Temat interpretacji

w zakresie opodatkowania i udokumentowania rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą a M tj. stronami konsorcjum

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2012r. (data wpływu 16 października 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i udokumentowania rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą a M tj. stronami konsorcjum jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2012r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i udokumentowania rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą a M tj. stronami konsorcjum.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Celem działania Wnioskodawcy jest popularyzacja zabytków techniki oraz propagowanie wiedzy z zakresu historii techniki i motoryzacji. Realizując powyższe cele Wnioskodawca zawarł z M (dalej: M) umowę o realizację wspólnego przedsięwzięcia (rodzaj umowy konsorcjum). W umowie strony zobowiązały się do osiągnięcia wspólnego celu polegającego na propagowaniu wśród mieszkańców miasta i turystów historii motoryzacji oraz zachęcaniu do pogłębiania wiedzy w tym zakresie i kolekcjonowania pojazdów zabytkowych poprzez wspólne, coroczne organizowanie na terenie M wystawy pojazdów zabytkowych.

W wykonaniu zobowiązań wynikających z ww. umowy Wnioskodawca i M zorganizowali wystawę samochodów zabytkowych pod nazwą , która odbyła się .

Strony w umowie dokonały podziału obowiązków związanych z organizacją wystawy, i tak: Muzeum promowało wystawę, udostępniło własną infrastrukturę, tj. przestrzeń wystawową oraz udostępniło część swych zbiorów. M poniosło także koszty zorganizowania sprzedaży biletów, koszty mediów, ochrony, sprzątania, wynagrodzenia dla personelu oraz udostępnienia części zbiorów. Powyższe działania stanowiły realizację działalności statutowej M.

Z kolei Wnioskodawca sprowadził na ekspozycję większość pojazdów zabytkowych, zapewnił ich ubezpieczenie, reklamę wystawy, catering, kontakt z mediami oraz poszukiwał sponsorów. Wnioskodawca poniósł zatem większość kosztów gotówkowych związanych z realizacją wspólnego przedsięwzięcia. Koszty te zostały pokryte z części dochodów ze sprzedaży biletów przekazanej Wnioskodawcy przez M po odliczeniu przez M jego kosztów.

W niniejszym stanie faktycznym podatek VAT jest płacony przez M z tytułu sprzedaży biletów wstępu na wystawę, natomiast wzajemne rozliczenia organizatorów wystawy nie są świadczeniem usług i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, zadano następujące pytania:

Czy pomiędzy Wnioskodawcą a M doszło do świadczenia usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług...

Stanowisko Wnioskodawcy, założenia zawartej umowy polegają na tym, że M i Wnioskodawca ponoszą koszty związane z realizacją zobowiązań, jakie każda ze stron umowy wzięła na siebie na podstawie tej umowy. Wspólne działania w postaci organizacji w 2012r. wystawy zabytkowych samochodów nie stanowią wzajemnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Pomiędzy Wnioskodawcą a M doszło bowiem jedynie do wzajemnych rozliczeń wynikających z realizacji postanowień umownych.

Wnioskodawca zawarł z M umowę o realizację wspólnego przedsięwzięcia. Umowa ta służyć ma realizacji celów statutowych Wnioskodawcy oraz celów działalności M. Realizacja wspólnego przedsięwzięcia przynosi zatem obopólne korzyści.

M poniosło koszty udostępnienia swojej infrastruktury, tj. przestrzeni wystawowej, personelu, mediów, koszty promowania wystawy oraz udostępnienia części zbiorów.

Wnioskodawca osiągnął dochód ze sprzedaży przez M biletów wstępu, który to dochód przeznaczył na pokrycie kosztów organizacji wspólnego przedsięwzięcia, tj. zgromadzenia większości eksponatów, ich transportu, ubezpieczenia, zapewnienia dodatkowej ochrony, kontaktów z mediami, reklamy oraz cateringu.

Jednakże pierwszoplanowe znaczenie ma okoliczność, iż zarówno Wnioskodawca, jak i M osiągnęli zamierzony cel w postaci poszerzenia zainteresowania mieszkańców i turystów historią motoryzacji oraz zachęcenia do pogłębiania wiedzy w tym zakresie i do kolekcjonowania pojazdów zabytkowych. Cel ten nie byłby zaś możliwy do osiągnięcia, lub też zostałby osiągnięty jedynie w ograniczonym zakresie, gdyby Wnioskodawca i M działali samodzielnie. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowoadministracyjnym sam fakt przepływu należności pieniężnych pomiędzy Wnioskodawcą a M nie oznacza, że dochodzi pomiędzy nimi do wzajemnego, odpłatnego świadczenia usług. Usługą będzie bowiem tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Ponadto związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przedmiotowej sprawie celem działania Wnioskodawcy i M nie jest wzajemna wymiana świadczeń lecz propagowanie historii motoryzacji i zachęcanie do pogłębiania wiedzy w tym zakresie i do kolekcjonowania pojazdów zabytkowych. Działania te są podejmowane wspólnie, lecz we własnym interesie i na swoją rzecz.

Czynności wynikające z umownego podziału ról pomiędzy Wnioskodawcę i M należy traktować jako wkład każdej ze stron umowy we wspólne przedsięwzięcie.

Każda ze stron umowy, zgodnie z treścią jej postanowień, poniosła koszty związane z wykonaniem swych zobowiązań umownych. Z uwagi na okoliczność, iż zakres zobowiązań Wnioskodawcy (i związanych z tym kosztów) jest znaczenie szerszy od zakresu zobowiązań M oraz związany z bezpośrednim ponoszeniem wydatków gotówkowych i zapłatą za nie, Wnioskodawca zgodnie z treścią zawartej umowy otrzymał dochód ze sprzedaży biletów na wystawę pomniejszony o koszty poniesione przez M.

Dla uznania, iż mamy do czynienia ze wspólnym przewsięwzięciem wystarczające jest, tak jak w przedmiotowej sprawie, wskazanie zakresu rzeczowego zobowiązań i związanych z nimi kosztów oraz osiągnięcie korzyści przez obie strony umowy.

Wnioskodawca nie może zatem wystawić M faktury VAT za zwrot kosztów (refaktury), gdyż w umowie zobowiązał się do poniesienia kosztów związanych z realizacją zobowiązań umownych, a zatem kosztów tych M nie powinno ponosić. Wobec powyższego przekazanie Wnioskodawcy przez M dochodu ze sprzedaży biletów, będące elementem wzajemnych rozliczeń, powinno zostać udokumentowane notą księgową.

Wnioskodawca i M wspólnie poniosły ryzyko związane z organizacją wystawy, gdyż słabe nią zainteresowanie doprowadziłoby do niepokrycia kosztów poniesionych przez strony umowy na organizację wystawy a ponadto zniweczyłoby realizację podstawowego celu jej organizacji. Czynności dokonane przez Wnioskodawcę w ramach wspólnego przedsięwzięcia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a zatem nie powinny być brane pod uwagę przy obliczaniu proporcji w rozumieniu art. 90 ust. 2 ustawy o VAT.

W niniejszym stanie faktycznym podatek VAT jest płacony przez M z tytułu sprzedaży biletów wstępu na wystawę, natomiast wzajemne rozliczenia organizatorów wystawy nie są świadczeniem usług i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w poniższych uzasadnieniach/tezach:

• wyrok NSA z dnia 9 października 2008r., sygn. akt: I FSK 291/08: nie stanowią wzajemnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług i wspólne działania marketingowe dwóch podmiotów gospodarczych, których celem jest zachęcenie ich klientów do dokonania zakupów towaru u jednego z nich przy wykorzystaniu produktu drugiego.
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 lipca 2010r., sygn. akt: IPPP-443-453/10-4/AS: przekazanie przez koproducenta części zysku wynikającego z udziału spółki we wspólnym przedsięwzięciu nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, czynność ta nie powinna być dokumentowana fakturą VAT, lecz innym dowodem księgowym.
• uchwała NSA z dnia 24 października 2011r., sygn. akt: I FPS 9/10: w świetle przepisów art. 86 ust. 1 oraz art. 90 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (...) czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie mogą wpływać na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu art. 90 ust. 3 powołanej wyżej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Stosownie do postanowień art. 8 ust. ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, niebędące dostawą towarów.

Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna.

Przez refakturowanie usług - obok czynności odprzedaży usług - niekiedy rozumie się również poniesienie określonych kosztów na rzecz klienta, którymi jest on następnie obciążany. Nie następuje wówczas kupno i odprzedaż usługi przez pośrednika, lecz poniesienie (czy też nawet wyłożenie) przez pośrednika kosztów zakupu usługi świadczonej na rzecz odbiorcy.

Biorąc pod uwagę, że refakturowanie jest bądź to odprzedażą usług, bądź to przenoszeniem kosztów, przedmiotem refakturowania mogą być w zasadzie wszystkie usługi, nawet jeśli podmiot refakturujący nie ma wymaganych uprawnień do samodzielnego świadczenia danych czynności, czy też nie leży to w jego przedmiocie działalności (określonym dla celów ewidencyjnych).

