Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek stanowiących współwłasność małżeńską. - Interpretacja - 0113-KDIPT1-3.4012.406.2022.2.KK

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.406.2022.2.KK

Temat interpretacji

Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek stanowiących współwłasność małżeńską.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 25 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży działek nr X/2, nr X/3, nr X/4 i nr X/5, stanowiących współwłasność małżeńską.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 października 2022 r. (wpływ 6 października 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu …...1999 r.  w drodze przetargu nabył Pan wspólnie z żoną i wraz z dwoma znajomymi od …. w …. niezabudowaną działkę gruntu rolnego (kl. IV i V) o powierzchni …ha … a … m2  na zasadach współwłasności.

Grunty te leżą w gminie …., woj. ….

W dniu …...1999 r.  został sporządzony na tą okoliczność akt notarialny (Repertorium nr ….). Również w tym samym roku, tj. …..1999 r., grunt ten został podzielony geodezyjnie na kilkanaście mniejszych działek (Decyzja ….).

Następnie ….2011 r. dokonali Państwo zniesienia współwłasności (akt notarialny nr …). Tym samym staliście się Państwo (Pan wraz z małżonką) właścicielami 5 działek o łącznej powierzchni …. m2  + drogi dojazdowe …. m2.

Dla tych działek założona została KW ….

Grunty te leżą w obszarze ….. Nie mają planu zagospodarowania przestrzennego. Nigdy też nie wydano na nie warunków zabudowy. Powyższe grunty, jak i okolica, nie są uzbrojone. Od momentu zakupu tych działek nie prowadzono na nich żadnej działalności, jak również nie były one wykorzystywane do żadnych celów.

Ponieważ nie wykorzystują Państwo tych gruntów do jakiejkolwiek działalności (są Państwo emerytami), chcą Państwo je sprzedać.

Nie prowadzą Państwo żadnej działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku udzielił Pan odpowiedzi na postawione w wezwaniu pytania oraz oświadczył Pan: „Uzupełnienie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, znak pisma: 0113-KDIPT1-3.4012.406.2022.1.KK z dn. 26.09.2022 r.  dotyczy działki nr X/2, X/3, X/4, X/5 – obręb…, Gmina ….”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „Jaki był cel zakupu działki, podzielonej na działki będące przedmiotem wniosku?”, udzielił Pan odpowiedzi:III. 1.  W 1999 r. w drodze przetargu nabył Pan wraz ze znajomymi od ….  w…. niezabudowaną działkę gruntu rolnego (klasa IV, V) o powierzchni … ha … a.  … m2. Grunty te leżą za wsią …., Gmina …, woj. ….

Również w tym samym roku grunt ten został podzielony na kilkanaście mniejszych działek rolnych. W roku 2011 dokonali Państwo zniesienia współwłasności. Tym samym staliście się Państwo jedynymi właścicielami 5 działek o łącznej powierzchni …. m2 + udział w drodze dojazdowej w ilości …. m2. Grunty te leżą w obszarze …. (od roku 2014). Celem zakupu tych gruntów było wykorzystywanie ich do celów rekreacyjnych, wypoczynkowych”.

Na pytanie o treści: „Jakie numery posiadają działki, będące przedmiotem wniosku?”, udzielił Pan odpowiedzi:III. 2.  Działki leżą w obrębie …., Gmina …, woj. … i mają numery: X/2, X/3, X/4, X/5 – droga wewnętrzna, dojazdowa z udziałem ....  w działce”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „Jakie czynności podejmował/zamierza Pan podejmować w związku ze sprzedażą działek, objętych zakresem wniosku?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 3.  Zgłosiliśmy do Biura …. w …..”.

Na pytanie o treści: „Czy przed sprzedażą działek, objętych zakresem wniosku, poczynił/zamierza Pan  poczynić jakiekolwiek działania, dotyczące zwiększenia wartości ww. nieruchomości (np. uzbrojenie terenu, wyposażenie w urządzenia i sieci wodociągowe, kanalizacji sanitarnej oraz energetycznej, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia)?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 4. Nie podejmowaliśmy żadnych działań, aby zwiększyć wartość tych działek i nie będziemy podejmować. Działki są niezabudowane, teren jest nieuzbrojony, nie mają dostępu do jakichkolwiek mediów, tj. do sieci energetycznej, wodno-kanalizacyjnej, gazowej itp. Nie podejmowaliśmy żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działek, które wykraczałyby poza zwykłe formy ogłoszenia”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „Czy na dzień sprzedaży dla przedmiotowych działek zostaną wydane decyzje o warunkach zabudowy?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 5. Nie będą na pewno wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, bo nigdy nie występowaliśmy o nie. Poza tym jest to teren ….., a tu budowa jest niemożliwa”.

