Prawo do odliczenia i sposobu odliczenia podatku VAT w związku z wydatkami poniesionymi na budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 września wpłynął Państwa wniosek z 27 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia i sposobu odliczenia podatku VAT w związku z wydatkami poniesionymi na budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 2 listopada 2022 r. (data wpływu 3 listopada 2022 r.) oraz z 23 listopada 2022 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina Y jest jednostką samorządu terytorialnego utworzoną z mocy ustawy 27 maja 1990 r. i działającą w oparciu o ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. Nr 559).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych. Działania związane z zaopatrzeniem w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniem ścieków są kierowane do mieszkańców oraz właścicieli nieruchomości położonych na terenie Gminy. W ramach ww. zadań własnych Gmina uzyskała dofinansowanie ze środków unijnych zadania pn. „...” w ramach operacji „Gospodarka wodno-ściekowa” poddziałanie „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii”.

Ww. działanie będzie współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW 2014-2020). Celem realizacji operacji jest poprawa warunków i jakości życia mieszkańców Gminy poprzez budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości X i Y. W ramach zadania planowana jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej o długości ok. ... km. Z nowo powstałej infrastruktury korzystać będą mieszkańcy gminy lub właściciele nieruchomości z terenu gminy, a także jednostki własne gminy, takie jak świetlica w ....

Projekt po jego realizacji będzie przynosił dochody w postaci opłat za odprowadzone ścieki, tak więc dokonane w ramach projektu zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ze środków programu PROW na lata 2014-2020 pozyskano dofinansowanie do wysokości 63,63% kosztów kwalifikowalnych. W przypadku Gminy Y, tj. podmiotu, który może odliczyć podatek VAT od zapłaconych faktur można ubiegać się o dofinansowanie do kosztów kwalifikowalnych netto, tj. bez podatku VAT, o co też Wnioskodawca wystąpił składając wniosek o dofinansowanie.

W ramach realizacji ww. projektu Gmina podpisała z mieszkańcami Gminy umowy cywilnoprawne, zgodnie z którymi mieszkańcy partycypują w wysokości wkładu własnego poprzez wpłatę na przyłącza. Od wpłat dokonywanych przez mieszkańców wystawiane są faktury, naliczany jest podatek, który jest odprowadzany do Urzędu Skarbowego. Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, nabywane w ramach operacji towary i usługi w ramach zadań własnych, będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT i Gmina ma możliwość odzyskania naliczonego podatku VAT zawartego w fakturach zakupu. Gmina będzie świadczyć usługi odbioru ścieków samodzielnie za pomocą infrastruktury. Zadaniem Gminy będzie w wybudowanie sieci kanalizacyjnej, zaś koszt wybudowania przyłącza kanalizacyjnego został scedowany na mieszkańców, którzy podpisali umowy z Gminą i ponoszą z tego tytuły opłaty.

W uzupełnieniu wniosku z 2 listopada 2022 r. na poszczególne pytania Organu, odpowiedzieli Państwo odpowiednio:

1.Czy zakresem pytań przedstawionych w poz. 61 wniosku ORD-IN, objęte są wyłącznie wydatki nabudowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y, czy również wydatki na budowę studni głębinowej w miejscowości Y?

Jeśli zakresem przedstawionych we wniosku pytań objęte są wydatki na budowę studni głębinowej, proszę o wskazanie: Czy przedmiotowa studnia będzie wykorzystywana do dostarczania wody wyłącznie do podmiotów trzecich, czy również do Gminy i jej jednostek organizacyjnych?

Zakresem pytań przedstawionych w poz. 61 wniosku ORD-IN objęte są wyłącznie wydatki na budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y.

2.Do jakich czynności będą wykorzystywane przez Państwa Gminę wraz z jednostkami organizacyjnymi towary i usługi – objęte zakresem pytań - nabywane w związku z realizacją zadania pn. „...”, tj.:

-do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

-do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług,

-do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Towary i usługi – objęte zakresem pytań - nabywane w związku z realizacją zadania pn. „...” będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług.

3.Czy powstała w efekcie realizacji ww. zadania infrastruktura – objęta zakresem pytań - będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę wraz z jednostkami organizacyjnymi Gminy do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 z późn. zm.), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług?

