Temat interpretacji

Kiedy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w związku z wywłaszczeniem nieruchomości należących do Gminy w zamian za odszkodowanie?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2012 r. (data wpływu 15 października 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z przeniesieniem prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w związku z przeniesieniem prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

W przedmiotowym wniosku, zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 2013 r. planowana jest modernizacja i poszerzenie drogi krajowej nr (). Wzdłuż pasa drogi położone są grunty, których właścicielem jest Gmina. W związku z planowaną inwestycją, dojdzie do wywłaszczenia gruntów należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Przedmiotem wywłaszczenia będą grunty oznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przyjętym uchwałą z dnia 28 listopada 1997 r. następującymi symbolami:

• T-12 obiekty usługowe, wielofunkcyjny ośrodek usługowy z obiektami hotelowymi, gastronomicznymi i handlowymi, agencjami firm i banków, obiektami usług kulturalnych i rozrywkowych,
• T-15 - usługi komunikacyjne,
• T-7 - zieleń izolacyjna,
• T-8 zieleń parkowa,
• DE droga państwowa,
• DW droga państwowa wojewódzka,
• DL droga lokalna.

Zgodnie z procedurą wskazaną w ustawie o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w wyżej wskazanym przypadku Wojewoda na wniosek zarządcy drogi najpierw wyda decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi, a następnie wyda decyzje o wysokości odszkodowania za wywłaszczony grunt.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Kiedy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w związku z wywłaszczeniem nieruchomości należących do Gminy w zamian za odszkodowanie...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art . 19 ust . 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi z zastrzeżeniem ust. 2-21, art . 14 ust . 6, art . 20 i art . 21 ust . 1 . W myśl art . 19 ust . 4, jeżeli dostawa towarów lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. A zatem, w świetle ww. artykułu obowiązek podatkowy powstałby z chwilą uprawomocnienia się decyzji określającej wysokość odszkodowania i od tego dnia Gmina ma 7 dni na wystawienie faktury. Należy przyjąć, iż do czasu ustalenia wysokości odszkodowania dostawa nie zostanie dokonana. Natomiast z art . 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własność towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że wywłaszczenie gruntów, których właścicielem jest Gmina w zamian za odszkodowanie, odbędzie się z nakazu władzy publicznej, dlatego też Gmina uważa, iż obowiązek podatkowy powstanie z chwilą zapłaty odszkodowania za wywłaszczone grunty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 powołanej ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanych przepisów wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2008r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania za nieruchomości, które z mocy prawa stają się własnością Skarbu Państwa (w odniesieniu do dróg krajowych) lub własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego (w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych), stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

W myśl art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

Z treści wniosku wynika, iż w związku z planowaną w 2013 r. modernizacją i poszerzeniem drogi krajowej, dojdzie na podstawie decyzji Wojewody o ustaleniu lokalizacji drogi do przeniesienia własności nieruchomości gruntowych, należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa. Następnie Wojewoda wyda decyzję o wysokości odszkodowania za wywłaszczony grunt. Wątpliwości Gminy dotyczą kwestii powstania obowiązku podatkowego z tytułu wydania nieruchomości za odszkodowaniem.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy wskazać należy, iż przeniesienie własności nieruchomości, należących do Gminy, w celu realizacji inwestycji drogowej za odszkodowaniem stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega jednak samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów w rozumieniu ww. przepisu przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie, przyjmujące postać odszkodowania.

W tym miejscu wskazać należy, iż do czynności podlegającej opodatkowaniu (dostawy) dochodzi po stronie wywłaszczonego właściciela nieruchomości.

Regulacje dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług zawiera przede wszystkim art. 19 ustawy. Stosownie do ust. 1 tego artykułu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Jednakże stosownie do art. 19 ust. 22 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż wymienione w ust. 1-21 oraz w art. 20 i art. 21 terminy powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisy Unii Europejskiej.

Na podstawie przepisu § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Powyższa regulacja odnosi się również do sytuacji opisanej we wniosku, tzn. przeniesienia prawa własności nieruchomości na mocy decyzji wojewody w zamian za odszkodowanie.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w chwili otrzymania w całości lub części odszkodowania z tytułu przeniesienia własności nieruchomości, należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy