Uznanie składników majątkowych i niemajątkowych będących przedmiotem aportu za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 14 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania składników majątkowych i niemajątkowych będących przedmiotem aportu za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy VAT i wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT ww. czynności oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 grudnia 2022 r. (wpływ 19 grudnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegającą obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą „...” (dalej: jednoosobowa działalność). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Głównym przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej jest spawalnictwo i ślusarstwo na powierzonym materiale, wykonane w ramach usług podwykonawstwa, oraz malowanie proszkowe. Wnioskodawca prowadzi uproszczoną księgowość w oparciu o księgę przychodów i rozchodów.

Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę jest już na tyle rozbudowana i złożona, że jej prowadzenie w formie indywidualnej staje się nieefektywne oraz budzi obawy, co do odpowiedzialności za prowadzony biznes.

W związku z tym Wnioskodawca planuje utworzyć nową spółkę, w rozumieniu art. 5a pkt 28 ustawy o PIT, podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (dalej: Spółka) oraz przenieść do niej, w formie wkładu niepieniężnego, składniki majątku wykorzystywane dotychczas w jednoosobowej działalności. W skład przedmiotowego aportu wejdą w szczególności:

1)środki trwałe, w tym w szczególności budynki (przeniesione zostaną również prawa do korzystania z gruntów, na których położone są budynki) i maszyny produkcyjne,

2)aktywa obrotowe, w tym w szczególności środki pieniężne,

3)prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, w tym w szczególności prawa i obowiązki wynikające z umów leasingu na maszyny produkcyjne oraz samochody wykorzystywane w tej działalności,

4)tajemnice przedsiębiorstwa wraz z bazą klientów oraz wypracowanymi kontaktami handlowymi,

5)zobowiązania zaciągnięte w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.

W wyniku aportu do Spółki przeniesiony zostanie również zakład pracy w rozumieniu art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku - Kodeks Pracy (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1510; dalej: KP). W konsekwencji przeniesione zostaną również umowy o pracę z pracownikami, którzy wykonują pracę na rzecz jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wnioskodawca zaznacza przy tym, że dotychczasowa działalność gospodarcza, prowadzona w formie jednoosobowej działalności, będzie prowadzona i kontynuowana przez Spółkę. Jednocześnie, w wyniku aportu przeniesiony zostanie majątek, pozwalający na kontynuowanie tej działalności. W jednoosobowej działalności mogą przy tym pozostać pewne składniki majątku, w tym w szczególności część środków pieniężnych, niemniej nie wpłynie to na charakter aportu, jako zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 - Kodeks Cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360; dalej: KC).

Wnioskodawca podkreśla również, że część starszych maszyn, które były wykorzystywane w jednoosobowej działalności gospodarczej, będzie podlegać procedurze likwidacyjnej. W konsekwencji, maszyny te zostaną wyksięgowane z ewidencji bilansowej i nie będą przedmiotem aportu do Spółki.

Majątek wnoszony do Spółki będzie stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym również zobowiązań, funkcjonujący w oparciu o wewnętrzne regulaminy (w tym regulaminy pracy, wynagradzania i premiowania), przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie spawalnictwa i ślusarstwa oraz malowania proszkowego. W skład aportu wejdzie również zakład pracy, w rozumieniu art. 23¹ KP, do którego przyporządkowany jest wykwalifikowany personel posiadający doświadczenie w zakresie wykonywania tego typu działalności.

Opisany zespół wnoszonych składników materialnych i niematerialnych będzie przy tym stanowił zorganizowany kompleks praw, obowiązków, zobowiązań i rzeczy, ukierunkowany na realizację działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas w formie jednoosobowej działalności Wnioskodawcy.

Końcowo, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że składniki majątku wchodzące w skład planowanego aportu będą przyjęte przez Spółkę dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Wnioskodawcy.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazano, że:

1.Wnioskodawca zaznacza, że posiada wartości niematerialne i prawne oraz kilkadziesiąt środków trwałych, które zostaną wniesione do spółki. Tytułem przykładu, Wnioskodawca informuje, że do spółki zostaną wniesione m.in.:

·programy komputerowe wykorzystywane dla celów prowadzenia i rozliczania prowadzonej działalności produkcyjnej,

·budynki i budowle produkcyjne (m.in. hala, budynek socjalny, magazyn produkcyjny),

·maszyny i urządzenia (m.in. robot lakierniczy, wózki widłowe, prasy hydrauliczne i mechaniczne, półautomaty spawalnicze, spawarki, giętarki do rur, przecinarki, obrabiarki do metalu, szlifierki, wygładzarki, czyszczarki),

·linie produkcyjne (m.in. linia do foliowania, linia do malowania proszkowego, linia lakiernicza).

Wnioskodawca pragnie przy tym sprecyzować, że do spółki nie zostanie wniesiona jedynie część środków pieniężnych.

Do nowoutworzonej spółki wniesione zostaną środki pieniężne tylko w takim zakresie, w jakim będzie to konieczne dla zachowania płynności tworzonej spółki.

2.Wnioskodawca informuje, że działalność gospodarcza, której przedmiotem jest spawalnictwo i ślusarstwo na powierzonym materiale, wykonane w ramach usług podwykonawstwa, oraz malowanie proszkowe, stanowi jedyną działalność gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę.

3.Wnioskodawca podkreśla, że wniesienie aportu nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. W szczególności, planowane czynności, będące przedmiotem niniejszego wniosku, pozwolą na:

a)zapewnienie sprawnego procesu sukcesji,

b)ograniczenie odpowiedzialności osobistej Wnioskodawcy oraz innych potencjalnych wspólników/udziałowców/akcjonariuszy utworzonej spółki.

Wnioskodawca podkreśla, że w obliczu wniesienia jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy do nowoutworzonej spółki (w rozumieniu art. 5a pkt 28 ustawy o PIT) uchroni prowadzony biznes przed ewentualnymi komplikacjami związanymi z procesem dziedziczenia. Aport, w opinii Wnioskodawcy, usprawni ten proces poprzez:

·możliwość rezygnacji z procedury wyznaczania zarządcy sukcesyjnego,

·zastąpienie skomplikowanego procesu przejmowania jednoosobowej działalności gospodarczej dziedziczeniem ogółu prawa i obowiązków/udziałów/akcji w spółce,

·ewentualne przeprowadzenie dostosowań struktury właścicielskiej spółki (poprzez sprzedaż ogółu praw i obowiązków/ udziałów/akcji przez spadkobierców niezainteresowanych kontynuowaniem działalności Wnioskodawcy lub zmianę umowy spółki) umożliwiające kontynuowanie działalności bez konieczności zawieszenia procesów decyzyjnych w spółce.

Planowane przez Wnioskodawcę działania powinny więc pozwolić na szybsze i efektywniejsze przeprowadzenie procesu sukcesji biznesu.

Wnioskodawca podkreśla również, że aport jednoosobowej działalności gospodarczej do spółki, w rozumieniu art. 5a pkt 28 ustawy o PIT, pozwala na ograniczenie odpowiedzialności osobistej wspólnika/udziałowca/akcjonariusza takiej spółki, a tym samym bardziej adekwatne dostosowanie zakresu tej odpowiedzialności do skali działalności, którą prowadzić będzie spółka.

4.Wnioskodawca informuje, że po zbyciu zespołu składników materialnych i niematerialnych nie będzie kontynuował prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie wyklucza przy tym, że w przyszłości ponownie będzie prowadził jednoosobową działalność gospodarczą.

Pytania

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, w celu wyeliminowania wątpliwości co do stosowania obowiązujących przepisów podatkowych, Wnioskodawca wnosi o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1.Czy aport wskazanych wyżej składników majątku do Spółki będzie podlegał zwolnieniu z podatku dochodowego jako wkład niepieniężny przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 3 ustawy o PIT?

2.Czy aport wskazanych wyżej składników majątku do Spółki będzie podlegał wyłączeniu z opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako zbycie przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Niniejsza interpretacja rozstrzyga kwestię uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za przedsiębiorstwo, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i wyłączenia czynności aportu tych składników z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (zakres objęty pytaniem nr 2 w przedmiocie podatku od towarów i usług).

W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie z uwagi na fakt, że we własnym stanowisku w zakresie pytania nr 2 dotyczącego podatku od towarów i usług odnosi się Pan do przedstawionego stanowiska w zakresie pytania nr 1, zasadnym jest przytoczenie tego stanowiska w niniejszej interpretacji.

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

1)aport wskazanych wyżej składników majątku do Spółki będzie podlegał zwolnieniu z podatku dochodowego jako wkład niepieniężny przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 3 ustawy o PIT;

2)aport wskazanych wyżej składników majątku do Spółki będzie podlegał wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jako zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT: „przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednocześnie, stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 7 niniejszej ustawy, źródłem przychodów są kapitały pieniężne i majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c tego przepisu. Katalog przychodów z kapitałów pieniężnych zawiera przy tym art. 17 ust. 1 ustawy o PIT.

Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się: „wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego”.

Ustawa przewiduje jednak wyjątki od wskazanych wyżej zasad. Wnioskodawca pragnie zwrócić w szczególności uwagę na treść art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT, w którym wskazano, iż zwolnione z podatku są: „przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 23 - jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka lub spółdzielnia otrzymującą wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikające z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład”.

Zastrzeżenie zawarte w art. 24 ust. 23 tej ustawy dotyczy przy tym rezydencji podatkowej spółki otrzymującej aport. Zgodnie z jego treścią: „przepis art. 21 ust. 1 pkt 109 ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy spółka przejmująca majątek podlega opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.”

W konsekwencji, przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT jest wolny od podatku - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy - jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

1)przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,

2)spółka otrzymująca wkład ma nieograniczony obowiązek podatkowy w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, i

3)spółka otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego wkład.

Przy czym zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy o PIT przez przedsiębiorstwo należy rozumieć przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie natomiast z art. 55¹ KC: „Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.”

Przedsiębiorstwo jest więc zespołem składników majątkowych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przy czym „zespół” to zbiór składników pomiędzy którymi istnieją powiązania, które pozwalają uznać go za funkcjonalną całość.

W konsekwencji, przedsiębiorstwem jest każdy zbiór zorganizowanych funkcjonalnie i celowościowo składników majątkowych umożliwiających prowadzenie działalności gospodarczej, zarówno pod kątem formalnym (tj. pozwalającym na spełnienie wszelkich wymogów prawnych związanych z prowadzeniem danej działalności) jak i faktycznym (tzn. zespół tych składników pozwala na rzeczywiste prowadzenie danej działalności gospodarczej).

Wyliczenie składników przedsiębiorstwa zawarte w art. 55¹ Kodeksu cywilnego ma przy tym charakter otwarty (ustawodawca użył określenia „w szczególności”). Co więcej wyliczenie to ma charakter ogólny, przykładowy w tym znaczeniu, że warunkiem istnienia przedsiębiorstwa nie jest posiadanie każdego z wymienionych w przepisie elementów. O tym, co w konkretnym przypadku wchodzi w skład przedsiębiorstwa podatnika - jako zespołu składników majątkowych przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej - decyduje specyfika działalności prowadzonej w oparciu o to przedsiębiorstwo.

Jednocześnie, art. 55² KC, wskazuje, że: „czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.” Oznacza to, że warunkiem uznania wkładu niepieniężnego w postaci zespołu składników majątkowych, wykorzystywanych do prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, za aport przedsiębiorstwa, nie jest przeniesienie wszystkich składników majątku wykorzystywanych do prowadzenia tej działalności. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się bowiem sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa zostają wyłączone z danej czynności (transakcji). Niemniej, w przypadku gdy przedmiotem transakcji nadal pozostaje zespół funkcjonalnie powiązanych składników majątkowych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, wyłączenie takie, pozostaje bez wpływu na uznanie przedmiotu danej czynności (transakcji) za przedsiębiorstwo.

Przenosząc powyższe na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, że przedmiotem wkładu Wnioskodawcy do Spółki będzie rozbudowany, zorganizowany i zintegrowany zespół składników majątkowych, w tym:

1)środki trwałe, w tym w szczególności budynki (przeniesione zostaną również prawa do korzystania z gruntów, na których położone są budynki) i maszyny produkcyjne,

2)aktywa obrotowe, w tym w szczególności środki pieniężne,

3)prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, w tym w szczególności prawa i obowiązki wynikające z umów leasingu na maszyny produkcyjne oraz samochody wykorzystywane w tej działalności,

4)tajemnice przedsiębiorstwa wraz z bazą klientów oraz wypracowanymi kontaktami handlowymi,

5)zobowiązania zaciągnięte w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.

6)zakład pracy wraz z wykwalifikowaną kadrą pracowniczą.

W opinii Wnioskodawcy, nie powinno być więc wątpliwości, że przedmiotem aportu jest przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ KC. Składniki te charakteryzują się wysokim poziomem skoordynowania i wzajemnych powiązań oraz zależności. Tym samym, składniki te będą tworzyć zespół majątkowy umożliwiający prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie spawalnictwa i ślusarstwa na powierzonym materiale oraz malowania proszkowego.

W związku z tym, biorąc również pod uwagę zwrócić uwagę, że:

1)dotychczasowa działalność gospodarcza, prowadzona w formie jednoosobowej działalności, będzie prowadzona i kontynuowana przez Spółkę,

2)składniki majątku wchodzące w skład planowanego aportu będą przyjęte przez Spółkę dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Wnioskodawcy,

3)Spółka będzie miała nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce

 - w opinii Wnioskodawcy spełnione będą wszystkie warunki, umożliwiające zastosowanie zwolnienia podatkowego zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT.

Wnioskodawca podkreśla przy tym, że przedstawiony powyżej sposób wykładni przepisów podatkowych, będących przedmiotem niniejszego wniosku, znajduje potwierdzenie w linii interpretacyjnej przyjmowanej przez organy podatkowe, w tym m.in. w:

1)interpretacji Dyrektora KIS z dnia 8 września 2022 r.; sygn. 0114-KDIP3-1.4011.549.2022.4.LS;

2)interpretacji Dyrektora KIS z dnia 25 sierpnia 2022 r.; sygn. 0114-KDIP2-2.4011.530.2022.2.ASK;

3)interpretacji Dyrektora KIS z dnia 15 kwietnia 2022 r.; sygn. 0114-KDIP3-1.4011.166.2022.4.AK.

Ad. 2

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT: „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”.

Stosownie natomiast do art. 7 ust. 1 tej ustawy przez dostawę towarów rozumie się: „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”.

Niemniej, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT: „przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

Ustawodawca nie zdefiniował przy tym pojęć:

a)„transakcji zbycia”,

b)„przedsiębiorstwo”.

W opinii Wnioskodawcy, uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o VAT, pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji pojęcie to powinno obejmować wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, w tym sprzedaż, zamianę, darowiznę, ale również przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego.

Potwierdza to również treść art. 19 Dyrektywy Rady nr 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, będącego podstawą wprowadzenia do ustawy VAT art. 6 pkt 1, wyłączającego z opodatkowania zbycie przedsiębiorstwa.

Zgodnie z tym przepisem: „w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego”.

Jednocześnie, zgodnie z linią interpretacyjną organów podatkowych (np. interpretacja Dyrektora KIS z dnia 25 maja 2019 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.154.2019.2.MD oraz interpretacja Dyrektora KIS z dnia 13 czerwca 2019 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.201.2019.3.AD), w celu interpretacji pojęcia „przedsiębiorstwo” zawartego w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, również w tym przypadku należy odnieść się do definicji przedsiębiorstwa zawartej w art. 55¹ KC.

Zakres omawianego wyłączenia precyzuje przy tym orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), w tym m.in.:

1)wyrok z dnia 27 listopada 2003 r. (sygn. C-497/01), w którym podkreślono, że wyłączenie ma zastosowanie do wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, przy czym istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego. TSUE podkreślił również, że nabywca musi wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.

2)wyrok z dnia 10 listopada 2011 r. (sygn. C-444/10), w którym TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania. TSUE uznał przy tym, że przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu wspólnotowych regulacji VAT wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.

Powyższe zasady wykładni, kontynuuje również orzecznictwo polskich sądów administracyjnych, czego przykładem jest m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 czerwca 2012 r. (sygn. I FSK 1586/11), w którym wskazano, że: „sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. (...) Jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega podatkowi od towarów i usług”.

Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Wnioskodawcy, aktualna pozostaje argumentacja wskazana w pkt 1 uzasadnienia niniejszego wniosku, wskazująca, że przedmiotem planowanego aportu Wnioskodawcy będzie przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ KC. Jednocześnie, wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT planowanego aportu, pozostanie w zgodzie z zasadami stosowania analizowanego wyłączenia, prezentowanymi przez unijne i krajowe orzecznictwo.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w linii interpretacyjnej organów podatkowych, zaprezentowanej przykładowo w:

1)interpretacji Dyrektora KIS z dnia 6 maja 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.130.2022.1.MD),

2)interpretacji Dyrektora KIS z dnia 9 września 2022 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.281.2022.2.GK).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT co do zasady podlega dostawa towarów lub świadczenie usług.

Jednocześnie, przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

A zatem, w przypadku gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360, z późn. zm.).

Stosownie do ww. art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

Należy zauważyć, że użyte w ww. artykule określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej brak któregoś z tych elementów nie musi pozbawiać zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Z kolei, o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik jest obowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego:

W związku z tym, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.

Z powyższych przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Istotne jest by w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy składnikami, tak aby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

W tym miejscu wskazać należy, iż zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

W myśl art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145, str. 1, z późn. zm.):

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy. W tym zakresie Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Trybunał rozpatrujący sprawę uznał, że przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu wspólnotowych regulacji VAT wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Jak wynika z opisu sprawy, prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą „...” i jest Pan czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej jest spawalnictwo i ślusarstwo na powierzonym materiale, wykonane w ramach usług podwykonawstwa, oraz malowanie proszkowe. Planuje Pan utworzyć nową spółkę i przenieść do niej, w formie wkładu niepieniężnego, składniki majątku wykorzystywane dotychczas w jednoosobowej działalności. W skład przedmiotowego aportu wejdą w szczególności:

1)środki trwałe, w tym w szczególności budynki (przeniesione zostaną również prawa do korzystania z gruntów, na których położone są budynki) i maszyny produkcyjne,

2)aktywa obrotowe, w tym w szczególności środki pieniężne,

3)prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, w tym w szczególności prawa i obowiązki wynikające z umów leasingu na maszyny produkcyjne oraz samochody wykorzystywane w tej działalności,

4)tajemnice przedsiębiorstwa wraz z bazą klientów oraz wypracowanymi kontaktami handlowymi,

5)zobowiązania zaciągnięte w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.

Natomiast nie zostanie wniesiona jedynie część środków pieniężnych. Do nowoutworzonej spółki wniesione zostaną środki pieniężne tylko w takim zakresie, w jakim będzie to konieczne dla zachowania płynności tworzonej spółki. W wyniku aportu do Spółki przeniesiony zostanie również zakład pracy w rozumieniu art. 23¹ Kodeks Pracy. W konsekwencji przeniesione zostaną również umowy o pracę z pracownikami, którzy wykonują pracę na rzecz Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Dotychczasowa działalność gospodarcza, prowadzona w formie jednoosobowej działalności, będzie prowadzona i kontynuowana przez Spółkę. Jednocześnie, w wyniku aportu przeniesiony zostanie majątek, pozwalający na kontynuowanie tej działalności. Część starszych maszyn, które były wykorzystywane w jednoosobowej działalności gospodarczej, będzie podlegać procedurze likwidacyjnej. W konsekwencji, maszyny te zostaną wyksięgowane z ewidencji bilansowej i nie będą przedmiotem aportu do Spółki. Majątek wnoszony do Spółki będzie stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym również zobowiązań, funkcjonujący w oparciu o wewnętrzne regulaminy (w tym regulaminy pracy, wynagradzania i premiowania), przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie spawalnictwa i ślusarstwa oraz malowania proszkowego. Opisany zespół wnoszonych składników materialnych i niematerialnych będzie przy tym stanowił zorganizowany kompleks praw, obowiązków, zobowiązań i rzeczy, ukierunkowany na realizację działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas w formie Pana jednoosobowej działalności. Wniesienie aportu nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Po zbyciu zespołu składników materialnych i niematerialnych nie będzie Pan kontynuował prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej. Nie wyklucza Pan przy tym, że w przyszłości ponownie będzie prowadził jednoosobową działalność gospodarczą.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że przedmiotem aportu objętego wnioskiem będzie zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, bowiem stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, o którym mowa w ww. przepisie art. 55¹ Kodeksu cywilnego, pozwalający na samodzielne realizowanie celów gospodarczych.

Zatem skoro przedmiotem aportu będzie zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych stanowiący przedsiębiorstwo oraz dotychczasowa działalność gospodarcza, prowadzona w formie jednoosobowej działalności, będzie prowadzona i kontynuowana przez nowoutworzoną spółkę, to czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w ww. zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto wskazać należy, że niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Odnośnie natomiast powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651).