Powstała w efekcie realizacji ww. zadania infrastruktura – będzie wykorzystywana przez Gminę Y do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r., poz. 931 z późn. zm.).

4.W sytuacji, gdy ww. infrastruktura, objęta zakresem pytań, będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę wraz z jednostkami organizacyjnymi Gminy zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, to czy będzie istniała możliwość przyporządkowania wydatków w  całości do celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Istnieje realna możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

5.Czy ww. infrastruktura, objęta zakresem pytań, w ramach działalności gospodarczej będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę wraz z jednostkami organizacyjnymi Gminy zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, jak i czynności zwolnionych od podatku VAT?

Ww. infrastruktura w ramach działalności gospodarczej będzie wykorzystywana przez Gminę Y zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT w przypadku sprzedaży usług osobom fizycznym czy przedsiębiorstwom z terenu Gminy Y oraz do czynności zwolnionych od podatku VAT w przypadku sprzedaży usług własnym jednostkom organizacyjnym.

Własne jednostki organizacyjne, od których odbierane są ścieki i realizowane usługi asenizacyjne, to:

-Szkoła Podstawowa w ... - prowadzi nieodpłatną działalność - w zakresie oświaty

-Szkoła Podstawowa w ... - prowadzi nieodpłatną działalność - w zakresie oświaty.

Wszystkie ww. jednostki organizacyjne Gminy prowadzą działalność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Gmina z ww. jednostkami ma podpisaną umowę na odbiór ścieków a za ww. usługi w ramach rozliczenia obciąża je notami księgowymi.

Jednostki te nie prowadzą działalności kanalizacyjnej. Działalność kanalizacyjną prowadzi wyłącznie Gmina.

6.W przypadku, gdy w ramach działalności gospodarczej przedmiotowa infrastruktura będzie wykorzystywana zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to należy wskazać czy Państwa Gmina będzie miała obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?

Gmina nie jest w stanie przyporządkować wydatków na działalność kanalizacyjną odrębnie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT i do czynności zwolnionych od podatku, gdyż specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT. Działalność kanalizacyjna jest bowiem w głównej mierze działalnością gospodarczą, zaś działania podejmowane w innych niż gospodarczych celach mają tu znaczenie marginalne.

7.W jaki sposób określają Państwo ilość dostarczonej wody/ścieków odebranych od jednostek własnych Gminy oraz od odbiorców zewnętrznych? Czy korzystają Państwo z urządzeń pomiarowych; jeśli tak, to jakich i u których odbiorców?

W przypadku odbiorców zewnętrznych, jak i wewnętrznych takich jak własne gminne jednostki, Gmina dokonuje precyzyjnego pomiaru zużycia wody i odbioru ścieków. Gmina dysponuje odpowiednimi licznikami, gdzie każdy metr zużycia wody jest traktowany jak metr odprowadzenia ścieków. Odczyty te oddają stopień wykorzystania Infrastruktury do czynności opodatkowanych VAT oraz do czynności zwolnionych od podatku VAT.

8.Czy urządzenia pomiarowe, przy użyciu których Państwa Gmina będzie dokonywała pomiaru ilości dostarczonej wody/ścieków odebranych od jednostek własnych Gminy oraz od odbiorców zewnętrznych umożliwiają dokładny pomiar?

Urządzenia pomiarowe, przy użyciu których Gmina Y dokonuje pomiaru ilości dostarczonej wody/ścieków odebranych od jednostek własnych Gminy oraz od odbiorców zewnętrznych umożliwiają dokładny precyzyjny pomiar oraz posiadają wszelkie niezbędne homologacje.

9.Jaki indywidualny prewspółczynnik zamierzają Państwo stosować do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „...”?

Ustawodawca, na mocy art. 86 ust. 2h ustawy, daje podatnikom, w tym jednostkom samorządu terytorialnego, możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji niż wskazują przepisy art. 86 ust.22 ustawy – ale tylko w sytuacji, gdy wybrany sposób jest bardziej reprezentatywny.

Zdaniem Państwa Gminy, najbardziej adekwatnym sposobem ustalenia proporcji jest sposób oparty na kryterium ilości odebranych ścieków, tzw. prewspółczynnik metrażowy.

Prewspółczynnik obliczany przez Gminę opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (ilość odprowadzanych ścieków - dane pomiarowe), obrazujących specyfikę działalności kanalizacyjnej (typowo gospodarczą wykazującą niewielki związek z czynnościami niepodlegającym opodatkowaniu VAT) i co kluczowe z punktu widzenia wymogów ustawowych, pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze. Porównanie ilości odebranych ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych do ogólnej ilości odebranych ścieków przez Gminę dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych).

10.Jakie konkretne dane liczbowe Państwa Gmina zamierza przyjąć do wyliczenia prewspółczynnika według indywidualnego sposobu odliczenia, o którym mowa w przedstawionym przez Państwa Gminę pytaniu nr 2.

Prewspółczynnik obliczany przez Gminę opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (ilość odprowadzanych ścieków - dane pomiarowe), obrazujących specyfikę działalności kanalizacyjnej (typowo gospodarczą wykazującą niewielki związek z czynnościami niepodlegającym opodatkowaniu VAT) i co kluczowe z punktu widzenia wymogów ustawowych pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze. Porównanie ilości odebranych ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych do ogólnej ilości odebranych ścieków przez Gminę dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych).

Kalkulacji dokonano wg wzoru:

X = Z/(Z+W)*100 % gdzie,

X - prewspółczynnik,

W - ilość w m³ odebranych ścieków od jednostek własnych,

Z - ilość w m³ odebranych ścieków od jednostek zewnętrznych podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

11.Kto w Państwa Gminie zajmuje się działalnością wodno-kanalizacyjną, czy jest to jednostka budżetowa, zakład budżetowy, Urząd Gminy?

W Gminie Y działalnością wodno-kanalizacyjną zajmuje się Urząd Gminy.

12.Należy wskazać konkretne dane liczbowe przyjęte do wyliczenia prewspółczynnika dla jednostki zajmującej się w Państwa Gminie działalnością wodno-kanalizacyjną (jednostki budżetowej lub zakładu budżetowego lub Urzędu Gminy), zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r. poz. 999).

Do kalkulacji prewspółczynnika za 2021 rok, przyjęto następujące dane:

-ilość m³ odebranych ścieków od odbiorców zewnętrznych ...

-ilość m³ odebranych ścieków od odbiorców wewnętrznych (własnych jednostek) ...

Razem ... m³

Prewspółczynnik obliczony wg wzoru wskazanego w punkcie 10 wynosi 97,63% po zaokrągleniu 98%.

13.Należy przedstawić analizę porównawczą ww. prewspółczynnika wyliczonego według  sposobu przedstawionego w uzupełnieniu wniosku oraz prewspółczynnika dla jednostki zajmującej się w Państwa Gminie działalnością wodno-kanalizacyjną, wyliczonego zgodnie z treścią ww. rozporządzenia.

Metoda wskazana w Rozporządzeniu MF w sprawie kalkulacji prewspółczynnika oparta jest na kryterium obrotowym i założeniu, że obrotem z działalności Gminy jest suma jej dochodów z działalności gospodarczej oraz dochodów z innych źródeł, niemających charakteru gospodarczego.

Wskaźnik obliczony na tej podstawie ma w założeniu odzwierciedlać specyfikę działalności podatnika w oparciu o całościową strukturę jego dochodów, tj. z uwzględnieniem sposobu finansowania tego podmiotu. Nie odnosi się on jednak w żadnym wypadku do specyfiki poszczególnych nabyć. W przypadku Gminy Y, proporcja skalkulowana w ten sposób wynosi 1,12 % 1%, gdzie roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej wynosi ... zł, a dochody wykonane urzędu obsługującego jst wyniosły ... zł.

14.Proszę podać przesłanki, jakimi kieruje się Państwa Gmina uznając, że wskazany w uzupełnieniu wniosku sposób obliczenia prewspółczynnika, będzie najbardziej reprezentatywny – najbardziej będzie odpowiadał specyfice wykonywanej przez Państwa Gminę działalności oraz dokonywanych przez nią nabyć?

Prewspółczynnik obliczany przez Gminę opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (ilość odprowadzanych ścieków - dane pomiarowe) obrazujących specyfikę działalności kanalizacyjnej (typowo gospodarczą wykazującą niewielki związek z czynnościami niepodlegającym opodatkowaniu VAT) i co kluczowe z punktu widzenia wymogów ustawowych pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze. Porównanie ilości odebranych ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych do ogólnej ilości odebranych ścieków przez Gminę dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych).

