Opodatkowanie kwoty dotacji uzyskanej z NFOŚiGW na realizację zadania pn. „...” oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją ww. zadania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania kwoty dotacji uzyskanej z NFOŚiGW na realizację zadania pn. „...” oraz braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z realizacją ww. zadania. Uzupełnili go Państwo pismami z 22 listopada 2022 r. (data wpływu 23 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina ... (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina zrealizowała zadanie pn. „...”, polegające na usunięciu z terenu Gminy folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej (dalej: „Projekt” lub „Zadanie”).

Proces usuwania z terenu Gminy odpadów pochodzących z produkcji rolniczej (dalej: „Odpady”) obejmował Odpady pochodzące od wybranych rolników z terenu Gminy (dalej: „Rolnicy” lub „Mieszkańcy”), którzy w ramach Zadania zobowiązali się do ich dostarczenia w specjalnie wyznaczone do tego przez Gminę miejsce.

Zebrane w ten sposób Odpady były następnie transportowane do miejsca, gdzie poddawane były procesowi unieszkodliwienia lub odzysku.

Usługi odbioru, unieszkodliwienia lub odzysku Odpadów zostały przez Gminę nabyte od wyspecjalizowanej firmy zajmującej się świadczeniem tego typu usług i posiadającej przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia do ich wykonywania (dalej: „Wykonawca”). Z tytułu nabycia przedmiotowych usług Gmina otrzymała od Wykonawcy fakturę VAT z wykazanym podatkiem, na której została ona wskazana jako nabywca przedmiotowych usług, wraz z podaniem NIP Gminy.

W celu realizacji Zadania, Gmina zawarła z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w … (dalej: „NFOŚiGW”) umowę na dofinansowanie kosztów realizacji Projektu (dalej: „Dofinansowanie” lub „Dotacja”).

Podstawę współpracy Gminy z Rolnikami w ramach Projektu stanowiły zawierane umowy cywilnoprawne, których przedmiotem było udzielenie przez Gminę Rolnikom pomocy finansowej w formie bezgotówkowej (dalej: „Umowy”). Udzielenie pomocy finansowej przez Gminę nie wiązało się przy tym z faktycznym przekazaniem na rzecz Rolników środków pieniężnych, zaś polegało każdorazowo na pokryciu bezpośrednio przez Gminę kosztów odbioru, transportu oraz unieszkodliwiania lub odzysku dostarczonych przez Rolników Odpadów. Tym samym, występujące w ramach Zadania przepływy pieniężne miały miejsce wyłącznie w relacji Gmina – Wykonawca.

W tym kontekście, Gmina pragnie wskazać, iż Rolnicy nie wnieśli na jej rzecz żadnych wpłat z tytułu realizacji Zadania. Innymi słowy, Gmina nie otrzymała od Rolników jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu odbioru, transportu oraz zagospodarowania Odpadów pochodzących z prowadzonej przez nich działalności rolniczej.

Realizacja przez Gminę Zadania należała do zadań własnych Gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 559, ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), obejmujących m.in. sprawy ochrony środowiska oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Ponadto w uzupełnieniu wskazano, że na gruncie rozpatrywanej sprawy wszystkie przedstawione przez Gminę okoliczności miały już miejsce, w konsekwencji czego są one znane oraz nie mogą podlegać zmianom. W świetle powyższego, Gmina jeszcze raz wskazuje, iż na moment złożenia Wniosku: realizacja inwestycji pn. „...” (dalej: „Projekt”) została zakończona oraz rolnicy biorący udział w Projekcie (dalej: „Rolnicy”) zostali przez Gminę wyłonieni i zostały od nich odebrane uzgodnione odpady pochodzące z prowadzonej przez nich działalności rolniczej (dalej: „Odpady”).

Otrzymane przez Gminę dofinansowanie nie może zostać przeznaczone na inny cel niż usunięcie Odpadów pochodzących od wybranych Rolników, w tym na działalność ogólną Gminy. Wynika to z charakteru dofinansowania, które zostało przyznane Gminie w formie dotacji. Dotacje przeznaczane są na cele i zadania określone w umowach zawieranych pomiędzy podmiotem dotującym a podmiotem dotowanym.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego Wniosku, na moment jego sporządzenia realizacja Projektu została już zakończona. Powyższe, wyklucza więc wystąpienie sytuacji, w której realizacja Projektu nie zostałaby zakończona, a Gmina byłaby zobowiązana do zwrotu otrzymanego dofinansowania. Równocześnie, Gmina zwraca uwagę, iż zgodnie z postanowieniami zawartej umowy o dofinansowanie Projektu wypłata na rzecz Gminy przyznanych jej środków pieniężnych, następuje na podstawie przedłożonego przez Gminę wniosku o refundację poniesionych kosztów, bez możliwości uprzedniego otrzymania od NFOŚiGW zaliczki na poczet realizacji Projektu. Tym samym, również z tej perspektywy niemożliwe jest wystąpienie sytuacji, o którą pyta Organ. Wypłata na rzecz Gminy środków finansowych przyznanych jej w ramach dofinansowania następuje w formie refundacji, po pozytywnej weryfikacji przez NFOŚiGW przedłożonych przez Gminę dokumentów rozliczeniowych, w tym wniosku o wypłatę środków, do którego załącznikiem są oryginały faktur i inne równoważne dokumenty księgowe. Dodatkowo, w następstwie zakończenia Projektu Gmina ma obowiązek złożenia do NFOŚiGW pozostałych dokumentów rozliczeniowych wskazanych w umowie o dofinansowanie, w tym szczególności dokumentów ewidencji odpadów z systemu … potwierdzających osiągniecie efektu ekologicznego. Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, iż Gmina ma obowiązek rozliczenia się z NFOŚiGW z otrzymanych środków finansowych we wskazany powyżej sposób, dopiero po zakończeniu realizacji Projektu.

Wysokość dofinansowania otrzymanego z NFOŚiGW uzależniona była wyłącznie od całkowitego kosztu usługi nabytej przez Gminę. W tym zakresie, koszt nabytej przez Gminę usługi uzależniony był od ilości usuniętych Odpadów pochodzących od Rolników.

Otrzymana przez Gminę dotacja przeznaczona jest na pokrycie kosztów odbioru Odpadów z wyznaczonego przez Gminę miejsca, ich transportu oraz rozładunku i przekazania do miejsca odzysku lub unieszkodliwiania.

Warunkiem udziału Rolników w Projekcie było złożenie wniosków o udzielenie pomocy w usunięciu Odpadów, w których należało wskazać ilość i rodzaj Odpadów przeznaczonych do odzysku lub unieszkodliwiania. Po pozytywnym rozpatrzeniu złożonych przez Rolników wniosków, Gmina zawierała z Rolnikami umowy cywilnoprawne, których przedmiotem było udzielenie przez Gminę Rolnikom pomocy finansowej w formie bezgotówkowej.

Pytania

1)Czy Dotacja z NFOŚiGW na realizację Zadania podlega opodatkowaniu VAT?

2)Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT naliczonego z faktury VAT dokumentującej poniesione przez Gminę wydatki związane z realizacją czynności w zakresie usuwania Odpadów?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Zdaniem Gminy Dotacja z NFOŚiGW nie podlega opodatkowaniu VAT.

2)Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT naliczonego z faktury VAT dokumentującej poniesione przez Gminę wydatki związane z realizacją czynności w zakresie usuwania Odpadów.

Uzasadnienie

Gmina jako podmiot władzy publicznej, posiada specyficzny status na gruncie ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, odnoszący się do prawnopodatkowej podmiotowości organów władzy publicznej, stanowi lex specialis w odniesieniu do art. 15 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o VAT, w świetle których dana czynność podlega VAT, jeśli jest dokonywana przez przedsiębiorcę i następuje w wykonaniu jego działalności gospodarczej. Jest to zasada ogólna, odnosząca się również do organów władzy publicznej (w tym gmin).

W tym kontekście, art. 15 ust. 6 ustawy o VAT ustanawia wyjątek od tej reguły, gdyż na jego mocy nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jeżeli zatem dana czynność ma miejsce w ramach wykonywania zadań nałożonych na gminę odrębnymi przepisami prawa i nie ma formy umowy cywilnoprawnej – nie podlega VAT.

W tym kontekście, nie ulega wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie podstawą współpracy pomiędzy Gminą a Rolnikami są umowy o charakterze cywilnoprawnym. Niemniej jednak, w ocenie Gminy, charakteru podejmowanych przez nią działań nie można oceniać wyłącznie w oparciu o charakter stosunku prawnego stanowiącego podstawę ich realizacji. Jak wynika bowiem ze wskazanej na wstępie relacji art. 15 ust. 6 do art. 15 ust. 1 i 2, w przypadku, w którym na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT gminy nie można wyłączyć z grona podatników VAT (a zatem uznaje się ją na tej podstawie za podatnika VAT), należy powrócić do zasad ogólnych i zweryfikować czy działania podejmowane przez gminę w określonej sytuacji stanowią przejaw wykonywania działalności gospodarczej czy też władztwa publicznego.

Tym samym, w ocenie Gminy niezbędnym dla uznania Gminy w przedstawionym stanie faktycznym za podatnika VAT jest rozstrzygnięcie czy podejmowane przez Gminę działania w ramach Projektu stanowią przejaw wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W ocenie Gminy podejmowanych przez nią działań w ramach Projektu nie sposób jednak uznać za działalność gospodarczą. Zgodzić się należy co prawda, iż organizacja procesu usuwania Odpadów z terenu Gminy stanowiła przejaw realizacji zadań własnych Gminy, których wykonywanie odbywało się na podstawie zawartych z Rolnikami umów cywilnoprawnych. Jednakże, Gmina realizując Projekt dążyła wyłącznie do osiągnięcia ściśle określonego celu w postaci ochrony środowiska naturalnego poprzez unieszkodliwianie odpadów pochodzących z produkcji rolniczej, z wykonaniem czego nie wiązało się osiągnięcie przez Gminę jakichkolwiek dochodów czy zysków z tego tytułu.

W tym kontekście Zadanie można zdaniem Gminy porównać do innych czynności realizowanych przez Gminę w ramach wykonywania zadań własnych, np. prace porządkowe, remonty dróg, itp. Działania te realizowane są na rzecz lokalnej społeczności nieodpłatnie, a jednocześnie można w wielu przypadkach zidentyfikować konkretnych beneficjentów zrealizowanych czynności (np. mieszkańców ulicy, która była przedmiotem remontu). W tym zakresie nie ma przy tym wątpliwości, iż Gmina podejmując tego rodzaju działania występuje w charakterze organu władzy publicznej.

Ad 1)

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Wpływ dotacji na cenę

W świetle przytoczonego powyżej art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podkreślić należy jednak również, że podstawę opodatkowania zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze – jednak tylko takie, które mają bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Podobnie wskazuje art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r., 347 s. 1 ze zm.; dalej: „Dyrektywa VAT”), zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

W celu wyjaśnienia, w jakich sytuacjach otrzymane dofinansowanie (np. w formie dotacji) powinno być uwzględnione w podstawie opodatkowania VAT, istotne znaczenie ma także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”). W szczególności zagadnienie to poruszał wyrok w sprawie C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State).

W orzeczeniu tym Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia.

W konsekwencji, decydujący dla ewentualnego opodatkowania dotacji podatkiem VAT powinien być element bezwzględnego i bezpośredniego związku dotacji z ceną jednostkową towaru lub usługi (możliwość alokacji dotacji do ceny towaru lub usługi). Jeżeli zatem sposób kalkulacji dotacji związany jest nawet z ceną jednostkową towaru lub usługi, ale jedynie pośrednio (tylko w sensie ekonomicznym) albo kalkulacja dotacji oderwana jest całkowicie od ceny towaru czy usługi świadczonej przez podatnika, dotacja (dopłata) taka nie podlega opodatkowaniu.

W celu ustalenia, czy dana dotacja ma bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, czy też nie, każdorazowo należy zatem szczegółowo przeanalizować okoliczności faktyczne, a więc ustalić na jakich zasadach dotacja jest przyznawana, a także na jakie cele może zostać przeznaczona. W efekcie, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegać będą tylko takie dotacje, które mają bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) dostarczanych przez podatnika towarów lub świadczonych przez niego usług.

W analizie zagadnienia wpływu otrzymania dotacji na podstawę opodatkowania i obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług istotne dla określenia, czy dane dotacje są czy też nie są opodatkowane, będą więc miały szczegółowe warunki ich przyznania. Warto przy tym zaznaczyć, iż większość dotacji ma charakter celowy: są przeznaczone na sfinansowanie lub dofinansowanie określonych inwestycji lub pokrycie określonych kosztów. Nie mają zatem bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych przez podatnika towarów lub świadczonych przez niego usług, a w konsekwencji nie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu ich otrzymania.

W przedmiotowej sytuacji Dotacja pokrywa koszty związane z realizacją Zadania, a tym samym stanowi dotację kosztową, a nie zakupową. Ponadto, Wnioskodawca pragnie wskazać, iż Gmina podejmując działania w ramach Projektu realizuje zadania własne, występując przy tym w charakterze organu władzy publicznej.

Podsumowując, w przedmiotowej sytuacji, nie ma możliwości powiązania otrzymanej Dotacji z ceną świadczonych usług, ponieważ takowe (cena oraz świadczenie usług) nie występują.

Cel przyjętej regulacji

Wnioskodawca pragnie również wskazać na cel normy prawnej określonej w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Mianowicie jest nim realizacja zasady neutralności VAT.

Konieczność uwzględnienia otrzymanych przez podatnika dotacji w podstawie opodatkowania związana jest z wynikającą z tego możliwością obniżenia cen z tytułu świadczonych usług lub dostawy towarów. Gdyby zatem dotacja w takich okolicznościach pozostała poza zakresem opodatkowania VAT, podatnik, zachowując pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, korzystałby – przy niezmiennej wysokości uzyskanego dochodu – z możliwości zmniejszenia swego zobowiązania z tytułu podatku należnego VAT.

Norma prawna określona w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT pozwala zatem na wyeliminowanie ww. nieuprawnionej korzyści po stronie podatnika i utrzymanie wysokości podatku należnego na poziomie zapewniającym zachowanie zasady neutralności VAT.

W opinii Wnioskodawcy, uznanie przez organ, iż w przedmiotowej sprawie zachodzi konieczność opodatkowania Dotacji byłoby sprzeczne z realizacją powyżej przedstawionego celu. Wynika to z faktu, iż Gmina, w związku z realizacją Zadania, nie wykonywała podlegających opodatkowaniu VAT świadczeń, skutkujących nabyciem prawa do odliczenia podatku należnego (co zostało szerzej przedstawione w dalszej części uzasadnienia).

Nieodpłatne świadczenie usług

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, iż Gmina realizując Zadanie, wykonywała swoje zadania własne określone w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, z czym nie wiązało się osiągnięcie przez Gminę jakichkolwiek dochodów czy też zysków z tego tytułu (tj. nieodpłatnie), to na podstawie art. 15 ust. 6 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT Gmina nie działała w przedmiotowym zakresie jako podatnik VAT.

Tym samym w opinii Wnioskodawcy, w związku z faktem, iż Zadanie nie było przez Gminę realizowane w charakterze podatnika podatku VAT, to nie powinno ono zostać uznane za nieodpłatne świadczenie usług zrównane z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Ponadto, w zaistniałej sytuacji nie występuje związek bezpośredni pomiędzy Dotacją a ceną wyświadczonych przez Gminę czynności (której nie ma).

Uwzględniając przedstawioną powyżej argumentację, w opinii Wnioskodawcy, Dotacja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad 2)

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bowiem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza więc możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Analiza przedstawionych powyżej przepisów pozwala przy tym na stwierdzenie, iż nie każde działanie gminy realizowane na podstawie umowy cywilnoprawnej może zostać uznane za przejaw działalności gospodarczej, a w konsekwencji skutkować uznaniem gminy za podatnika VAT. Kluczowe jest bowiem określenie w tym zakresie celu w jakim gmina podejmuje dane działanie, przy jednoczesnym uwzględnieniu towarzyszących temu działaniu okoliczności.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W świetle art. 7 ust. 1 tej ustawy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1) oraz wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3).

Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 888 ze zm.), gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych: wymienionych w pkt 5, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz odpadów tekstyliów i odzieży.

Zdaniem Wnioskodawcy, realizacja Projektu służyła Gminie do realizacji jej zadań własnych w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb jej mieszkańców, które przy uwzględnieniu nieodpłatnego ich charakteru (z wykonaniem Projektu nie wiązało się osiągnięcie przez Gminę jakichkolwiek dochodów czy zysków z tego tytułu), należy uznać za niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, zdaniem Gminy nie przysługuje jej prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu z tego względu, iż Gmina realizując Projekt i nabywając niezbędne towary i usługi nie występowała w charakterze podatnika VAT, a wydatki poniesione na realizację Zadania nie były związane z czynnościami Gminy podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Według art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy o VAT:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Obowiązki gminy w zakresie gospodarki odpadami jako zadania własnego gminy reguluje ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2022 r. poz. 1297 ze zm.).

Jak stanowi art. 3 ust. 2 pkt 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:

Definicja odpadów komunalnych zawarta jest w art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699 ze zm.):

Zacytowane powyżej przepisy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wskazują na obowiązek odbioru i zagospodarowania przez jednostki samorządu terytorialnego jedynie tych odpadów, które mieszczą się w definicji odpadów komunalnych. Z treści ww. art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o odpadach nie wynika, żeby należały do takich odpady pochodzące z działalności rolniczej. Folie rolnicze, siatki i sznurki do owijania balotów, opakowania po nawozach i typu Big Bag stanowią produkt uboczny działalności rolniczej.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o odpadach:

W myśl art. 22 ust. 2 ustawy o odpadach:

Z kolei w rozporządzeniu Ministra Klimatu z 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2020 r. poz. 10) odpady z rolnictwa, ogrodnictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności zaliczono do grupy 02, podczas gdy odpady komunalne stanowią co do zasady grupę 20 (odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie).

Stosownie do art. 3 ust. 2 pkt 9 lit. f ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach: