Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi na realizację projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami poniesionymi na realizację projektu „(...)”. Uzupełnili go Państwo 24 listopada 2022 r. poprzez przedłożenie pełnomocnictwa.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina realizuje projekt pn. „(...)” (dalej: „Projekt”). Projekt będzie finansowany zarówno ze środków własnych Gminy, jak i ze środków zewnętrznych. W tym zakresie Gmina wystąpiła z wnioskiem do Samorządu Województwa (...) o przyznanie jej dofinansowania na realizację Projektu ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Przedmiotem Projektu jest zaprojektowanie i przebudowa istniejącej drogi gminnej o długości ok. 1,44 km wraz z wykonaniem ciągu pieszo-rowerowego oraz chodnika i ścieżki rowerowej dwukierunkowej, zlokalizowanych wzdłuż osi jezdni. Projekt jest realizowany przez Gminę w celu podniesienia standardu występującej na jej terenie infrastruktury drogowej, stworzenia infrastruktury pieszo-rowerowej ułatwiającej sprawną i bezpieczną komunikację lokalnej społeczności oraz w celu poprawy bezpieczeństwa w odbywającym się w tym obszarze ruchu drogowo-pieszo-rowerowym, w szczególności poprzez odseparowanie ruchu kołowego od ruchu rowerowego.

W związku z realizacją Projektu, Gmina będzie ponosiła w szczególności wydatki inwestycyjne na:

‒opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej,

‒przebudowę jezdni o nawierzchni z mas mineralno-bitumiczno-asfaltowych,

‒budowę kanału technologicznego w pasie drogowym

‒przebudowę chodników i zjazdów na ciąg pieszo-rowerowy o nawierzchni brukowej,

‒budowę chodników i zjazdów o nawierzchni brukowej,

‒budowę ścieżki rowerowej o nawierzchni z mas mineralno-bitumiczno-asfaltowych,

‒budowę systemu kanalizacji deszczowej dla oprowadzenia wód opadowych z pasa drogowego,

‒umocnienie istniejących rowów prefabrykatami betonowymi,

‒wprowadzenie stałej organizacji ruchu na terenie objętym pracami budowlanymi,

‒zapewnienie nadzoru inwestorskiego nad realizacją prac inwestycyjnych.

Ponoszone wydatki będą każdorazowo dokumentowane przez usługodawców/dostawców wystawianymi na rzecz Gminy fakturami VAT, na których Gmina będzie oznaczona jako nabywca przedmiotowych towarów i usług, w tym z podaniem NIP Gminy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 559, ze zm.) do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy dotyczące gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Biorąc pod uwagę wyznaczony przepisami zakres zadań Gminy oraz zakres rzeczowy Projektu (przebudowa oraz rozbudowa istniejącej infrastruktury drogowej, pieszej i rowerowej), należy wskazać, że realizacja Projektu stanowi realizację zadań własnych Gminy w rozumieniu ww. ustawy, która nie podlega ustawie o VAT.

Efekty realizowanego Projektu będą po jego zakończeniu ogólnodostępne i przeznaczone do użytku niekomercyjnego, służyć będą one nieodpłatnie osobom z nich korzystającym, zgodnie z celem, w którym zostaną wykonane, tj. w celu bezpiecznego i komfortowego przemieszczania się bez względu na przyjętą formę komunikacji. Dodatkowo, w pasie drogowym drogi objętej Projektem zlokalizowany zostanie m.in. kanał technologiczny. Kanał ten może być udostępniany przez Gminę na rzecz podmiotów zainteresowanych na potrzeby umieszczenia w nim urządzeń infrastruktury technicznej. W takim przypadku, podstawę udostępnienia kanału technologicznego stanowiła będzie każdorazowo decyzja administracyjna, w której określone zostaną warunki udostępnienia oraz wysokość opłaty publicznoprawnej pobieranej za skorzystanie z udostępnianego kanału, w wysokości określonej w przepisach odrębnych.

Tym samym, w związku z realizacją Projektu, Gmina nie będzie osiągała jakichkolwiek cywilnoprawnych dochodów z tytułu wykorzystania infrastruktury powstałej w ramach Projektu przez podmioty z niej korzystające. Gmina nie planuje przy tym zmiany charakteru korzystania z ww. infrastruktury, w tym jej udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Pytanie

Czy Gmina ma / będzie miała prawo do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

W opinii Wnioskodawcy, Gmina nie ma / nie będzie miała prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z treści tego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (a więc czynności, których następstwem jest określenie zobowiązania podatkowego).

Jak wynika z opisu stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego realizowana w ramach Projektu infrastruktura od momentu oddania jej do użytkowania będzie wykorzystywana przez Gminę do wykonywania zadań własnych Gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, w dostępie do nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury drogowo-pieszo-rowerowej. Jednocześnie, z uwagi na przeznaczenie ww. infrastruktury, Gmina nie zamierza wprowadzać jakichkolwiek odpłatności z tytułu korzystania z omawianej infrastruktury przez wskazane powyżej osoby. Dodatkowo, sytuacji tej nie zmienia możliwość udostępniania za odpłatnością kanału technologicznego, bowiem opłata taka będzie każdorazowo ustalana i pobierana przez Gminę w drodze decyzji administracyjnej, będącej przejawem władztwa publicznego. W konsekwencji, z tytułu wykorzystania przedmiotowej infrastruktury Gmina nie będzie uzyskiwała jakichkolwiek dochodów o charakterze cywilnoprawnym. Ponadto, Gmina nie planuje również udostępniania objętej Projektem infrastruktury za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej okoliczności faktyczne sprawy należy wskazać, iż w ocenie Gminy sposób wykorzystania realizowanej w ramach Projektu infrastruktury będzie miał charakter publicznoprawny (niekomercyjny). W konsekwencji, powstała infrastruktura będzie wykorzystywana przez Gminę, od momentu zakończenia prac w ramach Projektu, wyłącznie na potrzeby czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, nie ma / nie będzie miała ona prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu, z tego względu, iż wydatki ponoszone na realizację Projektu nie mają / nie będą miały związku z wykonywanymi przez Gminę czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko potwierdza także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydawanych w analogicznych stanach faktycznych, tj. przykładowo w interpretacji z dnia 28 stycznia 2021 r., nr: 0114-KDIP1-1.4012.10.2021.1.KOM, w której wskazano, że: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z opisu sprawy wynika bowiem, że Gmina będzie realizowała projekt w ramach zadań własnych nałożonych na nią ustawą o samorządzie gminnym, zatem w tym zakresie będzie działała w ramach reżimu publicznoprawnego. Tym samym Gmina nabywając towary i usługi nie będzie dokonywała ich zakupu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co oznacza, że w tym przypadku nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, inwestycja nie będzie służyła działalności gospodarczej i nie będzie generowała przychodów, które byłyby opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Zatem, w rozpatrywanej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione, i tym samym Wnioskodawca - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego ani w całości ani w części z faktur wystawionych na Gminę i związanych z realizacją przedmiotowego projektu”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Reasumując, odliczenia podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, może dokonać zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT pod warunkiem, że nabyte towary i usługi są lub będą związane z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez tego podatnika.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z dnia 11 grudnia 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.), zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym:

gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego prowadzi do wniosku, że w opisanej sprawie nie jest spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach dokumentujących dokonane zakupy, tj. związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną. Jak wskazano we wniosku, efekty realizowanego Projektu będą po jego zakończeniu ogólnodostępne i przeznaczone do użytku niekomercyjnego, służyć będą one nieodpłatnie osobom z nich korzystającym, zgodnie z celem, w którym zostaną wykonane, tj. w celu bezpiecznego i komfortowego przemieszczania się bez względu na przyjętą formę komunikacji. Dodatkowo, w pasie drogowym drogi objętej Projektem zlokalizowany zostanie m.in. kanał technologiczny. Kanał ten może być udostępniany przez Państwa na rzecz podmiotów zainteresowanych na potrzeby umieszczenia w nim urządzeń infrastruktury technicznej. W takim przypadku, podstawę udostępnienia kanału technologicznego stanowiła będzie każdorazowo decyzja administracyjna, w której określone zostaną warunki udostępnienia oraz wysokość opłaty publicznoprawnej pobieranej za skorzystanie z udostępnianego kanału, w wysokości określonej w przepisach odrębnych. W związku z realizacją Projektu, nie będą Państwo osiągać jakichkolwiek cywilnoprawnych dochodów z tytułu wykorzystania infrastruktury powstałej w ramach Projektu przez podmioty z niej korzystające. Nie planują Państwo zmiany charakteru korzystania z ww. infrastruktury, w tym jej udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze. Zatem w analizowanym przypadku towary i usługi nabyte przez Państwa na potrzeby realizacji projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Tym samym nie mają oraz nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizowanym Projektem, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Reasumując, nie mają oraz nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizowanym Projektem „(...)”.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).