15.Czy wskazany w uzupełnieniu wniosku sposób obliczenia proporcji będzie zapewniał dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane przez Państwa Gminę w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane?

Państwa odpowiedź ad. 15

Sposób obliczenia proporcji będzie zapewniał dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane przez Gminę Y w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

16.Czy wskazany w uzupełnieniu wniosku sposób obliczenia proporcji obiektywnie będzie odzwierciedlał część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Sposób obliczenia proporcji wskazany w uzupełnieniu wniosku w najbardziej obiektywny sposób będzie odzwierciedlał część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza.

17.Należy wskazać przesłanki potwierdzające ocenę Państwa Gminy, że sposób określenia proporcji wynikający z rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników będzie mniej reprezentatywny od zaproponowanego we wniosku?

W przypadku wydatków, dla których możliwe jest bardziej precyzyjne określenie ich związku z działalnością gospodarczą podatnika, ponieważ znane jest ich przyszłe zastosowanie i możliwe jest wskazanie metody, która odzwierciedli je w reprezentatywny sposób, w każdym przypadku, powinien być, w opinii Gminy, stosowany art. 86 ust. 2h ustawy o VAT i opracowywany własny, indywidualny klucz podziału. Nie ma bowiem, zdaniem Gminy, logicznego uzasadnienia dla stosowania modelu umownego, kiedy obiektywnie istnieje możliwość dokonania bardziej precyzyjnych obliczeń. Istotny jest również fakt, iż coraz częściej NSA przychyla się do korzystnego dla podatników podejścia wskazując w szczególności, iż prewspółczynnik metrażowy lepiej oddaje specyfikę działalności JST w sferze wodno-kanalizacyjnej niż prewspółczynnik skalkulowany zgodnie z Rozporządzeniem. Na korzyść prewspółczynnika metrażowego przemawia m.in. fakt, iż oparty jest on na mierzalnych i obiektywnych parametrach, odzwierciedlających charakter prowadzonej działalności.

W uzupełnieniu wniosku z 23 listopada 2022 r. wskazali Państwo:

Nabyta przez Gminę Y infrastruktura kanalizacyjna obejmująca sieć kanalizacyjną oraz  przyłącza kanalizacyjne z związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn.”...” wykorzystywana będzie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i  usług oraz do czynności wyłączonych z podatku VAT, jako usługi wewnątrz organizacji świadczone na rzecz Gminy i jednostek budżetowych (noty obciążeniowe).

Powstała w efekcie realizacji ww. zadania infrastruktura – będzie wykorzystywana przez Gminę Y do działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.). Nie będzie wykorzystywana do celów innych niż działalność gospodarcza.

Ww. infrastruktura będzie służyła wyłącznie działalności gospodarczej. Istnieje możliwość przyporządkowania wydatków w wielkości proporcjonalnej do działalności gospodarczej.

Ww. infrastruktura w ramach działalności gospodarczej będzie wykorzystywana przez Gminę

Y do czynności opodatkowanych podatkiem VAT w przypadku sprzedaży usług osobom fizycznym czy przedsiębiorstwom z terenu Gminy Y oraz do czynności wyłączonych od podatku VAT w przypadku sprzedaży usług własnym jednostkom organizacyjnym.

Własne jednostki organizacyjne, od których odbierane są ścieki i realizowane usługi asenizacyjne to:

-Szkoła Podstawowa w ...- prowadzi nieodpłatną działalność- w zakresie oświaty

-Szkoła Podstawowa w ...- prowadzi nieodpłatną działalność- w zakresie oświaty.

Gmina z ww. jednostkami ma podpisaną umowę na odbiór ścieków a za ww. usługi w ramach rozliczenia obciąża je notami księgowymi.

Gmina oraz jednostki organizacyjne Gminy obciążane są notą księgową, ponieważ powyższe usługi mają charakter wewnętrzny, są świadczeniami na potrzeby własne.

Z tytułu prowadzonej działalności w sektorze wodno-kanalizacyjnym Gmina Y uzyskuje i uzyskiwać będzie przychody z odpłatnej sprzedaży na rzecz podmiotów trzecich, tj. mieszkańców Gminy, osób prowadzących działalność gospodarczą oraz przedsiębiorstw, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Czynności wykonywane na rzecz osób trzecich, stanowią czynności opodatkowane VAT. Czynności wykonywane na rzecz własnych jednostek są wyłączone z podatku VAT i rozliczane na podstawie not księgowych, w efekcie niepodlegające VAT. W konsekwencji, w związku ze świadczeniem usług opodatkowanych VAT, Gmina odpowiednio rozlicza należny podatek w składanych deklaracjach VAT-7.

Ww. infrastruktura będzie wykorzystywana przez Gminę Y do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz do czynności niepodlegających VAT (wyłączonych) w  związku z wystawianiem not obciążeniowych za ścieki i usługi asenizacyjne dla własnych jednostek.

Pytania

1.Czy w związku z powyższym, Gmina ma prawo odzyskania podatku VAT w związku z realizacją inwestycji realizowanej od 16-07-2021 r. pn. „...”?

2.Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur zakupowych dotyczących budowy sieci kanalizacyjnej w ramach realizowanego projektu pn. „...” prewspółczynnikiem wyliczonym na podstawie faktycznej ilość odprowadzanych ścieków (wg danych pomiarowych) dla wydatków ponoszonych w 2022 r. wyliczonym za rok 2021?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Państwa Gminy, przysługuje Państwa Gminie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę infrastruktury kanalizacyjnej powstałej w ramach inwestycji pn. „...” z uwagi na ścisły związek poniesionych wydatków z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Państwa Gmina będzie bowiem świadczyć usługi odbioru ścieków oraz dostarczania wody samodzielnie za pomocą infrastruktury i z tego tytułu będzie wystawiała mieszkańcom faktury VAT, od których będzie odprowadzała podatek należny, zatem zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Ad. 2

Państwa zdaniem, sposób obliczenia proporcji w stosunku do wydatków związanych z siecią kanalizacyjną zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane. W przypadku, gdy kupowane towary i usługi służą wykonywaniu czynności zarówno tych, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, jak i tych czynności, przy których podatnik nie ma takiego prawa, odliczenie podatku przysługuje jedynie w tej części, w której zakup służy czynnościom opodatkowanym. Wyliczony indywidualny prewspółczynnik w oparciu o kryterium ilości odprowadzonych ścieków wynikający z wyliczenia stosunku odbioru ścieków opodatkowanych podatkiem VAT (faktury VAT) do całego odbioru ścieków opodatkowanego i poza kręgiem VAT (faktury VAT oraz noty obciążeniowe) będzie stosowany tylko i wyłącznie do nabyć bezpośrednio związanych z infrastrukturą wodnokanalizacyjną. Taki sposób wyliczenia pozwoli odliczyć część kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

Do kalkulacji prewspółczynnika za 2021 rok przyjęto następujące dane:

-ilość m³ odebranych ścieków od odbiorców zewnętrznych ...

-ilość m³ odebranych ścieków od odbiorców wewnętrznych ( własnych jednostek) ...

Razem ... m³

Prewspółczynnik obliczony wg wzoru:

X= Z/(Z+W)*100 % gdzie

X- prewspółczynnik,

W – ilość w m³ odebranych ścieków od jednostek własnych,

Z - ilość w m³ odebranych ścieków od jednostek zewnętrznych podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

wynosi 97,63 % po zaokrągleniu 98%,  a zatem, zdaniem Gminy Y, będzie miała ona prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur za wydatki związane z budową sieci kanalizacyjnej przy realizacji zadania pn. „...” o 98%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie prawa do odliczenia i sposobu odliczenia podatku VAT w związku z wydatkami poniesionymi na budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Jak stanowi art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Art. 87 ust. 1 ustawy stanowi:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 – ust. 6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Doprecyzowaniem powołanego wyżej przepisu art. 86 ust. 1 ustawy jest przepis art. 86 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2c ustawy:

Z art. 86 ust. 2d ustawy wynika, że:

Natomiast stosownie do art. 86 ust. 2e ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2f ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust 2g ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy:

Natomiast z treści art. 86 ust. 22 ustawy wynika, że:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r., poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

Rozporządzenie to określa, w przypadku niektórych podatników, sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji” oraz wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji (§ 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia).

W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Według § 2 pkt 5 rozporządzenia:

Na mocy § 3 ust. 1 rozporządzenia:

Oznacza to, że sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla:

-urzędu obsługującego jednostki samorządu terytorialnego (tj. urzędu Gminy, urzędu miasta, starostwa powiatowego oraz urzędu marszałkowskiego),

-jednostki budżetowej,

-zakładu budżetowego.

W przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Wyżej wymienione rozporządzenie wprowadza wzory, według których wyznaczane są sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć. Metody te mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą podatku od towarów i usług.

Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia:

Według § 2 pkt 4 rozporządzenia stanowi, że:

W myśl § 2 pkt 9 rozporządzenia:

Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Zgodnie natomiast z § 8 rozporządzenia:

Jednocześnie stosownie do art. 90c ust. 1 ustawy:

W myśl art. 90c ust. 2 ustawy:

W świetle art. 90c ust. 3 ustawy:

Dokonywane na bieżąco odliczenie podatku naliczonego ma charakter wstępny – „prewspółczynnik”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, co do zasady wyliczany jest na podstawie danych z poprzedniego roku podatkowego (z wyjątkiem wskazanym w § 8 rozporządzenia mogą być przyjęte dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy). Po zakończeniu roku podatkowego w pierwszym okresie rozliczeniowym roku następnego (tj. styczniu lub I kwartale) podatnik zobowiązany jest do dokonania stosownej korekty dokonanego odliczenia z wykorzystaniem już realnych danych za rok korygowany (z wyjątkiem wskazanym wcześniej dla jednostek samorządu terytorialnego).

Powołany wyżej art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

W przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług.

Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 90 ust. 2 ustawy:

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Zatem dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu (opodatkowanych i zwolnionych). Jednak z przedstawionych ostatecznie przez Państwa okoliczności sprawy nie wnika, że przedmiotowa infrastruktura, tj.  sieć kanalizacyjna w miejscowości X i Y wykorzystywana będzie również do czynności zwolnionych.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Wobec tego należy stwierdzić, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów opodatkowanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559 z późn. zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wyżej wskazano, odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z czynnościami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Jak Państwa Gmina wskazała, ww. infrastruktura będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz do czynności niepodlegających VAT. Ww. infrastruktura w ramach działalności gospodarczej będzie wykorzystywana przez Państwa Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT w przypadku sprzedaży usług osobom fizycznym czy przedsiębiorstwom z terenu Gminy Y oraz do czynności wyłączonych od podatku VAT w przypadku sprzedaży usług własnym jednostkom organizacyjnym.

Zatem z przedstawionych przez Państwa okoliczności wynika, że infrastruktura objęta zakresem pytań będzie wykorzystywana w ramach działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz do celów innych niż działalność gospodarcza – odbiór ścieków od własnych jednostek organizacyjnych.

W okolicznościach niniejszej sprawy w związku z wydatkami poniesionymi na budowę sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y Państwa Gmina będzie miała prawo do odliczenia kwot VAT naliczonego od ww. wydatków w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi będą miały związek z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, tj. z wykonywaniem przez Gminę odpłatnych czynności w zakresie świadczenia usług odbioru ścieków.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 1 jest prawidłowe.

Jak wyżej wskazano, odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z czynnościami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji.

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, a w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem – proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z Infrastrukturą kanalizacyjną, za pomocą prewspółczynnika opartego na kryterium ilości odprowadzonych ścieków, wynikającego z wyliczenia stosunku odbioru ścieków opodatkowanych podatkiem VAT (faktury VAT) do całego odbioru ścieków opodatkowanego i poza kręgiem VAT (faktury VAT oraz noty obciążeniowe), zwanego dalej prewspółczynnikiem metrażowym, wyliczonym za 2021 rok.

Mając na względzie przywołane przepisy prawa oraz opis sprawy należy stwierdzić, że  przy  odliczaniu podatku naliczonego od wydatków związanych z opisaną Inwestycją, powinny znaleźć odpowiednie zastosowanie regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

W przypadku bowiem, gdy nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w  sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe (a z taką sytuacją mamy do czynienia w sprawie będącej przedmiotem złożonego wniosku), podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu sposobu określenia proporcji umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w prawidłowej wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Co istotne, jak wynika z wyżej cytowanego przepisu art. 86 ust. 2a ustawy, sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten:

-zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz

-obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) – gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Sposób określenia proporcji, jak wyżej wskazano, powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Oznacza to, że podatnik zobowiązany jest do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Warto nadmienić, że zastosowane przez podatnika metody, czy też sposoby, na podstawie których dokona on wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na podatniku.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1448/18 wskazał, że:

„Skoro sposób określenia proporcji powinien odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, to oczywistym jest, że wobec różnorodności zdarzeń gospodarczych nie jest możliwe wskazanie jednego sposobu do zastosowania przez wszystkich podatników. Z tego względu ustawodawca określił w ustawie o VAT jedynie wymagania, którym powinien on czynić zadość, nakreślił cele, jakie za jego pomocą należy osiągnąć. Są one następujące: obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane, obiektywne odzwierciedlenie części wydatków przypadających odpowiednio na działalność gospodarczą oraz inne cele niż działalność gospodarcza (art. 86 ust. 2b pkt 1 i 2 ustawy o VAT). Konsekwentnie ustawodawca „podpowiedział” jedynie dane, które można wykorzystać, żeby ten cel osiągnąć (art. 86a ust. 2c ustawy o VAT)”.

Ustawodawca na mocy art. 86 ust. 2h ustawy, daje podatnikom możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji niż wskazują przepisy art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, jednak tylko w sytuacji, gdy wybrany sposób jest bardziej reprezentatywny.

Zatem podatnik może zastosować inną metodę tylko i wyłącznie, gdy wybrana przez niego metoda jest bardziej reprezentatywna i tym samym najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności. Dokonując wyboru sposobu określenia proporcji należy w szczególności mieć na uwadze charakter działalności prowadzonej przez jednostkę, a także sposób finansowania tego podmiotu.

NSA, wypowiadając się w kwestii możliwości odliczenia podatku naliczonego z tytułu infrastruktury wodnokanalizacyjnej, wskazuje, że cechy konstrukcyjne systemu VAT uzasadniają taką wykładnię art. 86 ust. 2a, ust. 2b i ust. 2h ustawy o VAT, która dopuszcza możliwość określenia proporcji odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do konkretnego rodzaju działalności wykonywanej przez daną gminę.

W wyroku z 26 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 219/18, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że zasadne są racje zmierzające do podważenia adekwatności wzoru z rozporządzenia w odniesieniu do działalności wodno-kanalizacyjnej. Zwrócił w tym kontekście uwagę na to, że przyjęta w rozporządzeniu, akcie wykonawczym, metoda obliczania proporcji według klucza obrotu oparta jest na określonych założeniach. Po pierwsze, rozpatrywanie udziału obrotów w ujęciu globalnym przy uwzględnieniu kategorii dochodu wykonanego (rozporządzenie przyjmuje jedynie zróżnicowanie wzorów w odniesieniu do poszczególnych jednostek organizacyjnych – urzędu, jednostki budżetowej i zakładu budżetowego bez podziału na poszczególne rodzaje działalności) opiera się na założeniu o zasadniczo „niegospodarczym” charakterze działalności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Taki wniosek wynikał już z samego uzasadnienia do nowelizacji w zakresie odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych. Propozycja przyjęcia „urzędowego” sposobu rozliczenia dla omawianej kategorii podmiotów była bowiem usprawiedliwiana cechami relewantnymi jednostek samorządu terytorialnego, które z natury rzeczy wykonują działania pozostające poza systemem VAT i w pewnym minimalnym tylko zakresie podejmują działania opodatkowane.

Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę na to, że w przypadku działalności wodno‑kanalizacyjnej, specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT. Działalność wodno‑kanalizacyjna jest bowiem w głównej mierze działalnością gospodarczą, zaś działania podejmowane w innych niż gospodarczy celach mają tu znaczenie marginalne. Przyznawane w tym obszarze dotacje mają charakter celowy i z uwagi na relację czynności opodatkowanych do nieopodatkowanych nie mogą być przypisane wyłącznie do działań pozostających poza VAT. Nie można dotacji z zasady traktować jako niemającej związku z działalnością gospodarczą, gdyż jest ona celowa i może dotować właśnie tę sferę działalności Gminy (zob. A. Bartosiewicz, Komentarz do art. 86 ustawy o VAT – System Informacji Prawnej LEX). W rezultacie NSA wskazał, że o ile prewspółczynnik proponowany w rozporządzeniu odpowiada charakterowi określonych obszarów działalności Gminy, to nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej.

Uznając, że wskazany we wniosku sposób określenia proporcji oparty na ilości odprowadzonych ścieków będzie najbardziej reprezentatywny, kierowali się Państwo przesłankami ustawowymi wynikającymi z art. 86 ust. 2b oraz 2h ustawy.

W szczególności, w Państwa ocenie, prewspółczynnik obliczany przez Państwa Gminę opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (ilość odprowadzanych ścieków - dane pomiarowe), obrazujących specyfikę działalności kanalizacyjnej (typowo gospodarczą wykazującą niewielki związek z czynnościami niepodlegającym opodatkowaniu VAT) i co kluczowe z punktu widzenia wymogów ustawowych pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze. Porównanie ilości odebranych ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych do ogólnej ilości odebranych ścieków przez Gminę dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych).

Zdaniem Państwa Gminy, najbardziej adekwatnym sposobem ustalenia proporcji jest sposób oparty na kryterium ilości odebranych ścieków, tzw. prewspółczynnik metrażowy.

W Państwa opinii, sposób obliczenia proporcji wskazany w uzupełnieniu wniosku w najbardziej obiektywny sposób będzie odzwierciedlał część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza.

Mając zatem na uwadze Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia prewspółczynnika metrażowego dotyczącego wydatków związanych z siecią kanalizacyjną w miejscowości X i Y powstałą w ramach zadania pn. „...” należy stwierdzić, że zapewnia on dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.

W konsekwencji powyższego będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego od wydatków  ponoszonych w 2022 roku w związku z budową sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y powstałą w ramach zadania pn. „...” na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. 86 ust. 2a ustawy z uwzględnieniem prewspółczynnika opartego na kryterium ilości odebranych ścieków w ramach transakcji zewnętrznych, w sumie ilości odebranych ścieków w ramach wszystkich transakcji (tj. zarówno transakcji zewnętrznych opodatkowanych VAT i potrzeb własnych niepodlegających VAT), wyliczonego za rok 2021.

W przypadku, gdy do ustalenia proporcji wstępnej (wstępne odliczenie podatku naliczonego w trakcie roku podatkowego) stosowano dane za poprzedni rok podatkowy na podstawie art. 86 ust. 2d ustawy, po zakończeniu roku podatkowego należy dokonać korekty odliczonego według proporcji wstępnej (bazującej na danych z roku poprzedniego) podatku naliczonego, przy uwzględnieniu danych dla zakończonego roku podatkowego – według proporcji rzeczywistej, zgodnie z art. 90c ust. 1 ustawy.

Tym samym stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy  zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja została wydana na podstawie wskazania we wniosku, że „ najbardziej adekwatnym sposobem ustalenia proporcji jest sposób oparty na kryterium ilości odebranych ścieków, tzw. prewspółczynnik metrażowy” oraz, że „Prewspółczynnik obliczany przez Gminę opiera się na jednoznacznych i jasnych kryteriach (ilość odprowadzanych ścieków - dane pomiarowe), obrazujących specyfikę działalności kanalizacyjnej (typowo gospodarczą wykazującą niewielki związek z czynnościami niepodlegającym opodatkowaniu VAT) i co kluczowe z punktu widzenia wymogów ustawowych, pozwala na obiektywne ustalenie struktury sprzedaży, tj. proporcji między czynnościami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi w tym obszarze. Porównanie ilości odebranych ścieków na rzecz podmiotów zewnętrznych do ogólnej ilości odebranych ścieków przez Gminę dokładnie odzwierciedla skalę wyświadczonych przez Gminę usług „na zewnątrz” i „wewnątrz” (a więc na cele realizacji zadań własnych), jak  również, że „Sposób obliczenia proporcji będzie zapewniał dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane przez Gminę Y w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane.”.

Zastrzec należy, że jeżeli w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź kontroli celno-skarbowej zostanie ustalone, że zaproponowana przez Państwa Gminę metoda obliczenia prewspółczynnika, oceniona przez Państwa Gminę jako najbardziej reprezentatywna, nie zapewni dokonania odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją inwestycji polegającej na budowie sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą oraz nie będzie obiektywnie odzwierciedlała części wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na inne cele, a więc nie będzie metodą najbardziej odpowiadającą specyfice wykonywanej przez Gminę działalności i dokonywanych przez nią nabyć, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: sytuacja Państwa Gminy będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i Państwa Gmina zastosuje się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).