Dotyczy prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego  

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina prowadzi skonsolidowane rozliczenia z tytułu podatku od towarów i usług obejmujące czynności prowadzone przez jednostki organizacyjne Gminy. Gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie zaopatrzenia w wodę mieszkańców (zadanie to zostało zlecone zakładowi budżetowemu) zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.). Stanowi on, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Centralizacja podatku VAT, która nastąpiła 1 stycznia 2017 r. spowodowała ujednolicenie rozliczeń Gminy w zakresie podatku VAT, co skutkuje koniecznością prowadzenia cząstkowych ewidencji sprzedaży oraz zakupów za poszczególne miesiące rozliczeniowe przez jednostki organizacyjne Gminy. Jedną z nich jest zakład budżetowy - (....) Zakład (...) (dalej: Zakład), który zajmuje się sprzedażą wody oraz odbiorem ścieków. Zakład jako jednostka niesamodzielna, nie jest odrębnym od Gminy podatnikiem VAT, jest jedynie wystawcą faktur za sprzedaż wody i odbiór ścieków, składa cząstkowe Deklaracje VAT (obecnie cząstkowe JPK), zaś Gmina (…), jako czynny podatnik VAT jest zobowiązana do składania zbiorczych Deklaracji VAT (obecnie plików JPK_V7M). Przedmiotem działalności Zakładu jest realizacja zadań własnych Gminy (...) w zakresie:

1)zaopatrzenia ludności w wodę,

2)odprowadzania i oczyszczania ścieków,

3)utrzymania i obsługi gminnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych,

4)utrzymania zrekultywowanego składowiska odpadów komunalnych,

5)utrzymania i obsługi Targowiska miejskiego oraz terenów przeznaczonych do prowadzenia handlu obwoźnego w (…),

6)utrzymania dróg gminnych.

Gmina prowadzi działalność za pośrednictwem Zakładu i to on będzie wykonawcą inwestycji pn. „(…)".

Przedmiotem inwestycji jest budowa sieci wodociągowej z rur (...) długości 145,92 m.b. i DN 90 długości 5,0 m.b. w miejscowości (…) na terenie Gminy (...). Zakres prac obejmuje obszar przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową w sąsiedztwie głównej drogi w miejscowości (…).

Projektowana sieć wodociągowa zostanie połączona z istniejącym wodociągiem tworząc układ rozdzielczy. Do sieci będą podłączeni indywidualni odbiorcy, będący mieszkańcami Gminy. Poniżej opisano sposób realizacji ww. inwestycji.

Zakład w (…) będzie wykonywał inwestycję z wykorzystaniem posiadanego sprzętu technicznego (samochody ciężarowe i dostawcze do zaopatrzenia inwestycji w materiały i transport pracowników, koparko-ładowarki do prowadzenia robót ziemnych) oraz własnego personelu (monterzy, kierowcy i operatorzy maszyn). Dodatkowo Zakład będzie korzystał m.in. z usług podwykonawców niezbędnych do realizacji ww. inwestycji:

1)pełnienie funkcji kierownika budowy – osoba z uprawnieniami zatrudniona na umowę zlecenie,

2)wykonanie inwentaryzacji geodezyjnej – osoba z uprawnieniami wystawiająca rachunki za wykonane czynności,

3)zakład wykonujący przewierty sterowane pod jezdnią asfaltową – firma zewnętrzna, faktura,

4)Sanepid w celu wykonania badań bakteriologicznych nowej sieci wodociągowej - rachunek 2.

Zakład budżetowy w ramach przedmiotowej inwestycji poniesie m.in. następujące koszty:

1)wynagrodzenie dla kierownika budowy,

2)wynagrodzenie dla pracowników Zakładu realizujących budowę kanalizacji sanitarnej,

3)eksploatacja pojazdów, maszyn i urządzeń (paliwa, amortyzacja),

4)koszty dostawy towarów oraz świadczenia usług, transportu i obsługi magazynowej materiałów do budowy kanalizacji sanitarnej.

Podwykonawcy zostaną wyłonieni zgodnie z regulaminem - Regulamin Udzielania Zamówień Klasycznych i Sektorowych (...) Zakładu (...) w (…), do których nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo Zamówień Publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.).

Faktury dokumentujące poniesione wydatki związane z „(…)" będą wystawione na nabywcę - Gmina (...) i odbiorcę - (...) Zakład (...) Podmioty wykonujące usługi będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, a co za tym idzie nabycie od nich usług udokumentowane będzie Fakturami.

W przyszłości, po zakończeniu ww. inwestycji Zakład przyjmie powstały środek trwały na stan swojego majątku.

Z wybudowanego odcinka sieci kanalizacyjnej korzystać będą wyłącznie mieszkańcy oraz przedsiębiorcy, w szczególności do wybudowanego odcinka sieci wodociągowej nie przewiduje się podłączania budynków użyteczności publicznej.

W związku z powyższym Gmina powzięła wątpliwość, czy przy wykonywaniu inwestycji „(…)”, która stanowi część zadania w budżecie Gminy (...) za pośrednictwem Zakładu będzie mogła odliczyć w 100% podatek VAT naliczony od Faktur zakupowych wystawionych w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji.

Pytanie

Czy Gminie prowadzącej działalność za pośrednictwem (...) Zakładu (...) będzie przysługiwało prawo do odliczenia w 100% podatku VAT naliczonego wykazanego na Fakturach dotyczących zakupów związanych z powstaniem środka trwałego „(…)".

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia w 100% podatku VAT naliczonego wykazanego na Fakturach dotyczących zakupów związanych z inwestycją pn. „(...)", gdyż ze zrealizowanego przedsięwzięcia będą korzystać wyłącznie mieszkańcy oraz przedsiębiorcy, czyli inwestycja będzie służyła wyłącznie czynnościom opodatkowanym.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Taka sytuacja występuje, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, jednocześnie mając na uwadze art. 88 ww. ustawy, gdzie zamieszczono wyłączenia stosowania obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego.

Artykuł 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy precyzuje, iż kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług oraz dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W myśl art. 87 ust. 1 tejże ustawy, który stanowi, że w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z przytoczonego powyżej art. 86 ust. 1 ustawy oraz z zastrzeżeniem przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT, w którym określa listę wyjątków pozbawiających podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Według art. 88 ust. 4 ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku VAT należnego (a tym samym powstania zobowiązania podatkowego wobec Urzędu Skarbowego). Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów oraz usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych oraz będących poza zakresem VAT.

Należy zauważyć również, iż ustawodawca formułując treść art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w którym opisany jest warunek związku dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, uzależnia prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od dokonanych zakupów z wykorzystaniem ich do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem, wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane zostały w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Czynności opodatkowane będą wykonywane przez Zakład, za którego pośrednictwem Gmina prowadzi swoją działalność. Zakład będzie świadczył usługi opodatkowane podatkiem VAT dla mieszkańców i przedsiębiorców, będą one związane z gospodarką wodno–kanalizacyjną, gdyż będą to usługi odpłatnej dostawy wody i odpłatnego odbioru ścieków na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na mocy art. 90 ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Oznacza to, że tylko wówczas, gdy zakupy są ściśle związane z czynnościami opodatkowanymi, prawo do odliczenia przysługuje w pełni.

W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, który stanowi, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, w związku z art. 86 ust. 2a ww. ustawy, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”.

W świetle powyższego Gmina nie będzie mogła zastosować prewspółczynnika (...) Zakładu (....) wyliczonego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), bowiem w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania również art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług, w którym zawarty jest warunek konieczny zastosowania prewspółczynnika: „Gdy przypisanie towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe”. W omawianym przedmiocie inwestycji pn. „(...)" taka sytuacja nie będzie miała miejsca, gdyż zakupione towary i usługi będzie można przypisać w całości do wykonywanej działalności gospodarczej przez Gminę prowadzącej swoją działalność za pośrednictwem Zakładu. (....) zakład budżetowy powołany jest do wykonywania zadań własnych Gminy. Zakład jest objęty skonsolidowanym rozliczeniem podatku od towarów i usług. Zajmuje się sprzedażą wody oraz odbiorem ścieków, a prowadzona przez niego działalność stanowi działalność gospodarczą Gminy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Po zakończeniu inwestycji pn. „(...) ”, powstała infrastruktura umożliwi przyłączenie się do sieci wodociągowej kilku działek w miejscowości (...).

Zakład w imieniu Gminy będzie podpisywał umowy cywilnoprawne na dostarczanie wody z mieszkańcami i podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą oraz będzie wystawiał Faktury za dostarczenie wody.

A tym samym do Budżetu Państwa zostanie odprowadzony podatek VAT należny wynikający z wystawionych przez Zakład Faktur, za którego pośrednictwem Gmina prowadzi swoją działalność.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Gmina prowadząca działalność za pośrednictwem Zakładu, będzie miała prawo do odliczenia w 100% podatku VAT naliczonego wynikającego z Faktur dokumentujących zakupy związane z budową sieci wodociągowej w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji. Zostaną bowiem spełnione przesłanki zawarte w omawianym akcie prawnym warunkujące prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT naliczonego. Z wybudowanej sieci wodociągowej będą mogli korzystać wyłącznie mieszkańcy i przedsiębiorstwa, prowadzące na tym terenie swoje działalności gospodarcze. Do wybudowanego przez Zakład odcinka sieci wodociągowej nie będzie przyłączony żaden budynek użyteczności publicznej. W miejscowości (...), w której będzie realizowana przedmiotowa inwestycja znajduje się budynek użyteczności publicznej jakim jest budynek Ochotniczej Straży Pożarnej. Jednakże budynek ten jest już przyłączony do sieci wodociągowej, gdyż znajduje się on na innym odcinku sieci, który został wybudowany przez Gminę w latach poprzednich i inwestycja ta została już dawno zakończona. Jak wynika z przedmiotu opisywanej sprawy, koszty jakie poniesie Gmina prowadząca działalność za pośrednictwem Zakładu wynikające z Faktur, które zostaną wystawione za nabycie towarów oraz świadczenie usług związanych z realizacją Inwestycji pn. „(...)" w całości można będzie przypisać do działalności opodatkowanej, którą Zakład wykonywać będzie w imieniu Gminy.

Zatem Gmina prowadząca działalność za pośrednictwem Zakładu będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego zawartego na Fakturach dokumentujących poniesienie wydatków związanych z realizacją przedmiotowej inwestycji.

Reasumując, Gmina prowadząca działalność za pośrednictwem Zakładu będzie miała prawo do odliczenia w 100% podatku VAT naliczonego zawartego na Fakturach dokumentujących poniesione wydatki na realizację inwestycji pn. „(...) ”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”: