 Opodatkowanie odpłatnych usług na podstawie Umów zawartych z Mieszkańcami.  Prawo do pełnego odliczenia kwot podatku VAT w związku z realizacją pro... - Interpretacja - 0113-KDIPT1-1.4012.704.2022.1.AK

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 25 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.704.2022.1.AK

Temat interpretacji

 Opodatkowanie odpłatnych usług na podstawie Umów zawartych z Mieszkańcami.  Prawo do pełnego odliczenia kwot podatku VAT w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna  

 – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 września 2022 r. wpłynął wniosek Państwa Gminy z 26 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

-opodatkowania odpłatnych usług na podstawie Umów zawartych z Mieszkańcami,

-prawa do pełnego odliczenia kwot podatku VAT w związku z realizacją projektu pn.  „..".

Uzupełnili go Państwo pismem z 27 września 2022 r. (data wpływu 29 września 2022r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Gmina" lub „Wnioskodawca") jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT"). Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. z 2022 r., poz. 559 ze zm., dalej: „ustawa o samorządzie gminnym") Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, zadania własne Gminy obejmują m.in. sprawy: kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych. W tym zakresie Gmina świadczy m.in. odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych usługi odprowadzania ścieków od mieszkańców z terenu Gminy korzystających z sieci kanalizacyjnej. W ramach realizacji tego zadania własnego Wnioskodawca sukcesywnie rozbudowuje infrastrukturę kanalizacyjną na terenie Gminy.

Tym niemniej, z uwagi na fakt, że posesje części mieszkańców znajdują się na terenie Gminy objętym „…", Gmina od 2020 r. realizuje inwestycję pn. „…" (dalej: „Inwestycja w POŚ" lub „Inwestycja"), której założeniem jest budowa przydomowych oczyszczalni ścieków wraz z infrastrukturą towarzyszącą (dalej: „POŚ") w celu przeciwdziałania degradacji środowiska naturalnego na obszarach cennych przyrodniczo, marginalizacji społecznej i ekonomicznej oraz włączenia terenów Gminy w procesy rozwojowe regionu.

Inwestycją w POŚ objętych zostanie łącznie 79 gospodarstw domowych zlokalizowanych na nieruchomościach stanowiących własność mieszkańców Gminy (dalej: „Mieszkańcy" lub „Właściciele").

W związku z realizacją Inwestycji w POŚ Gmina poniosła/ponosić będzie określone wydatki, w tym w szczególności na usługi budowlane polegające na budowie POŚ na posesjach Mieszkańców, wykonywane przez wyspecjalizowaną firmę świadczącą tego typu usługi i posiadającą przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia (dalej: „Wykonawca"), a także wydatki na dokumentację techniczną i szkolenia oraz materiały proekologiczne (np. broszury informacyjne) dla Właścicieli (dalej łącznie: „Wydatki inwestycyjne").

Gmina podkreśla, że w ramach Inwestycji POŚ są/będą budowane wyłącznie na nieruchomościach należących do odbiorców zewnętrznych, pozostających poza strukturą organizacyjną Gminy, tj. Mieszkańców. Tym samym POŚ nie powstaną przy obiektach użyteczności publicznej stanowiących własność Gminy, w tym budynkach należących do gminnych jednostek organizacyjnych.

Na pokrycie wydatków związanych z Inwestycją Gmina pozyskała dofinansowanie ze środków z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 (dalej: „RPO") w ramach Osi Priorytetowej nr „IV Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego". Część wydatków została/zostanie pokryta również ze środków własnych Gminy, pochodzących z wpłat dokonywanych przez Mieszkańców biorących udział w projekcie, tj. na których nieruchomościach wybudowane zostaną POŚ.

W związku z realizacją ww. Inwestycji w POŚ Gmina zawarła/zawiera z Mieszkańcami umowy cywilnoprawne, których celem jest ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych stron wynikających z budowy i eksploatacji POŚ (dalej: „Umowa" lub „Umowy").

Na mocy zawartych Umów Gmina zobowiązana jest / będzie świadczyć względem Mieszkańców kompleksową usługę oczyszczania ścieków, w skład której wchodzi:

·przygotowanie dokumentacji projektowej;

·dostawa, montaż i uruchomienie POŚ na terenie nieruchomości Mieszkańca;

·przeszkolenie Mieszkańca w zakresie prawidłowego użytkowania i eksploatacji POŚ;

·udostępnienie Mieszkańcowi do korzystania zamontowanej POŚ do końca okresu obowiązywania Umowy, a następnie przekazanie Mieszkańcowi jej własności

- dalej zwane łącznie Usługami.

Ponadto Gmina zobowiązuje się m.in. do ustalenia harmonogramu montażu POŚ, sprawowania bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenia odbiorów częściowych i końcowych, rozliczenia finansowego, a także promocji przedmiotowego projektu inwestycyjnego (w tym przeprowadzenie szkoleń dla Mieszkańców).

Mieszkaniec zobowiązuje się natomiast m.in. do przygotowania budynku mieszkalnego do montażu POŚ zgodnie z zaleceniami Gminy; do udostępnienia budynku mieszkalnego w celu dokonania montażu POŚ przez Wykonawcę; do użytkowania POŚ zgodnie z jej przeznaczeniem i wytycznymi, określonymi w instrukcjach obsługi oraz zgłaszania wszelkich awarii instalacji przez cały okres obowiązywania Umowy.

Ponadto w zamian za wyżej wymienione Usługi związane z POŚ świadczone przez Gminę, Mieszkańcy są/będą zobowiązani wpłacić na rzecz Gminy uzgodnioną kwotę, płatną jednorazowo w formie i w terminie wskazanym w Umowie (dalej: „Wkład własny"). Wkład własny w Umowach zdefiniowany jest jako partycypacja w kosztach realizacji w kwocie brutto, tj. część kosztów kwalifikowanych wyrażona w procentach (netto) oraz podatek VAT od całej wartości Inwestycji POŚ przypadającej na danego mieszkańca.

Mieszkańcy jako uczestnicy Inwestycji na podstawie Umów będą również zobowiązani do uiszczenia na rzecz Gminy opłaty związanej z ubezpieczeniem POŚ przez Gminę (dalej: „Opłata ubezpieczeniowa"). Poza zapłatą ww. wynagrodzenia, obejmującego Wkład własny oraz Opłatę ubezpieczeniową, Umowy nie będą przewidywać pobierania jakichkolwiek innych opłat od Mieszkańców z tytułu realizacji przez Gminę usługi (tj. usługi montażu POŚ).

W tym miejscu Gmina pragnie wskazać, iż miała zamiar pobierania od Mieszkańców wynagrodzenia za realizowane przez nią Usługi w sposób wskazany powyżej już na etapie planowania Inwestycji.

Faktury z tytułu realizacji Inwestycji w POŚ są/będą wystawiane na Gminę, z podaniem numeru NIP Gminy. Gmina nie dokonała dotychczas odliczenia VAT z ponoszonych w ramach Inwestycji Wydatków inwestycyjnych.

Gmina uzupełnia Wniosek poprzez doprecyzowanie opisu sprawy, zgodnie z wezwaniem w analogicznej sprawie prowadzonej w ostatnim czasie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Do jakich czynności Państwa Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywała nabywane towary i usługi w związku z realizacją inwestycji pn. „…", tj. czy do czynności:

·opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,

·zwolnionych od podatku od towarów i usług,

·niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Jak wskazano we Wniosku, Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać towary i usługi nabywane w związku z realizacją inwestycji pn. „.." wyłącznie do odpłatnego świadczenia kompleksowej usługi oczyszczalnia ścieków przy pomocy POŚ na rzecz Mieszkańców biorących udział w Projekcie, na podstawie zawartych z nimi umów cywilnoprawnych. W ocenie Gminy, powyższe usługi stanowią czynności opodatkowane VAT.

Gmina pragnie wskazać, iż niniejsza kwestia jest istotą pierwszego pytania zadanego przez Gminę we Wniosku.

Pytania

1)Czy świadczenie przez Gminę odpłatnych Usług na podstawie Umów zwartych z Mieszkańcami, stanowi/będzie stanowić działalność gospodarczą oraz czynności podlegające opodatkowaniu VAT, niekorzystające ze zwolnienia z tego podatku?

2)Czy Gminie przysługuje/ przysługiwać będzie prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących Wydatki inwestycyjne poniesione w ramach Inwestycji w POŚ?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Świadczenie przez Gminę odpłatnych Usług na podstawie Umów zawartych z Mieszkańcami, stanowi/będzie stanowić działalność gospodarczą oraz czynności podlegające opodatkowaniu VAT, niekorzystające ze zwolnienia z tego podatku.

2)Gminie przysługuje/przysługiwać będzie prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących Wydatki inwestycyjne poniesione w ramach Inwestycji w POŚ.

UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY

Ad. 1.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem, w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. W świetle tego zapisu działalność Gminy polegająca na realizacji odpłatnych usług odprowadzania ścieków jest działalnością gospodarczą („wszelka działalność usługodawców").

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Z brzmienia powołanych przepisów wynika, że pojęcia dostawy towarów i świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT uzupełniają się w tym sensie, że co do zasady, czynności podejmowane przez podatników należy uznać za świadczenie usług, o ile nie stanowią one dostawy towarów. Takie skonstruowanie zakresu czynności opodatkowanych prowadzi do zapewnienia zasady powszechności opodatkowania.

W konsekwencji, w opinii Gminy, w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym wykonywać ona będzie opodatkowane VAT kompleksowe usługi oczyszczania ścieków na rzecz Mieszkańców, w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Ponadto, zdaniem Gminy ani ustawa o VAT, ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia, nie przewidują zwolnienia z VAT dla kompleksowej usługi oczyszczania ścieków.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 marca 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.130.2022.1.PM, w której organ wskazał, że „W świetle powyższego należy uznać, że Gmina, w zwiqzku z wykonywaniem czynności z zakresu odbierania i oczyszczania ścieków, będzie prowadzić działalność gospodarczq, a tym samym, będzie działać w charakterze podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.".

Również w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 24 lutego 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.86.2021.1.MG0, Organ zgodził się w pełni ze stanowiskiem wnioskodawcy, potwierdzając, iż świadczone przez niego usługi w zakresie odbierania i oczyszczania ścieków za pośrednictwem wybudowanych przydomowych oczyszczalni ścieków podlegają opodatkowaniu VAT.

Reasumując, Gmina jest zdania, że opisane Usługi wykonywane na rzecz Mieszkańców na podstawie Umów stanowią/stanowić będą działalność gospodarczą oraz że stanowią/ stanowić będą usługi opodatkowane VAT, niekorzystające ze zwolnienia z tego podatku.

Ad. 2.

Prawo do odliczenia w świetle ustawy o VAT

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z pewnymi zastrzeżeniami niemającymi zastosowania w przedmiotowej sytuacji).

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

·zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

·pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko wówczas, gdy powyższe warunki są spełnione łącznie, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Co więcej, jak wskazano już w uzasadnieniu do pytania 1, nabywając towary i usługi w związku ze świadczeniem usługi zapewniającej oczyszczanie ścieków przy pomocy POŚ Gmina występuje/występować będzie w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT - przedmiotowe zakupy służą/ służyć jej będą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, niekorzystających ze zwolnienia z tego podatku.

Tym samym Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od Wydatków inwestycyjnych ponoszonych w zakresie realizowanej Inwestycji w POŚ.

Pełne odliczenie VAT

W zaistniałej sytuacji niewątpliwie ponoszone przez Gminę Wydatki inwestycyjne są/będą niezbędne do tego, aby Gmina mogła świadczyć Usługi na rzecz Mieszkańców. Usługi te są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT i niekorzystającymi ze zwolnienia z tego podatku. Jednocześnie wydatki będące przedmiotem niniejszego wniosku o interpretację nie są wykorzystywane do świadczenia przez Gminę Usług na rzecz jakichkolwiek innych podmiotów niż Mieszkańcy.

Co więcej, Gmina zwraca uwagę, że związek dokonywanych przez Gminę zakupów ze sprzedażą opodatkowaną istnieje od samego początku Inwestycji w POŚ, gdyż już w fazie planowania tej inwestycji Gmina zamierzała pobrać od Mieszkańców opłaty, które warunkowały świadczenie przez Gminę Usług.

W konsekwencji, w opinii Gminy, z uwagi na fakt, że pomiędzy Wydatkami inwestycyjnymi, ponoszonymi przez Gminę w zakresie realizowanej Inwestycji a wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi VAT (świadczeniem na rzecz Mieszkańców Usług) istnieje ścisły związek, Gminie przysługuje / będzie przysługiwać prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od ponoszonych przez nią Wydatków inwestycyjnych związanych z Inwestycją w POŚ.

W ocenie Gminy, stanowisko odmienne od przedstawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał lub TSUE) oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Gmina wskazuje na orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, że „prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegajqcego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny".

Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej/mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu realizacji tej sprzedaży. Skoro bowiem Gmina jako czynny podatnik VAT zobowiązana jest uiszczać VAT należny z tytułu wpłat Mieszkańców, powinna mieć jednocześnie prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość świadczenia Usług za pośrednictwem POŚ.

Stanowisko organów podatkowych

Gmina wskazuje, iż ww. stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 lutego 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.740.2021.2.DS: „Tak więc w odniesieniu do wydatków poniesionych w trakcie realizacji planowanej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomościach osób fizycznych, nabywane towary i usługi będq wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, co więcej istnieje możliwość bezpośredniego przyporzqdkowania tych wydatków. Wykonanie usługi w zamian za wynagrodzenie w postaci wpłat mieszkańców, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT w zwiqzku z art. 5 ustawy o VAT. Jednocześnie usługi wykonywane przez Gminę w postaci realizacji zadania inwestycyjnego w zakresie oczyszczania ścieków, poprzez wykonanie na prywatnych nieruchomościach oczyszczalni ścieków, udostępnieniu ich właścicielom oraz zapewnienie niezbędnych napraw i konserwacji a także sprawowanie nadzoru nad bieżqcq obsługq wpisujq się Państwa zdaniem w PKWiU 37.00.11.0 "Usługi zwiqzane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków". Zauważyć trzeba, że dla usług tych ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania zwolnienia od podatku. W konsekwencji, mając na względzie okoliczności sprawy, będzie Państwu przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego w myśl art. 86 ust. 1 ustawy w tym zakresie.".

Przedstawione przez Gminę stanowisko znajduje również potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, m.in.:

·z dnia 6 września 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.211.2018.2.JK,

·z dnia 1 lipca 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.320.2021.1.MG,

·z dnia 9 kwietnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.67.2021.2.EK,

·z dnia 15 czerwca 2020 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.276.2020.2.MŁ,

·z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-3.4012.873.2017.1.MD,

·z dnia 3 lutego 2017 r., sygn. 1061-IPTPP1.4512.10.2017.1.JD,

·z dnia 19 stycznia 2016 r., sygn. IPPP2/4512-1045/15-2/MAO.

W konsekwencji powyższego, Gmina stoi na stanowisku, iż przysługuje jej/przysługiwać jej będzie prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od Wydatków inwestycyjnych ponoszonych w ramach Inwestycji w POŚ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Państwa Gmina we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, Regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zadań własnych Gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania własne obejmują sprawy w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, iż Państwa Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Państwa Gmina realizuje inwestycję pn. „..". W związku z realizacją Inwestycji, Państwa Gmina zamierza zawrzeć umowy cywilnoprawne z mieszkańcami zainteresowanymi korzystaniem z POŚ na należących do nich nieruchomościach. W związku z realizacją ww. Inwestycji w POŚ Gmina zawarła/zawiera z Mieszkańcami umowy cywilnoprawne, których celem jest ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych stron wynikających z budowy i  eksploatacji POŚ.

Na mocy zawartych Umów Gmina zobowiązana jest / będzie świadczyć względem Mieszkańców kompleksową usługę oczyszczania ścieków, w skład której wchodzi:

·przygotowanie dokumentacji projektowej;

·dostawa, montaż i uruchomienie POŚ na terenie nieruchomości Mieszkańca;

·przeszkolenie Mieszkańca w zakresie prawidłowego użytkowania i eksploatacji POŚ;

·udostępnienie Mieszkańcowi do korzystania zamontowanej POŚ do końca okresu obowiązywania Umowy, a następnie przekazanie Mieszkańcowi jej własności

W rozpatrywanej sprawie, Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii opodatkowania odpłatnego świadczenia usług na podstawie umów zawartych z Mieszkańcami.

Analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prowadzi do stwierdzenia, że  z  uwagi na fakt, że opisane we wniosku usługi są/będą wykonywane przez Państwa odpłatnie w ramach umów cywilnoprawnych to w odniesieniu do tych usług – nie działają/nie będą Państwo działać jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

W analizowanym przypadku występują/będą występować Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynności – jako usługi zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy – podlegają/będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zaznaczenia wymaga, że zastosowanie obniżonych stawek podatku lub zwolnienia od podatku możliwe jest tylko wówczas, gdy wynika to wprost z ustawy lub przepisów wykonawczych do ustawy.

Odpłatne świadczenie usług w zakresie realizacji opisanej we wniosku Inwestycji, nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji jest/będzie opodatkowane według stawki VAT właściwej dla tychże usług.

Podsumowując, świadczenie usług w zakresie realizacji Inwestycji w POŚ, jest/będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług według właściwej dla nich stawki. Tym samym ww. usługi nie korzystają/nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Kolejną kwestią budzącą Państwa wątpliwości jest prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne poniesione w ramach Inwestycji w POŚ.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z art. 87 ust. 1 ustawy wynika, że:

W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zatem podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Z opisu sprawy wynika, że  Państwa Gmina realizuje inwestycję pn. „…". Państwa Gmina wykorzystuje/będzie wykorzystywać towary i usługi nabywane w związku z realizacją ww. inwestycji wyłącznie do odpłatnego świadczenia kompleksowej usługi oczyszczalnia ścieków przy pomocy POŚ na rzecz Mieszkańców biorących udział w Projekcie, na podstawie zawartych z nimi umów cywilnoprawnych. W ocenie Państwa Gminy, powyższe usługi stanowią czynności opodatkowane VAT.

Ponadto, jak wykazano w niniejszej interpretacji, świadczenie przez Państwa Gminę odpłatnych usług na podstawie Umów zawartych z Mieszkańcami jest/będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług według właściwej dla nich stawki. Tym samym, ww. usługi nie korzystają/nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT.

Zatem analiza okoliczności sprawy i obowiązujących przepisów prowadzi do wniosku, że  w  rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, są/będą spełnione, ponieważ  towary i usługi nabywane w  związku z realizacją na rzecz mieszkańców inwestycji pn. „..." są/będą wykorzystywane wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niekorzystających ze zwolnienia od podatku VAT, a Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

W konsekwencji przysługuje/przysługiwać będzie Państwu prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne poniesione w ramach Inwestycji w POŚ.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie  pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwa Gmina przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwa Gmina przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa Gminę interpretacji należy wskazać, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny/zdarzenie przyszłe i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tutejszy organ nie jest nimi związany.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: sytuacja Państwa Gminy będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i Państwa Gmina zastosuje się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako „PPSA”). 

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).