Na pytanie o treści: „Jakie inne pozwolenia, decyzje zostały/zostaną wydane przed sprzedażą działek, będących przedmiotem planowanej sprzedaży?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 6. Nie ma żadnych innych decyzji, ani pozwoleń wydanych przed sprzedażą tych działek”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „Czy przedmiotowe działki były/są/będą udostępniane przez Pana innym osobom na podstawie umów cywilnoprawnych?”, udzielił Pan odpowiedzi:

„III. 7. Działki nie były nigdy nikomu udostępniane na podstawie umów cywilno-prawnych. Nie zamierzamy również nikomu udostępniać tych działek”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „W jaki sposób poszukiwał Pan/będzie Pan poszukiwał nabywcy nieruchomości; czy zamieszczał Pan/będzie Pan zamieszczał ogłoszenia o sprzedaży w środkach masowego przekazu, tj. w sieci internetowej, prasie, radiu lub telewizji; czy korzystał Pan/będzie Pan korzystał z usług biura pośrednictwa obrotu nieruchomościami, itp.?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 8. Zamiar sprzedaży działek powierzyliśmy Biuru ….w ….. Nie podejmowaliśmy żadnych działań, aby we własnym zakresie sprzedać działki”.

Na pytanie o treści: „Czy jest już potencjalny nabywca/nabywcy przedmiotowych działek?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 9. Tak, jest potencjalny nabywca.

a)zawarliśmy umowę rezerwacyjną na sprzedaż działek nr: X/2, X/3, X/4 + udziały w drodze. W umowie rezerwacyjnej nie określono warunków sprzedaży. Przedmiotem sprzedaży mają być działki nieuzbrojone, bez żadnych pozwoleń, zgód, opinii oraz decyzji.

b)nie udzielaliśmy żadnych pełnomocnictw potencjalnemu nabywcy”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „Czy posiada Pan inne działki, oprócz działek objętych zakresem wniosku, które w przyszłości zamierza Pan sprzedać?”, udzielił Pan odpowiedzi: „III. 10. Tak, posiadamy jeszcze jedna działkę, której nie zamierzamy sprzedawać”.

Na pytanie postawione w wezwaniu: „Czy do dnia złożenia wniosku dokonywał Pan kiedykolwiek sprzedaży działek? Jeśli tak, to należy wskazać:

a)kiedy i w jaki sposób wszedł Pan w posiadanie tych nieruchomości;

b)w jakim celu nieruchomości te zostały przez Pana nabyte;

c)w jaki sposób nieruchomości były wykorzystywane przez Pana od momentu wejścia w ich posiadanie do chwili sprzedaży;

d)kiedy dokonał Pan ich sprzedaży i co było przyczyną ich sprzedaży;

e)jakie było przeznaczenie tych działek (działki budowlane, rolne, leśne), czy były to działki zabudowane (nieruchomości mieszkalne, użytkowe)?

f)ilu działek dotyczyła transakcja?

g)czy z tytułu sprzedaży którejkolwiek nieruchomości (wskazać jakiej) odprowadził Pan podatek VAT, składał deklaracje VAT-7 oraz zgłoszenie rejestracyjne VAT-R?”,

udzielił Pan odpowiedzi: „III. 11. Do dnia włożenia wniosku sprzedaliśmy jedną działkę nr 2/1 obręb ..., ponieważ potrzebne nam były pieniądze na spłatę kredytów (hipoteczny i konsumpcyjny), które w obecnym czasie bardzo drożeją i było nam ciężko spłacać je z naszych emerytur i ponosić jeszcze koszty utrzymania i leczenia.

a)w/w działkę nabyliśmy w drodze przetargu w 1999 (szczegóły w pkt 1. Dział III),

b)działka została nabyta w celach rekreacyjnych,

c)przez pierwsze lata od chwili nabycia wyjeżdżaliśmy tam wraz z rodziną na wypoczynek (biwaki). Później działki te do dnia dzisiejszego nie były i  nie są wykorzystywane w żaden sposób, do żadnych celów. Jesteśmy osobami starszymi +- 70 lat, z różnymi chorobami  i w tym stanie nie nadajemy się do wypoczynku na łonie natury,

d)pierwszą działkę nr X/1 sprzedaliśmy w …..2022 r., ponieważ bardzo chcieliśmy spłacić  nasze kredyty w bankach (hipoteczny i konsumpcyjny). Kredyty były zaciągnięte z powodu problemów mieszkaniowych.

W roku 2018  właściciel budynku (…. SA), w którym mieszkaliśmy od 1960 r. wypowiedział wszystkim lokatorom (12 rodzin) najem. Zostaliśmy bez dachu nad głową, my i nasz syn z rodziną. …. SA wypłaciła nam symboliczną rekompensatę (?), za którą absolutnie żadnego lokalu  nie można było kupić. Tak więc zmuszeni byliśmy  pobrać kredyty w banku i zakupić nowe mieszkania (my dla siebie, syn z rodziną dla siebie). W obecnym czasie kredyty rosną w zastraszającym tempie, więc spłata wcześniejsza byłaby dla nas wszystkich dużą ulgą,

e)działka nie miała przeznaczenia, był to grunt niezabudowany, rolny, bez dostępu do jakichkolwiek mediów,

f)transakcja dotyczyła jednej działki nr X/1,

g)nie odprowadzaliśmy podatku VAT, nie składaliśmy deklaracji VAT-7 oraz nie zgłaszaliśmy rejestracji VAT-R, gdyż działkę tę sprzedawaliśmy jako pierwszą – przychód z majątku wspólnego.

Odpowiedzi na pytania od 3 do 9.

Dotyczy działki nr X/2, obręb …, Gm. ….

„III. 3.  Zgłosiliśmy do Biura … w …”.

4.Nie podejmowali Państwo żadnych działań, aby zwiększyć wartość działki i nie będą Państwo podejmować. Działka nie ma dostępu do jakichkolwiek mediów, tj. do sieci energetycznej, wodno-kanalizacyjnej, gazowej. Teren nie jest uzbrojony. Nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działki, które wykraczałyby poza zwykłe formy ogłoszenia.

5.Nie będą na pewno wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, bo nigdy nie występowali Państwo o nie. Poza tym jest to teren …., gdzie budowa jest zakazana.

6.Nie ma żadnych innych decyzji, ani pozwoleń wydanych przed sprzedażą działki.

7.Nigdy nikomu nie była udostępniana na podstawie umów cywilno-prawnych. Nie zamierzają Państwo również nikomu udostępniać tej działki.

8.Zamiar sprzedaży działki powierzyli Państwo Biuru ….. Nie podejmowali Państwo żadnych działań we własnym zakresie.

9.Tak, jest potencjalny nabywca.

a)zawarli Państwo umowę rezerwacyjną na sprzedaż działki nr: X/2, X/3, X/4 + udziały w drodze wewnętrznej. W umowie rezerwacyjnej nie określono warunków sprzedaży. Przedmiotem sprzedaży mają być działki nieuzbrojone, bez zgód, opinii lub decyzji,

b)nie udzielali Państwo żadnych pełnomocnictw potencjalnemu nabywcy.

Odpowiedzi na pytania Dział III od nr 3 do 9.

Dotyczy działki nr X/3, obręb …., Gmina …..

Zgłosiliśmy do Biura …. w ….

4.Nie podejmowali Państwo żadnych działań, aby zwiększyć wartość działki i nie będą Państwo podejmować. Działka X/3 nie ma dostępu do jakichkolwiek mediów, tj. do sieci energetycznej, wodno-kanalizacyjnej, gazowej itp. Teren nie jest uzbrojony. Nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działki, które wykraczałyby poza zwykłe formy ogłoszenia.

5.Nie będą na pewno wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, bo nigdy nie występowali Państwo o nie. Poza tym jest to teren …., gdzie budowa jest zakazana.

6.Nie ma żadnych innych decyzji, ani pozwoleń wydanych przed sprzedażą działki.

7.Nigdy nikomu nie była udostępniana na podstawie umów cywilno-prawnych. Nie zamierzają Państwo również nikomu udostępniać tej działki.

8.Zamiar sprzedaży działki powierzyli Państwo Biuru …. w ….. Nie podejmowali Państwo żadnych działań we własnym zakresie, aby sprzedać działkę.

9.Tak, jest potencjalny nabywca.

a)zawarli Państwo umowę rezerwacyjną na sprzedaż działek nr: X/2, X/3, X/4 + udziały w drodze wewnętrznej. W umowie rezerwacyjnej nie określono warunków sprzedaży. Przedmiotem sprzedaży ma być działka nieuzbrojona, bez zgód, opinii i decyzji,

b)nie udzielali Państwo żadnych pełnomocnictw potencjalnemu nabywcy.

Odpowiedzi na pytania od nr 3 - 9.

Dotyczy działki X/4, obręb …, Gmina ….

„III. 3.  Zgłosiliśmy do Biura … w …”.

4.Nie podejmowali Państwo żadnych działań, aby zwiększyć wartość działki i nie będą Państwo podejmować. Działka nie ma dostępu do jakichkolwiek mediów, tj. do sieci energetycznej, wodno-kanalizacyjnej, gazowej itp. Teren nie jest uzbrojony. Nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działki, które wykraczałyby poza zwykłe formy ogłoszenia.

5.Nie będą na pewno wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, bo nigdy nie występowali Państwo o nie. Poza tym jest to teren …..

6.Nie ma żadnych innych decyzji, ani pozwoleń wydanych przed sprzedażą działki.

7.Nigdy nikomu nie była udostępniana na podstawie umów cywilno-prawnych. Nie zamierzają Państwo również nikomu udostępniać tej działki.

8.Zamiar sprzedaży działki powierzyli Państwo Biuru …. Nie podejmowali Państwo żadnych działań we własnym zakresie, aby sprzedać działkę.

9.Tak, jest potencjalny nabywca.

a)zawarli Państwo umowę rezerwacyjną na sprzedaż w/w działki.  W umowie rezerwacyjnej nie określono warunków sprzedaży. Przedmiotem sprzedaży ma być działka nieuzbrojona, bez wydanych zgód, opinii lub decyzji,

b)nie udzielili Państwo żadnych pełnomocnictw potencjalnemu nabywcy.

Odpowiedzi na pytania od nr 3 - 9.

Dotyczy działki X/5, obręb …, Gmina ….

„III. 3.  Zgłosiliśmy do Biura …. w …”.

4.Nie podejmowali Państwo żadnych działań, aby zwiększyć wartość działki i nie będą Państwo podejmować. Działka (droga wewnętrzna) nie ma dostępu do jakichkolwiek mediów, tj. do sieci energetycznej, wodno-kanalizacyjnej, gazowej itp. Teren nie jest uzbrojony. Nie podejmowali Państwo żadnych działań marketingowych w celu sprzedaży działki, które wykraczałyby poza zwykłe formy ogłoszenia.

5.Nie będą na pewno wydane żadne decyzje o warunkach zabudowy, bo nigdy nie występowali Państwo o nie. Poza tym jest to teren …..

6.Nie ma żadnych innych decyzji, ani pozwoleń wydanych przed sprzedażą działki (drogi wewnętrznej).

7.Nigdy nie była udostępniana na podstawie umowy cywilno-prawnej. Nie zamierzają Państwo również nikomu udostępniać tej działki.

8.Zamiar sprzedaży działki X/5 powierzyli Państwo Biuru ….. Nie podejmowali Państwo żadnych działań we własnym zakresie, aby sprzedać działkę.

9.Tak, jest potencjalny nabywca.

a)zawarli Państwo umowę rezerwacyjną na sprzedaż.  W umowie  rezerwacyjnej nie określono warunków sprzedaży. Przedmiotem sprzedaży ma być działka nieuzbrojona, bez wydanych zgód, opinii lub decyzji,

b)nie udzielili Państwo żadnych pełnomocnictw potencjalnemu nabywcy.

Pytanie

(przedstawione we wniosku)

Czy sprzedaż podzielonych działek będzie podlegała podatkowi VAT?

(przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Czy sprzedaż działki (teren niezabudowany, inny niż teren budowlany) będzie zwolniona od podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

(przedstawione we wniosku)

Państwa zdaniem sprzedaż podzielonego gruntu nie będzie podlegała podatkowi VAT, ponieważ nie będzie dokonywana w ramach prowadzonej działalności i przy zakupie tego gruntu nie przysługiwało Państwu prawo do odliczeń podatku VAT.

(przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Państwa zdaniem nie powinniście Państwo być płatnikiem podatku VAT, ponieważ działki są terenem niezabudowanym, nieuzbrojonym, innym niż budowlany i sprzedają je Państwo jako majątek osobisty. Nie powinniście Państwo być płatnikiem podatku VAT, ponieważ chcą Państwo sprzedać majątek własny. Nie prowadzą Państwo żadnej działalności. Przy zakupie tych gruntów nie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT. Poza tym jest to teren niezabudowany, inny niż budowlany. Ustawa o podatku od towarów i usług (art. 43 ust. 1 pkt 9).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.) zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa      do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak wynika z art. 2 pkt 6 ww. ustawy :

Przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

Zgodnie z tym przepisem, budynki, budowle i grunty spełniają definicję towaru, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”, państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a)określone udziały w nieruchomości,

b)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

c)udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360).

