Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn. „....”.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych  w związku z realizacją inwestycji pn. „....”. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Do zakresu działania Gminy w ramach wykonywania jej zadań własnych należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, obejmujących w szczególności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 559 ze zm., dalej: Ustawa o samorządzie gminnym) sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

W dniu …. maja 2011 r. Gmina zawarła umowę (dalej: Umowa) z Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w …. (dalej: Spółka) dotyczącą wykonywania przez Spółkę usługi pn. „….” (dalej: Zadanie). Spółka jest odrębnym od Gminy podmiotem posiadającym osobowość prawną.

Zakres zadania przyjętego do wykonania przez Spółkę w ramach zawartej umowy z Gminą obejmuje m.in. następujące czynności:

-bieżącą eksploatację, konserwację i utrzymanie w stałej sprawności technicznej i sanitarnej obiektów stacji wody, oczyszczalni ścieków oraz wodociągowej i kanalizacji sanitarnej wraz z urządzeniami sieci stanowiącymi własność Wnioskodawcy,

-utrzymanie dobrej jakości wody podawanej do sieci i ścieków oczyszczonych odprowadzanych do wód, które mają odpowiadać wymaganiom obowiązujących przepisów,

-zawieranie umów w imieniu Wnioskodawcy na dostawę wody i odbiór ścieków z odbiorcami indywidualnymi i zbiorowymi,

-pobieranie należności od odbiorców za dostarczoną wodę i odebrane ścieki po cenach określonych uchwałą Rady Gminy zatwierdzającej taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków,

-ponoszenie wszelkich kosztów związanych z eksploatacją sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej,

-określanie warunków technicznych i udzielanie w porozumieniu z Gminą zgody na podłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej;

-windykacja należności od odbiorców nie regulujących opłat za korzystanie z sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej.

Spółka bez pisemnej zgody Wnioskodawcy, nie może udostępnić urządzeń sieci wodociągowej i kanalizacyjnej i obiektów tych sieci ani powierzyć wykonania obowiązków będących przedmiotem zawartej umowy osobie trzeciej.

Gmina nie otrzymuje żadnej odpłatności ani wynagrodzenia od Spółki w związku z wykonywaniem zadania przez Spółkę.

Obecnie Wnioskodawca zamierza zrealizować inwestycję pn. „…” (dalej: Inwestycja). Celem inwestycji jest podniesienie jakości świadczonych usług w zakresie gospodarki wodnej i ściekowej, poprzez budowę infrastruktury wodociągowej oraz kanalizacyjnej na terenie Gminy.

Inwestycję Gmina będzie realizować w ramach projektu: „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” przy udziale dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

W ramach inwestycji zostaną przeprowadzone następujące prace:

-budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłoczonej,

-budowa kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej, tłoczonej i przepompowni ścieków,

-budowa wodociągu do osiedla mieszkaniowego w ……

(dalej infrastruktura wodno-kanalizacyjna wybudowana w ramach Inwestycji jako: Infrastruktura).

Gmina powierzy wykonanie inwestycji wykonawcy wyłonionemu w ramach przetargu. Wydatki poniesione przez Gminę na wybudowanie infrastruktury w związku z realizacją inwestycji będą udokumentowane wystawionymi na Wnioskodawcę przez wykonawcę inwestycji fakturami VAT, z wykazanymi na nich kwotami podatku VAT.

W związku z tym wydatki na realizację inwestycji będą obejmować m.in. zakup usług sporządzenia dokumentacji projektowej, zakup robót budowlanych oraz zakup usług nadzoru inwestorskiego.

Po zrealizowaniu inwestycji, infrastruktura zostanie nieodpłatnie użyczona przez Gminę Spółce do eksploatacji w ramach umowy. Spółka będzie wykorzystywać infrastrukturę wyłącznie w celu wykonywania zadania przewidzianego w umowie – w tożsamy sposób opisany powyżej, w jaki Spółka wykorzystuje dotychczas infrastrukturę wodną i kanalizacyjną użyczoną jej przez Gminę. W tym względzie w szczególności Gmina z tytułu udostępnienia infrastruktury Spółce nie będzie otrzymywała od Spółki żadnych płatności.

Pytanie

Mając na uwadze okoliczności przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego Gmina zwraca się o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska w zakresie następującego pytania:

Czy w opisanych okolicznościach Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanych okolicznościach Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wedle art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Mając na uwadze natomiast art. 6 ust. 1 Ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek (i) wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT, (ii) wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT, (iii) nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Z kolei w myśl art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, co do zasady, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Jednocześnie, niedopuszczalne jest obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

Jak wynika z powyższych przepisów, przesłanką decydującą o możliwości skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek dokonywanych i udokumentowanych fakturami zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że powstała w związku ze zrealizowaniem inwestycji infrastruktura zostanie przekazana przez Gminę na rzecz Spółki w nieodpłatne użytkowanie. Gmina nie będzie pobierała żadnych opłat z tytułu udostępnienia infrastruktury Spółce jak również żadnych opłat z tytułu dostarczania wody i odprowadzania ścieków przez Spółkę za pomocą Infrastruktury. W związku z powyższym infrastruktura, a tym samym wydatki na realizację Inwestycji nie będą wykorzystywane przez Gminę do czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W kontekście analizowanych powyżej przepisów Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wydatki poniesione na realizację inwestycji nie będą miały bezpośredniego i ścisłego związku z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Gmina nie będzie pobierała bowiem żadnego wynagrodzenia z tytułu przekazania Spółce infrastruktury do użytkowania.

Mając zatem na uwadze przywołane przepisu oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że warunek, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, nie zostanie spełniony. Poniesione przez Gminę wydatki na realizację inwestycji będą wykorzystywane przez nią wyłącznie do czynności niedających prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, tj. do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Reasumując w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że z uwagi na brak wykorzystywania przez Gminę powstałej w ramach inwestycji infrastruktury do czynności opodatkowanych VAT, w przedmiotowej sprawie Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w zbliżonych do Gminy stanach faktycznych. Jako przykład można przytoczyć:

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) z dnia 21 lipca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.240.2022.2.PS, w której organ uznał, że: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w kontekście prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ nie będą Państwo wykorzystywać efektów realizacji inwestycji do czynności opodatkowanych podatkiem VAT - powstałe środki trwałe w wyniku realizacji Inwestycji zostaną przekazane w nieodpłatne użytkowanie na rzecz spółki. Z tytułu udostępnienia sieci nie będą Państwo pobierać żadnych opłat. Zatem, skoro nie jest spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek ponoszonych zakupów z czynnościami opodatkowanymi, to nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z realizacją Zadania pn. „(…)”;

-interpretacja indywidualna DKIS z dnia 13 lipca 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.422.2022.1.MG, w której organ stwierdził, że: „Zatem, świadczenie polegające na nieodpłatnym udostępnieniu infrastruktury powstałej w ramach inwestycji pn. „...” na rzecz spółki komunalnej, na podstawie umowy użyczenia, które będzie się odbywało w ramach wykonywania zadań własnych Państwa Gminy, niewątpliwie będzie stanowiło sprawę publiczną, należącą do sfery działalności jednostki samorządowej. Tym samym, nieodpłatne udostępnienie infrastruktury powstałej w ramach ww. inwestycji na rzecz spółki komunalnej, realizowane będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwa Gmina nie będzie występowała w tym zakresie w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. (...) Reasumując, Państwa Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją Inwestycji ponieważ infrastruktura powstała w ramach ww. Inwestycji nie jest/nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;

-interpretacja indywidualna DKIS z dnia 22 czerwca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.306.2022.l.APR, w której organ przyjął, że: „Jak wynika z wniosku, po oddaniu wodociągu i kanalizacji do użytkowania przekażą Państwo nieodpłatnie sieć na rzecz (...) Sp. z o.o. Inwestycja będzie stanowić dla Państwa odrębny środek trwały. Nie zamierzają Państwo wykorzystywać sieci wodociągowej i kanalizacyjnej do czynności opodatkowanych VAT. W związku z powyższym, nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji zadania inwestycyjnego dotyczącego wybudowania sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Reasumując, nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego w związku z realizacją zadania polegającego na wybudowaniu sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w ramach zadania: „(...)”, ponieważ efekty powstałe w związku z realizacją przedmiotowego zadania inwestycyjnego nie będą wykorzystywane przez Państwa do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;

-interpretacja indywidualna DKIS z dnia 26 listopada 2021 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.400.2021.1.MS, w której organ podkreślił, że: „Analizując kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług w zakresie objętym przedmiotowym projektem, wskazać należy, że Gmina całą infrastrukturę przekaże nieodpłatnie, bez pobierania wynagrodzenia Spółce - odrębnemu podmiotowi. Gmina nie pobiera żadnych opłat z tytułu dostarczania wody i poboru ścieków. Mając zatem na uwadze przywołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że warunek, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, nie zostanie spełniony. Jak wynika z treści wniosku budowana sieć wodociągowa w miejscowości (...) jak i Przebudowana stacja uzdatniania wody w (...) nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT przez Wnioskodawcę. Efekty realizowanego projektu - jak wskazał Wnioskodawca - nie są i nie będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Całość zadania związanego z dostarczaniem wody i poborem ścieków realizują i będą realizować Wodociągi (...). W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że Gmina nie ma/nie będzie miała możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług w związku z realizacją projektu pn.: „(...)”.

Ocena stanowiska