Temat interpretacji

Prawidłowość wystawianych przez kontrahenta faktur VAT oraz prawidłowość odmowy akceptacji przez kontrahenta not korygujących. Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na Wnioskodawczynię i jej małżonka.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2013 r. (data wpływu 27 marca 2013 r.) uzupełnionym pismami z dnia 12 czerwca 2013 r. (data wpływu 14 czerwca 2013 r.) oraz z dnia 28 czerwca 2013 r. (data wpływu 3 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• prawidłowości wystawianych przez kontrahenta faktur VAT na Wnioskodawczynię i jej małżonka oraz odmowy akceptacji przez kontrahenta not korygujących wystawionych przez Wnioskodawczynię jest nieprawidłowe;

• prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na Wnioskodawczynię i jej małżonka jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• prawidłowości wystawianych przez kontrahenta faktur VAT na Wnioskodawczynię i jej małżonka oraz odmowy akceptacji przez kontrahenta not korygujących wystawionych przez Wnioskodawczynię;

• prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na Wnioskodawczynię i jej małżonka.

Pismami z dnia 12 czerwca 2013 r. i 28 czerwca 2013 r. uzupełniono wniosek o doprecyzowanie opisu zaistniałego stanu faktycznego oraz własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Od dnia 25 lipca 1995 r. Wnioskodawczyni i jej mąż są właścicielami nieruchomości. Wnioskodawczyni i jej mąż są właścicielami na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, w drodze darowizny od rodziców Wnioskodawczyni (akt notarialny 25 lipca 1995 roku).

Działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej Wnioskodawczyni prowadzi od 8 sierpnia 1995 roku. W okresie późniejszym działalność tę Wnioskodawczyni rozszerzyła o inne usługi. Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku VAT, a księgowość prowadzi na zasadach ogólnych. Od roku 2011, Wnioskodawczyni prowadziła spór sądowy dotyczący warunków użytkowania gruntów znajdujących się pod wodami, zakończony prawomocnym wyrokiem we wrześniu 2012 roku. Od 2009 roku Wnioskodawczyni otrzymywała faktury od Wystawcy, z tytułu użytkowania gruntów pod wodami, gdzie nabywcą jest małżeństwo.

Pomimo wielokrotnych pism Wnioskodawczyni oraz dostarczenia przez Wnioskodawczynię not korygujących Wystawca, twierdzi, iż postępuje prawidłowo powołując się na prawo wodne. Prośby Wnioskodawczyni związane z zamieszczeniem nr NIP oraz właściwej nazwy odbiorcy są odrzucane. Do wystawcy faktur Wnioskodawczyni przesyłała również wyciąg z CEiDG, z którego jednoznacznie wynika, że tylko Wnioskodawczyni jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i Wnioskodawczyni wyczerpała tym sposobem dalsze możliwości dochodzenia swoich racji w zakresie zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów.

Nieruchomość Wnioskodawczyni otrzymała w formie darowizny, gdyż z rodzeństwa tylko ona miała plany prowadzenia na niej działalności gospodarczej.

Nieruchomość jest w całości wykorzystywana do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza jest prowadzona wyłącznie przez Wnioskodawczynię. Darowiznę w formie aktu notarialnego zawarto, gdy jeszcze Wnioskodawczyni nie prowadziła działalności gospodarczej. Faktury objęte wnioskiem dotyczą wyłącznie działalności opodatkowanej 23% VAT produkcja energii elektrycznej z elektrowni wodnej. Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Na fakturach wystawionych na Wnioskodawczynię wykazano podatek VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy kontrahent (jednostka administracji samorządowej) prawidłowo odmówił akceptacji not korygujących Wnioskodawczyni i czy tym samym prawidłowo wystawia faktury na Wnioskodawczynię i męża Wnioskodawczyni, bez numeru NIP Wnioskodawczyni...
2. W przypadku odpowiedzi, iż Wystawca postępuje zgodnie z przepisami prawa, to czy Wnioskodawczyni może odliczyć podatek naliczony od faktury wystawionej w dotychczasowy sposób...

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku z dnia 28 czerwca 2013 r.), Wystawca postępuje niezgodnie z przepisami, a powoływanie się na opinię nawet najbardziej zasłużonego autora Komentarza do ustawy Prawo wodne Pana Mirosława Kałużnego jest co najmniej dziwne. Ani opinia Pana Kałużnego, ani jego komentarz nie stanowią źródła prawa.

Komentarz odnosi się do prawa wodnego, a niniejsze zapytanie do prawa podatkowego. Wystawione przez Wystawcę faktury mają swoje źródło prawa w ustawie o podatku od towarów i usług, czy też w rozporządzeniu wykonawczym, którego delegacja jest w tej ustawie. Warunkiem koniecznym odliczenia podatku naliczonego, jest związek przyczynowo skutkowy pomiędzy źródłem przychodu a wydatkiem.

W przypadku Wnioskodawczyni, przy produkcji energii elektrycznej, wydatek na opłatę z tytułu użytkowania gruntów znajdujących się pod wodami jest wydatkiem koniecznym. W związku z powyższym, zgodnie z prawem podatkowym, który ma pełną autonomię prawną i nie musi się odwoływać do innych gałęzi prawa, Wystawca winien wystawić fakturę z NIP-em Wnioskodawczyni oraz nazwą firmy Wnioskodawczyni, pomijając imię małżonka.

Gdyby jednak Ministerstwo Finansów nie podzielało wyżej wskazanych poglądów, to i od takich faktur, zdaniem Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT. Forma wystawianych faktur jest niezależna od Wnioskodawczyni i niezmieniona pomimo wystawionych not korygujących oraz rozlicznych pism w tej sprawie.

Wnioskodawczyni uważa, że negatywna odpowiedź również na drugie z pytań byłaby dla Wnioskodawczyni krzywdząca. Nie mając wpływu na formę wystawionego dokumentu, jednocześnie pozbawiono by Wnioskodawczynię możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT i uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodu.

Noty korygujące Wnioskodawczyni wystawiła zgodnie z § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. ze zmianami. Wnioskodawczyni uważała i nadal uważa oraz podtrzymuje swoje stanowisko, że wystawca faktur Wystawca powinien jako odbiorcę wpisać firmę Wnioskodawczyni, a nie jak to robi dotychczas Wnioskodawczynię i jej męża. W nocie zdaniem Wnioskodawczyni wskazano prawidłową treść.

Jednak zgodnie z § 15 pkt 2 Nota korygująca wymaga akceptacji wystawcy faktury. Takiej akceptacji nie było, a wystawca stoi na stanowisku, że opinia Wnioskodawczyni jest prawnie wadliwa, gdyż zgodnie z prawem wodnym, decyzja i faktury winny być wystawione na obojga małżonków.

Wnioskodawczyni nadal obstaje przy stanowisku, że prawo podatkowe jako autonomiczna gałęź prawa ma odrębne regulacje, w tym określenie podmiotu podatku czy prawidłowego wystawiania faktur.

Reasumując, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że wystawca winien zaakceptować noty korygujące wystawione przez Wnioskodawczynię i następne faktury winny być wystawione wyłącznie na firmę Wnioskodawczyni.

Jeżeli odpowiedź na ww. pytanie Wnioskodawczyni będzie odmienna, to Wnioskodawczyni uważa, że ma prawo do potrącenia podatku naliczonego z dotychczas wystawianych faktur, gdyż jest bezpośredni związek pomiędzy zakresem działalności Wnioskodawczyni a wystawionymi przez Wystawcę fakturami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

• nieprawidłowe w zakresie prawidłowości wystawianych przez kontrahenta faktur VAT na Wnioskodawczynię i jej małżonka oraz odmowy akceptacji przez kontrahenta not korygujących wystawionych przez Wnioskodawczynię,

• prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na Wnioskodawczynię i jej małżonka.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2011 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177 poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy w brzmieniu od 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w ust. 8 powołanego artykułu, Minister Finansów w rozporządzeniu z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360, z późn. zm.) zwanego dalej rozporządzeniem, określił m. in. szczegółowe zasady wystawiania faktur oraz dane, które powinny zawierać.

W myśl § 4 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia, fakturę wystawia:

1. zarejestrowany podatnik VAT czynny;
2. podatnik, o którym mowa w art. 16 ustawy, przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu.

Faktury mogą również wystawiać zarejestrowani podatnicy VAT zwolnieni.

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać:

1. datę jej wystawienia;
2. kolejny numer, nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich rabatów, w tym za wcześniejsze otrzymanie należności, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku, od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem.

Natomiast, w świetle z § 5 ust. 1 rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 r., faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11,
3. numer kolejny faktury oznaczonej jako FAKTURA VAT,
4. dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury,
5. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
6. miarę ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług,
7. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku,
8. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto;
9. stawki podatku,
10. sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu,
11. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
12. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

Z powyższej powołanych uregulowań wynika, iż faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imię i nazwisko lub nazwy podatnika/sprzedawcy i nabywcy, ich adresy. Wskazane dane mają na celu identyfikację stron transakcji gospodarczej.

Faktury wystawiane przez podatników pełnią fundamentalną rolę na gruncie podatku od towarów i usług. Są one dokumentem służącym dokumentacji transakcji oraz będącym podstawą do jej zaksięgowania w księgach stron tej transakcji, jak również stanowią podstawę do odliczenia podatku naliczonego.

Instrumenty do korekty faktur przewidziane zostały w § 14 ust. 1 oraz w § 15 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Przepis § 14 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że fakturę korygującą wystawia się również, gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zgodnie z § 14 ust. 2 rozporządzenia, faktura korygująca wystawiana w przypadku podwyższenia ceny powinna zawierać:

1. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
2. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca
   1. określone w § 5 ust. 1 pkt 1-6,
   2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych podwyżką ceny;
3. kwotę podwyższenia podatku należnego.

Stosownie do § 14 ust. 3 rozporządzenia, faktura korygująca wystawiana w przypadku stwierdzenia pomyłek, o których mowa w ust. 1, powinna zawierać dane określone w ust. 2 pkt 1 i dane określone w § 5 ust. 1 pkt 1-6 zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca, a także:

1. prawidłowa treść korygowanych pozycji, w tym kwoty w wysokości prawidłowej, lub
2. różnicę miedzy odpowiednimi kwotami wskazanymi pierwotnie w wysokości omyłkowej i w wysokości prawidłowej.

Faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Z przywołanych uregulowań wynika, iż celem ich wystawienia, jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości.

Zgodnie z postanowieniami § 15 ust. 1 cytowanego rozporządzenia, nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się zwłaszcza ze sprzedawcą lub nabywcą lub oznaczeniem towaru lub usługi, z wyjątkiem pomyłek w pozycjach faktury określonych w § 5 ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazwaną notą korygującą.

Jak wynika z § 15 ust. 2 ww. rozporządzenia nota korygująca wymaga akceptacji wystawcy faktury.

Natomiast jak wynika z § 15 ust. 3 ww. rozporządzenia, nota korygująca powinna zawierać co najmniej:

1. numer kolejny i datę jej wystawienia;
2. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, jak również numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy nota korygująca, określone w § 5 ust. 1 pkt 1 i 6;
4. wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym wykonanie pewnej usługi lub dostawy towaru, uprawniającym (po spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów prawa) podmiot, dla którego jest wystawiona (nabywcę) do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni i jej mąż są właścicielami nieruchomości na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej. Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Od 2009 r. Wnioskodawczyni otrzymywała faktury od Wystawcy, z tytułu użytkowania gruntów pod wodami, gdzie nabywcą jest małżeństwo. Pomimo wielokrotnych pism Wnioskodawczyni oraz dostarczenie przeze Wnioskodawczynię not korygujących wystawca, twierdzi, iż postępuje prawidłowo powołując się na prawo wodne. Prośby Wnioskodawczyni związane z zamieszczeniem nr NIP oraz właściwej nazwy odbiorcy są odrzucane. Do wystawcy faktur Wnioskodawczyni przesyłała również wyciąg z CEiDG, z którego jednoznacznie wynika, że tylko Wnioskodawczyni jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Nieruchomość jest w całości wykorzystywana do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Faktury objęte wnioskiem dotyczą wyłącznie działalności opodatkowanej 23% VAT produkcja energii elektrycznej z elektrowni wodnej. Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury wystawiane przez Wystawcę zawierają podatek VAT.

Należy wskazać, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 tego Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 36 § 3 powołanej ustawy, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 powołanego Kodeksu, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna, m.in., do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Na mocy art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa (jak wynika z treści wniosku w przedmiotowej sprawie między małżonkami istnieje wspólność majątkowa). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Należy jednak zaznaczyć, iż autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności zauważyć należy, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami.

Z powyższego wynika, iż o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe między określonymi podmiotami.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, iż w przypadku gdy nabywcą usług jest Wnioskodawczyni i Jej małżonek to na podstawie § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów, dane Zainteresowanej i Jej małżonka jako nabywców usług winny być wymienione na fakturze wystawionej stosowanie do art. 106 ust. 1 ustawy w związku z ust. 4 tego artykułu. Natomiast w sytuacji gdy nabywcą przedmiotowych usług jest wyłącznie Wnioskodawczyni jako osoba prowadząca działalność gospodarczą wówczas faktura winna zawierać tylko dane Zainteresowanej.

Jak wyżej wskazano, ustawodawca uregulowania dotyczące korygowania faktur zawarł w § 14 ust. 1 oraz w § 15 ust. 1 ww. rozporządzenia. Dają one sprzedawcy jak i nabywcy towarów i usług odpowiednie instrumenty prawne aby skorygować podstawowy dokument dla rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług, jakim jest faktura. Dopiero po dokonaniu korekty, skorygowana faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli stwierdza fakt dojścia między określonymi podmiotami do rzeczywistej operacji gospodarczej w wartościach i ilościach wykazanych na fakturze i stanowi podstawę odliczenia podatku VAT.

W tym miejscu wskazać należy, iż celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Jeżeli więc faktura zawiera pomyłki dotyczące jakiejkolwiek pozycji powinna ona zostać skorygowana w ten sposób, aby odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję między ściśle określonymi podmiotami gospodarczymi.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy wskazać należy, iż dla dokonania korekty faktury ustawodawca przewidział jedynie formę faktury korygującej, którą może wystawić sprzedawca albo noty korygującej, do wystawienia której uprawniony jest nabywca towaru lub usługi.

Poprzez wystawienie noty korygującej można korygować wyłącznie błędy formalne, pomyłki, które nie mają istotnego znaczenia dla nabytych wcześniej praw czy rozliczeń. Pomyłki dotyczące niektórych danych nabywcy mogą być zatem skorygowane poprzez wystawioną przez nabywcę notę korygującą, pod warunkiem, iż nota taka będzie zawierała wszystkie elementy wskazane w ww. przepisach.

Gdy faktura zawiera błędy tylko w niektórych elementach nazwy podatnika czy oznaczenia towaru lub usługi, wówczas można je skorygować notą korygującą. Nie można natomiast poprzez wystawienie noty korygującej zmieniać podmiotu umowy sprzedaży. W przypadku bowiem, gdy błędne są wszystkie dane sprzedawcy lub nabywcy towaru lub usługi, wówczas nie jest dopuszczalne jej korygowanie przez nabywcę notą korygującą. Faktura wystawiona na innego podatnika dokumentuje czynności, które faktycznie nie zostały wykonane.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności w świetle ww. przepisów stwierdzić należy, iż w przypadku gdy faktura zawiera pomyłki dotyczące jakiejkolwiek pozycji powinna zostać skorygowana w ten sposób, aby odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję między ściśle określonymi podmiotami gospodarczymi. O ile zatem faktura wystawiona przez Wystawcę dokumentuje transakcję sprzedaży usługi, która rzeczywiście miała miejsce pomiędzy Wystawcę a Wnioskodawczynią, a jedynie w treści faktury omyłkowo wskazano dane małżonków (zmiana danych nabywcy nie jest spowodowana zmianą strony umowy lecz koniecznością udokumentowania tej czynności w sposób odzwierciedlający rzeczywiste zdarzenie gospodarcze) to zmiana danych dotyczących nabywcy winna nastąpić w drodze wystawienia faktury korygującej na podstawie § 14 rozporządzenia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, iż wystawca winien zaakceptować noty korygujące jest nieprawidłowe.

Natomiast, kwestię prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego reguluje art. 86 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Według art. 86 ust. 2 pkt 1 lit a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do odliczenia podatku może zostać zrealizowane w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Stosownie do treści art. 86 ust. 13 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Według art. 88 ust. 4 ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz w sytuacji, gdy towary i usług nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Od 2009 r. Wnioskodawczyni otrzymywała faktury od Wystawcy, z tytułu użytkowania gruntów pod wodami, gdzie nabywcą jest małżeństwo. Do wystawcy faktur Wnioskodawczyni przesyłała również wyciąg z CEiDG, z którego jednoznacznie wynika, że tylko Wnioskodawczyni jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Nieruchomość jest w całości wykorzystywana do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Faktury objęte wnioskiem dotyczą wyłącznie działalności opodatkowanej 23% VAT produkcja energii elektrycznej z elektrowni wodnej. Wnioskodawczyni jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury wystawiane przez Wystawcę zawierają podatek VAT.

Podstawową zasadą obowiązującą w podatku od towarów i usług, określoną w powołanym art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jest prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zasada ta ma na celu zapewnienie neutralności podatku od towarów i usług dla czynnych podatników podatku od towarów i usług.

Jeśli z faktury VAT wynika, iż nabywcą danej usługi czy towaru jest szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo, które samo nie ma przymiotu podatnika to pozbawienie Wnioskodawczyni prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z niej wynikającego, naruszałoby fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższy stan faktyczny oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, iż skoro użytkowanie gruntów pod wodami służy wyłącznie celom prowadzonej przez Wnioskodawczynię opodatkowanej podatkiem VAT działalności gospodarczej, z tytułu której Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i jest ono związane ze sprzedażą opodatkowaną, to wówczas Wnioskodawczyni przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu użytkowania tych gruntów, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne z art. 88 ustawy. Odliczenia można dokonać w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku stan faktyczny, co oznacza, iż w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie dokumentów stanowiących załączniki do wniosku, tutejszy Organ wyjaśnia, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny przesłanych załączników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 635 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi