W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 zadania własne gminy w szczególności obejmują sprawy związane z utrzymaniem czystości i porządku oraz unieszkodliwianiem odpadów komunalnych.

Ponadto jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.

Stosownie natomiast do art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gmina zobowiązana jest w szczególności do:

-tworzenia warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy,

-objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.

-nadzorowania gospodarowaniem odpadami komunalnymi,

-zapewnienia selektywnego zbierania odpadów komunalnych,

-tworzenia w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, które zapewniają przyjmowanie odpadów komunalnych: papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła, odpadów opakowaniowych wielomateriałowych, bioodpadów oraz odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

Jak wynika ponadto z art. 6r ust. 2d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina powinna zapewnić właścicielom nieruchomości możliwość pozbycia się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych poprzez odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, przyjmowanie odpadów przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób.

Zgodnie natomiast z art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy określa, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Ponadto, jak wynika z art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy może określić, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Gminy, usługi dodatkowe, jakie Gmina wprowadziła stosownie do art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w drodze Uchwały, w ramach uzupełnienia podstawowego świadczenia w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (ponad zakres wynikający z uchwały podejmowanej na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości) będą miały tożsamy charakter przedmiotowy z usługami realizowanymi w zakresie ustalonym uchwałą podejmowaną na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Fakt pobierania dodatkowej opłaty wynika w tym przypadku wyłącznie z indywidualnego zapotrzebowania na te usługi.

Ponadto świadczenie usług dodatkowych, analogicznie jak podstawowa usługa Gminy w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych znajduje swoją podstawę prawną w przepisach ustawy o utrzymaniu czystości oraz przepisach prawa miejscowego.

W związku z powyższym, na gruncie ustawy o VAT oraz ustawy o utrzymaniu czystości, Gmina ustalając warunki realizacji dodatkowych usług z zakresu odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym ustalając stawkę opłaty za świadczenie usług dodatkowych i pobierając ją od właścicieli nieruchomości w myśl art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności (czyli właścicieli nieruchomości). W tym zakresie zatem, zdaniem Gminy, pobierane z tytułu realizacji usług dodatkowych opłaty będą miały w istocie charakter „daniny publicznej” bowiem będą ustalane w sposób określony w ustawie i stanowić będą dochód Gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym. W związku z powyższym w odniesieniu do tych czynności gmina będzie działała jako organ władzy publicznej, w zakresie realizacji zadań własnych powierzonych gminie na podstawie ustawy. Zatem ww. czynności będą wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Podsumowując Gmina twierdzi, że wykonywane przez nią czynności polegające na przyjmowaniu od właścicieli nieruchomości w PSZOK odpadów komunalnych i ich zagospodarowaniu w zakresie realizowania usług dodatkowych wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Gmina nie będzie działała jako podatnik VAT. W konsekwencji określone w Uchwale usługi dodatkowe, zdaniem Gminy nie będą podlegały opodatkowaniu VAT, tj. będą one stanowiły czynności wyłączone z opodatkowania VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy,

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca usługę, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 1 ustawy,

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy,

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy,

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo–przedmiotowego, w przypadku którego muszą zostać spełnione dwa warunki:

-dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,

-odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm., zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym),

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3  ustawy o samorządzie gminnym,

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym,

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2519 ze zm.) w rozdziale 3a – „Gospodarowanie odpadami komunalnymi przez gminę” zawiera następujące uregulowania:

art. 6c ust. 1

art. 6c ust. 2

art. 6h ust. 1