Ustawodawca uściślił pojęcie refakturowania wprowadzając art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2011r., zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Przepis ten jest dosłownym odzwierciedleniem unijnej regulacji w tym zakresie. Normą prawną, na której się wzorowano dokonując implementacji był art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.).

Oznacza to, że podmiot odsprzedający daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przerzucenie kosztów na inną firmę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Generalnie zatem faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży dokonanej przez podatnika podatku VAT.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł z M umowę o realizację wspólnego przedsięwzięcia (rodzaj umowy konsorcjum). W umowie strony zobowiązały się do osiągnięcia wspólnego celu polegającego na propagowaniu wśród mieszkańców miasta i turystów historii motoryzacji oraz zachęcaniu do pogłębiania wiedzy w tym zakresie i kolekcjonowania pojazdów zabytkowych poprzez wspólne, coroczne organizowanie na terenie muzeum wystawy pojazdów zabytkowych.

W wykonaniu zobowiązań wynikających z ww. umowy Wnioskodawca i M zorganizowali wystawę samochodów zabytkowych. Strony w umowie dokonały podziału obowiązków związanych z organizacją wystawy, i tak: M promowało wystawę, udostępniło własną infrastrukturę, tj. przestrzeń wystawową oraz udostępniło część swych zbiorów. M poniosło także koszty zorganizowania sprzedaży biletów, koszty mediów, ochrony, sprzątania, wynagrodzenia dla personelu oraz udostępnienia części zbiorów. Z kolei Wnioskodawca sprowadził na ekspozycję większość pojazdów zabytkowych, zapewnił ich ubezpieczenie, reklamę wystawy, catering, kontakt z mediami oraz poszukiwał sponsorów. Wnioskodawca poniósł większość kosztów gotówkowych związanych z realizacją wspólnego przedsięwzięcia. Koszty te zostały pokryte z części dochodów ze sprzedaży biletów przekazanej Wnioskodawcy przez M po odliczeniu przez M jego kosztów.

Zatem jak wynika z treści opisu sprawy, strony tj. Wnioskodawca i M uzgodniły zakres obowiązków i sposób dokonywania rozliczeń pomiędzy nimi w ramach konsorcjum.

Okoliczność powyższa ma istotne znaczenie dla dokonania prawidłowej oceny sprawy. Należy bowiem zwrócić uwagę, że co do zasady konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), w ramach tzw. swobody umów. W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach nie związanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym, każde państwo członkowskie, z zastrzeżeniem konsultacji z Komitetem ds. VAT, może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium kraju, które będąc prawnie niezależne, są ściśle związane ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie.

Konsorcjum w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu będzie wystawiał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

A zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, bowiem nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Usługa w rozumieniu regulacji zawartej w art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług jest transakcją gospodarczą, co oznacza, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Aby uznać jakieś zdarzenie za odpłatne świadczenie usług musi wystąpić stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podmiotami biorącymi udział w tym zdarzeniu, czyli strony muszą zobowiązać się do określonego działania bądź powstrzymania się od dokonania określonych czynności. Tym samym, aby czynności mające charakter odpłatny podlegały przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, winny być wykonywane w okolicznościach, w związku z którymi, można wyodrębnić dwie strony transakcji: świadczącego i beneficjenta, przy czym świadczący winien występować w charakterze podatnika tego podatku.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że na tle przedstawionego stanu faktycznego rozliczenia pomiędzy Wnioskodawcą a Muzeum powinny odbywać się na zasadach ogólnych wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

W sytuacji, gdy Wnioskodawca poniósł koszty: sprowadzenia na ekspozycję pojazdów zabytkowych, ich ubezpieczenie, reklamy wystawy, cateringu, kontaktu z mediami oraz poszukiwania sponsorów nie jest jedynym podmiotem (faktycznym odbiorcą) czerpiącym korzyści z tego tytułu. Ze sprowadzenia na ekspozycję pojazdów zabytkowych, ich ubezpieczenie, reklamy wystawy, cateringu, kontaktu z mediami oraz poszukiwania sponsorów bowiem korzystał również partner konsorcjum - M. Zatem wskazać należy, że zwrot kosztów poniesionych w związku z nabytymi usługami przekazywany przez współkonsorcjanta stanowi wynagrodzenie za świadczone czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zwrócić należy uwagę na to, że zarówno sprowadzenia na ekspozycję pojazdów zabytkowych, ich ubezpieczenie, jak i również reklama wystawy, catering, kontakt z mediami oraz poszukiwanie sponsorów związane było z realizacją wspólnego przedsięwzięcia w postaci wystawy samochodów zabytkowych. Przedsięwzięcie to w oparciu o postanowienia umowy konsorcjum realizowane było zarówno przez Wnioskodawcę, jak i M. A zatem Wnioskodawca ponosząc ww. koszty, de facto działał we własnym imieniu na rzecz konsorcjum, tj. siebie, jak i M. Skoro bowiem konsorcjum jako całość realizuje przedsięwzięcie, to każdy z podmiotów wchodzących w jego skład winien być traktowany jako nabywca usługi lub towaru, wykorzystanych następnie do jego realizacji. Otrzymany zatem zwrot kosztów w tym konkretnym przypadku stanowi w efekcie wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług na rzecz M. Z tego tytułu Wnioskodawca zobowiązany jest do wystawienia faktur VAT, zgodnie z art. 106 ust. 1 cyt. ustawy.

Zatem pomiędzy Wnioskodawcą a M występuje świadczenie usług. M nabywa cząstkowo usługi m.in. od Wnioskodawcy celem wyświadczenia usługi głównej na zewnątrz tj. sprzedaż usługi wstępu na wystawę. Ponadto wystąpi tu odpłatność bowiem Wnioskodawca otrzymuje część kwoty ze sprzedaży biletów.

Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Jednocześnie realizacja tego prawa została obostrzona wieloma ograniczeniami ustawowymi wynikającymi z art. 88 i 90 ustawy o VAT oraz obowiązkami dokonywania korekt podatku naliczonego (art. 91).

W sytuacji gdy podatnik wykonuje czynności uprawniające do odliczenia VAT i nieuprawniające do tego odliczenia, zastosowanie znajduje przepis art. 90 ustawy o VAT, który ma na celu określenie wartości podatku naliczonego, służącego wyłącznie czynnościom opodatkowanym, z pominięciem tej części podatku naliczonego, w jakiej nabyte towary i usługi nie będą wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych.

Stosownie do art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy o VAT).

Z cyt. powyżej przepisów, wynika, że w przypadku gdy podatnik, na podstawie art. 90 ust. 1, nie jest w stanie dokonać bezpośredniego przyporządkowania podatku naliczonego czynnościom, w związku z wykonywaniem których odliczenie podatku naliczonego jest możliwe, i czynnościom, w związku z wykonywaniem których podatnik nie ma prawa do odliczenia, wówczas zastosowanie znajdzie formuła rozliczenia proporcjonalnego określona w ust. 2. Przepis ten przewiduje wyraźnie, iż może on zostać zastosowany tylko wówczas, gdy podatnik nie jest w stanie wyodrębnić kwot, o których mowa w ust. 1. W praktyce oznacza to, iż jeżeli podatnik jest w stanie przyporządkować w sposób bezpośredni cały podatek naliczony odpowiednio czynnościom umożliwiającym odliczenie i czynnościom niedającym prawa do odliczenia podatku naliczonego, wówczas rozliczenia proporcjonalnego określonego w art. 90 ust. 2 się nie stosuje.

Zatem rozliczenie proporcjonalne oparte jest na dwóch podstawowych kryteriach - związku podatku naliczonego z czynnościami, które umożliwiają odliczenie, i związku z czynnościami, które odliczenia takiego nie umożliwiają.

W świetle przywołanych przepisów, jeżeli Wnioskodawca świadczy czynności opodatkowane i realizując prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych jednocześnie z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi oraz zwolnionymi od podatku, którego nie jest w stanie przypisać oddzielnie do każdego rodzaju ww. czynności, winien kierować się regulacją prawną przewidzianą przepisem art. 90 ust. 2 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, jeżeli Wnioskodawca nabywa towary i usługi związane z czynnościami w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, a następnie realizując prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych jednocześnie z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi oraz zwolnionymi od podatku, którego nie jest w stanie przypisać oddzielnie do każdego rodzaju ww. czynności, winien kierować się regulacją prawną przewidzianą przepisem art. 90 ust. 2 ustawy o VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Należy podkreślić, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowi ono rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osądzone w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Odnośnie natomiast powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie, w której indywidualnie oceniano opis zaistniałego stanu faktycznego i stanowisko wnioskodawcy. Powołana interpretacja nie stanowi źródła prawa. Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek Zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Stosownie zaś do treści art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach Wnioskodawcy, w związku z tym skutki prawne, czy też ewentualna ochrona, określone w art. 14k do 14m mogą dotyczyć wyłącznie podmiotu, który uzyskał interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślenia wymaga fakt, iż niniejsza interpretacja traci swą aktualność w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu stanu faktycznego oraz prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach