Nieuznanie Pana za podatnika podatku VAT z tytułu dostawy udziału w Nieruchomości niezabudowanej - działce gruntu 1.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 września 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu dostawy udziału w Nieruchomości niezabudowanej - działce gruntu 1.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan razem z małżonką K. M. P. współwłaścicielem 1/2 części nieruchomości położonej we wsi (...) w obrębie(...), gmina (...), powiat (...), stanowiącej jedną działkę gruntu nr 1, o powierzchni 1.2800 ha (1 hektar dwa tysiące osiemset metrów kwadratowych), dla której Sąd Rejonowy w (...),VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...).

Według Wypisu z Rejestru Gruntów znak: (...) wydanego na Państwa prośbę przez Starostę (...) 9 sierpnia 2022 r. działka nr 1 w całości stanowi grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych oznaczone Lzr-RIVa oraz grunty orne - oznaczone RIVa.

Sposób nabycia:

Nieruchomość została nabyta 16 lipca 1998 r. przed Notariuszem M. C. w siedzibie jej Kancelarii Notarialnej w (...), ul. (...). Akt notarialny Repertorium A Nr (...) został podpisany przez strony umowy sprzedaży; sprzedających: J. M. i jej małżonka A. J. M. oraz Kupujących: D. W. S. i G. A. P. po 1/2 części działki gruntu nr 1. Do aktu notarialnego Kupujący oświadczyli, iż działkę kupują z majątków dorobkowych. D. W. S. z małżonką E. B. S. oraz Pan z małżonką K. M. P., działkę o charakterze rolnym nabyliście na cele prywatne do wspólnego wykorzystania. Dla terenu położenia przedmiotowej nieruchomości brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz nie były ustalane warunki zabudowy i zagospodarowania terenu w trybie przepisów ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Oświadczył Pan, iż od momentu wejścia w posiadanie działki nr 1 położonej w (...) nie wykorzystywaliście jej Państwo w żaden możliwy sposób na potrzeby własne lub na potrzeby działalności gospodarczej współwłaścicieli. Nieruchomość nie była udostępniana osobom trzecim do wykorzystania na podstawie umów cywilnoprawnych (np. dzierżawy, najmu, użyczenia do nieodpłatnego wykorzystania). „Ziemia leżała odłogiem”  tak zwyczajowo opisuje się ten stan faktyczny. Nie prowadziliście żadnych działań marketingowych zmierzających do sprzedaży nieruchomości, poza zwykłym ogłoszeniem o sprzedaży zamieszczonym w internecie. Tylko raz, kiedy postanowiliście Państwo o jej sprzedaży.

Wymieniona działka gruntu o nr 1 będzie przedmiotem zbycia na rzecz spółki prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: A. Spółka Jawna z siedzibą w (...) (adres: ...) REGON: (...), NIP: (...), zarejestrowanej w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr: (...). W związku z planowaną transakcją zbycia przedmiotowej działki gruntu, 28 lipca 2020 r. przed notariuszem A. G. w siedzibie jej Kancelarii Notarialnej w (...), przy ul. (...), podpisany został akt notarialny Repertorium A Nr: (...) stanowiący przedwstępną umowę sprzedaży i pełnomocnictwo. Akt notarialny stanowi umowę przedwstępną sprzedaży oraz pełnomocnictwo dla Pana Ł. K., działającego w imieniu i na rzecz spółki Kupującej: A. Spółka Jawna z siedzibą w (...). Ww. działkę gruntu na podstawie przyrzeczonej umowy sprzedaży sprzedacie Państwo pod warunkiem dokonania podziału nieruchomości wg koncepcji Strony Kupującej.

W związku z powyższym warunkiem, wszyscy współwłaściciele udzielili pełnomocnictwa wskazanemu przez Spółkę Kupującą pełnomocnikowi - Panu Ł. K., który otrzymał od Państwa na mocy ww. wymienionego aktu notarialnego Repertorium A nr: (...) uprawnienie do dysponowania działką gruntu będącą przedmiotem omawianej przedwstępnej umowy sprzedaży na cele budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 11 i art 4 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane, przy czym strony postanowiły, że Strona Kupująca lub osoby przez nią wskazane w ramach dysponowania gruntem będą miały prawo wykonania:

‒  badań geologicznych, hydrologicznych, pomiarów geodezyjnych oraz przygotowania nieruchomości do celów budowlanych,

‒  wystąpienia o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanej inwestycji,

‒  uzyskania od gestorów mediów (elektroenergetycznych, telekominikacyjnych, wody, kanalizacji i gazu) zapewnienia możliwości i warunków technicznych dostawy mediów , ewakuacji i odbioru ścieków sanitarnych, technicznych wód opadowych, w ilościach określonych dla danej inwestycji,

‒  uzyskania potwierdzenia zgodności z przepisami dla planowanej gospodarki odpadami i śmieciami,

‒  uzyskania od odpowiednich zarządców: dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych zapewnienia lub zgody na skomunikowanie planowanej inwestycji zgodnie z jej wymaganiami wynikającymi z założeń inwestycji,

‒  uzyskania decyzji o warunkach zabudowy oraz o pozwoleniu na budowę dla planowanej inwestycji zgodnej z założeniami jej koncepcji, wraz ze wszystkimi innymi decyzjami, zgodami, opiniami, pozwoleniami, i tym podobnymi dokumentami niezbędnymi do jej uzyskania.

W omawianym akcie przyrzeczonej sprzedaży działki gruntu nr 1, udzieliliście Państwo też pełnomocnictwa Stronie Kupującej do występowania przed wszystkimi władzami, reprezentowania i składania wszelkich oświadczeń przed organami administracji rządowej i samorządowej we wszystkich sprawach związanych z podziałem nieruchomości, ubiegania się i uzyskania wszelkich dokumentów (pozwoleń, zgód) wypisów z rejestru gruntów i wyrysów, niezbędnych do jej realizacji, do odwoływania się od niekorzystnych decyzji i orzeczeń wymienionych organów, składania wszelkich wniosków, oświadczeń i zapewnień z tym związanych. Udzieliliście pełnomocnictwa również do zarządzania i administrowania opisywaną w niniejszym wniosku nieruchomością, a w związku z tym do występowania przed organami przedsiębiorstw zajmujących się dostawą wody, energii elekktrycznej lub gazu, odprowadzaniem ścieków i usuwaniem śmieci, operatorami telefonicznymi, telewizyjnymi, internetowymi, zawierania, zmiany i rozwiązywania umów o dostawę usług, regulowania wszelkich płatności związanych z dostawą usług. Ponadto, udzieliliście Państwo pełnomocnictwa Stronie Kupującej m.in. do:

‒   podpisywania wszelkiego rodzaju wniosków i podań,

‒   wnoszenia odwołań od niekorzystnych decyzji i postanowień w tym przedmiocie i do odbioru wszelkiego rodzaju korespondencji, przesyłek pocztowych tak zwykłych jak i poleconych,

‒   podpisywania wszelkiego rodzaju dokumentów, oraz

‒   dokonania wszelkich czynności, które mogą okazać się konieczne dla realizacji tego pełnomocnictwa.

Strona Kupująca zobowiązała się w akcie notarialnym, iż ponosić będzie wszystkie koszty związane z realizacją opisanych czynności. Nadmienić należy, iż zawarcie umowy przyrzeczonej miało nastąpić do 31 stycznia 2022 r. Dotąd nie sprzedaliście Państwo nieruchomości.

Transakcja budzi Pana wątpliwości związane ze sposobem przeprowadzenia transakcji na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Nadmienia Pan, że nie prowadzi działalności gospodarczej na własny rachunek. Nie jest Pan płatnikiem podatku od towarów i usług. Jest Pan wspólnikiem spółki prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: B. z siedzibą w (...), NIP (...), będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pytanie

Czy w świetle art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U z 2021 r. poz. 685; ze zm.: Dz. U. z 2020 r. poz.2320 ; Dz. U. z 2020 r. poz.2419; ze zm.) w wykonaniu opisanej transakcji przyszłej będzie Pan podatnikiem podatku od towarów i usług, czy ewentualną sprzedaż omówionej nieruchomości należy opodatkować podatkiem VAT od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem opisana przyszła transakcja polegająca na zbyciu jednej działki nr 1 położonej we wsi (…), gmina (…), powiat (…), województwo (…) nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług , gdyż w zakresie zbycia opisanej nieruchomości nie będzie Pan podatnikiem podatku od towarów i usług.

Sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Do takiego wniosku prowadzi następująca analiza przepisów prawa podatkowego: Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju. Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o VAT ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Nieruchomość stanowiącą Pana majątek osobisty, nie została nabyła celem dalszej odsprzedaży, jak również samodzielnie nie podjął Pan żadnych kroków zmierzających do jej wykorzystania czy też przekształcenia statusu gruntów rolnych na grunty z prawem do zabudowy. Nigdy nie wykorzystywał Pan tych gruntów do działalności gospodarczej. Ziemia mająca charakter rolny nie była wykorzystywana. Odkąd jest Pan współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości nie jest ona w żaden sposób zagospodarowana.

Sam fakt udzielenia pełnomocnictwa do czynności zmierzających do podziału działki i przystosowania jej do przyszłych planów inwestycyjnych Strony Kupującej na przedmiotowej nieruchomości nie czyni z Pana przedsiębiorcy. Przyszła sprzedaż części nieruchomości będzie miała charakter jednorazowy i nie wykracza poza zwykły zarząd majątkiem prywatnym.

Udzielając pełnomocnictwa do działania w Pana imieniu nie wykonał Pan samodzielnie profesjonalnych (właściwych dla przedsiębiorcy) kroków zmierzających do przekształcenia gruntów rolnych na budowlane. Czynności, które zostały wykonane przez Pełnomocnika, są dla Pana zupełnie obojętne. Dla Pana ta transakcja stanowi wyłącznie zbycie własności nieruchomości z majątku osobistego.

W kontekście powyższych rozważań, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zmierzającej do uzyskania zysków działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że osoba fizyczna lub inny podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną) i zarobkową. Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, może być np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży działki nr 1 istotne jest, że w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu dokonania sprzedaży ww. gruntu udzielając pełnomocnictwa Panu Ł.K. nie podjął Pan żadnych aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca czy usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkowałoby koniecznością uznania Pana za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług. Działania wykonane przez Pełnomocnika mają dla Pana charakter obojętny. Świadczy o tym postawienie przez Stronę Kupującą warunku zawieszającego transakcję od wydania odpowiednich decyzji. Nabycie nastąpi wyłącznie wtedy, kiedy Spółka będzie mogła zrealizować swój plan inwestycyjny. Pełnomocnik działa wyłącznie w interesie własnym na własny rachunek. Działa w Pana imieniu, gdyż imiennie ta działka gruntu należy do Pana i współwłaścicieli jednakże Kupujący działa na własny rachunek, ponosi koszty związane ze swoim działaniem. Gdy jego plan inwestycyjny nie będzie mógł być zrealizowany, Kupujący odstąpi od transakcji. Dla Pana ta transakcja to wyłącznie zbycie majątku prywatnego.

Na poparcie swojego stanowiska przytoczył Pan orzeczenie TSUE wydane w podobnej sprawie.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie - zdaniem Trybunału - okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Co istotne - jak wskazał TSUE - dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE, sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby.”

Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 112. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów, angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W tym stanie rzeczy Pana zdaniem stanowisko wydaje się jasne i uzasadnione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu dostawy udziału w Nieruchomości niezabudowanej – działce gruntu 1 – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej: Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 195 ww. ustawy - Kodeks cywilny:

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11.

Jak wynika z art. 196 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:

W myśl art. 198 ustawy - Kodeks cywilny:

Podkreślić więc należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela, a rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgodnie z przedstawionymi wyżej przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że:

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jak stanowi art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

 Z orzeczeń C-181/10 i C-180/10 wynika także, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Wskazać należy, że przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pan współwłaścicielem Nieruchomości niezabudowanej – działki gruntu nr 1. Przedmiotowy grunt nabył Pan wraz z pozostałymi współwłaścicielami 16 lipca 1998 r. na podstawie umowy sprzedaży na cele prywatne. Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów ww. działka stanowi w całości grunty zadrzewione i zakrzewione Lzr-RIV oraz grunty orne – oznaczone RIVa. Dla terenu, na którym położona jest przedmiotowa działka brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz dla działki tej nie ustalono warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Ponadto, wskazał Pan, że od momentu wejścia w posiadanie Nieruchomości nie była ona wykorzystywana na potrzeby związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Pana ani współwłaścicieli. Działka gruntu nr 1 nie była udostępniana osobom trzecim, działka nie była i nie jest przedmiotem umów najmu i dzierżawy.

Przed dokonaniem sprzedaży nie będzie Pan dokonywał innych czynności w celu przygotowania przedmiotowej działki do sprzedaży (np. prowadzenie działań marketingowych, poza zwykłym ogłoszeniem zamieszczonym w Internecie). Przedmiotową Nieruchomość zamierza Pan wraz ze współwłaścicielami zbyć na rzecz Spółki Jawnej.  

Z okoliczności sprawy wynika, że podpisał Pan z Kupującym (spółką jawną) przedwstępną umowę sprzedaży Nieruchomości w postaci aktu notarialnego, która uzależnia zawarcie docelowej umowy sprzedaży od łącznego spełnienia warunków określonych w tym akcie, tj. m.in.: od dokonania podziału nieruchomości według koncepcji strony Kupującej. W związku z tym udzielił Pan wraz ze współwłaścicielami prawa do dysponowania gruntem na cele budowlane w celu wykonania m.in.:

‒  badań geologicznych, hydrologicznych, pomiarów geodezyjnych oraz przygotowania nieruchomości do celów budowlanych,

‒  wystąpienia o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanej inwestycji,

‒  uzyskania od gestorów mediów (elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, wody, kanalizacji i gazu) zapewnienia możliwości i warunków technicznych dostawy mediów, ewakuacji i odbioru ścieków sanitarnych, technicznych wód opadowych w ilościach określonych dla danej inwestycji,

‒  uzyskania potwierdzenia zgodności z przepisami dla planowanej gospodarki odpadami i śmieciami,

‒  uzyskania od odpowiednich zarządców dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych zapewnienia lub zgody na skomunikowanie planowanej inwestycji zgodnie z jej wymaganiami wynikającymi z założeń inwestycji,

‒  uzyskania decyzji o warunkach zabudowy oraz o pozwoleniu na budowę dla planowanej inwestycji zgodnej z założeniami jej koncepcji, wraz ze wszystkimi innymi decyzjami, zgodami, opiniami, pozwoleniami oraz dokumentami niezbędnymi do jej uzyskania.

Udzielił Pan pełnomocnictwa Kupującej, która będzie mogła występować przed wszelkimi władzami, organami administracji rządowej i samorządowej we wszystkich sprawach związanych z podziałem Nieruchomości, uzyskania wszelkich zgód i pozwoleń niezbędnych do jej realizacji, w tym do zarządzania i administrowania przedmiotową Nieruchomością, a także do odwoływania się od niekorzystnych decyzji i orzeczeń wymienionych organów, składania wszelkich wniosków, oświadczeń i zapewnień z tym związanych. Udzielone ww. pełnomocnictwo uprawnia do występowania przed organami przedsiębiorstw zajmujących się dostawą wody, energii elektrycznej lub gazu, odprowadzaniem ścieków i usuwaniem śmieci, operatorami telefonicznymi, telewizyjnymi i internetowymi, zawierania zmiany i rozwiązywania umów o dostawę usług, regulowania wszelkich płatności związanych z dostawą usług.

Pana wątpliwości dotyczą tego, czy sprzedaż udziałów w działce gruntu nr 1 podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Pan z tego tytułu będzie występował jako podatnik podatku VAT.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży udziału w prawie własności działki nr 1 będzie Pan spełniał przesłanki do uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że w odniesieniu do przedmiotowej transakcji sprzedaży zawarto już umowę przedwstępną.

Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego:

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Art. 396 § 1 Kodeks cywilny wskazuje, że umowa przedwstępna to:

Zgodnie z art. 389 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej. Tym samym zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.

Ponadto, należy zwrócić uwagę na kwestię udzielonych stronie Kupującej przez Pana pełnomocnictw.

Zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 96 ww. Kodeksu:

Stosownie do art. 98 ww. Kodeksu:

Zgodnie z art. 99 § 1 Kodeksu cywilnego:

Na mocy art. 108 ww. Kodeksu:

Z regulacji art. 109 ww. Kodeksu wynika, że:

Jak wynika z przepisów art. 95 do art. 109 Kodeksu cywilnego, pełnomocnictwo – to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Zatem każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy.

W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie udzielając stronie Kupującej stosownych zgód i pełnomocnictw, czynności wykonane przez pełnomocnika wywołują skutki bezpośrednio w Pana sferze prawnej. Stroną podejmowanych czynności jest bowiem Pan, a nie Pana pełnomocnik, który nie działa przecież we własnym, lecz w Pana imieniu.

Dokonując opisanych we wniosku czynności podjął Pan działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazuje Pan aktywność w przedmiocie zbycia Nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Powyższy pogląd Organu znajduje swoje potwierdzenie w wyrokach sadów administracyjnych np. WSA w Warszawie w wyroku z 26 kwietnia 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 2798/18 wskazał: „(…) Po udzieleniu pełnomocnictwa czynności wykonane przez osobę trzecią wywołają bowiem skutki bezpośrednio w sferze prawnej Skarżącego (mocodawcy). Z kolei osoba trzecia dokonując ww. działań uatrakcyjnia przedmiotową nieruchomość, będącą nadal własnością Skarżącej. Działania te dokonywane są za pełną zgodą Sprzedających, przejawiającą się udzieleniem pełnomocnictwa”. Sąd w obecnym składzie pogląd ten podziela i zauważa, że przyszły nabywca nie mógłby wykonywać opisanych czynności względem nieruchomości, jeżeli nie dysponowałby udzielonym przez Sprzedającego pełnomocnictwem.

W konsekwencji Sprzedający poprzez przyszłego nabywcę (skarżącą Spółkę), z którym zawarł umowę przedwstępną i któremu udzielił pełnomocnictwa do wykonywania ww. czynności, tym samym podjął działania podobne do tych, które wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa we wskazanych orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazał aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (…)”.

Warto w tym miejscu przywołać pogląd zaprezentowany w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lipca 2017 r. sygn. akt I FSK 2033/15, wyrażony na gruncie podobnego aczkolwiek nie identycznego stanu faktycznego, zgodnie z którym: „Fakt, że zasadnicza aktywność w zakresie planowanego procesu inwestycyjnego spoczywać będzie na spółce jest bez znaczenia dla uznania go za podatnika, skoro spółka - jako jego pełnomocnik - jest jedynie jego reprezentantem w tych czynnościach, działając w jego imieniu i na jego rzecz, czyli w jego interesie majątkowym. Podejmowanie aktywności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. za pośrednictwem pełnomocnika nie zwalnia mocodawcy, w którego imieniu i na rzecz działa pełnomocnik, od przymiotu bycia podatnikiem VAT w rozumieniu tych przepisów.” Także WSA w Gdańsku w wyroku z 11 marca 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 2220/19 stwierdził, że „(…) z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, iż Spółka zawarła umowę przedwstępną w formie aktu notarialnego ze Sprzedającym, który również udzielił Spółce pełnomocnictw do dokonywania wszelkich czynności, prawnych i faktycznych w celu uzyskania decyzji w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę oraz innych wszelkich aktów administracyjnych, które okażą się niezbędne w celu realizacji inwestycji prowadzonej na nieruchomościach. (…). W ocenie Sądu powyższe działania są przejawem ściśle profesjonalnej i zorganizowanej aktywności. Skarżąca podnosi, że aktywność ta nie może być przypisana Sprzedającemu, podejmowała ją bowiem wyłącznie Spółka jako kupująca. Istotne jest jednak to, że czynności te są dokonywane przed przeniesieniem własności nieruchomości w oparciu o udzielone przez Sprzedającego pełnomocnictwo. Szeroko zakrojony zakres przygotowania gruntów do sprzedaży nie jest typowy do działań podejmowanych przez osoby fizyczne w zakresie zawiadywania majątkiem osobistym/prywatnym. Okoliczność zaś, że czynności te są przeprowadzane przez przyszłego nabywcę na podstawie udzielonego przez zbywcę pełnomocnictwa, nie oznacza, iż są obojętne dla oceny skutków jakie one wywołują dla Sprzedającego (…)”.

W związku z powyższym, skoro w przedmiotowej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, to sprzedaż przez Pana swojego udziału w działce gruntu nr 1 będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Zatem, Pana stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga jedynie zastosowanie przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana. Przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga natomiast zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem pozostałych współwłaścicieli działki nr 1.

Należy również wskazać, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług od 1 lipca 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej, o której mowa w art. 42a w zw. z art. 42b ustawy o VAT.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒  Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒  Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).