Podatek od towarów i usług, który dotyczy braku możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków, które będą ponoszone w związku z planowanymi inwestycjami polegającymi na budowie lub modernizacji dróg lokalnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków, które będą ponoszone w związku z planowanymi inwestycjami polegającymi na budowie lub modernizacji dróg lokalnych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Powiat (...) (dalej: Powiat, Wnioskodawca) jest jednostką samorządu terytorialnego, wykonuje swoje zadania zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W roku 2023 Powiat planuje przystąpienie do realizacji inwestycji polegającej na przebudowie dróg publicznych na terenie Powiatu. Na zrealizowanie planowanej inwestycji Powiat ubiega się o dofinansowanie z Unii Europejskiej na operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” w ramach poddziałania 7.2 „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” w ramach działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Warunkiem do otrzymania refundacji kosztów kwalifikowalnych brutto w ww. projekcie jest uzyskanie indywidualnej interpretacji w sprawie możliwości odzyskania VAT.

W ramach projektu zostanie zrealizowana inwestycja pn.: „(…)”.

Zakres przebudowy jest następujący:

─roboty przygotowawcze i rozbiórkowe, w tym: roboty pomiarowe, frezowanie nawierzchni bitumicznej;

─poszerzenie, w tym: wykonanie podbudowy, ułożenie siatki przeciwspękaniowej pod warstwę wiążącą;

─zatoki autobusowe: wykonanie podbudowy, wykonanie warstwy wiążącej i ścieralnej, wykonanie nawierzchni z kostki betowej;

─nawierzchnie: skropienie warstw konstrukcyjnych emulsją asfaltową, wykonanie warstwy wiążącej z betonu asfaltowego, wykonanie warstwy ścieralnej;

─roboty wykończeniowe: wykonanie obustronnych poboczy z kruszywa kamiennego o szerokości 0,75 m;

─oznakowanie pionowe i poziome.

Zaznaczyć należy, że przy powyższej przebudowie odcinka drogi znajdują się przystanki komunikacyjne. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U z 2022 r. poz. 1343), za korzystanie z przystanków Powiat pobiera od przewoźników i operatorów opłaty. Opłaty te pobierane są na podstawie noty księgowej wydanej przez Zarząd Dróg Powiatowych (...). Stanowią one dochód Powiatu i przeznaczone są na utrzymanie przystanków komunikacyjnych. Powyższe opłaty nie są opodatkowane podatkiem VAT.

Przebudowa drogi ma na celu poprawę bezpieczeństwa mieszkańców Powiatu oraz wszystkich osób korzystających z dróg publicznych znajdujących się na terenie Powiatu, a nie generowanie przychodów. Przystępując do realizacji przedmiotowego projektu Powiat nie zamierza wykorzystywać efektów tej inwestycji w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, tylko zamierza je wykorzystywać wyłącznie w ramach działalności publicznoprawnej (w związku z realizacją zadań własnych). W związku z powyższym, przystępując do planowanej inwestycji Powiat nie będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT.

Pytanie

Czy Powiat będzie miał możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków, które będą ponoszone w związku z planowanymi inwestycjami polegającymi na budowie lub modernizacji dróg lokalnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Powiat nie będzie miał możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków, które będą ponoszone w związku z planowanymi inwestycjami polegającymi na budowie lub modernizacji dróg lokalnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako, że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT.

Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem, w przypadku, gdy Powiat wykonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – powinna być traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Mając na względzie przepis:

·art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów, obsługujących, te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane;

·art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie powiatowym, w myśl którego powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych;

·art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zgodnie z którym, do zadań powiatu należy planowanie rozwoju transportu, organizowanie publicznego transportu zbiorowego oraz zarządzanie publicznym transportem zbiorowym;

·art. 7 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, w myśl którego Powiat jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego, właściwym ze względu na obszar działania i zasięg powiatowych przewozów pasażerskich, należy stwierdzić, że opłaty pobierane za korzystanie z przystanków komunikacyjnych nie stanowią odpłatnego świadczenia usług, w myśl ustawy o VAT, a zatem nie są opodatkowane podatkiem VAT.

Wobec powyższego, zgodnie, z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powiat nabywane towary i usługi będzie wykorzystywał do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, wydatki, które będą poniesione w ramach projektu, z uwagi na fakt, iż nie będą wykorzystywane do działalności opodatkowanej Powiatu, nie będą mogły stanowić podstawy do odliczenia podatku naliczonego przez Powiat.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane  w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z treścią ww. przepisu:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki,  tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze  w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w myśl przepisu art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 528 ze zm.):

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy:

Zasady finansowania przewozów o charakterze publicznym zostały uregulowane w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1343).

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3) lit. a) i b) ww. ustawy:

Na mocy art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Ponadto, stosownie do art. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych  (Dz. U. z 2022 r. poz. 1693 ze zm.):

W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych:

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych określa, że: