Obowiązek uwzględnienia w limicie zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ustawy wartości sprzedaży nieruchomości (1/2 części), niebędącej środkiem trwałym w prowadzonej działalności gospodarczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 sierpnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 9 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku uwzględnienia w limicie zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ustawy wartości sprzedaży nieruchomości (1/2 części), niebędącej środkiem trwałym w prowadzonej działalności gospodarczej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 września 2022 r. (wpływ 27 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W roku 2005 nabyła Pani na zasadzie współwłasności w 1/2 części nieruchomość zabudowaną, położoną w (…). Nieruchomość tą użyczyła Pani swojemu synowi, który przez pewien czas prowadził tam działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Po zakończeniu działalności w roku 2020, nieruchomość użytkował i korzystał z niej drugi współwłaściciel. Dnia 6 lipca 2022 r. sprzedała Pani mu swoją część za kwotę 650.000,00 zł i od tego czasu jest jedynym właścicielem.

Oprócz przychodu ze sprzedaży ww. nieruchomości, w bieżącym roku uzyskuje Pani także przychody z tzw. najmu prywatnego, w wysokości 13.500,00 zł, opodatkowane podatkiem dochodowym w formie ryczałtu (art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z dn. 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1993 ze zm.).

Obecnie korzysta Pani ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dn. 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), ponieważ w poprzednim roku podatkowym wartość uzyskanych przez Panią przychodów z najmu prywatnego nie przekroczyła 200.000,00 zł.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy

1.Nie wykonuje Pani czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług.

2.Sprzedaż przedmiotowej nieruchomości została dokonana w wykonaniu czynności zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 (zwolnienie przedmiotowe) w powiązaniu ze spełnieniem warunku z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług.

3.Sprzedana nieruchomość nie stanowiła u Pani środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i nie podlegała amortyzacji.

4.Sprzedaż nieruchomości nie była powiązana z Pani zasadniczą działalnością gospodarczą.

5.Sprzedaż nieruchomości nie stanowi w ogóle przedmiotu Pani działalności gospodarczej, nie jest również jej regularnym i oczywistym elementem.

6.Nie dokonywała Pani i nie zamierza w przyszłości dokonywać sprzedaży innych nieruchomości.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego uzyskanie przychodu ze sprzedaży nieruchomości (1/2 części) w wys. 650.000,00 zł przy uwzględnieniu osiągania również przychodu z najmu prywatnego w wys. 13.500,00 zł (brutto) miesięcznie, powoduje przekroczenie limitu 200.000,00 zł zwolnienia od podatku VAT, a w konsekwencji utratę prawa do zwolnienia od podatku VAT?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

W Pani ocenie, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości, będąca dostawą budynku w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zgodnie z unormowaniami tej ustawy jest czynnością objętą zwolnieniem z tegoż podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a, nie powoduje przekroczenia limitu 200.000,00 zł określonego w art. 113 ust. 1 i w konsekwencji utraty prawa do zwolnienia od podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Z kolei przepis art. 113 ust. 2 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 113 ust. 5 ustawy:

Stosownie do art. 113 ust. 9 ustawy:

Z treści art. 113 ust. 10 ustawy wynika, że:

W myśl art. 113 ust. 11 ustawy:

Jak wynika natomiast z art. 113 ust. 13 ustawy:

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy wskazać, że – co do zasady – o ile podatnik nie przekroczył kwoty sprzedaży określonej na podstawie art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy, ma prawo do korzystania z ww. zwolnienia do momentu przekroczenia tej kwoty. W przypadku przekroczenia ww. kwoty z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, podatnik zobowiązany będzie do dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług na zasadach określonych w ustawie.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że w roku 2005 nabyła Pani na zasadzie współwłasności w 1/2 części nieruchomość zabudowaną. Nieruchomość tą użyczyła Pani swojemu synowi, który przez pewien czas prowadził tam działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Po zakończeniu działalności w roku 2020, nieruchomość użytkował i korzystał z niej drugi współwłaściciel. Dnia 6 lipca 2022 r. sprzedała Pani mu swoją część za kwotę 650.000,00 zł i od tego czasu jest jedynym właścicielem. Oprócz przychodu ze sprzedaży ww. nieruchomości, w bieżącym roku uzyskuje Pani także przychody z tzw. najmu prywatnego, w wysokości 13.500,00 zł. Obecnie korzysta Pani ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, ponieważ w poprzednim roku podatkowym wartość uzyskanych przez Panią przychodów z najmu prywatnego nie przekroczyła 200.000,00 zł. Nie wykonuje Pani czynności, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Sprzedaż przedmiotowej nieruchomości została dokonana w wykonaniu czynności zwolnionej od opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 (zwolnienie przedmiotowe) w powiązaniu ze spełnieniem warunku z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług. Sprzedana nieruchomość nie stanowiła u Pani środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i nie podlegała amortyzacji. Sprzedaż nieruchomości nie była powiązana z Pani zasadniczą działalnością gospodarczą. Sprzedaż nieruchomości nie stanowi w ogóle przedmiotu Pani działalności gospodarczej, nie jest również jej regularnym i oczywistym elementem. Nie dokonywała Pani i nie zamierza w przyszłości dokonywać sprzedaży innych nieruchomości.

Pani wątpliwości dotyczą ustalenia, czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości, nie powoduje przekroczenia limitu 200.000,00 zł określonego w art. 113 ust. 1 ustawy i w konsekwencji utraty prawa do zwolnienia od podatku VAT.

W myśl przepisu art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c ustawy, stwierdzić należy, iż zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw: budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b – tj. w ramach pierwszego zasiedlenia lub gdy od tego zasiedlenia nie upłynął jeszcze okres 2 lat. W takim przypadku dostawa budynku, budowli lub ich części jest opodatkowana podatkiem VAT, a podatnik nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku.

W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z tym, co Pani wskazała w opisie sprawy, sprzedaż przedmiotowej nieruchomości została dokonana w wykonaniu czynności zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Tym samym, oznacza to, że w przedmiotowej sprawie wyłączenie, o którym mowa w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c ustawy nie będzie mieć zatem zastosowania.

Ponadto, odnosząc się do Pani wątpliwości, należy wskazać, że w kwestii ustalenia wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, podkreślić należy, że jak wynika z art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy, do kwoty sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jak wskazała Pani w opisie stanu faktycznego, sprzedana nieruchomość nie stanowiła u Pani środka trwałego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i nie podlegała amortyzacji. W tej konkretnej sytuacji, sprzedany udział w nieruchomości nie stanowił środka trwałego w rozumieniu podatku dochodowego podlegającego amortyzacji, w konsekwencji wystąpiły przesłanki uniemożliwiające nieuwzględnienie kwoty z tytułu sprzedaży ww. udziału w nieruchomości przez Panią przy obliczaniu kwoty sprzedaży na podstawie w art. 113 ust. 1 ustawy w oparciu o art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy.

Jednak, przy tak przedstawionym opisie sprawy, należy także przeanalizować brak obowiązku wliczenia kwoty uzyskanej ze sprzedaży ww. nieruchomości do limitu sprzedaży określonego w art. 113 ust. 1 ustawy w oparciu o przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy, zgodnie z którym do ww. wartości sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Jak stanowi art. 288 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, ze zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE Rady:

Dokonane zatem od dnia 1 stycznia 2014 r. zmiany w ustawie w sposób ściślejszy odwzorowują przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady, która w art. 288 ust. 1 lit. e również stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, ale wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.

Powyższe pośrednio można wywieść z Dyrektywy 2006/112/WE, gdzie w art. 47 przewidziano, że:

W Memorandum Wyjaśniającym do artykułu 9 (2) (a) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (będącego odpowiednikiem art. 47 Dyrektywy 2006/112/WE Rady) wskazano, że opodatkowanie usług związanych z nieruchomościami, jest bardziej racjonalne w miejscu, w którym dana nieruchomość się znajduje. Należy zatem uznać, że wprowadzenie takiego rozwiązania miało przede wszystkim zapewnić realizację podstawowej zasady wspólnego systemu VAT, jaką jest zasada opodatkowania transakcji w miejscu faktycznej konsumpcji towaru lub usługi. Efekt czynności związanych z nieruchomościami jest bowiem w większości przypadków wykorzystywany w miejscu lokalizacji nieruchomości.

Zatem jak wynika z powyższej analizy Dyrektywa 2006/112/WE w art. 288 pkt 4 również stanowi, że kwota obrotu obejmuje wartość transakcji związanych z nieruchomościami.

Analizując treść art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy, wskazać ponadto należy, że „Słownik języka polskiego PWN” pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Warszawa 2008, definiuje słowo „transakcja” jako operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług albo umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług i samo zawarcie takiej umowy.

Podkreślić również należy, że ustawodawca zarówno w ustawie, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy nie zdefiniował pojęcia „charakter pomocniczy”. W takim przypadku w pierwszej kolejności stosuje się wykładnię językową, w taki bowiem sposób ustawodawca komunikuje się z podatnikiem jako adresatem normy. Dopiero gdy wykładnia językowa nie prowadzi do jednoznacznych rezultatów dopuszczalne jest skorzystanie z pozajęzykowych dyrektyw interpretacyjnych. Według internetowego słownika synonimów (strona internetowa – http://synonim.net/synonim/pomocniczy), synonimami do słowa „pomocniczy” są pojęcia: „pomocny, wspierający, poboczny, akcesoryjny, dodatkowy, dopływowy, posiłkowy, subsydialny, subsydiarny, uzupełniający, wspomagający”.

Przepisy unijnej dyrektywy w zakresie VAT posługują się określeniem „incidental transactions” w ramach odpowiedniego przepisu, co na język polski może być tłumaczone jako „transakcje incydentalne/uboczne”. Termin „incydentalny” wg Słownika języka polskiego (Słownika Wydawnictwa Naukowego PWN) oznacza przy tym „mający małe znaczenie lub zdarzający się bardzo rzadko”.

Także w wersji francuskiej VI Dyrektywy użyto określenia „accessoire”, a w wersji niemieckiej „Hilfsumsaetze”, co wskazuje, że w analizowanym kontekście istotne jest, aby były to czynności poboczne, czy też pomocnicze do zasadniczej działalności podatnika (wspomniane powyżej trzy wersje językowe VI Dyrektywy są kompatybilne i wskazują na pomocniczy, poboczny charakter omawianych czynności). Podobnie, polska wersja językowa Dyrektywy 2006/112/WE, która zastąpiła VI Dyrektywę, odstępuje od sformułowania „transakcje sporadyczne” i określa omawiane czynności jako „transakcje pomocnicze”.

Transakcje pomocnicze zatem to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić, czy dana czynność może być uznana za pomocniczą, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli dana działalność stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze. Aby więc ocenić, czy określona transakcja ma charakter „pomocniczy”, należy wziąć pod uwagę to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że najem jest przedmiotem Pani „podstawowej” działalności gospodarczej, a więc nie ma charakteru transakcji pomocniczej do „innej” działalności. Najem stanowi dla Pani transakcje podstawowe – wykonywane przez Panią w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Również dostawa nieruchomości (1/2 części), która została objęta zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, będzie stanowić Pani przedmiot działalności gospodarczej i nie będzie miała charakteru transakcji pomocniczej. Skoro dostawa ta korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, to w związku z tą sprzedażą nieruchomości została Pani uznana za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji nie można się zgodzić z Pani stwierdzeniem, że sprzedaż nieruchomości nie była powiązana z Pani zasadniczą działalnością gospodarczą, skoro dokonując tej dostawy wystąpiła Pani w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle powyższego – odnosząc powyższe rozważania do przedstawionego we wniosku opisu sprawy – stwierdzić należy, że obrót z tytułu najmu nieruchomości oraz zwolniony od podatku VAT obrót z tytułu dostawy nieruchomości (1/2 części), jako transakcje związane z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych, wliczany będzie do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym, należy wskazać, że do wartości sprzedaży należy wliczyć łączny obrót zarówno z tytułu najmu nieruchomości, jak i sprzedaży nieruchomości (1/2 części).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności należy stwierdzić, że jeśli łączna wartość sprzedaży z tytułu najmu nieruchomości jak i sprzedaży nieruchomości (1/2 części) przekroczyła 200.000 zł, to utraciła Pani prawo do korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Prawo do zwolnienia, utraciło moc począwszy od czynności, która spowodowała przekroczenie kwoty 200.000 zł.

Podsumowując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego uzyskanie przychodu ze sprzedaży nieruchomości (1/2 części) w wys. 650.000,00 zł przy uwzględnieniu osiągania również przychodu z najmu prywatnego w wys. 13.500,00 zł (brutto) miesięcznie, spowodowało przekroczenie limitu 200.000,00 zł uprawniającego do zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji powoduje utratę prawa do zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Tym samym Pani stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pani ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Zatem inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, bądź we własnym stanowisku, które – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).