Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 czerwca 2022 r. (wpływ 6 czerwca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zamierza w latach 2022-2023 zrealizować inwestycję w ramach projektu pn. „…” z udziałem środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020, Działanie 5.1. Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii.

Projekt będzie realizowany w formule grantowej, co oznacza, że polegać będzie na udzieleniu przez Gminę jej mieszkańcom grantów (pomocy finansowej) na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych na należących do nich budynkach mieszkalnych. Grant to wsparcie finansowe dla osób fizycznych (mieszkańców Gminy) polegające na refundacji przez Gminę części kosztów związanych z montażem instalacji fotowoltaicznej przez mieszkańca.

W ramach Projektu Gmina planuje przeznaczyć granty na zamontowanie 38 instalacji OZE (27 szt. instalacji fotowoltaicznych i 11 szt. kolektorów słonecznych). Powyższe pozwoli na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do atmosfery w wyniku zamiany źródła energii pokrywającego zapotrzebowanie na energię elektryczną ww. budynków mieszkalnych.

W ramach Przedsięwzięcia Gmina zawierać będzie z mieszkańcami biorącymi udział w projekcie umowy grantowe. Na podstawie ww. umów mieszkańcy będą zobowiązani do samodzielnego wyboru wykonawcy instalacji fotowoltaicznych na należących do nich budynkach oraz sfinansowania we własnym zakresie związanych z tym kosztów zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznych. Jednocześnie wydatki te zostaną następnie zrefundowane przez Gminę, przy czym podstawą wypłaty refundacji ww. kosztów będą złożone przez mieszkańców faktury lub rachunki oraz dowody ich zapłaty.

Do podstawowych obowiązków mieszkańców biorących udział w Projekcie należy zatem złożenie wniosku o grant, zrealizowanie inwestycji obejmującej zakup i montaż ww. instalacji na ich nieruchomości oraz złożenie wniosku o rozliczenie grantu wraz z niezbędnymi dokumentami rozliczeniowymi. Wnioskodawca pragnie w tym zakresie w szczególności podkreślić, że to grantobiorcy (mieszkańcy Gminy, a nie Gmina) będą odpowiedzialni za wyłonienie wykonawców montażu instalacji. W konsekwencji to mieszkańcy sami będą nabywać towary i usługi związane z montażem instalacji fotowoltaicznych na należących do nich budynkach i finansować to nabycie, a następnie będą ubiegać się o zrefundowanie części poniesionych w tym zakresie wydatków przez Gminę. Mieszkańcy nie będą zatem uiszczali na rzecz Gminy jakichkolwiek opłat ze względu na to, iż we własnym zakresie poniosą koszty realizowanych na ich rzecz usług przed podmiot trzeci – wykonawcę. Gmina będzie zatem występować wobec mieszkańców jako grantodawca, tj. podmiot który dysponuje i przekazuje dofinansowanie na rzecz beneficjentów (tu: mieszkańców Gminy montujących na swoich nieruchomościach ww. instalacje).

W ramach realizacji Projektu Gmina poza zapewnieniem obsługi procesu aplikacji o dofinansowanie wydatków ponoszonych na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych oraz udzielaniem grantów na rzecz mieszkańców, będzie również odpowiedzialna za zapewnienie nadzoru inwestorskiego nad realizowanymi pracami. Czynności tej Gmina dokonuje w ramach Projektu, celem dokonania należytej kontroli czy zainstalowane przez Mieszkańców instalacje spełniają warunki określone dla przyznania grantu (tj. koszty te ponoszone są w celu przyznania grantu).

Wszystkie faktury dokumentujące zakup i montaż instalacji będą wystawiane bezpośrednio na mieszkańców Gminy (grantobiorców). Jedynym wyjątkiem w odniesieniu do wydatków objętych Projektem jest nadzór inwestorski, którego koszt poniesie Wnioskodawca. Równocześnie jednak Gmina pragnie wskazać, iż nie będzie nabywać tej usługi celem jej dalszego wyświadczenia (odsprzedaży, refakturowania) na rzecz mieszkańców. Gmina pragnie zaznaczyć, że nie będzie pobierała żadnych opłat od grantobiorców w związku z udziałem w Projekcie.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.), do zadań własnych Gminy należą sprawy dotyczące ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Biorąc pod uwagę wyznaczony przepisami zakres zadań Gminy oraz zakres planowanego Projektu (zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych poprzez refundację przez Gminę poniesionych kosztów), należy wskazać, iż realizacja Przedsięwzięcia stanowiła będzie realizację zadań własnych Gminy w zakresie ochrony środowiska i przyrody.

Zgodnie z założeniami Projektu, instalacje fotowoltaiczne po ich zamontowaniu na budynkach mieszkańców stanowiły będą własność mieszkańców. Mieszkańcy będą również ponosili koszty bieżącego utrzymania i konserwacji zamontowanych urządzeń. Wartość Projektu … zł. Dofinansowanie … zł.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że Gmina nie będzie świadczyła jakichkolwiek usług i dostarczała towarów na rzecz Grantobiorców w ramach planowanego Projektu grantowego. Przedsięwzięcie nie będzie związane z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych VAT. Gmina będzie realizowała swoje zadania własne w obszarze ochrony środowiska naturalnego, z czym nie będą się wiązały dla gminy jakiekolwiek korzyści. Tym samym Gmina prowadząc projekt występowała będzie w charakterze organu władzy publicznej, dofinansującej realizację działań służących ochronie środowiska naturalnego (Grantodawca), a wykonywane czynności pozostawały będą poza zakresem opodatkowania VAT. Gmina nie będzie świadczyła na rzecz mieszkańców w związku z Projektem żadnych czynności podlegających VAT.

Towary i usługi nabywane przez Gminę w ramach realizacji projektu nie będą wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo odliczenia VAT naliczonego w cenie wydatków ponoszonych na realizację Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w związku z realizacją Projektu.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści tego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (a więc czynności, których następstwem jest określenie zobowiązania podatkowego).

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług lub dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Gmina planuje realizację Przedsięwzięcia polegającego na udzieleniu jego mieszkańcom grantów (pomocy finansowej) na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych na należących do nich budynkach mieszkalnych. W tym zakresie Gmina zawrze z mieszkańcami biorącymi udział w projekcie umowy grantowe, na podstawie których mieszkańcy będą zobowiązani do samodzielnego wyboru wykonawcy instalacji fotowoltaicznych na należących do nich budynkach oraz sfinansowania we własnym zakresie związanych z tym kosztów zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznych. Jednocześnie wydatki te zostaną następnie zrefundowane przez Gminę w wys.: 70 % dofinansowania, przy czym podstawą wypłaty refundacji ww. kosztów będą złożone przez mieszkańców dokumenty rozliczeniowe. Instalacje po ich zamontowaniu na budynkach mieszkańców stanowiły będą własność mieszkańców, którzy będą zobowiązani do ponoszenia kosztów ich bieżącego utrzymania i konserwacji. Gmina poniesie również dodatkowo koszt zapewnienia nadzoru inwestorskiego nad realizowanymi pracami.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy realizacja Przedsięwzięcia nie będzie związana z wykonywaniem przez Gminę czynności opodatkowanych VAT. Zarówno w przypadku nabywanych usług zapewnienia nadzoru inwestorskiego, jak również w zakresie wypłat grantów na rzecz mieszkańców, Gmina będzie realizowała swoje zadania własne w obszarze ochrony środowiska naturalnego, z czym nie będą wiązały się dla Gminy jakiekolwiek korzyści, np. wypłata wynagrodzenia. Ponadto Gmina nie będzie również uczestniczyła w relacji gospodarczej związanej z zakupem i montażem instalacji fotowoltaicznych (tj. nie będzie występowało w ww. zakresie w charakterze inwestora), gdyż relacja ta zostanie nawiązana samodzielnie przez mieszkańców z wybranymi wykonawcami, a następnie również we własnym zakresie rozliczona. Tym samym Gmina prowadząc Projekt występowała będzie w charakterze organu władzy publicznej, dofinansowującego realizację działań służących ochronie środowiska naturalnego (grantodawca), a wykonywane przez nią czynności pozostawały będą poza zakresem opodatkowania VAT (Gmina nie będzie świadczyła na rzecz mieszkańców w związku z Projektem żadnych czynności podlegających VAT). Przekazanie środków w formie pieniężnej jako zwrot części kosztów robót i materiałów (grant) nie stanowi świadczenia usług. Przedstawione we wniosku okoliczności sprawy wskazują, że Gmina nie świadczy na rzecz mieszkańców biorących udział w projekcie jakichkolwiek czynności. Inwestorem w tym zakresie będzie każdorazowo mieszkaniec Gminy i to on będzie miał możliwość dokonania zakupu instalacji u dowolnego dostawcy, sam będzie finansował koszty tego zakupu, a następnie będzie ubiegał się o zrefundowanie przez Gminę części poniesionych wydatków. Natomiast Gmina (po pozytywnej weryfikacji) przekaże mu wyłącznie pomoc finansową (grant) stanowiący część poniesionych przez mieszkańca kosztów. Równocześnie, jak Gmina wskazywała w opisie stanu faktycznego, faktury dokumentujące zakup i montaż instalacji będą wystawiane na mieszkańców Gminy (grantobiorców). W konsekwencji z perspektywy Gminy nie będzie istniał VAT naliczony podlegający odliczeniu w ww. zakresie (w rozumieniu art. 86 ust. 2 ustawy o VAT). W kontekście natomiast ponoszonych kosztów nadzoru inwestorskiego, będę one ponoszone przez Gminę w bezpośrednim i wyłączonym związku z udzielanymi przez nią grantami, celem dokonania należytej kontroli czy zainstalowane przez mieszkańców instalacje spełniają warunki przyznania grantów. Gmina nie będzie świadczyła ww. usługi na rzecz mieszkańców i nie będzie dokonywała jej odsprzedaży na rzecz mieszkańców. W konsekwencji nabyte przez Gminę usługi nadzoru inwestorskiego w związku z Przedsięwzięciem nie będą miały żadnego związku z działalnością gospodarczą Gminy.

W związku z powyższym, zdaniem Gminy nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w cenie wydatków ponoszonych na realizację Projektu, z tego względu, iż Gmina nie będzie wykorzystywać dokonywanych zakupów do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu,

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz, gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy,

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy,

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Ponieważ tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.),

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy,

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, to grantobiorcy będą odpowiedzialni za wyłonienie wykonawców montażu instalacji, mieszkańcy sami będą nabywać towary i usługi związane z montażem instalacji fotowoltaicznych i finansować to nabycie, a następnie będą ubiegać się o zrefundowanie przez Państwa części poniesionych w tym zakresie wydatków. Mieszkańcy nie będą zatem uiszczali na Państwa rzecz jakichkolwiek opłat ze względu na to, że we własnym zakresie poniosą koszty realizowanych na ich rzecz usług przed podmiot trzeci – wykonawcę. Wszystkie faktury dokumentujące zakup i montaż instalacji będą wystawiane bezpośrednio na mieszkańców Gminy. Jedynym wyjątkiem w odniesieniu do wydatków objętych Projektem jest nadzór inwestorski, którego koszt poniesiecie Państwo, jednak nie będą Państwo nabywać tej usługi celem jej dalszego wyświadczenia (odsprzedaży, refakturowania) na rzecz mieszkańców. Zaznaczyli Państwo, że nie będą Państwo pobierali żadnych opłat od grantobiorców w związku z udziałem w Projekcie.

Ponadto, w ramach planowanego projektu grantowego, nie będą Państwo świadczyć jakichkolwiek usług lub dostarczać towarów na rzecz grantobiorców, a towary i usługi nabywane przez Państwa w ramach realizacji projektu nie będą wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przedsięwzięcie nie będzie związane z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych VAT. Będą Państwo realizowali swoje zadania własne w obszarze ochrony środowiska naturalnego, tym samym prowadząc projekt będą Państwo występowali w charakterze organu władzy publicznej, dofinansują Państwo realizację działań służących ochronie środowiska naturalnego (Grantodawca), a wykonywane czynności pozostawały będą poza zakresem opodatkowania VAT.

Jak wcześniej wskazano, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych.

W omawianej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, nie będą spełnione, ponieważ pomimo że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, to jednak nabycia dokonane w celu realizacji Projektu nie będą wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W konsekwencji, z uwagi na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „…”.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·  Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwodo interpretacji.

·  Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).