1)W jakim zakresie - oprócz działalności związanej z dystrybucją wody źródlanej - Państwa Spółka prowadzi działalność gospodarczą?

2)Czy po zbyciu składników majątku, o których mowa we wniosku, Państwa Spółka będzie prowadziła działalność gospodarczą? Jeśli tak, to w jakim zakresie?

3)Czy przedmiot transakcji (zespół składników majątku Państwa Spółki) będzie posiadał, na dzień zbycia, potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze?

4)Czy w oparciu wyłącznie o przedmiot transakcji będzie możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej?

5)Czy będący przedmiotem zbycia zespół składników majątku Państwa Spółki będzie na dzień zbycia wyodrębniony w Państwa Spółce na płaszczyźnie:

a)organizacyjnej, tj. czy będzie stanowił wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania?

b)finansowej, tj. czy będzie posiadał samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej możliwe jest/będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności?

c)funkcjonalnej, tj. czy będzie stanowił odrębną całość - obejmował elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służył w strukturze Państwa Spółki i posiada/będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a co za tym idzie umożliwia/będzie umożliwiał nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa?

6)W przypadku twierdzącej odpowiedzi na pytanie nr 5 lit. a) - c), należy wskazać, na czym będzie polegało wyodrębnienie pod względem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym?

7)Czy nabywca, w oparciu o nabyte składniki majątku Państwa Spółki, będzie kontynuował działalność gospodarczą w takim samym zakresie w jakim w oparciu o te składniki majątku prowadziła ją Państwa Spółka?

8)Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 7 jest twierdząca, to należy wskazać czy nabywca będzie musiał podjąć/wykonać jakieś działania faktyczne lub prawne (np. zawarcie umów z podmiotami trzecimi, zapewnienie innych składników majątku poza nabytymi w ramach transakcji, itp.) bądź zaangażować inne składniki majątku w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki majątkowe? Jeśli tak - należy wskazać, jakie działania faktyczne lub prawne nabywca będzie musiał podjąć/wykonać w celu prowadzenia/kontynuowania działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki majątkowe?

9)Czy samochody, podnośnik oraz sprzęt biurowy (tj. składniki majątku Państwa Spółki, które po transakcji zbycia pozostaną w posiadaniu Państwa Spółki) są funkcjonalnie związane ze składnikami majątku Państwa Spółki będącymi przedmiotem zbycia (co oznacza, że bez ww. samochodów, podnośnika oraz sprzętu biurowego prowadzenie działalności w oparciu o zbyte składniki majątku Państwa Spółki w obecnym kształcie i rozmiarze jest niemożliwe)? Jeżeli tak – proszę wskazać, jakie są przyczyny pozostawienia w majątku Państwa Spółki samochodów, podnośnika oraz sprzętu biurowego?

Państwa Spółka wskazała:

Spółka nie planuje dalszego prowadzenia działalności po zbyciu składników majątku opisanych we wniosku. Jednocześnie Państwa Spółka modyfikuje wniosek, gdyż wskutek przeprowadzonych rozmów z potencjalnym nabywcą przedmiotem transakcji będzie zbycie całego przedsiębiorstwa a nie jego zorganizowana część. Po zbyciu przedsiębiorstwa planowana jest likwidacja Spółki.

W związku z powyższym na końcu powyższego pisma Państwa Spółka przedstawiła treść wniosku ze stosownymi modyfikacjami w zakresie opisu stanu faktycznego oraz Państwa stanowiska w zakresie oceny prawnej opisu sprawy.

Jednocześnie Państwa Spółka wskazuje, iż nabywcą ma być podmiot branżowy, który już wykonuje działalność w zakresie dystrybucji wody i soków. Nabędzie on całe przedsiębiorstwo Państwa Spółki, które z oczywistych względów będzie miało zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze (skoro obecnie jest ono zdolne do funkcjonowania i generowania przychodów w zakresie dystrybucji wody i soków).

W związku z modyfikacją stanu faktycznego Państwa Spółka przedstawiła poniżej treść wniosku ze stosownymi modyfikacjami w zakresie opisu stanu faktycznego oraz Państwa stanowiska w zakresie oceny prawnej opisu sprawy.

Wnioskodawcą jest spółka cywilna „A” z siedzibą: ul. …, … o numerze NIP: … (zwana dalej „Spółką”, „Wnioskodawcą”), którą reprezentują jej wspólnicy E.K. i K.G.

Spółka działa na rynku od wielu lat. Przedmiotem przeważającej działalności Spółki jest Sprzedaż hurtowa napojów bezalkoholowych (PKD 46.34.B).

Nabywcą przedsiębiorstwa będzie inwestor branżowy, który będzie zainteresowany nabyciem bazy klientów (stałby się stroną licznych umów z klientami) oraz niezbędnego sprzętu w celu obsłużenia znaczącej liczby klientów w zakresie dystrybucji wody i soków. Ponadto nabywca będzie mógł przejąć także umowy z podwykonawcami, a więc dysponowałby także zespołem ludzkim zdolnym do obsługi znaczącej ilości umów w zakresie dystrybucji wody i soków.

Wskazany powyżej zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej będzie wystarczający do kontynuacji działalności gospodarczej jaką obecnie prowadzi spółka cywilna „A” w zakresie zaopatrywania klientów w wodę i soki.

Nabywca stanie się bowiem stroną licznych umów z klientami i będzie czerpał przychody z dystrybucji wody i soków do tych klientów na podstawie umów, które obecnie ma zawarte spółka cywilna „A”.

Wskazany powyżej zespół składników majątkowych w postaci specjalistycznego sprzętu (np. elektryczne dystrybutory do wody zimnej i gorącej, pompek do wody, stojaki na butle pięciogalonowe) oraz dużej ilości butli, zwłaszcza pięciogalonowych zabezpieczy od strony sprzętowej możliwości kontynuacji umów z klientami, którzy są obecnie obsługiwani przez spółkę cywilną „A”. Przykładowo Spółka posiada obecnie ok. 5 000 butli pięciogalonowych. Koszt jednej nowej butli to obecnie ok. 8 euro.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, iż nawet przy posiadaniu znaczącej gotówki trudno byłoby od razu kupić na rynku taką ilość butli pięciogalonowych.

Przede wszystkich kluczową kwestią jest przejęcie dużej liczby zawartych umów (bazy klientów) albowiem proces pozyskiwania nowych klientów jest trudny i wymaga znaczących nakładów czasu i środków, gdyż jest to rynek, na którym działa sporo konkurentów i trudno sobie od razu wyrobić „markę” oraz zyskać przychylność klientów. Poza tym dopiero zawarcie dużej ilości umów gwarantuje stabilne przychody przy odpowiednio dużej rentowności, aby początkowa znacząca inwestycja w sprzęt się opłaciła.

Z powyższych względów nabycie wskazanego powyżej zespołu składników niematerialnych i materialnych stanowiących przedsiębiorstwo przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej jest wystarczające do kontynuacji działalności gospodarczej jaką obecnie prowadzi spółka cywilna „A” w zakresie zaopatrywania klientów w wodę i soki. Z tego względu zespół składników niematerialnych i materialnych będących przedmiotem transakcji będzie stanowić przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

W związku z planowaną transakcją Spółka chciałby się upewnić czy planowana transakcja będzie stanowić transakcję zbycia przedsiębiorstwa, co będzie skutkować tym, iż ta transakcja nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1) UVAT.

Natomiast w uzupełnieniu wniosku z 2 sierpnia 2022 r. Państwa Spółka wskazała, iż wniosek o interpretację dotyczy planowanej transakcji sprzedaży całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej A nabywcy branżowemu, który zamierza kontynuować działalność spółki cywilnej A w zakresie dystrybucji wody i soków w oparciu zespołu składników materialnych i niematerialnych wchodzących w skład całego przedsiębiorstwa spółki cywilnej A.

Pytanie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym planowana transakcja (zdarzenie przyszłe) opisana we wniosku stanowić będzie transakcję zbycia przedsiębiorstwa, co będzie skutkować tym, iż ta transakcja nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1) UVAT ?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Zdaniem Wnioskodawcy planowana transakcja (zdarzenie przyszłe) opisana we wniosku stanowić będzie transakcję zbycia przedsiębiorstwa, co będzie skutkować tym, iż ta transakcja nie będzie podlegać podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1) UVAT.

Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

„Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

Ponieważ przedmiotem zbycia mają być wszystkie składniki niematerialne i materialne wschodzące w skład obecnego przedsiębiorstwa spółki cywilnej „A”, to składniki niematerialne i materialne będące przedmiotem transakcji stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Należy podkreślić, iż na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (UVAT) zbycie przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zasada ta została bowiem wprost wyrażona w art. 6 pkt 1) UVAT, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, jeśli dochodzi do zbycia przedsiębiorstwa, to w takim wypadku zbywca nie musi doliczyć podatku od towarów i usług do ceny przedsiębiorstwa, a nabywca nie musi zapłacić ceny powiększonej o podatek od towarów i usług.

Odnosząc powyższe do planowanego zdarzenia przyszłego należy wskazać, iż zbycie przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa skutkować będzie brakiem objęcia tej transakcji podatkiem od towarów i usług a zatem cena, którą strony ustalą, nie będzie zawierać podatku od towarów i usług i nie będzie ceną netto w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku zbycia przedsiębiorstwa nie powinno się wystawić faktury VAT, gdyż fakturą VAT można dokumentować czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wymienione w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Natomiast jak wskazano powyżej zbycie przedsiębiorstwa nie podlega podatkowi od towarów i usług.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca planuje w przyszłości zbycie przedsiębiorstwa. W skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa mają wchodzić:

‒Soki o poj. 5l;

Spółka zajmuje się obecnie dystrybucją wody pięciogalonowej, 1,5l, 0,5l typu Pet, jednorazowych kubków, soków, sprzedażą elektrycznych dystrybutorów do wody lub ich dzierżawą. Odbiorcami są głównie firmy, które zapewniają swoim pracownikom lub swoim klientom możliwość spożycia wody zimnej i gorącej bądź soków podczas pracy lub wizyty w ich firmie. Woda jest nalewana z dystrybutorów. Istnieje również możliwość podgrzania wody w dystrybutorze w celu zaparzenia np. herbaty bądź kawy. Spółka posiada dużą ilość klientów. Spółka jest właścicielem dużej ilości butli pięciogalonowych, elektrycznych dystrybutorów do wody zimnej i gorącej, pompek do wody, stojaków na butle pięciogalonowe, itp. Powyższy sprzęt umożliwia obsłużenie znacznej ilości klientów, z którymi są zawierane umowy na stałą obsługę w zakresie dystrybucji wody i soków.

Nabywcą przedsiębiorstwa będzie inwestor branżowy, który będzie zainteresowany nabyciem bazy klientów (stałby się stroną licznych umów z klientami) oraz niezbędnego sprzętu w celu obsłużenia znaczącej liczby klientów w zakresie dystrybucji wody i soków. Ponadto nabywca będzie mógł przejąć także umowy z podwykonawcami, a więc dysponowałby także zespołem ludzkim zdolnym do obsługi znaczącej ilości umów w zakresie dystrybucji wody i soków. Wskazany powyżej zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej będzie wystarczający do kontynuacji działalności gospodarczej jaką obecnie prowadzi spółka cywilna „A” w zakresie zaopatrywania klientów w wodę i soki.

Nabywca stanie się bowiem stroną licznych umów z klientami i będzie czerpał przychody z dystrybucji wody i soków do tych klientów na podstawie umów, które obecnie ma zawarte spółka cywilna „A”.

Wskazany powyżej zespół składników majątkowych w postaci specjalistycznego sprzętu (np. elektryczne dystrybutory do wody zimnej i gorącej, pompek do wody, stojaki na butle pięciogalonowe) oraz dużej ilości butli, zwłaszcza pięciogalonowych zabezpieczy od strony sprzętowej możliwości kontynuacji umów z klientami, którzy są obecnie obsługiwani przez spółkę cywilną „A”. Przykładowo Spółka posiada obecnie ok. 5 000 butli pięciogalonowych. Koszt jednej nowej butli obecnie to ok. 8 euro.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, iż nawet przy posiadaniu znaczącej gotówki trudno byłoby od razu kupić na rynku taką ilość butli pięciogalonowych.

Warto podkreślić, iż przede wszystkich kluczową kwestią jest przejęcie dużej liczby zawartych umów (bazy klientów) albowiem proces pozyskiwania nowych klientów jest trudny i wymaga znaczących nakładów czasu i środków, gdyż jest to rynek, na którym działa sporo konkurentów i trudno sobie od razu wyrobić „markę” oraz zyskać przychylność klientów. Poza tym dopiero zawarcie dużej ilości umów gwarantuje stabilne przychody przy odpowiednio dużej rentowności, aby początkowa znacząca inwestycja w sprzęt się opłaciła. To w połączeniu z nabyciem składników materialnych obejmujących specjalistyczny sprzęt niezbędny do dystrybuowania wody i soków dla klientów powoduje, iż nabywany zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie pozwalał na kontynuację działalności jaką obecnie prowadzi Spółka.

Z powyższych względów nabycie wskazanego powyżej zespołu składników niematerialnych i materialnych stanowiących przedsiębiorstwo przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej jest wystarczające do kontynuacji działalności gospodarczej jaką obecnie prowadzi spółka cywilna „A” w zakresie zaopatrywania klientów w wodę i soki. Z tego względu zespół składników niematerialnych i materialnych będących przedmiotem transakcji będzie stanowić przedsiębiorstwo w  rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy potwierdza teza wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (zwany dalej NSA) z dnia 30 czerwca 2021 r. I FSK 1453/19 „Istotne dla oceny czynności zbycia przedsiębiorstwa jest ustalenie, czy przekazane elementy (o charakterze materialnym i niematerialnym) tworzą całość umożliwiającą nabywcy prowadzenie określonej aktywności gospodarczej. (...) Chodzi bowiem przede wszystkim o funkcjonalny i organizacyjny związek między nabytymi składnikami majątkowymi i niemajątkowymi, decydujący o samodzielnej realizacji celów gospodarczych. (...) Dla zbycia przedsiębiorstwa wystarczające jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej.”

Ponadto jak wskazano w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 sierpnia 2021 r. - 0113-KDIPT1-3.4012.442.2021.2.MJ: „W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sari, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

W wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Trybunał uznał również, że regulacja art. 19 Dyrektywy 112 może znaleźć zastosowanie także w sytuacji przekazania aktywów przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości, jeżeli działalność gospodarcza nie wymaga użytkowania konkretnych pomieszczeń lub pomieszczeń wyposażonych w stałe instalacje konieczne do jej prowadzenia. Oznacza to, zdaniem TSUE, że wspomniany przepis obejmuje również sytuacje, w których lokal handlowy zostanie udostępniony nabywcy w drodze dzierżawy lub jeżeli nabywca dysponuje odpowiednią nieruchomością, do której może przenieść całość przejętych aktywów i gdzie może kontynuować działalność gospodarczą. Doprowadziło to Trybunał do wniosku, że: „przeniesienie własności zapasu towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony, ale możliwej do rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia, stanowi przekazanie całości lub części aktywów w rozumieniu tego przepisu, pod warunkiem iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej”.

W kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE należy wskazać, że nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ jeśli dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, to spełnione zostaną przesłanki pozwalające uznać, z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności, że doszło do wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, w wyroku z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1586/11 NSA zauważył, że „Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. (...) Jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega podatkowi od towarów i usług”.

Należy wskazać, iż zespół składników majątkowych i niemajątkowych planowanych do zbycia jako całe przedsiębiorstwo ze względu na specyfikę tych składników pozwala na samodzielnie prowadzenia działalności w zakresie dystrybucji wody i soków.

Ponadto należy podkreślić, iż powyższy zespół składników majątkowych i niemajątkowych nadaje się wyłącznie do prowadzenia działalności w zakresie dystrybucji wody i soków. Zatem użycie go w innym celu przez nabywcę byłoby niemożliwe. Powyższe potwierdza, iż stanowi on przedsiębiorstwo zdolne do samodzielnego funkcjonowania na rynku jako odrębne przedsiębiorstwo.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy potwierdza teza wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 lipca 2020 r. I SA/Po 747/19: „Okoliczność, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze bez modyfikacji.” oraz teza wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 2 października 2019 r. I SA/Bk 320/19 : „Zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 ust. 1 u.p.t.u., ma zatem miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi co do zasady na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Kontynuacja działalności przez nabywcę jest warunkiem wyłączenia spod działania ustawy zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części”.

Z powyższych względów nabycie wskazanego powyżej zespołu składników niematerialnych i materialnych stanowiących przedsiębiorstwo, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie dystrybucji wody i soków jest wystarczające do kontynuacji działalności gospodarczej, jaką obecnie prowadzi spółka cywilna „A” w zakresie zaopatrywania klientów w wodę i soki. Z tego względu stanowi on przedsiębiorstwo w rozumieniu art. art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Natomiast transakcja zbycia tego przedsiębiorstwa nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1) UVAT. Po zbyciu przedsiębiorstwa planowana jest likwidacja spółki cywilnej „A”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwa Spółka przedstawiła we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak wynika z art. 7 ust. 1 ustawy:

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Regulacje art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tu wymienione te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”. Zatem dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” należy odwołać się do regulacji zawartej w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), który stanowi, że:

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w ww. przepisie określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Należy wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, którym ustawodawca wprowadza zasadę, że:

Wobec powyższego, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 27e ustawy:

Przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy, uwzględnienia wymagają następujące okoliczności:

‒zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

‒faktyczna możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest bycie we władaniu jednego podmiotu gospodarczego. Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Zgodnie z art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.):

Co do zasady – zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres zbywanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem aportu, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE. Regulacja art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE była bowiem przedmiotem szeregu orzeczeń Trybunału.

W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl Trybunał stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy. W tym zakresie Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Trybunał rozpatrujący sprawę uznał, że przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu wspólnotowych regulacji VAT wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej.

Jak wskazano w opisie sprawy wniosek dotyczy planowanej transakcji sprzedaży całego przedsiębiorstwa Państwa Spółki. Zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej będzie wystarczający do kontynuacji działalności gospodarczej, jaką obecnie prowadzi Państwa Spółka w zakresie zaopatrywania klientów w wodę i soki. Spółka nie planuje dalszego prowadzenia działalności po zbyciu składników majątku opisanych we wniosku. Przedmiot transakcji będzie posiadał na dzień zbycia potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze. W oparciu o przedmiot transakcji będzie możliwe samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej. Zespół składników niematerialnych i materialnych będących przedmiotem transakcji będzie stanowić przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Nabywcą ma być podmiot branżowy, który już wykonuje działalność w zakresie dystrybucji wody i soków. W związku z powyższym po nabyciu przedsiębiorstwa Państwa Spółki będzie on kontynuował działalność w takim samym zakresie, w jakim jest obecnie prowadzona działalność przez Państwa Spółkę.

Zatem, skoro zespół składników materialnych i niematerialnych, mających być przedmiotem zbycia, będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, to w odniesieniu do transakcji zbycia przedsiębiorstwa Państwa Spółki będzie miało zastosowanie wyłączenie spod zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług przewidziane w art. 6 pkt 1 ustawy.

W związku z powyższym, planowana przez Państwa Spółkę transakcja zbycia przedsiębiorstwa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które przedstawiła Państwa Spółka i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, w tym w szczególności kwestia braku obowiązku wystawienia faktury VAT dokumentującej zbycie przedsiębiorstwa oraz nieuznania ceny, którą strony ustalą, za cenę netto w rozumieniu ustawy o podatku od towarów, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Odnośnie powołanych przez Państwa Spółkę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja Państwa Spółki musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i Państwa Spółka musi się zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).