Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania pn. „…”. Uzupełnili go Państwo pismami z 20 października 2022 r. (data wpływu 20 października 2022 r.) oraz z 21 października 2022 r. (data wpływu 21 października 2022 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina … zamierza aplikować o dofinansowanie z krajowych środków publicznych i środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, na realizację zadania: „…”, w zakresie działania: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich, poddziałanie: Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii. Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, utworzoną na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559, z późn. zm.) zarejestrowaną jako czynny podatnik podatku VAT. Jednym z obszarów działalności Gminy jest wykonywanie zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 obejmujących m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Na podstawie ww. dofinansowania Gminie zostaną przyznane środki finansowe, w wysokości stanowiącej określony procent poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji. Inwestycja zostanie sfinansowana w kwocie brutto (podatek VAT stanowi koszt kwalifikowalny). W ramach realizacji ww. inwestycji Gmina ogłosi przetarg i podpisze umowę z wyłonionym wykonawcą zadania. Faktura związana z realizacją inwestycji zostanie wystawiona na Gminę. Przedmiotem projektu jest rozbudowa drogi … nr … w m. … . Przejazd drogą jest bezpłatny. W związku z realizacją inwestycji Gmina poniesie wszystkie koszty związane z wykonaniem rozbudowy ww. drogi gminnej. Inwestycja obsługuje mieszkańców a realizacja inwestycji nie zmieni funkcji drogi, doprowadzi do poprawy komfortu jazdy oraz bezpieczeństwa użytkowników tej drogi. Właścicielem działek, na których zostanie wykonania rozbudowa drogi … w … jest Gmina … . Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, nie prowadzi i nie planuje rozpoczęcia żadnej działalności gospodarczej w związku z tą inwestycją, ani nie planuje generowania dochodów z tego tytułu.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części zarówno w trakcie realizowania, jak i po zakończeniu inwestycji w związku z wydatkami poniesionymi na realizację zadania: „…”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie w związku z wykonaniem ww. inwestycji nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości ani w części, zarówno w trakcie realizacji inwestycji, jak i po jej zakończeniu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i usług i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 15 ust. 1 cytowanej ustawy, podatnikiem są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle zaś art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Biorąc pod uwagę, iż z cytowanego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tj.: podmiotem, który zamierza dokonać obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest podatnik podatku od towarów i usług; oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Tym samym przesłanki warunkujące skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w analizowanej sytuacji nie zostaną spełnione.

Z powołanej wyżej regulacji art. 15 ust. 6 ustawy o VAT wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny (tj. realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych). W kontekście realizowanej inwestycji Gmina wykonywać będzie zadania publiczne związane z rozbudową drogi gminnej, co oznacza, że w odniesieniu do tych czynności występować będzie jako organ władzy publicznej, realizując nałożone na nią mocą ustawy o samorządzie gminnym zadania w ramach reżimu publicznoprawnego. Czynności te, nie będą więc realizowane przez Gminę w ramach sfery aktywności cywilnoprawnej, tzn. nie będą wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W konsekwencji Gmina, z uwagi na treść powołanego powyżej art. 15 ust. 6 nie może być uznana w odniesieniu do przedmiotowych czynności za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym, pierwsza z ww. przesłanek nie zostanie spełniona.

Drugim podstawowym warunkiem umożliwiającym skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zdaniem Gminy, warunek ten także nie będzie spełniony, bowiem celem inwestycji jest budowa infrastruktury drogowej, która jest i będzie nieodpłatnie udostępniana dla nieograniczonej liczby użytkowników. W konsekwencji, efekty realizacji inwestycji nie będą wykorzystywane do celów zarobkowych i nie będę wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Art. 86 ust. 1 wyłącza możliwość dokonania odliczeń kwot podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Jak wskazano powyżej, korzystanie z infrastruktury drogowej nie będzie odpłatne, a ta infrastruktura będzie ogólnodostępna. Nabywane w związku z inwestycją towary i usługi nie będą więc przedmiotem dalszego obrotu i nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Tym samym nie zostaje spełniona podstawowa przesłanka wskazana w art. 86 ust. 1, która warunkuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Należy też zwrócić uwagę, że poprzez brak sprzedaży, a w konsekwencji brak czynności opodatkowanych związanych z inwestycją, po stronie Gminy nie wystąpi również podatek należny. Podsumowując, z uwagi na fakt, iż inwestycja nie będzie związana z czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z nabytymi w ramach inwestycji towarami i usługami, ani nie będzie miała możliwości odzyskania kwot naliczonego VAT związanego z realizacją inwestycji. Gmina pragnie wskazać, że w odniesieniu do realizacji inwestycji nie będzie przysługiwało jej prawo do odliczenia VAT naliczonego, gdyż w odniesieniu do inwestycji Gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT i inwestycja nie jest związana z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT:

Z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy o VAT:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do  wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału, stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559, ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W świetle powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że realizacja zadań własnych ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że każde działanie podejmowane przez jednostki w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu jednostek, a dotyczące mienia gminy należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne.

Zatem czynności wynikające z zadań własnych, z tytułu których gmina nie uzyskuje wpływów pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a gmina realizując te czynności nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1693, ze zm.), zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Według art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Stosownie do unormowań zawartych w art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

W myśl z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Zgodnie z art. 20 pkt 3 i 11 ustawy o drogach publicznych:

Jak wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

Jak już wskazano wcześniej, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Mając na uwadze powyższe uregulowania, należy stwierdzić, że w przypadku udostępniania dróg publicznych ogółowi użytkowników, gmina nie użytkuje ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym w powyższym zakresie gmina nie działa jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, powyższa czynność jest wyłączona z systemu podatku VAT i z tego względu stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W omawianych okolicznościach sprawy nie wystąpi więc związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z Państwa wydatkami. Będą Państwo ponosić bowiem wydatki związane z przebudową drogi gminnej, która będzie służyła realizacji zadań publicznych.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ będą Państwo wykorzystywać drogi jedynie do czynności niepodlegających opodatkowaniu. Zatem, nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z realizacją zadania, będącego przedmiotem wniosku. Z tego tytułu nie będzie Państwu przysługiwało również prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Reasumując, nie będzie Państwa przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części zarówno w trakcie realizowania, jak i po zakończeniu inwestycji w związku z wydatkami poniesionymi w ramach realizacji zadania pn. „…”, ponieważ efekty ww. zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).