Tym samym w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2, własność części Działki 1 została przeniesiona z mocy prawa na rzecz Miasta, przy czym Wnioskodawca nie uzyskał z tego tytułu żadnego wynagrodzenia oraz Wnioskodawca zdecydował się przekazać nieodpłatnie miastu … część Działki 2, zrealizować na swój koszt Inwestycję Drogową i zrzec się przysługującego mu odszkodowania z tytułu poniesionych nakładów.

Przy nabyciu Działki 1 oraz Działki 2 Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Zatem 25 kwietnia 2019 r. (wraz z późniejszym aneksem z 19 sierpnia 2020 r., który rozszerzał zobowiązania Wnioskodawcy o działania na Działce 2 w zw. z Inwestycją 2) Wnioskodawca zawarł z Miastem … (dalej: „Miasto”) umowę w zakresie przebudowy Wyznaczonej Ulicy polegająca na poszerzeniu pasa drogowego oraz wybudowaniu chodnika o szerokości 2 (dwóch) metrów na długości Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2 (dalej: „Umowa”).

W dniu kiedy decyzja zatwierdzająca podział Działki 1 stała się ostateczna, tj. 31 lipca 2021 r., Miasto zostało właścicielem Działki 1 zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Wnioskodawca zrzekł się odszkodowania za przeniesienie własności części Działki 1, ponadto zobowiązał się do nieodpłatnego przeniesienia na Miasto umową przekazania, o której mowa w art. 902¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Działki 2 zajętej pod Inwestycję Drogową, poniesienia wszelkich kosztów wykonania Umowy (w tym koszt realizacji Inwestycji Drogowej na części Działki 1 oraz Działki 2, koszt zapewnienia przewidzianych prawem nadzorów technicznych nad realizowanymi pracami budowlanymi przez osoby posiadające stosowne uprawnienia budowlane w zakresie nadzorowanych prac, koszty przygotowania odpowiedniej dokumentacji, koszty geodety), udzielenia rękojmi za wady i gwarancji jakości wykonanych robót budowlanych w ramach Umowy na okres 36 (trzydziestu sześciu) miesięcy, nieodpłatnego przeniesienia na Miasto nakładów poniesionych na Inwestycję Drogową na części Działki 1 oraz Działki 2 oraz zrzekł się roszczeń z tytułu poniesienia tych nakładów, należnego mu prawa do wszelkich odszkodowań oraz innych kwot, które mogą powstać z tytułu utraty praw do części Działki 1 oraz Działki 2 wydzielonych pod Inwestycję Drogową.

Zatem w przypadku Działki 1, po wydaniu przez uprawniony organ decyzji zatwierdzających podział, Działka 1 stała się własnością Miasta w trybie przewidzianym w art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Natomiast w przypadku Działki 2 Wnioskodawca po dokonaniu budowy Inwestycji Drogowej, wydaniu przez uprawniony organ decyzji zatwierdzających podział Działki 2 oraz po uzyskaniu przez Wnioskodawcę ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie Inwestycji 2, przekaże na rzecz Miasta nieodpłatnie - w trybie art. 902¹ Kodeksu cywilnego - aktem notarialnym część Działki 2, będącej jego własnością, a zajętej pod Inwestycję Drogową.

Z kolei Miasto zobowiązało się na mocy Umowy do nieodpłatnego użyczenia Wnioskodawcy części pasa drogowego Wyznaczonej Ulicy w granicach części Działki 1 oraz przyległej części gruntu miejskiego, w celu wykonania Inwestycji Drogowej. Jednocześnie Wnioskodawca zobowiązał się do używania gruntu będącego przedmiotem użyczenia wyłącznie na cele związane z realizacją Inwestycji Drogowej, w tym również na cele związane z potrzebami zarządzania drogami lub ruchu drogowego, a także na cele związane z potrzebami obsługi użytkowników ruchu. Dodatkowo Miasto zaoferowało wsparcie Wnioskodawcy m.in. w zakresie wydania decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz wydania decyzji o pozwoleniu na budowę na podstawie kompletnej dokumentacji, przygotowanej przez Wnioskodawcę, w celu wydzielenia nieruchomości niezbędnych pod budowę Inwestycji Drogowej.

Niezależnie od powyższych zobowiązań Wnioskodawcy i Miasta, Wnioskodawca zobowiązał się także do partycypacji w kosztach wykupu części innej nieruchomości, która ma być zajęta pod budowę drogi (dalej: „Nieruchomość pod Budowę Drogi”), celem poprawienia ogólnej obsługi komunikacyjnej Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2. Wnioskodawca zobowiązał się partycypować w kosztach wykupu przez Miasto Nieruchomości pod Budowę Drogi do maksymalnej kwoty 750.000,00 zł (siedemset pięćdziesiąt tysięcy złotych) (dalej: „Kwota Partycypacji”). Wnioskodawca zobowiązał się, że nie będzie żądał zwrotu Kwoty Partycypacji oraz nie będzie dochodził z tego powodu żadnych roszczeń.

Miasto zobowiązało się, że po nabyciu Nieruchomości pod Budowę Drogi oraz kontynuacji budowy drogi, rozliczy poniesione z tego tytułu koszty i zwróci Wnioskodawcy nadwyżki kosztów (o ile takie powstaną) proporcjonalnie do uiszczonych przez Wnioskodawcę i inny podmiot wpłat.

Niemniej po zawarciu Umowy, Wnioskodawca samodzielnie nabył, na podstawie umów zawartych 10 marca 2020 r. oraz 29 października 2020 r. własność (tj. stał się jedynym właścicielem) nieruchomości (dalej: „Większa Nieruchomość”), której częścią jest Nieruchomość pod Budowę Drogi, którą to działkę początkowo planował wykorzystać do realizacji części Inwestycji 2 oraz przede wszystkim zrealizować na niej trzeci etap inwestycji polegającej na budowie budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Teren Większej Nieruchomości jest w pełni jednolity, co oznacza, że żaden jej fragment nie posiada naniesień, innych elementów lub cech, które mogłyby wpływać na zróżnicowanie wartość poszczególnych jej części. Ostatecznie Wnioskodawca zrezygnował z planowanej realizacji trzeciego etapu inwestycji na nowo nabytej działce.

Wobec powyższego, w sierpniu 2020 r. strony zawarły aneks do Umowy (oraz późniejsze aneksy doprecyzowujące zobowiązania stron zawarte w styczniu, czerwcu i grudniu 2021 r.), w którym został dodany zapis, że Miasto zobowiązuje się do zawarcia z Wnioskodawcą umowy sprzedaży Nieruchomości pod Budowę Drogi, na mocy której Miasto odpłatnie nabędzie tą nieruchomość od Wnioskodawcy za wynagrodzeniem ustalonym przez strony zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, a także aktami kierownictwa wewnętrznego w tym zarządzeniem Prezydenta Miasta. Następnie na mocy aneksu z grudnia 2021 r., Miasto zobowiązało się nabyć Nieruchomość pod Budowę Drogi za cenę wartości tej nieruchomości ustalonej na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego działającego na zlecenie Miasta, a Wnioskodawca zobowiązał się do niekwestionowania ustalonej w niej wysokości oraz sprzedaży Miastu Nieruchomości pod Budowę Drogi za tę cenę.

Jednocześnie zgodnie z szacunkami Wnioskodawcy wartość Nieruchomości pod Budowę Drogi może zostać określona przez rzeczoznawcę majątkowego na poziomie około 1.400.000,00 zł (milion czterysta tysięcy złotych). Tym samym, zgodnie z postanowieniami Umowy wraz późniejszymi aneksami, Miasto będzie zobowiązane do zwrotu potencjalnej nadwyżki kosztów proporcjonalnie do uiszczonych pierwotnie przez Wnioskodawcę i inny podmiot wpłat. Tym samym Wnioskodawca spodziewa się, że otrzyma, tytułem zwrotu niewykorzystanej Kwoty Partycypacji, 50.000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych), bowiem nadwyżka może wynosić około 100.000,00 zł i zostanie równo podzielona pomiędzy Wnioskodawcę i inny podmiot.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

  1. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT.

  2. Inwestycje 1 i 2 służą/będą służyć działalności opodatkowanej podatkiem VAT. W szczególności Wnioskodawca sprzedaje/zamierza sprzedawać lokale znajdujące się w budynkach wybudowanych w ramach Inwestycji 1 i 2. Wskazana sprzedaż stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

  3. Wybudowana infrastruktura ma związek z działalnością deweloperską Spółki, tj. ze sprzedażą lokali. Wybudowana infrastruktura jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowanie Inwestycji 1 i 2. Budowa infrastruktury pozwoliła na realizację Inwestycji 1 i 2 i w konsekwencji umożliwiła sprzedaż lokali znajdujących się w budynkach wybudowanych w ramach Inwestycji 1 i 2.

  4. Zgodnie z praktyką lokalnych organów administracji opartą m.in. o art. 16 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, która uzależnia wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na użytkowanie dla inwestycji deweloperskiej od spełnienia określonego świadczenia bądź wykonania konkretnej usługi na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, Miasto wydało decyzję ustalają warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy dla Inwestycji 1 i 2. Zgodnie z treścią ww. decyzji koniecznym stało się zapewnienie przez Wnioskodawcę w m.in. obsługi komunikacyjnej Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2. Tym samym realizacja przez Wnioskodawcę Inwestycji 1 i 2, w ramach której Wnioskodawca dokonuje/będzie dokonywał opodatkowanej podatkiem VAT sprzedaży lokali została uzależniona od poniesienia przez Wnioskodawcę nakładów na wybudowanie odpowiedniej infrastruktury. W związku ze wskazaną decyzją Miasta, Wnioskodawca zawarł z Miastem Umowę, w ramach której zobowiązany został do poszerzenia pasa drogowego oraz wybudowania chodnika o szerokości 2 (dwóch) metrów na długości Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2.

Reasumując, funkcjonowanie Inwestycji 1 i 2 zależy od powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych i infrastrukturą publiczną. Wobec czego koniecznym stało się odpowiednie przebudowanie przylegających dróg. Wnioskodawca został zobowiązany przez Miasto do poniesienia nakładów na wybudowanie odpowiedniej infrastruktury, tj. poszerzenia pasa drogowego oraz wybudowaniu chodnika. Wywiązanie się przez Wnioskodawcę z ww. obowiązku (tj. poniesienie kosztów na wybudowanie infrastruktury) przełożyło się na możliwość realizacji Inwestycji 1 i 2 i tym samym umożliwiło dokonywanie przez Wnioskodawcę podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży lokali wybudowanych w ramach Inwestycji 1 i 2.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone numerami jak we wniosku)

  9. Czy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Miasta nakładów poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej na Działce 1 stanowiło nieodpłatne świadczenie usług na cele związane z działalnością gospodarczą i tym samym nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

 10.Czy Wnioskodawca miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycia towarów i usług dotyczących realizacji Inwestycji Drogowej dotyczącej części Działki 1 będącej własnością Miasta?

 11.Czy nieodpłatne przeniesienie przez Wnioskodawcę własności części Działki 2 wraz nakładami na Inwestycję Drogową stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

 12.Czy Wnioskodawca miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycia towarów i usług dotyczących realizacji Inwestycji Drogowej dotyczącej części Działki 2 nieodpłatnie przekazanej na rzecz Miasta?

 13.Czy zwrot przez Miasto na rzecz Wnioskodawcy niewykorzystanej Kwoty Partycypacji będzie stanowił czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 9

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcą na rzecz Miasta nakładów poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 10

Zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z Inwestycją Drogową w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta.

Ad.11

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przeniesienie na rzecz Miasta własności części Działki 2 wraz nakładami na Inwestycję Drogową będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Ad.12

Zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z Inwestycją Drogową w zakresie części Działki 2, która zostanie nieodpłatne przekazana na rzecz Miasta.

Ad. 13

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymany od Miasta zwrot niewykorzystanej Kwoty Partycypacyjnej nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 9

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U.2022.931 ze zm.) (dalej „Ustawa o VAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Z kolei stosownie do brzmienia art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z treści przywołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że co do zasady dostawa towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Jednakże od zasady tej określono wyjątki, zgodnie z którymi opodatkowaniu podatkiem do towarów i usług podlega również dostawa towarów i świadczenie usług niemające charakteru odpłatnego.

Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Ponadto w myśl art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Odnosząc się do kwestii nieodpłatnego przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Miasta nakładów poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta należy wskazać, iż przekazania wskazanych nakładów nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. O powyższym przesądza okoliczność, iż Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do rozporządzania jak właściciel częścią Działki 1, na której realizowana była Inwestycja Drogowa.

W konsekwencji nieodpłatnego przekazania na rzecz Miasta nakładów poniesionych w związku z realizacją Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta, nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT. Niniejszą czynność należy rozpatrywać jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT.

Prawidłowości powyższego stanowiska potwierdza przykładowo Pismo Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 marca 2016 r., nr IPPP3/4512-66/16-2/KP: „Analiza przedstawionych przez Wnioskodawcę okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że przekazania na rzecz Gminy Miasta wybudowanej nawierzchni drogi wraz z infrastrukturą tj. oświetleniem, na gruncie nienależącym do Wnioskodawcy, nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Z wniosku wynika, że Spółce nie przysługuje prawo do rozporządzania jak właściciel gruntem, na którym realizowana będzie inwestycja. Zatem, przekazania przez Wnioskodawcę wybudowanej nawierzchni drogi wraz z infrastrukturą nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

Czynność ta stanowić będzie zatem świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy. Z uwagi natomiast na fakt, że opisane przekazanie nastąpi nieodpłatnie, kwestia uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług opodatkowane podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie art. 8 ust. 2 powołanej ustawy.”

Analizując treść przywołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT, zauważyć należy, że dla ustalenia, czy nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego przepisu istotne jest ustalenie celu świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostaje spełniona. Za usługi niezwiązane z działalnością gospodarczą należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

W rozpatrywanej sprawie Inwestycja Drogowa była niezbędna w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania Inwestycji 1. Dlatego też Wnioskodawca zdecydował się przekazać nieodpłatnie Miastu część Działki 1 oraz zrealizować na swój na swój koszt Inwestycję Drogową i przekazać ją nieodpłatnie Miastu (zrzec się przysługującego mu odszkodowania z tytułu poniesionych nakładów). Zatem należy uznać, że w sprawie będącej przedmiotem wniosku nieodpłatne świadczenie usług, polegające na nieodpłatnym przekazaniu na rzecz Miasta nakładów poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej na części Działki 1 należącej do Miasta miało związek z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

W konsekwencji powyższego nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta nakładów poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 będącej własnością Miasta, należy uznać za nieodpłatne świadczenie usług. Jednakże czynność ta nie spełnia wskazanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT przesłanki do objęcia jej opodatkowaniem. Jak bowiem wskazano nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta nakładów związane było z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

Z uwagi na poczynione ustalenia, zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Miasta nakładów poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 10

Zgodnie z w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. W tym miejscu należy wskazać, iż ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenie podatku naliczonego. W konsekwencji zasadnym jest uznanie, iż zawiązek danych zakupów z czynnościami opodatkowanymi może być zarówno bezpośredni lub pośredni. I tak, o związku bezpośrednim można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą przykładowo dalszej odsprzedaży. Z kolei ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jednakże ich poniesienie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że funkcjonowanie Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2 zależy od powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych i infrastrukturą publiczną wobec czego koniecznym jest odpowiednie przebudowanie przylegających dróg. W związku z powyższym Wnioskodawca zawarł z Miastem Umowę, w ramach której zobowiązał się do poszerzenia pasa drogowego oraz wybudowaniu chodnika o szerokości 2 (dwóch) metrów na długości Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2. Wnioskodawca efekty Inwestycji Drogowej będzie wykorzystywał wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (sprzedaż lokali). Jak bowiem wcześniej wskazano budowa chodnika jest związana z działalnością Wnioskodawcy w zakresie sprzedaży wybudowanych lokali.

W świetle poczynionych ustaleń należy wskazać, iż z niniejszym przypadku występuje ścisły związek między wydatkami poniesionymi na realizację Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta oraz czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy w ramach działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży lokali.

Tym samym Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycia towarów i usług dotyczących realizacji Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 1 będącej własnością Miasta. Przy czym bez znaczenia dla prawa do odliczenia podatku naliczonego podostaje okoliczność, że Inwestycja Drogowa dotycząca części Działki 1 została nieodpłatnie przekazana Miastu.

Zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z Inwestycją Drogową w zakresie części Działki 1 należącej do Miasta, bowiem pomiędzy poniesieniem przedmiotowych wydatków, a prowadzeniem przez Wnioskodawcę działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług istnieje ścisły związek.

Ad. 11

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powyższe oznacza, że zgodnie z Ustawą o VAT, czynności o charakterze nieodpłatnym, jako niemieszczące się w zakresie opodatkowania tym podatkiem, co do zasady nie podlegają opodatkowaniu. Jednakże od zasady tej określono wyjątki, zgodnie z którymi opodatkowaniu podatkiem do towarów i usług podlega również dostawa towarów i świadczenie usług niemające charakteru odpłatnego.

Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Ponadto w myśl art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

  1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

  2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W analizowanej sprawie Wnioskodawca zobowiązał się do nieodpłatnego przeniesienia na rzecz Miasta umową przekazania, o której mowa w art. 902¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, części Działki 2, poniesienia wszelkich kosztów realizacji Inwestycji Drogowej na tym terenie oraz zrzekł się roszczeń z tytułu poniesienia tych nakładów.

W rozpatrywanym przypadku kluczowe jest ustalenie co będzie przedmiotem nieodpłatnego przekazania na rzecz Miasta.

W myśl zaś art. 47 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Z kolei przepis art. 48 ww. ustawy stanowi natomiast, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Z kolei w myśl art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, pod pojęciem budowli należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

W świetle przywołanych regulacji, zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, iż w rozpatrywanej sprawie dojdzie do nieodpłatnego przekazaniem na rzecz Miasta części Działki 2 wraz z poniesionymi na niej przez Wnioskodawcę nakładami. Wnioskodawca przekazując część Działki 2 wraz z nakładami dokona przeniesienia na rzecz Miasta władztwa ekonomicznego nad nieruchomością.

Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w Piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dnia 21 września 2017 r., nr 0114-KDIP4.4012.373.2017.2.MPE: „Reasumując, nieodpłatne przekazanie na rzecz Gminy/ Miasta infrastruktury drogowej wybudowanej przez Wnioskodawcę na należącym do niego gruncie, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Tym samym stanowisko Spółki, że przekazanie na rzecz Gminy/Miasta gruntu wraz z nakładami będzie stanowiło nieodpłatne świadczenie usług ściśle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT należało uznać za nieprawidłowe.”

W dalszej kolejności należy wskazać, iż jak wynika z przywołanego powyżej art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT, wszelkie nieodpłatne przekazania przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa bez wynagrodzenia podlegają opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi z tytułu ich nabycia , importu lub wytworzenia przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części.

Wnioskodawcy przy nabyciu Działki 2 przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Tym samym nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta własności części Działki 2 wraz z nakładami na Inwestycję Drogową należy uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 1 Ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przeniesienie na rzecz Miasta własności części Działki 2 wraz nakładami na Inwestycję Drogową będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 12

W zakresie pytania o prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku wydatków związanych z Inwestycją Drogowej na części Działki 2, która dopiero ma stać się własnością Miasta w przyszłości, należy analogicznie stosować szczegółowe uzasadnienie przedstawione powyżej w zakresie pytania nr 10.

Tym samym prawidłowym będzie stwierdzenie, iż towary oraz usługi zakupione w celu realizacji Inwestycji Drogowej dotyczącej części Działki 2, która wraz nakładami zostanie przekazana nieodpłatnie na rzecz Miasta mają związek z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Wnioskodawcę.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej wydanej w zbliżonym stanie faktycznym: Pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 kwietnia 2021 r., nr 0111-KDIB3- .4012.85.2021.2.SR: „Z opisu sprawy wynika, że realizacja Inwestycji drogowej jest niezbędna dla uzyskania pozwolenia na użytkowanie budynków, a tym samym pozwoli na sprzedaż lokali mieszkalnych i użytkowych w realizowanej przez Spółkę Inwestycji deweloperskiej. Wnioskodawca będzie wykorzystywał efekty powstałej inwestycji deweloperskiej wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W przedmiotowej sprawie zachodzi zatem związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami poniesionymi na realizację Inwestycji drogowej przekazanej następnie na rzecz Gminy oraz czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy w ramach działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży lokali. Daje to podstawę do dokonania odliczeń podatku naliczonego przy ponoszeniu wydatków na budowę infrastruktury drogowej.”

W konsekwencji należy stwierdzić, że Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone w związku z realizacją Inwestycji Drogowej w zakresie części Działki 2, która zostanie nieodpłatnie przekazana na rzecz Miasta.

Ad. 13

Odnosząc się do kwestii otrzymania przez Wnioskodawcę środków pieniężnych tytułem zwrotu niewykorzystanej Kwoty Partycypacji należy ustalić, czy środki te nie będzie stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do treści art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przywołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług należy rozumieć bardzo szeroko. Przy czym należy zaakcentować, że świadczenie usług obejmuje sytuacje, w których można wyróżnić usługodawcę (świadczącego usługę) oraz usługobiorcę (korzystającego ze świadczenia). Dodatkowo podkreślenia wymaga, iż dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy ma charakter odpłatny, a więc istnieje związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczeniem jednej strony transakcji, a otrzymanym od drugiej strony świadczeniem wzajemnym. O odpłatności można mówić zatem gdy zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za usługę realizowaną w ramach stosunku prawnego lub gdy dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Innymi słowy w przypadku świadczeń odpłatnych otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

W kwestii związku wynagrodzenia z usługą wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwany dalej TSUE). Przykładowo w orzeczeniu w sprawie C-16/93 (R.J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden), TSUE stwierdził, że: „Świadczenie usług następuje za wynagrodzeniem w rozumieniu art. 2 pkt 1 Szóstej Dyrektywy VAT i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wyłącznie wtedy, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, w ramach którego świadczący usługę uzyskuje świadczenie wzajemne, przy czym otrzymane przez niego wynagrodzenie stanowi wartość przekazywaną w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.”

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, iż aby dane świadczenie można było uznać za odpłatne, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

W analizowanej sprawie, Wnioskodawca zobowiązał się także do partycypacji w kosztach wykupu Nieruchomości pod Budowę Drogi, celem poprawienia ogólnej obsługi komunikacyjnej Inwestycji 1 oraz Inwestycji 2. Wnioskodawca zobowiązał się partycypować w kosztach wykupu przez Miasto Nieruchomości pod Budowę Drogi do maksymalnej kwoty 750.000,00 zł. Wnioskodawca zobowiązał się, że nie będzie żądał zwrotu Kwoty Partycypacji oraz nie będzie dochodził z tego powodu żadnych roszczeń.

Do partycypacji w kosztach wykupu Nieruchomości pod Budowę Drogi zobowiązał się również inny podmiot, który także ma wpłacić na rzecz Miasta określoną kwotę.

Miasto zobowiązało się, że po nabyciu Nieruchomości pod Budowę Drogi oraz kontynuacji budowy drogi, rozliczy poniesione z tego tytułu koszty i zwróci Wnioskodawcy nadwyżki kosztów (o ile takie powstaną) proporcjonalnie do uiszczonych przez Wnioskodawcę i inny podmiot wpłat.

Niemniej po zawarciu Umowy, Wnioskodawca samodzielnie nabył, własność (tj. stał się jedynym właścicielem Większej Nieruchomości, której częścią jest Nieruchomość pod Budowę Drogi, którą to działkę początkowo planował wykorzystać do realizacji części Inwestycji 2 oraz przede wszystkim zrealizować na niej trzeci etap inwestycji polegającej na budowie budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Teren Większej Nieruchomości jest w pełni jednolity, co oznacza, że żaden jej fragment nie posiada naniesień, innych elementów lub cech, które mogłyby wpływać na zróżnicowanie wartość poszczególnych jej części. Ostatecznie Wnioskodawca zrezygnował z planowanej realizacji trzeciego etapu inwestycji na nowo nabytej działce.

Wobec powyższego, strony zawarły aneks do Umowy, w którym został dodany zapis, że Miasto zobowiązuje się do zawarcia z Wnioskodawcą umowy sprzedaży Nieruchomości pod Budowę Drogi, na mocy której Miasto odpłatnie nabędzie tą nieruchomość od Wnioskodawcy za wynagrodzeniem ustalonym przez strony zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, a także aktami kierownictwa wewnętrznego w tym zarządzeniem Prezydenta Miasta. Następnie na mocy aneksu z grudnia 2021 r., Miasto zobowiązało się nabyć Nieruchomość pod Budowę Drogi za cenę wartości tej nieruchomości ustalonej na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego działającego na zlecenie Miasta, a Wnioskodawca zobowiązał się do niekwestionowania ustalonej w niej wysokości oraz sprzedaży Miastu Nieruchomości pod Budowę Drogi za tę cenę.

Jednocześnie zgodnie z szacunkami Wnioskodawcy wartość Nieruchomości pod Budowę Drogi może zostać określona przez rzeczoznawcę majątkowego na poziomie około 1.400.000,00 zł (milion czterysta tysięcy złotych). Tym samym, zgodnie z postanowieniami Umowy wraz późniejszymi aneksami, Miasto będzie zobowiązane do zwrotu potencjalnej nadwyżki kosztów proporcjonalnie do uiszczonych pierwotnie przez Wnioskodawcę i inny podmiot wpłat. Tym samym Wnioskodawca spodziewa się, że otrzyma, tytułem zwrotu niewykorzystanej Kwoty Partycypacji, 50.000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych), bowiem nadwyżka może wynosić około 100.000,00 zł i zostanie równo podzielona pomiędzy Wnioskodawcę i inny podmiot.

Zdaniem Wnioskodawcy, zwrot przez Miasto niewykorzystanej części Kwoty Partycypacji nie będzie stanowił wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług. Należy zauważyć, iż pomiędzy Miastem a Wnioskodawcą nie istnieje stosunek prawny, w ramach którego jedna strona zobowiązana jest do przekazania środków pieniężnych, a druga strona w zamian zobligowana została do dostarczenia towarów lub świadczenia usług. Tym samym w niniejszym przypadku nie występuje bezpośredni beneficjent czynności, za którą wynagrodzeniem byłaby zwracana część Kwoty Partycypacyjnej. Innymi słowy zwrot przez Miasto niewykorzystanej Kwoty Partycypacji nie będzie stanowił płatności w zamian za wzajemne świadczenie ze strony Wnioskodawcy.

W świetle powyższego zwrotu niewykorzystanej Kwoty Partycypacji nie można uznać za wynagrodzenie z tytułu dostawy towarów, bowiem z tytułu ww. wypłaty nie dojdzie do przeniesienia na rzecz Miasta prawa do dysponowania jakimkolwiek towarem jak właściciel. Nie będzie to również zapłata za świadczenie usług, ponieważ nie dojdzie do żadnego działania ze strony Wnioskodawcy na rzecz Miasta.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż zwrot przez Miasto niewykorzystanej Kwoty Partycypacji nie będzie stanowił zapłaty za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Zatem otrzymany przez Wnioskodawcę zwrot niewykorzystanej Kwoty Partycypacyjnej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy:

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Spod pojęcia usługi będzie natomiast wyłączone takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi ono albo usługę, albo dostawę towarów.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi musi zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku C-102/86 „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”. W orzeczeniu z  5 lutego 1981 r., C-154/80 Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zatem z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi a zapłatą istnieje adekwatny związek.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, usługi o charakterze nieodpłatnym, jako niemieszczące się w zakresie opodatkowania tym podatkiem, co do zasady nie podlegają opodatkowaniu. Jednakże, od zasady tej określono wyjątki, zgodnie z którymi opodatkowaniu VAT podlega również świadczenie usług niemające charakteru odpłatnego.

I tak, przepis art. 8 ust. 2 ustawy stanowi:

Mając na uwadze powyższe regulacje należy wskazać, że co do zasady, opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, w tym przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Ponadto, usługa o charakterze nieodpłatnym, tj. w ramach której odbiorca świadczenia nie jest obowiązany do żadnego świadczenia ekwiwalentnego na rzecz świadczącego usługę, może podlegać opodatkowaniu, jeżeli świadczenie usługi nastąpi dla celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j.Dz.U. z 2022 r. poz. 1693 ze zm.):

Stosownie do art. 16 ust. 2 ww. ustawy o drogach publicznych:

Wskazać należy, że na podstawie art. 46 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Na mocy art. 47 § 1 i 2 ustawy Kodeks cywilny:

Na podstawie art. 48 Kodeksu cywilnego:

Przytoczony przepis łączy się z art. 191 Kodeksu cywilnego, wyrażającym klasyczną zasadę superficies solo cedit. Zgodnie z tym przepisem:

Wzniesienie budynku w całości na cudzym gruncie ma miejsce z zachowaniem zasady superficies solo cedit. Tak więc rzecz, która stała się częścią składową innej rzeczy (rzeczy nadrzędnej), traci samodzielny byt prawny i dzieli losy prawne rzeczy nadrzędnej. Zgodnie zatem z zasadą „superficies solo cedit”, gdy władający gruntem poniósł nakłady na tę nieruchomość, stają się one własnością właściciela gruntu.

Analiza przedstawionego przez Państwa opisu sprawy na tle powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że przekazanie nakładów poniesionych w związku z realizacją Inwestycji drogowej na rzecz Miasta będącego właścicielem gruntu nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Po zakończeniu Inwestycji drogowej związane z nią nakłady poniesione przez Państwa zostały przekazane Miastu. Z opisu sprawy wynika, że właścicielem gruntu (części Działki 1) jest Miasto, zatem Państwu nie przysługuje prawo do rozporządzania gruntem jak właściciel. Skoro w momencie przekazania Inwestycji drogowej na części Działki nr 1 dochodzi do przeniesienia władztwa ekonomicznego nad Inwestycją drogową i Miastu przysługuje prawo do rozporządzania nią jak właściciel, a istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, zasadne jest przyjęcie, że ekonomiczne władanie Infrastrukturą nie należy do Państwa. Przekazania przez Państwa Inwestycji drogowej (nakładów) wybudowanej na gruntach Miasta nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy.

Zatem, czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy. Z uwagi natomiast na fakt, że opisane przekazanie nastąpi nieodpłatnie, kwestia uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie przepisów art. 8 ust. 2 ustawy.

W przedmiotowej sprawie w sytuacji nieodpłatnego przekazania Inwestycji drogowej na rzecz Miasta będącego właścicielem gruntu, dochodzi do nieodpłatnego świadczenia usług związanego z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą.

Jak wskazali Państwo, zajmujecie się Państwo działalnością deweloperską. Obecnie realizują Państwo inwestycję polegającą na budowie budynków mieszkalnych. Realizacja Inwestycji, w ramach której dokonują/będą Państwo dokonywać opodatkowanej podatkiem VAT sprzedaży lokali została uzależniona od poniesienia prze Państwa nakładów na wybudowanie odpowiedniej infrastruktury.  Funkcjonowanie Inwestycji zależy od powiazań z siecią dróg publicznych i infrastrukturą publiczną. Wobec czego koniecznym stało się odpowiednie przebudowanie dróg, Zostali Państwo zobowiązani przez Miasto do poniesienia nakładów na wybudowanie odpowiedniej infrastruktury. Wywiązanie się przez Państwa z ww. obowiązku przełożyło się na możliwość realizacji inwestycji i tym samym umożliwiło dokonywanie przez Państwa podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży lokali wybudowanych w ramach inwestycji.

Zatem, w analizowanym przypadku związek nieodpłatnego świadczenia usług z potrzebami prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej jest spełniony.

W konsekwencji, nieodpłatne przekazanie Infrastruktury nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem, ponieważ nie są spełnione warunki, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy. Z okoliczności przedstawionych przez Państwa wynika, że przedmiotowe świadczenie ma związek z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą.

Zatem nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta Infrastruktury wybudowanej przez Państwa na gruncie Miasta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 9 jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z okoliczności sprawy wynika, że są Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, zajmującym się działalnością deweloperską. Obecnie realizują Państwo inwestycję polegającą na budowie budynków mieszkalnych wielorodzinnych z parkingiem podziemnym, niezbędną infrastrukturą techniczną oraz elementami zagospodarowania terenu (Inwestycje 1 i 2). Państwo sprzedają bądź będziecie sprzedawać lokale  znajdujące się w ww. budynkach. Inwestycje 1 i 2 służą/będą służyć działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Funkcjonowanie Inwestycji 1 i 2 zależy od jej powiązań komunikacyjnych z siecią dróg publicznych i infrastrukturą publiczną. Wobec czego wymagana jest przebudowa przylegających dróg. Zostali Państwo zobowiązani przez Miasto do poniesienia nakładów na wybudowanie odpowiedniej Infrastruktury na Działce 1 i 2. Inwestycje 1 i 2 służą/będą służyć działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości sprowadzają się do tego, czy w opisanej sytuacji mają/będą mieć Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację Inwestycji Drogowej na części Działki 1.

Jak wskazano wyżej, podatnikowi,  przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy czym ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć zatem charakter pośredni lub bezpośredni.

Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary/usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem opodatkowanego obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz przez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu opodatkowanego VAT.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy wskazać, że pomiędzy wydatkami poniesionymi na realizację Inwestycji Drogowej na części Działki 1 a czynnościami opodatkowanymi VAT istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Jak wynika z opisu zdarzenia, realizacja Inwestycji drogowej okazała się niezbędna dla budowy budynków, bowiem pozwolenie na budowę  dla inwestycji deweloperskiej  uzależnione było od zapewnienia obsługi komunikacyjnej Inwestycji. W konsekwencji wywiązanie się Państwa z obowiązku przebudowy drogi przełożyło się na możliwość realizacji Inwestycji i tym samym umożliwiło Państwu sprzedaż lokali wybudowanych w ramach inwestycji.

Wobec tego w niniejszej sprawie zostały spełnione podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku od towarów i usług, określone w art. 86 ust. 1 ustawy, ponieważ wydatki ponoszone w związku ww. Inwestycją drogową są konieczne w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej i mają związek z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Zatem, na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy mieli Państwo prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację Inwestycji Drogowej dotyczącej części Działki nr 1.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 10 jest prawidłowe.

Kolejna kwestią, która budzi Państwa wątpliwości, jest ustalenie czy nieodpłatne przeniesienie przez Państwa na rzecz Miasta własności części Działki nr 2 wraz z nakładami na Inwestycję drogową będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 11).

Jak wynika z opisu sprawy zobowiązali się Państwo do nieodpłatnego przekazania na rzecz Miasta części działki nr 2 wraz z naniesieniami (tj. wybudowaną na tym gruncie Inwestycją drogową).

Zatem przekazanie gruntu na, którym jest posadowiona Inwestycja drogowa na rzecz Miasta należy traktować jako dostawę towarów, ponieważ jest to w istocie przekazanie towaru (gruntu wraz z posadowioną na nim Inwestycja drogową).

Natomiast, z uwagi na fakt, że dostawa części Działki 2 wraz z Inwestycją drogową będzie czynnością nieodpłatną oraz przy nabyciu Działki 2 przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie na rzecz Miasta części Działki nr 2 wraz z Inwestycja drogową, stanowić będzie dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 11 jest prawidłowe.

Jeżeli chodzi o prawo do odliczenia z faktur dokumentujących nabycia towarów i usług dotyczących realizacji Inwestycji Drogowej dotyczącej Działki 2 nieodpłatnej przekazanej na rzecz Miasta wraz z gruntem, to wskazać należy, że:

Analogicznie jak w przypadku Inwestycji na Działce 1, pomiędzy wydatkami poniesionymi na realizację Inwestycji Drogowej na części Działki 2 a czynnościami opodatkowanymi VAT istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Jak wynika z opisu zdarzenia, realizacja Inwestycji drogowej okazała się niezbędna dla budowy budynków, bowiem pozwolenie na budowę  dla inwestycji deweloperskiej  uzależnione było od zapewnienia obsługi komunikacyjnej Inwestycji. W konsekwencji wywiązanie się Państwa z obowiązku przebudowy drogi przełoży się na możliwość realizacji Inwestycji i tym samym umożliwi Państwu sprzedaż lokali wybudowanych w ramach inwestycji.

Wobec tego w niniejszej sprawie zostały spełnione podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku od towarów i usług, określone w art. 86 ust. 1 ustawy, ponieważ wydatki ponoszone w związku ww. Inwestycją drogową są konieczne w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej i mają związek z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Zatem, na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy będą mieć Państwo prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację Inwestycji Drogowej dotyczącej części Działki 2.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 12 jest prawidłowe.

Kolejną kwestią do rozstrzygnięcia jest ustalenie czy zwrot przez Miasto na Państwa rzecz niewykorzystanej Kwoty Partycypacji będzie stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z opisu sprawy zobowiązali się Państwo do partycypacji w kosztach wykupu części innej nieruchomości, która ma być zajęta pod budowę drogi. Zobowiązali się Państwo partycypować w kosztach wykupu przez Miasto Nieruchomości pod Budowę Drogi do maksymalnej kwoty 750.000,00 zł oraz że nie będą Państwo żądali zwrotu Kwoty Partycypacji oraz nie będą Państwo dochodzili z tego powodu żadnych roszczeń. Miasto zobowiązało się, że po nabyciu Nieruchomości pod Budowę Drogi oraz kontynuacji budowy drogi, rozliczy poniesione z tego tytułu koszty i zwróci Państwu nadwyżki kosztów (o ile takie powstaną)..

Po zawarciu Umowy, Państwo jednak samodzielnie nabyli własność nieruchomości. Wobec powyższego, strony zawarły aneks do Umowy, w którym został dodany zapis, że Miasto zobowiązuje się do zawarcia z Państwem umowy sprzedaży Nieruchomości pod Budowę Drogi, na mocy której Miasto odpłatnie nabędzie tą nieruchomość od Państwa za wynagrodzeniem. Jednocześnie zgodnie z szacunkami Państwa wartość nieruchomości może być niższa niż początkowo zakładano i Miasto będzie zobowiązane do zwrotu potencjalnej nadwyżki Kwoty Partycypacyjnej uiszczonej pierwotnie przez Państwa. Tym samym spodziewają się Państwo, że otrzymacie, tytułem zwrotu niewykorzystanej Kwoty Partycypacji, 50.000,00 zł.

Jeszcze raz należy podkreślić, że aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi musi zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku C-102/86 „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”. W orzeczeniu z  5 lutego 1981 r., C-154/80 Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zatem z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi a zapłatą istnieje adekwatny związek.

W konsekwencji zwrot przez Miasto niewykorzystanej części Kwoty Partycypacji nie będzie stanowił wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług. Pomiędzy Państwem a Miastem nie istnieje stosunek prawny, w ramach którego Miasto przekazuje Państwu środki pieniężne, a Państwo w zamian zobligowani zostali do dostarczenia towarów lub świadczenia usług. Zatem w tym przypadku nie występuje bezpośredni beneficjent czynności, za którą wynagrodzeniem byłaby zwracana część Kwoty Partycypacyjnej. Tym samym zwrot przez Miasto niewykorzystanej Kwoty Partycypacji nie będzie stanowił płatności w zamian za wzajemne świadczenie z Państwa strony.

W świetle powyższego zwrotu niewykorzystanej Kwoty Partycypacji nie można uznać za wynagrodzenie z tytułu dostawy towarów bądź świadczeniem usług, bowiem z tytułu ww. wypłaty nie dojdzie do przeniesienia na rzecz Miasta prawa do dysponowania jakimkolwiek towarem jak właściciel ani też Państwo nie wyświadcza na rzecz Miasta żadnej usługi.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że zwrot przez Miasto niewykorzystanej Kwoty Partycypacji nie będzie stanowił zapłaty za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Zatem otrzymany przez Państwa zwrot niewykorzystanej Kwoty Partycypacyjnej nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko w zakresie pytania nr 13 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

­zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

­zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Wskazać należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku Państwa (pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego (zdarzeniu przyszłym), bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznaczenia wymaga, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę. Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, tj. nie przeprowadza dowodów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym miejscu organ interpretacyjny zastrzega jednak, że gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny interpretacja nie wywoła skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.