Czy sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr... - Interpretacja - ILPP1/443-1240/10-4/BD

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 23.02.2011, sygn. ILPP1/443-1240/10-4/BD, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Temat interpretacji

Czy sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6) oraz sprzedaż udziału w prawie własności gruntu jest dostawą towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 525 ze zm.), która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, w związku z art. 29 ust. 5 ww. ustawy?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2010 r. (data wpływu: 25 listopada 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 lutego 2011 r. (data wpływu: 7 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku z tytułu sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku z tytułu sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 lutego 2011 r. o doprecyzowanie opisanego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina jako właściciel nieruchomości, przeznaczyła do sprzedaży w trybie bezprzetargowym udział we własności nieruchomości zabudowanej, położonej przy ul. () w (), na rzecz Diecezji () oraz udział we własności gruntu, na której posadowiona jest nieruchomość.

Gmina stała się właścicielem nieruchomości na podstawie decyzji komunalizacyjnej Wojewody () z dnia 20 lipca 1993 r. Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym, podpiwniczonym, czterokondygnacyjnym, rok budowy ok. 1900.

Gmina planuje transakcję sprzedaży w trybie bezprzetargowym udziału w prawie własności nieruchomości w części 7040/10000, który związany jest z niewyodrębnionymi lokalami mieszkalnymi nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6 w budynku przy ul. (), opisanej jako działka 10/12, o pow. 262 m, za cenę ustaloną Uchwałą Rady Miejskiej () Nr () z dnia 9 września 2010 r. oraz udział we własności gruntu.

W wymienionej Uchwale Rady Miejskiej (), przy ustalaniu ceny powołano art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w związku z art. 42 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 ze zm.). Od momentu przejęcia przez Gminę nieruchomości, niewyodrębnione lokale mieszkalne, stanowiące przedmiot udziału w prawie własności nieruchomości, stanowiły przedmiot najmu.

Aktualnie w chwili obecnej na dzień planowanej dostawy, przedmiotowe lokale mieszkalne stanowią przedmiot udziału w prawie własności nieruchomości i znajdują się w dyspozycji Diecezji a mianowicie:

  • lokal nr 1 jest w posiadaniu Diecezji na podstawie umowy użyczenia - aneksem nr 1 zawartym w dniu 29 czerwca 2007 r. do umowy użyczenia z dnia 20 sierpnia 2004 r. wprowadzono dodatkowy lokal mieszkalny nr 1 przy ul. (),
  • lokal nr 3 (powstał ze scalenia lokalu nr 3a i 3b), przekazany na podstawie umowy najmu zawartej w dniu 10 czerwca 2002 r.,
  • lokal nr 5 przekazany na podstawie umowy użyczenia zawartej w dniu 26 marca 2004 r.,
  • lokal nr 6 przekazany na podstawie umowy użyczenia zawartej w dniu 20 sierpnia 2004 r.

Natomiast lokal nr 2 zostanie wydany Diecezji protokołem zdawczo - odbiorczym po podpisaniu umowy notarialnej. Lokal ten był objęty umową najmu, najem wygasł z dniem 25 stycznia 2010 r., najemca opuścił lokal. Należy zaznaczyć, że z dokumentacji planowanej transakcji wynika, że lokale mieszkalne nie były ulepszane przez Gminę (), natomiast lokale nr 3, nr 5 i nr 6 były całkowicie wyremontowane ze środków poszczególnych najemców w roku 2002.

W piśmie uzupełniającym z dnia 3 lutego 2011 r. Gmina wskazała następujące informacje:

  • do finalizacji czynności sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej na rzecz Diecezji doszło w dniu 17 grudnia 2010 r., tak więc w chwili udzielenia odpowiedzi na wezwanie, stan faktyczny jest zdarzeniem zaistniałym,
  • Gmina () jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług,
  • sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne, o których mowa we wniosku nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów usług, bowiem:
    1. dla lokalu nr 1, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 20 marca 1995 r.,
    2. dla lokalu nr 2, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 20 marca 1995 r.,
    3. dla lokalu nr 3, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 10 czerwca 2002 r.,
    4. dla lokalu nr 5, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 20 marca 1995 r.,
    5. dla lokalu nr 6, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 11 marca 1995 r.,
  • pomiędzy pierwszym zasiedleniem a sprzedażą udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6), upłynął okres dłuższy niż dwa lata,
  • w stosunku do ww. lokali, Gminie, dokonującej ich dostawy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ Gmina stała się właścicielem nieruchomości zabudowanej na podstawie decyzji komunalizacyjnej,
  • umowy użyczenia zawarte z Diecezją a dotyczące lokali nr 1, nr 5 i nr 6 miały charakter nieodpłatny,
  • umowa na najem lokalu nr 2 została zawarta w dniu 20 marca 1995 r.,
  • przed umową użyczenia lokale nr 1 nr 5 i nr 6 były udostępniane osobom trzecim na podstawie umów najmu.

Przedmiotowe umowy najmu byty podpisane:

  • dla lokalu nr 1 - umowa najmu z dnia 20 marca 1995 r.,
  • dla lokalu nr 5 - umowa najmu z dnia 20 marca 1995 r.,
  • dla lokalu nr 6 - umowa najmu z dnia 11 marca 1995 r.

Ponadto, Gmina wyjaśnia, że ww. lokale były wynajmowane wcześniej na podstawie tzw. decyzji o przydziale. Zgodnie z ustawą o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych z roku 1994, wszystkie decyzje administracyjne o przydziale lokalu w roku 1995 zostały zastąpione umowami najmu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6) oraz sprzedaż udziału w prawie własności gruntu jest dostawą towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 525 ze zm.), która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, w związku z art. 29 ust. 5 ww. ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina (), w przypadku sprzedaży udziału we własności nieruchomości i gruntu, który związany jest z niewyodrębnionymi lokalami mieszkalnymi, wymienionymi w stanie faktycznym, przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tymi nieruchomościami jak właściciel, w zakresie w jakim uprawnia go do tego wysokość udziału. Tak więc w przedstawionym przypadku, przeniesienie udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej związanej z niewyodrębnionymi lokalami mieszkalnymi oraz udziału w gruncie jest dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

Na mocy art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również:

  • przeniesienie z nakazu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie,
  • wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione,
  • wydanie towarów na podstawie umowy komisu między komitentem a komisantem jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej,
  • wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta,
  • ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego,
  • oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,
  • zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Punkty 6 i 7 zostały dodane do przytoczonego przepisu ustawą z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320).

W związku z uznaniem opisanej transakcji sprzedaży udziałów w prawie własności nieruchomości i w prawie własności gruntu za dostawę towarów, również należy zaznaczyć, że na podstawie art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy, w ocenie Wnioskodawcy, opisana dostawa udziału w prawie własności nieruchomości oraz w prawie własności gruntu jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT, zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT (jedna podstawa opodatkowania), która korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części z wyjątkiem gdy:

  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Przez pierwsze zasiedlenie art. 2 pkt 14 ustawy rozumie się oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub w użytkowanie budynków, budowli lub ich części po ich:

  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu lokali mieszkalnych stanowiących przedmiot udziału w nieruchomości, ponieważ już wcześniej doszło do ich oddania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tak więc należy uznać, że sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, związanym z opisanymi niewyodrębnionymi lokalami mieszkalnymi oraz w prawie własności gruntu, nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia.

Również z dokumentacji planowanej transakcji wynika, że lokale mieszkalne nie były ulepszane przez Gminę (), natomiast lokale nr 3, nr 5 i nr 6 były wyremontowane ze środków najemców w roku 2002.

W związku z powyższym, sprzedaż ta będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT. Spełnione są bowiem przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 cyt. ustawy o VAT, a mianowicie dostawa wskazanych nieruchomości nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną sprzedażą udziału w prawie własności nieruchomości w postaci niewyodrębnionych lokali mieszkalnych upłynął okres znacznie dłuższy niż dwa lata.

Reasumując, Wnioskodawca uważa, że w przedmiotowej sprawie, sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6) oraz sprzedaż udziału w prawie własności gruntu jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, która wypełnia przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT.

W podobnej sprawie, organ podatkowy wydał interpretację indywidualną ILPP1/443-1499/09-2/KG z dnia 25 lutego 2010 r., w której uznał, że w opisanym stanie faktycznym, przeniesienie udziałów w nieruchomości jest dostawą towarów, która korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 i w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r., są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

  1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności w zamian za odszkodowanie;
  2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
  3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
  4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
  5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
  6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
  7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Towarem jest także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.) państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

  1. określone udziały w nieruchomości,
  2. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
  3. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), własność tej samej rzeczy może także przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach Kodeksu cywilnego, wyraża zakres uprawnień, współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i jest określony odpowiednim ułamkiem.

Każdy ze współwłaścicieli stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego może swym udziałem swobodnie rozporządzać, bez zgody pozostałych współwłaścicieli, a wyjątki wynikać mogą jedynie z przepisów prawa. Zatem w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części, jak również gruntów mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej.

Zatem mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż zbycie udziału we własności nieruchomości należy traktować w kategorii dostawy towaru, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza mocą ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, a także gminnego budownictwa mieszkaniowego (art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 7 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem, wskazanym w § 12 ust. 1 pkt 12, obowiązującego do dnia 31 grudnia 2010 r., rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych

Powołany wyżej przepis jednoznacznie wskazuje, iż zwolnieniem od podatku nie są objęte czynności realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Podstawowa stawka podatku w myśl art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia nie minęły co najmniej dwa lata.

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Co istotne, oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, a za taką można rozumieć m. in. objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Przedmiotowa nieruchomość nie musi być faktycznie zamieszkała, lecz winna być przejęta przez nabywcę do użytkowania. Wydanie przedmiotowego obiektu nabywcy winno nastąpić w ramach wykonania przez sprzedającego czynności podlegających opodatkowaniu.

Z powyższej definicji wynika, iż oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, a za taką należy rozumieć także umowy najmu i dzierżawy podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem, należy uznać za pierwsze zasiedlenie moment oddania budynku do użytkowania pierwszemu najemcy (dzierżawcy).

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku również dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

  1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
  2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b stosownie do art. 43 ust. 7a nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Należy podkreślić, że w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

  1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
  2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom po spełnieniu określonych warunków możliwość zrezygnowania ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych.

Ponadto, zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu (udziału w gruncie), będzie korzystała ze zwolnienia od podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina czynny podatnik podatku VAT jako właściciel nieruchomości, przeznaczyła do sprzedaży w trybie bezprzetargowym udział we własności nieruchomości zabudowanej, położonej przy ul. () w (), na rzecz Diecezji () oraz udział we własności gruntu, na której posadowiona jest nieruchomość.

Gmina stała się właścicielem nieruchomości na podstawie decyzji komunalizacyjnej Wojewody () z dnia 20 lipca 1993 r. Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym, podpiwniczonym, czterokondygnacyjnym, rok budowy ok. 1900.

Gmina planowała transakcję sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości w części 7040/10000, który związany jest z niewyodrębnionymi lokalami mieszkalnymi nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6 w ww. budynku.

Na dzień dostawy, przedmiotowe lokale mieszkalne stanowią przedmiot udziału w prawie własności nieruchomości i znajdują się w dyspozycji Diecezji a mianowicie:

  • lokal nr 1 jest w posiadaniu Diecezji na podstawie umowy użyczenia - aneksem nr 1 zawartym w dniu 29 czerwca 2007 r. do umowy użyczenia z dnia 20 sierpnia 2004 r. wprowadzono dodatkowy lokal mieszkalny nr 1 przy ul. (),
  • lokal nr 3 (powstał ze scalenia lokalu nr 3a i 3b), przekazany na podstawie umowy najmu zawartej w dniu 10 czerwca 2002 r.,
  • lokal nr 5 przekazany na podstawie umowy użyczenia zawartej w dniu 26 marca 2004 r.,
  • lokal nr 6 przekazany na podstawie umowy użyczenia zawartej w dniu 20 sierpnia 2004 r.

Natomiast lokal nr 2 zostanie wydany Diecezji protokołem zdawczo - odbiorczym po podpisaniu umowy notarialnej. Lokal ten był objęty umową najmu, najem wygasł z dniem 25 stycznia 2010 r., najemca opuścił lokal. Należy zaznaczyć, że z dokumentacji planowanej transakcji wynika, że lokale mieszkalne nie były ulepszane przez Gminę (), natomiast lokale nr 3, nr 5 i nr 6 były całkowicie wyremontowane ze środków poszczególnych najemców w roku 2002.

Jak wynika z pisma uzupełniającego:

  • do finalizacji czynności sprzedaży udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej na rzecz Diecezji doszło w dniu 17 grudnia 2010 r.,
  • sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne, o których mowa we wniosku nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów usług, bowiem:
    1. dla lokalu nr 1, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 20 marca 1995 r.,
    2. dla lokalu nr 2, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 20 marca 1995 r.,
    3. dla lokalu nr 3, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 10 czerwca 2002 r.,
    4. dla lokalu nr 5, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 20 marca 1995 r.,
    5. dla lokalu nr 6, pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą najmu, na podstawie umowy najmu zawartej z Gminą w dniu 11 marca 1995 r.,
  • pomiędzy pierwszym zasiedleniem a sprzedażą udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6), upłynął okres dłuższy niż dwa lata,

Biorąc pod uwagę powołane wyżej regulacje prawne oraz opis sprawy należy stwierdzić, że sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości zabudowanej, który stanowią niewyodrębnione lokale mieszkalne (lokal nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i nr 6) oraz sprzedaż udziału w prawie własności gruntu jest dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Dostawa ta korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, w związku z art. 29 ust. 5 ustawy, bowiem jak wskazał Wnioskodawca nie zachodzą wyjątki w nim przedstawione, tzn. nie jest ona dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą przedmiotowych lokali upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPP1/443-1499/09-2/KG, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu