przyłączenia i pobierania z tego tytułu opłaty nie była traktowana jako świadczenie usług.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 6 w/w ustawy, zgodnie z którym przez towary należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 nowej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1), rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W świetle powyższego, Spółka Gazownictwa, która jest obowiązana na mocy art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. 03, Nr 153, poz. 1504) do zawarcia umowy o przyłączenie, umowy sprzedaży paliw lub umowy przesyłowej z odbiorcami albo podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, świadczy w tym zakresie usługę. Zgodnie z art. 7 ust. 4 tej ustawy za przyłączenie do sieci pobiera się opłatę określoną na podstawie ustalonych w taryfie stawek. Należy zatem uznać, iż dokonanie przez Spółkę Gazownictwa odpłatnego przyłączenia do sieci stanowi świadczenie usług i jest objęte opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Usługi te zgodnie z art. 41 ust. 1 w/w ustawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej w wysokości 22 % oraz podlegają dokumentowaniu fakturą VAT, wystawioną zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971).

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż Spółka pobiera opłaty sankcyjne od odbiorców gazu za nielegalnie pobrane paliwa gazowe oraz inne czynności związane z nieprawidłowym korzystaniem z przyrządów pomiarowych i urządzeń gazowych.

Odnośnie opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat, o których mowa w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego tj. opłat za nielegalny pobór paliwa lub energii zdefiniowany w art. 3 pkt 18 Prawa energetycznego jako pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy z przedsiębiorstwem lub niezgodnie z umową, stwierdzić należy, że:

• Pobranie przez Spółkę jedynie opłat sankcyjnych (odszkodowania) za nielegalny pobór gazu lub stwierdzenie innych nieprawidłowości nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
• Mając na uwadze zaś art. 5 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, należy stwierdzić, iż dopuszczenie się przez odbiorcę nielegalnego poboru gazu tj. czynu niedozwolonego w rozumieniu art. 415 K.c. powoduje zaistnienie stosunku cywilnoprawnego o charakterze zobowiązaniowym między dostawcą gazu a jego odbiorcą. Pobieranie zatem przez Spółkę opłat za pobór gazu, w przypadku możliwości ustalenia rzeczywistej ilości nielegalnie pobranego gazu na podstawie odczytu stanu licznika, stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako czynność wymieniona w art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do kwestii umów przyłączeniowych zawartych przed 1 maja 2004r. z równoczesnym wystawieniem dokumentów obciążeniowych oraz samym podłączeniem odbiorcy do sieci po 1 maja 2004r. stwierdzić należy, że czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) opłata za przyłączenie do sieci gazowej nie była czynnością podlegającą przepisom tej ustawy. Z chwilą wejścia w życie nowej ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), w której dokonano zmiany ustawowych definicji w zakresie dostaw towaru i świadczenia usług, przyłączenie do sieci gazowych w myśl przepisów w/w ustawy stanowi świadczenie usług i podlega opodatkowaniu wg stawki 22%.

W przypadku jednakże gdy zawarte z użytkownikami umowy o przyłączenie do sieci gazowej oprócz warunków określały także wysokość opłaty za przyłączenie i dokonano zapłaty za powyższe czynności przed 1 maja 2004r. tj. w okresie gdy opłaty za przyłączenie do sieci nie podlegały przepisom ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług, to samo wykonanie czynności przyłączenia po 1 maja 2004r. również nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W zakresie stosowanych przez Spółkę Gazownictwa bonifikat i upustów za niedotrzymywanie standardów jakościowych obsługi odbiorców, ma zastosowanie przepis art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Jednocześnie w art. 29 ust. 4 ustanowiono, iż obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, upustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

Bonifikata zgodnie z definicją Słownika języka polskiego oznacza "zniżkę od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę, (opust, rabat)".

W świetle powyższego bonifikaty i upusty za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców, jeżeli są związane z dostawami, które podlegają opodatkowaniu, należy uznać za kwoty obniżające podstawę opodatkowania - obrót.

Zatem, udzielenie przez Spółkę Gazownictwa bonifikat np.: za dostarczanie gazu o obniżonym cieple spalania oraz zmniejszenia wartości sprzedaży w wyniku zmiany zakwalifikowania w taryfie, pomniejsza obrót czyli podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.