Opodatkowanie podatkiem VAT oraz zwolnienie od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 udzielonej Pani pożyczki

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

(...) r. wpłynął Pani wniosek z (...) r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. opodatkowania podatkiem VAT oraz zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 udzielonej Pani pożyczki.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z (...) r. (wpływ (...) r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(...) zam. w (...)  jest wspólnikiem (...)  z siedzibą w Polsce ((...)), która to Spółka jest podatnikiem podatku od towarów i usług i zamierza z wolnych środków własnych udzielić w drugiej połowie 2022 r. oprocentowane pożyczki dla wszystkich (...)  wspólników, co zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ,,ustawa ptu”) stanowi świadczenie usług. Z tytułu udzielenia pożyczki Spółka uzyskuje przychód, który będzie powiększać podstawę opodatkowania. Wszyscy wspólnicy są rezydentami polskimi. Zawarte w projektach umów postanowienia o oprocentowaniu pożyczek oznaczają, że będzie to odpłatne świadczenie usług. Pożyczki zostaną zabezpieczone, jednocześnie Spółka prognozuje wypłatę w 2023 roku dywidendy w wysokości wyższej, niż wysokość udzielanych pożyczek powiększonych o należne odsetki.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

Czy czynność udzielenia pożyczki przez (...) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Pani stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług (ostatecznie sformułowane w piśmie z 5 września 2022 r.)

Według Wnioskodawczyni, wobec powyższego, udzielenie oprocentowanych pożyczek dla Wspólników (...)  nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...).

Umowa pożyczki planowana pomiędzy Wnioskodawczynią, a Spółką (...)  w której Wnioskodawczyni jest wspólniczką, wypełnia definicję usługi zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z uwagi na odpłatny charakter usługi pożyczki (oprocentowanie przewyższające odsetki bankowe do depozytu Spółki) świadczenie tej usługi będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 3 pkt 48 tej ustawy zwolnione od podatku są m.in. ,,usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczenia usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych”. Oprocentowana pożyczka dla wspólnika korzysta zatem ze zwolnienia w podatku od towarów i usług. Z kolei art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że ,,Nie podlegają podatkowi (…) czynności cywilnoprawne, inne niż umowa Spółki i jej zmiany (…) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (…)”. Do opisywanej we wniosku czynności planowanej przez (...) nie mają zastosowania wyjątki opisane w powołanym artykule ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. (...) będzie zatem stroną czynności cywilnoprawnej zwolnioną z podatku od towarów i usług dla tej konkretnej usługi pożyczki (szeregu pożyczek postawionych do dyspozycji wszystkim wspólnikom). Według Wnioskodawczyni, wobec powyższego, udzielenie oprocentowanych pożyczek dla wspólników (...)  nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Według Wnioskodawczyni nie będzie na niej, jako pożyczkobiorcy ciążyć obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

W opinii Wnioskodawczyni, jej ocenę potwierdzają stanowiska organów skarbowych zawarte m.in. w interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np.:

-interpretacja indywidualna z 2 lutego 2021 r. znak 0111-KDIB2-2.4014.265.2020.2.MM

-interpretacja indywidualna z dn. 27.01.2021 r. znak 0111-KDIB3-1.4012.944.2020.2.ABU

-interpretacja indywidualna z dn. 30.04.2021 r. znak 0111-KDIB3-1.4012.325.2021.1.IK

-interpretacja indywidualna z dn. 29.01.2021 r. znak 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO

-interpretacja indywidualna z dn. 03.03.2020 r. znak 0111-KDIB3-1.4012.89.2020.1.ABU

-interpretacja indywidualna z dn. 24.05.2018 r. znak 0111-KDIB3-1.4012.244.2018.2.IK

-interpretacja indywidualna z dn. 05.01.2017 r. znak 2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie niniejszej interpretacji należy wyjaśnić, iż została Pani (pożyczkobiorca) uznana za podmiot zainteresowany w sprawie będącej przedmiotem wniosku w związku z możliwością opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku, gdyby czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1)w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2)świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według ust. 2 powołanego artykułu:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pani wspólnikiem Spółki (Pożyczkodawcy), która ma siedzibę w Polsce i jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz zamierza z wolnych środków własnych udzielić w drugiej połowie 2022 r. oprocentowane pożyczki dla wszystkich (...) wspólników. Z tytułu udzielenia pożyczek Spółka uzyskuje przychód, który będzie powiększać podstawę opodatkowania. Wszyscy wspólnicy są rezydentami polskimi. Zawarte w projektach umów postanowienia o oprocentowaniu pożyczek oznaczają, że będzie to odpłatne świadczenie usług. Pożyczki zostaną zabezpieczone, jednocześnie Spółka prognozuje wypłatę w (...)  roku dywidendy w wysokości wyższej, niż wysokość udzielanych pożyczek powiększonych o należne odsetki.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pani wątpliwości dotyczą kwestii czy czynność udzielenia pożyczki, podlega opodatkowaniu VAT i czy jednocześnie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia Pani pożyczki przez Pożyczkodawcę spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielenia przez Pożyczkodawcę odpłatnej pożyczki, na rzecz Pani (Pożyczkobiorcy), jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy:

zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, należy wskazać, że czynność udzielenia Pani odpłatnej pożyczki przez Spółkę, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielenia pożyczki przez Spółkę na Pani rzecz korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Na poparcie własnego stanowiska przywołała Pani interpretacje indywidualne, które poruszają kwestie opodatkowania i zwolnienia z podatku VAT czynności udzielenia pożyczki. Przywołane interpretacje potwierdzają stanowisko organu przedstawione w niniejszej interpretacji. W interpretacjach tych wskazano, że czynność udzielenia pożyczki stanowi czynność opodatkowaną podatkiem o d towarów i usług, a jednocześnie korzystającą ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem Pani stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług zgodnie z którym, udzielenie oprocentowanych pożyczek dla Wspólników (...) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…), jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Pani stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Ponadto tut. Organ informuje, że interpretacja wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko dla Pani, tj. Wnioskodawcy, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej; wydana interpretacja nie wywołuje więc skutków prawnopodatkowych dla innych podmiotów, w tym pozostałych Wspólników (...)

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).