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy:

Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Z treści art. 46 § 1 ww. ustawy wynika, że :

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Na mocy art. 198 ww. ustawy:

Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.).

W myśl art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego :

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 ww. ustawy :

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. ustawy :

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. ustawy :

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy  art. 43 § 1 ww. ustawy:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zbycie nieruchomości gruntowych (działek, udziałów w działkach), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej.

Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.

„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczeń C-180/10 i C-181/10 wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje ustawa Kodeks cywilny.

W myśl art. 535 ww. ustawy:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Na mocy art. 155 § 1 ww. ustawy:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Wskazać należy, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z okoliczności przedstawionych w opisie sprawy wynika, że jest Pan wraz z żoną współwłaścicielem niezabudowanych działek nr X/2, nr X/3, nr X/4 i nr X/5.

Udział w prawie własności gruntu, z którego przedmiotowe działki zostały wydzielone, nabył Pan w drodze przetargu w 1999 r. od …. w ….

Przedmiotowe działki leżą na obszarze ….. Od momentu zakupu nie prowadzono na nich żadnej działalności; celem ich zakupu było wykorzystywanie ich do celów rekreacyjnych, wypoczynkowych.

Nie podejmował Pan i nie będzie podejmować, żadnych działań, aby zwiększyć wartość przedmiotowych działek. Działki te są niezabudowane, nieuzbrojone, nie mają dostępu do jakichkolwiek mediów, tj. do sieci energetycznej, wodno-kanalizacyjnej, gazowej itp. Przedmiotowe działki nie są objęte planem zagospodarowania przestrzennego. Nie występował Pan o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Ponadto nie ma żadnych innych decyzji, ani pozwoleń wydanych przed sprzedażą tych działek.

Sprzedaż przedmiotowych działek powierzył Pan Biuru …. w ….; ze swej strony nie podejmował Pan żadnych działań, w tym marketingowych, aby we własnym zakresie sprzedać ww. działki.

Jak wynika z treści wniosku, zawarł Pan z potencjalnym nabywcą przedmiotowych działek umowę rezerwacyjną.  W umowie tej nie określono warunków sprzedaży - przedmiotem sprzedaży mają być działki nieuzbrojone, bez żadnych pozwoleń, zgód, opinii oraz decyzji. Ponadto, nie udzielił Pan potencjalnemu nabywcy żadnych pełnomocnictw.

W przedmiotowej sprawie brak jest zatem przesłanek pozwalających uznać Pana za  podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy.

Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji należy uznać, że przedmiotem dostawy będzie składnik Pana majątku osobistego, a sprzedaż niezabudowanych działek będzie  stanowić realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym. Dokonując sprzedaży przedmiotowych działek, nie będzie działał Pan w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, że sprzedaż przez Pana przedmiotowych działek będzie stanowić zwykłe wykonywanie prawa własności. Tym samym, zbywając działki stanowiące majątek prywatny, będzie Pan korzystał z przysługującego Panu prawa do  rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem powyższego, transakcja zbycia działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od  towarów i usług.

Reasumując, skoro w przedmiotowej sprawie nie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność sprzedaży działek nr X/2, nr X/3, nr X/4 i nr X/5, stanowiących współwłasność małżeńską, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Oceniając Pana stanowisko, należało uznać je za prawidłowe.

W konsekwencji powyższego, skoro  z tytułu transakcji sprzedaży działek nr X/2, nr X/3, nr X/4 i nr X/5, stanowiących współwłasność małżeńską, nie będzie Pan działał w charakterze – zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy – podatnika podatku VAT, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, to rozpatrywanie kwestii zwolnienia od podatku VAT ww. sprzedaży, jest bezzasadne.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana zapytania. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem niniejsza interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla Pana żony, współwłaścicielki przedmiotowych działek.

Ponadto należy wskazać, iż …. 2022 r. dokonał Pan wpłaty w wysokości …. zł oraz …. 2022 r. wpłaty w wysokości …. zł – łącznie dokonał Pan wpłat na kwotę …. zł. Należy jednak zauważyć, iż przedmiotowy wniosek w zakresie podatku od towarów i usług dotyczy 1 zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, kwota …. zł jako nienależna, zostanie zwrócona na numer rachunku bankowego, wskazany w  części F poz. 60 uzupełnienia wniosku ORD-IN(9), zgodnie z art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm.).