Uznanie, że część przedsiębiorstwa mająca być przeniesiona do spółki nowo zawiązanej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a w konsekwencji, ... - Interpretacja - 0111-KDIB3-3.4012.385.2022.3.JSU

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 7 listopada 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.385.2022.3.JSU

Temat interpretacji

Uznanie, że część przedsiębiorstwa mająca być przeniesiona do spółki nowo zawiązanej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a w konsekwencji, transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 21 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że część przedsiębiorstwa mająca być przeniesiona do spółki nowo zawiązanej (Działalność podstawowa, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4), stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi VAT, wpłynął 21 lipca 2022 r.

Uzupełnili go Państwo pismem z 3 listopada 2022 r. (wpływ: 3 listopada 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej: Spółka lub Spółka dzielona) jest spółką mającą siedzibę na terytorium Polski, podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność w obszarze dystrybucji (...), a także zajmuje się pracami badawczo - rozwojowymi oraz wynajmem nieruchomości. W obrębie zainteresowania Spółki pozostają takie dziedziny jak (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) oraz (...). Jako obszar głównej działalności spółki można wskazać przede wszystkim sprzedaż hurtową wyrobów (...), (dalej: Działalność podstawowa). W ciągu swojej długoletniej obecności na rynku (od ponad ... lat), Spółka zdołała wykreować rozpoznawalną markę i uzyskać szeroką renomę w swojej branży. Dodatkowo Spółka posiada nieruchomości, które stanowią przedmiot najmu.

W ramach struktur Spółki związanych z Działalnością podstawową funkcjonują następujące działy:

1) dział 1 (dalej: Dział 1), którego działalność skupia się sprzedaży wyspecjalizowanych sprzętów (...) oraz pozyskiwaniu nowych współpracy handlowych;

2) dział 2 (dalej: Dział 2) zajmujący się instalacją sprzedanych sprzętów, a także ich naprawami oraz bieżącą konserwacją;

3) dział 3 (dalej: Dział 3) zajmujący się organizacją i zabezpieczeniem dostaw zakupywanych i sprzedanych towarów i materiałów; w ramach działu (...) działa Miejsce Uznane Odpraw Celnych;

4) dział 4 (dalej: Dział 4) zajmujący się magazynowaniem i wysyłką sprzedawanych towarów i materiałów.

Każda z wyżej wymienionych jednostek organizacyjnych, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4, cechuje daleko posunięta odrębność od pozostałej działalności Spółki (prawe badawczo - rozwojowe, najem nieruchomości).

Są to wyspecjalizowane, organizacyjnie wydzielone piony kierowane przez Dyrektorów, posiadające własną wewnętrzną, zhierarchizowaną strukturę.

Wyszczególnione wyżej działy wyodrębnione są także pod względem finansowym, tj. każdy Dział posiada wydzielone konta przychodowe i kosztowe pozwalające ewidencjonować indywidualnie wyniki finansowe Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4.

Każdy z wymienionych wyżej działów posiada własnych pracowników, własne składniki majątkowe (towary, sprzęty, środki trwałe).

W ramach Spółki prowadzone są zatem następujące odrębne sfery działalności:

- Działalność podstawowa, to jest dystrybucja (...), realizowana w ramach działów: Dział 1, Dział 2, Dział 3 i Dział 4;

- prace badawczo-rozwojowe;

- najem nieruchomości;

- działalność administracyjno - biurowa i obsługa IT.

Wszystkie wymienione wyżej sfery charakteryzują się daleko idącą odrębnością organizacyjną, funkcjonalną i finansową.

Zarówno wyszczególnione wyżej działy Działalności podstawowej jak i pozostałe obszary działalności Spółki stanowią wyodrębnione organizacyjne jednostki wewnętrzne Spółki, każda z tych jednostek posiada wyodrębnienie finansowe, tj. wydzielona konta przychodowe i kosztowe pozwalające ewidencjonować indywidualnie wyniki finansowe poszczególnych działów Działalności podstawowej, jak i prac badawczo - rozwojowych oraz działalności związanej z najmem nieruchomości.

Również sama Działalność podstawowa, tj. działalność Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 w znacznym stopniu odbiega od pozostałej działalności Spółki.

Wobec powyższego, Wnioskodawca planuje wydzielić ze struktur Spółki Działalność podstawową, na którą składa się: Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4 na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h. ”) tj. dokonać podziału spółki akcyjnej poprzez wydzielenie części jej majątku na spółkę nowo zawiązaną. Czynność taka motywowana jest potrzebą zdywersyfikowania ryzyka gospodarczego, a także planami pozyskania inwestorów w celu wdrożenia nowych produktów. Krok ten stanowić ma formalne potwierdzenie rzeczywistego stanu, w którym działalności prowadzone przez Spółkę zachowują daleko idącą odrębność, gdyż charakteryzują się zupełnie innymi cechami: korzystają z różnych środków materialnych i niematerialnych, wymagają odrębnych kompetencji oraz odrębnych strategii zarządzania. Będąca przedmiotem podziału część majątku Spółki, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4 funkcjonują już obecnie jako wyodrębniona część przedsiębiorstwa, a więc przed dokonaniem podziału.

Po dokonaniu podziału zarówno część majątku przenoszona do nowo zawiązanej spółki jak i część majątku pozostająca w Spółce dzielonej będą wyodrębnione funkcjonalnie, finansowo oraz organizacyjnie i będą zdolne do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o posiadany majątek.

Nieruchomość, w której obecnie znajduje się Dział 4 pozostanie w Spółce, natomiast pomiędzy Spółką a spółką nowo zawiązaną zostanie zawarta umowa najmu na pomieszczenia Magazynu w celu umożliwienia kontynuowania działalności przez spółkę nowo zawiązaną w pełnym zakresie w jakim była prowadzona w Spółce.

Majątek pozostający w Spółce tj. nieruchomości, wyposażenie, środki trwałe, kadra zarządzająca, know-how, pracownicy będzie funkcjonalnie przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych. Aktywność Spółki po podziale skupiać się będzie na realizacji prac badawczo - rozwojowych oraz najmie nieruchomości, a także na świadczeniu usług administracyjno-biurowych, obsługi IT itp. na rzecz spółek córek.

Działalność badawczo - rozwojowa oraz działalność związana z najmem nieruchomości jest wyodrębniona organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie już obecnie, tj. przed dokonaniem podziału. Każdy tych obszarów działalności posiada własną strukturę organizacyjną, przychody oraz koszty działalności są ewidencjonowane na odrębnych kontach księgowych, umożliwiając tym samym pełnią ocenę rentowności poszczególnych obszarów działalności Spółki, niezależnie od pozostałych struktur przedsiębiorstwa. Dział księgowy przygotowuje zestawienia księgowe, na podstawie których jest w stanie określić wynik finansowy poszczególnych działów (zarówno dla Działalności podstawowej, której majątek zostanie przeniesiony do nowo zawiązanej spółki, jak działalności pozostającej w Spółce po podziale), wskazać główne kategorie przychodów i kosztów, określić trendy, a także na ich podstawie podejmować decyzje gospodarcze na poziomie poszczególnych działów.

Spółka nowoutworzona w wyniku podziału będzie kontynuowała działalność Spółki w zakresie Działalności podstawowej w oparciu o otrzymany majątek.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

Ad. 1 Na dzień poprzedzający podział spółki Wnioskodawcy zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki przejmującej (nowo zawiązanej) jak i zespół tych składników jaki pozostanie w spółce dzielonej:

a) jest wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie. Składniki te (przenoszone oraz pozostające w spółce) już na tę chwilę są wyodrębnione organizacyjnie i stanowią odrębne samodzielne działy w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, posiadające własnych kierowników oraz zhierarchizowaną strukturę. Dokumentem potwierdzającym wyodrębnienie organizacyjne będzie uchwała zarządu w sprawie utworzenia jednostek organizacyjnych zajmujących się handlem, serwisowaniem urządzeń, logistyką oraz magazynowaniem, tj.: Działu 1, Działu 2, Działu 3, Działu 4.

b) jest wyodrębniony funkcjonalnie już obecnie w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy i będzie to także utrzymane na dzień poprzedzający podział spółki. Wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4 są wyodrębnionymi działami, z których każdy wyspecjalizowany jest w konkretnie określonej działalności.

Aktywność każdego z działów skupia się na właściwych dla jego cech czynnościach. Działalność każdego z działów podporządkowana jest realizacji konkretnych celów, które są odrębne dla każdego z nich, tj. sprzedaż dla Działu 1, serwisowanie dla Działu 2, organizacja i zabezpieczenie dostaw oraz odpraw celnych dla działu 3 oraz magazynowanie i wysyłka towarów i materiałów dla Działu 4. Działalność tych czterech wyodrębnionych Działów stanowi Działalność podstawową wnioskodawcy. Pozostała działalność spółki to z kolei działalność administracyjno - biurowa i działalność IT, działalność badawczo - rozwojowa oraz działalność najmu nieruchomości.

Zdaniem wnioskodawcy można zatem zauważyć, iż działalność Spółki w obszarze Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 (dalej jako „Działalność 1”) sposób znaczący różni się od pozostałej działalności, tj. działalności najmu nieruchomości, czy działalności administracyjno - biurowej (dalej jako „Działalność 2”), a co za tym idzie, jest funkcjonalnie odrębna. Okolicznością potwierdzającą odrębność funkcjonalną jest prowadzenie Działalności 1 oraz Działalności 2 w sposób zupełnie niezależny i nie wypływający jedna na drugą.

c)  jest wyodrębniony finansowo już obecnie w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy i będzie to także utrzymane na dzień poprzedzający podział spółki. O wydzieleniu finansowym Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 świadczy przede wszystkim sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, który pozwala na wyodrębnienie należności i zobowiązań związanych z działalnością poszczególnych działów w ramach Działalności 1 oraz działalnością prowadzoną w ramach Działalności 2. Dla poszczególnych działów Działalności 1 prowadzone są osobne konta księgowe. Ewidencja przychodów oraz kosztów, jakie generują poszczególne działy Działalności 1 pozwala na określenie ich rentowności w oderwaniu od struktur Działalności 2. Dział księgowy przygotowuje zestawienia księgowe, na podstawie których jest w stanie określić wynik finansowy poszczególnych działów, wskazać główne kategorie przychodów i kosztów, określić trendy, a także na ich podstawie podejmować decyzje gospodarcze na poziomie poszczególnych działów. Wyodrębnienie finansowe poszczególnych działów w Działalności 1 naturalnie pociąga za sobą fakt, iż pozostała część przedsiębiorstwa tj. pozostająca w Spółce dzielonej Działalność 2, również posiada cechę finansowej odrębności. Jak już było to wspomniane, prowadzony system ewidencji księgowej pozwala określić i dokładnie przyporządkować konkretne środki do właściwych części przedsiębiorstwa.

Podsumowując, Spółka ma możliwość ustalenia przychodów, kosztów, należności i zobowiązań odrębnie do części działalności będącej przedmiotem wydzielenia oraz pozostającej w Spółce.

d) będą zdolne do niezależnego działania jako samodzielne podmioty gospodarcze i nie będą wymagały zaangażowania innych środków materialnych i niematerialnych. W przypadku Działu 4 w planie podziału wnioskodawca zagwarantuje spółce nowo zawiązanej możliwość korzystania ze składnika majątku spółki, tj. nieruchomości, w które 4 jest prowadzony na podstawie umowy najmu. Dodatkowo działalność 1 oraz działalność 2 posiada już w tym momencie pracowników przyporządkowanych do danej działalności, osobne rynki zbytu co pozwala na działalność obydwóch działalności odrębnie i niezależnie od siebie.

Ad. 2 Zespół składników materialnych i niematerialnych spółki dzielonej i spółki nowo zawiązanej na moment przeniesienia będzie na tyle zorganizowany, aby mógł samodzielnie wykonywać działania i prowadzić działalność. Zagwarantowanie spółce nowo zawiązanej zaplecza magazynowego nastąpi bowiem już na etapie planu podziału, a więc przed rejestracją podziału w KRS.

Ad. 3 Spółka nowo zawiązana będzie w pełni kontynuować Działalność 1 prowadzoną do dnia podziału przez spółkę dzieloną, z wykorzystaniem składników majątkowych przeniesionych na spółkę nowo zawiązaną w wyniku podziału.

Ad. 4 Podział spółki planowany jest wyłącznie [z] przyczyn ekonomicznych, tj. ze względu na ograniczenie ryzyka gospodarczego dla Działalności 2 w związku z wykonywaną Działalnością 1.

W ramach Działalności 1 spółka realizuje szereg zamówień, których realizacja bardzo często obciążona jest ryzykiem konieczności zapłaty kar umownych wynikających z postanowień zawartych przez spółkę Umów. Ze względu na zupełnie różny charakter Działalności 1 oraz Działalności 2 Zarząd spółki podjął decyzję, aby każda z tych działalności ponosiła własne ryzyko gospodarcze, bez narażania na uszczerbek majątkowy pozostałej działalności.

Celem spółki nie jest unikanie lub uchylanie się od opodatkowania, obydwa rodzaje działalności generują przychody, zatem zarówno spółka dzielona jak i nowo zawiązana będzie płaciła podatek dochodowy CIT w stawce 19%. Żadne podatkowe korzyści nie są celem ani też nie będą skutkiem planowanego wydzielenia.

Ad. 5 Pracownicy Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 „przejdą” do spółki nowo zawiązanej. Zastosowanie znajdzie tu wówczas art. 231 Kodeksu pracy.

Ad. 6 Jedyne transakcje jakie spółki planują świadczyć między sobą to usługa wynajmu powierzchni magazynowej oraz obsługi IT (korzystanie infrastruktury informatycznej, zarządzanie oprogramowaniem) ze spółki dzielonej do spółki nowo zawiązanej. Ponieważ spółka dzielona już w tym momencie wynajmuje powierzchnie w swoich budynkach innym podmiotom możliwe jest ustalenie ceny rynkowej świadczonej usługi.

Ad. 7 We wniosku zostało wskazane o jaki wartości niematerialne i prawne chodzi. Są to: oprogramowanie komputerowe dedykowane do wykonywania Działalności 2, licencje czy systemy zarządzania.

Wartości te zostały przez spółkę nabyte w toku prowadzonej działalności.

Ad. 8 Spółka posiada umowy na dostawy lub usługi serwisowe (...), w znakomitej większości umowy te podpisywane są w ramach postępowań przetargowych. Umowy te są długoterminowe (od roku do 4 lat), łącznie spółka ma podpisanych wiele takich umów jednocześnie cały czas startując w przetargach celem podpisywania nowych umów.

Ad. 9 Spółka dzielona posiada 2 budynki wytworzone (wybudowane) we własnym zakresie (jest właścicielem nieruchomości). Budynki zawierają halę produkcyjną, hale magazynowe, liczne pomieszczenia biurowe, zaplecze socjalne oraz kompletną infrastrukturę zewnętrzną (parkingi). Spółka dzielona pozostanie właścicielem ww. obiektów, a spółka nowo zawiązana będzie użytkowała pomieszczenia niezbędne do prowadzenia swojej działalności na podstawie umowy najmu.

Ad. 10 Na dzień poprzedzający podział przez wydzielenie Spółka przejmująca nie będzie posiadała udziałów w spółce dzielonej. Spółka przejmująca będzie spółką nowo zawiązaną, które dopiero powstanie w wyniku podziału, a więc przed podziałem spółka ta nie będzie w ogóle istnieć.

Ad. 11 Spółka nowo zawiązana będzie spółką z o.o. Spółka ta obecnie nie istnieje. Powstanie dopiero w wyniku wydzielenia.

Ad. 12 Udziałowcami spółki nowo zawiązanej będą akcjonariusze spółki dzielonej (Wnioskodawcy) zgodnie z wymogami art. 529 ust. 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych.

Ad. 13. Wartość majątku spółki dzielonej otrzymanego przez spółkę nowo zawiązaną zostanie ustalona w wartości rynkowej i taka też będzie wartość emisyjna udziałów jakie otrzymają wspólnicy spółki nowo zawiązanej w zamian za akcje spółki dzielonej.

Ad. 14 Czynność wydzielenia części przedsiębiorstwa spółki Wnioskodawcy nie będzie stanowiła aportu lecz będzie przeprowadzona procedura podziału spółki, przez wydzielenie zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych. W ramach wydzielenia na spółkę nowo zawiązaną zostaną przeniesione należności i zobowiązania Działalności 1, tj. Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4.

Ad. 15 Poza umową najmu spółka nowo zawiązana nie będzie musiała dokonywać żadnych działań faktycznych ani prawnych aby prowadzić Działalność 1 w pełnym zakresie, w jakim ta działalność jest prowadzona do dnia podziału przez Wnioskodawcę.

Ponadto wyjaśnili Państwo, że określenie Departament stanowi omyłkę pisarską i prawidłowym jest stwierdzenie Działalność Podstawowa.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku nr 1)

Czy na skutek wyżej opisanego podziału, część przedsiębiorstwa mająca być przeniesiona do spółki nowo zawiązanej (Działalność podstawowa, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4), stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT) zarówno część przedsiębiorstwa pozostawiona w Spółce dzielonej, jak i część przedsiębiorstwa wydzielona do spółki nowo zawiązanej, stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa. W efekcie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT nie będzie miał zastosowania.

Także na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług część przedsiębiorstwa wydzielona do nowo zawiązanej spółki będzie zdaniem Wnioskodawcy stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) i w związku z tym dostawa ta nie będzie podlegać podatkowi VAT.

Zgodnie z art. 4a pkt 4 ustawy CIT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa, należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Identyczną definicję ZCP zawiera art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Na marginesie należy zaznaczyć, iż na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie ma znaczenia, czy część przedsiębiorstwa pozostawiona w Spółce dzielonej stanowi czy nie stanowi ZCP. Analizie poddaje się bowiem tyko część przedsiębiorstwa podlegającą dostawie.

Na gruncie wszystkich powołanych wyżej przepisów, a także posiłkując się orzecznictwem i dorobkiem doktryny w tym zakresie, można określić zespół cech, które stanowią o posiadaniu przez część przedsiębiorstwa przymiotu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a są to mianowicie:

 I. Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań.

Jak stwierdzono m.in. w indywidualnej interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 stycznia 2018 r., znak: 0114-KDIP1-1.4012.611.2017.2.JO. podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby część ta stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

W ocenie Wnioskodawcy zarówno wydzielaną część przedsiębiorstwa, jak i część przedsiębiorstwa pozostającą w strukturach Spółki dzielonej charakteryzuje posiadanie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań.

Do Działalności podstawowej można przypisać między innymi: Dział 1, Dział 2, Dział 3 i Dział 4, które łącznie stanowią zespół współgrających ze sobą struktur służących wykonywaniu działalności handlowej, przy czym każdy z działów wyposażony jest w odpowiedni majątek: powierzchnie biurowe, komputery, laptopy, meble, oprogramowanie, zespół pracowników itp., a więc we wszystko co niezbędne aby kontynuować działalność handlową w spółce nowo zawiązanej w takim samym zakresie w jakim była prowadzona w spółce dzielonej.

Do Działalności podstawowej, w tym do każdego z wskazanych wyżej Działów możliwe jest także przypisanie konkretnych zobowiązań oraz należności wynikających m.in. z transakcji handlowych przeprowadzonych przez poszczególne Działy.

Analizując powyższe należy dojść do wniosku, iż wykazane składniki nie stanowią przypadkowego zbioru, lecz są zorganizowanym zespołem przeznaczonym do realizowania konkretnego celu, jakim jest działalność handlowa.

Sytuacja wygląda podobnie w przypadku tej części przedsiębiorstwa, która ma pozostać w Spółce dzielonej. Przez długi okres działalności na rynku, Spółka zgromadziła szeroki wachlarz składników materialnych, wymaganych do bieżącej pracy, wśród których znajdują się m.in. komputery stacjonarne, umeblowanie, laptopy, serwery, (...), nieruchomości, pracownicy. W posiadaniu tej części Spółki znajdują się również liczne wartości niematerialne i prawne, takie jak np. oprogramowania komputerowe, licencje czy systemy zarządzania. Spółka jest również stroną wielu umów, które zawarła w ramach swojego funkcjonowania, np. umowy z kontrahentami, dostawcami mediów, umowy najmu itp.

Powyższe składniki stanowią powiązany ze sobą zespół, niezbędny w prowadzaniu przez Spółkę szeroko pojętej działalności administracyjno - biurowej, obsługi IT oraz działalności i badawczo - rozwojowej.

II. Wyodrębnienie organizacyjne

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 17 stycznia 2018 r., znak: 0112-KDIL2-3.4012.516.2017.2.WB, stwierdził, iż przez wyodrębnienie organizacyjne należy rozumieć to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Za wyodrębnieniem organizacyjnym przemawia także struktura zarządzania, czy podległość służbowa i funkcjonalna pracowników danej jednostki. Działalność podstawowa stanowi odrębny pion w Spółce. Na czele stoją Dyrektorzy, którym podlegają przypisani do poszczególnych działów pracownicy. Ponadto, poszczególne Działy posiadają własną, rozbudowaną strukturę wewnętrzną. Do poszczególnych działów Działalności Podstawowej przypisani są konkretni pracownicy, wyspecjalizowani w zakresie wykonywania zadań zgodnych z charakterem działalności danego Działu. Rozbudowanie wewnętrzne, zhierarchizowanie i podległość służbowa świadczą zatem o tym, że Działalność podstawowa oraz Działy funkcjonujące w ramach Działalności podstawowej jest wyodrębniony organizacyjnie. Również ta część przedsiębiorstwa, która po podziale przez wydzielenie pozostanie w Spółce dzielonej zachowuje swoją odrębność organizacyjną, gdyż posiadane przez nią składniki majątku mają zastosowanie w działalności związanej z najmem nieruchomości, działalnością badawczo-rozwojową oraz działalnością administracyjno - biurową, nie zaś z działalnością handlową. Struktura wewnętrzna Spółki jest rozbudowana i zhierarchizowana. Na jej czele stoi Zarząd, w którego skład wchodzi Prezes oraz Wiceprezes. Działalność pozostała w Spółce podzielona jest wewnętrznie na Działy kierowane przez Dyrektorów, dysponuje swoimi pracownikami, składnikami materialnymi takimi jak narzędzia czy sprzęt komputerowy, a zatem posiada cechę wyodrębnienia organizacyjnego. Wydzielenie Działalności podstawowej nie zachwieje zatem w żaden sposób organizacją pozostałej części przedsiębiorstwa.

 III. Wyodrębnienie finansowe

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 stycznia 2017 r., II FSK 2436/16 wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. O wyodrębnieniu finansowym może świadczyć plan kont czy sposób wystawiania dokumentów księgowych pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów do odpowiedniej części przedsiębiorstwa. O wydzieleniu finansowym Działalności podstawowej oraz jej poszczególnych Działów świadczy przede wszystkim sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, który pozwala na wyodrębnienie należności i zobowiązań związanych z Działalnością podstawową oraz działalnością prowadzoną w ramach pozostałej działalności, tj. działalności badawczo - rozwojowej, administracyjno - biurowej oraz związanej z najmem nieruchomości. Dla poszczególnych Działów Działalności Podstawowej prowadzone są osobne konta księgowe. Ewidencja przychodów oraz kosztów, jakie generuje Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dzieł 4, pozwala na określenie ich rentowności w oderwaniu od struktur pozostałej części przedsiębiorstwa. Dział księgowy przygotowuje zestawienia księgowe, na podstawie których jest w stanie określić wynik finansowy poszczególnych działów, wskazać główne kategorie przychodów i kosztów, określić trendy a także na ich podstawie podejmować decyzje gospodarcze na poziomie poszczególnych działów. Wyodrębnienie finansowe Działalności podstawowej i jej poszczególnych Działów naturalnie pociąga za sobą fakt, iż pozostała część przedsiębiorstwa tj. pozostająca w Spółce dzielonej, również posiada cechę finansowej odrębności. Jak już było to wspomniane, prowadzony system ewidencji księgowej pozwala określić i dokładnie przyporządkować konkretne środki do właściwych części przedsiębiorstwa.

Podsumowując, Spółka ma możliwość ustalenia przychodów, kosztów, należności i zobowiązań oraz wartości majątku trwałego Działalności podstawowej, jak również ma możliwość ustalenia przychodów, kosztów, należności i zobowiązań oraz wartości majątku trwałego związanego z prowadzeniem pozostałej działalności.

IV. Wyodrębnienie funkcjonalne

Zgodnie z treścią interpretacji indywidualnej z 24 lutego 2016 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, znak IPPP1/4512-84/16-3/MK wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Działalność podstawowa jest wyodrębnionym pionem, działającym w ramach wyodrębnionych Działów, z który każdy wyspecjalizowany jest w konkretnie określonej działalności. Ich aktywność skupia się na sprzedaży towarów oraz zapewnieniu klientom obsługi posprzedażowej. Działalność tej jednostki jest zatem w całości podporządkowana konkretnym celom tj. działalności handlowej. Pozostała działalność Spółki obejmuje tymczasem działalność związaną z najmem nieruchomości, obsługą administracyjno - biurową, obsługa IT oraz z pracami badawczo-rozwojowymi. Zdaniem wnioskodawcy można zatem zauważyć, iż Podstawowa działalność Spółki w sposób znaczący różni się od pozostałej działalności, a co za tym idzie, jest funkcjonalnie odrębna.

  V. Możliwość stanowienia przez zespół niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego wskazane zadania gospodarcze.

Ostatnią kwestią, jaką należy przeanalizować, jest możliwość stanowienia przez Działalność Podstawową oraz przez pozostałą część przedsiębiorstwa niezależnych, odrębnych przedsiębiorstw samodzielnie realizujących wskazane zadania gospodarcze.

W tym obszarze wypowiedział się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 25 listopada 2015 r., sygn. I SA/Sz 1517/14, stwierdzając, iż „Aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.

Jak wykazano powyżej, Działalność podstawowa oraz funkcjonujące w jej ramach Działy charakteryzują się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną od pozostałej części Spółki. Posiada ponadto zbiór składników materialnych i niematerialnych, który można określić jako zespół, bowiem są one między sobą funkcjonalnie powiązane. Planowane jest również oddanie nowo zawiązanej spółce pomieszczeń do używania, w których prowadzona jest działalność magazynowa. Wszystko to sprawia, iż Działalność Podstawowa będzie mogła funkcjonować jako samodzielne, niezależne i autonomiczne przedsiębiorstwo i realizować zadania gospodarcze w postaci działalności handlowej.

Zdaniem Wnioskodawcy możliwość stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego wskazane zadania gospodarcze przez pozostałą część Spółki nie może budzić wątpliwości. Spółka ta jest bowiem odrębna organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie od Działalności podstawowej. Posiada wymagane środki do prowadzenia swojej działalności w postaci nieruchomości, narzędzi, wartości niematerialnych oraz pracowników.

Prowadzi to do wniosku, iż pozostała część przedsiębiorstwa będzie posiadać zdolność do samodzielnego i niezależnego funkcjonowania i będzie miała możliwość realizowania zadań gospodarczych w postaci najmu nieruchomości, działalności administracyjno - biurowej, obsługi IT oraz prowadzenia prac badawczo-rozwojowych.

Powyższe względy uzasadniają wniosek, iż zarówno część przedsiębiorstwa przenoszona do spółki nowo zawiązanej tj. Działalność podstawowa, jak i część przedsiębiorstwa pozostawiana w Spółce stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa, a co za tym idzie przepis art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będą miały zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Sytuacja wygląda podobnie na gruncie ustawy o VAT i wobec uznania, że Departament [winni być Działalność Podstawowa – przyp. Organu] stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zastosowanie znajdzie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług pozwalający wyłączyć transakcję poza zakres czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Termin „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360).

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:

przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

 1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

 2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

 3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

 4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

 5. koncesje, licencje i zezwolenia;

 6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

 7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

 8. tajemnice przedsiębiorstwa;

 9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy oraz zobowiązań, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Zatem, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

1. zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2. faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.), w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest podmiotem prowadzącym działalność w obszarze dystrybucji (...), a także zajmuje się pracami badawczo - rozwojowymi oraz wynajmem nieruchomości. Głównym obszarem działalności spółki jest przede wszystkim sprzedaż hurtowa wyrobów (...), (dalej: Działalność podstawowa).

W ramach struktur Spółki związanych z Działalnością podstawową funkcjonują następujące działy:

1) dział 1, którego działalność skupia się sprzedaży (...) oraz pozyskiwaniu nowych współpracy handlowych;

2) dział 2 zajmujący się instalacją sprzedanych sprzętów, a także ich naprawami oraz bieżącą konserwacją;

3) dział 3 zajmujący się organizacją i zabezpieczeniem dostaw zakupywanych i sprzedanych towarów i materiałów; w ramach działu 3 działa Miejsce Uznane Odpraw Celnych;

4) dział 4 zajmujący się magazynowaniem i wysyłką sprzedawanych towarów i materiałów.

Planują Państwo wydzielić ze struktur Spółki Działalność podstawową, na którą składa się: Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4 tj. dokonać podziału spółki akcyjnej poprzez wydzielenie części jej majątku na spółkę nowo zawiązaną. Czynność taka motywowana jest potrzebą zdywersyfikowania ryzyka gospodarczego, a także planami pozyskania inwestorów w celu wdrożenia nowych produktów. Krok ten stanowić ma formalne potwierdzenie rzeczywistego stanu, w którym działalności prowadzone przez Spółkę zachowują daleko idącą odrębność, gdyż charakteryzują się zupełnie innymi cechami: korzystają z różnych środków materialnych i niematerialnych, wymagają odrębnych kompetencji oraz odrębnych strategii zarządzania. Będąca przedmiotem podziału część majątku Spółki, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4 funkcjonują już obecnie jako wyodrębniona część przedsiębiorstwa, a więc przed dokonaniem podziału.

Po dokonaniu podziału zarówno część majątku przenoszona do nowo zawiązanej spółki jak i część majątku pozostająca w Spółce dzielonej będą wyodrębnione funkcjonalnie, finansowo oraz organizacyjnie i będą zdolne do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o posiadany majątek.

Nieruchomość, w której obecnie znajduje się Dział 4 pozostanie w Spółce, natomiast pomiędzy Spółką a spółką nowo zawiązaną zostanie zawarta umowa najmu na pomieszczenia 4 w celu umożliwienia kontynuowania działalności przez spółkę nowo zawiązaną w pełnym zakresie w jakim była prowadzona w Spółce.

Majątek pozostający w Spółce będzie funkcjonalnie przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych. Aktywność Spółki po podziale skupiać się będzie na realizacji prac badawczo - rozwojowych oraz najmie nieruchomości, a także na świadczeniu usług administracyjno-biurowych, obsługi IT itp. na rzecz spółek córek.

Spółka nowoutworzona w wyniku podziału będzie kontynuowała działalność Spółki w zakresie Działalności podstawowej w oparciu o otrzymany majątek.

Zespół składników materialnych i niematerialnych spółki dzielonej i spółki nowo zawiązanej na moment przeniesienia będzie na tyle zorganizowany, aby mógł samodzielnie wykonywać działania i prowadzić działalność. Zagwarantowanie spółce nowo zawiązanej zaplecza magazynowego nastąpi bowiem już na etapie planu podziału, a więc przed rejestracją podziału w KRS.

Nastąpi również przeniesienie pracowników Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 do spółki nowo zawiązanej.

Jedyne transakcje jakie spółki planują świadczyć między sobą to usługa wynajmu powierzchni magazynowej oraz obsługi IT (korzystanie infrastruktury informatycznej, zarządzanie oprogramowaniem) ze spółki dzielonej do spółki nowo zawiązanej. Ponieważ spółka dzielona już w tym momencie wynajmuje powierzchnie w swoich budynkach innym podmiotom możliwe jest ustalenie ceny rynkowej świadczonej usługi.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy na skutek podziału Spółki, część przedsiębiorstwa mająca być przeniesiona do spółki nowo zawiązanej (Działalność podstawowa, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4), stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi VAT.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Państwa zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po podziale przez wydzielenie powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nową spółkę (spółkę nowo zawiązaną) w oparciu o przejęte składniki.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Działalność podstawowa, tj. działalność Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Będąca przedmiotem podziału część majątku Spółki, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4 funkcjonują już obecnie jako wyodrębniona część przedsiębiorstwa, a więc przed dokonaniem podziału. Po dokonaniu podziału zarówno część majątku przenoszona do nowo zawiązanej spółki jak i część majątku pozostająca w Spółce dzielonej będą wyodrębnione funkcjonalnie, finansowo oraz organizacyjnie i będą zdolne do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o posiadany majątek.

Jak wynika z opisu sprawy zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do spółki przejmującej (nowo zawiązanej) jak i zespół tych składników jaki pozostanie w spółce dzielonej jest wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie. Składniki te (przenoszone oraz pozostające w spółce) już na tę chwilę są wyodrębnione organizacyjnie i stanowią odrębne samodzielne działy w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, posiadające własnych kierowników oraz zhierarchizowaną strukturę. Dokumentem potwierdzającym wyodrębnienie organizacyjne będzie uchwała zarządu w sprawie utworzenia jednostek organizacyjnych zajmujących się handlem, serwisowaniem urządzeń, logistyką oraz magazynowaniem, tj.: Działu 1, Działu 2, Działu 3, Działu 4.

Należy wskazać, że zostały również spełnione przesłanki wyodrębnienia finansowego dla Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4. O wyodrębnieniu finansowym świadczy przede wszystkim sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, który pozwala na wyodrębnienie należności i zobowiązań związanych z działalnością poszczególnych działów w ramach Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4. Dla poszczególnych działów prowadzone są osobne konta księgowe. Ewidencja przychodów oraz kosztów, jakie generują poszczególne działy Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 pozwala na określenie ich rentowności w oderwaniu od struktur pozostałej działalności Spółki. Dział księgowy przygotowuje zestawienia księgowe, na podstawie których jest w stanie określić wynik finansowy poszczególnych działów, wskazać główne kategorie przychodów i kosztów, określić trendy, a także na ich podstawie podejmować decyzje gospodarcze na poziomie poszczególnych działów. Prowadzony system ewidencji księgowej pozwala określić i dokładnie przyporządkować konkretne środki do właściwych części przedsiębiorstwa.

Podsumowując, Spółka ma możliwość ustalenia przychodów, kosztów, należności i zobowiązań odrębnie do części działalności będącej przedmiotem wydzielenia oraz pozostającej w Spółce.

Natomiast o wyodrębnieniu funkcjonalnym świadczy fakt wyspecjalizowania każdego z działów w konkretnie określonej działalności. Aktywność każdego z działów skupia się na właściwych dla jego cech czynnościach. Działalność każdego z działów podporządkowana jest realizacji konkretnych celów, które są odrębne dla każdego z nich, tj. sprzedaż dla Działu 1, serwisowanie urządzeń dla Działu 2, organizacja i zabezpieczenie dostaw oraz odpraw celnych dla działu 3 oraz magazynowanie i wysyłka towarów i materiałów dla Działu 4.

Należy także wskazać, że Spółka nowo zawiązana będzie w pełni kontynuować działalność Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 prowadzoną do dnia podziału przez spółkę dzieloną, z wykorzystaniem składników majątkowych przeniesionych na spółkę nowo zawiązaną w wyniku podziału. Poza umową najmu spółka nowo zawiązana nie będzie musiała dokonywać żadnych działań faktycznych ani prawnych aby prowadzić działalność Działu 1, Działu 2, Działu 3 oraz Działu 4 w pełnym zakresie, w jakim ta działalność jest prowadzona do dnia podziału przez Wnioskodawcę.

Reasumując, na skutek podziału, część przedsiębiorstwa mająca być przeniesiona do spółki nowo zawiązanej (Działalność podstawowa, tj. Dział 1, Dział 2, Dział 3 oraz Dział 4), stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja ta nie będzie podlegać podatkowi VAT.

Państwa stanowisko należy więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zadanego pytania), w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Państwo, w treści składanego wniosku, kształtujecie jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny i zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym opisanym przez Państwa w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).