Brak opodatkowania i udokumentowania fakturą pobranej miesięcznej zryczałtowanej opłaty w związku z użytkowaniem dodatkowego sprzętu elektronicznego l... - Interpretacja - 0114-KDIP4-1.4012.647.2022.4.MK

shutterstock

Zmiana interpretacji indywidualnej z dnia 4 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.647.2022.4.MK

Temat interpretacji

Brak opodatkowania i udokumentowania fakturą pobranej miesięcznej zryczałtowanej opłaty w związku z użytkowaniem dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego w celi mieszkalnej.

Uwzględnienie skargi i zmiana interpretacji indywidualnej

Szanowni Państwo:

1)uwzględniam w całości Państwa skargę na interpretację indywidualną z 12 maja 2023 r. znak 0114-KDIP4-1.4012.647.2022.1.MK;

2)stwierdzam, że w sprawie wydania dla Państwa tej interpretacji nie doszło do działania bez podstawy prawnej ani do rażącego naruszenia prawa;

3)zmieniam z urzędu zaskarżoną interpretację – uznaję, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku z 14 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania i udokumentowania fakturą pobranej miesięcznej zryczałtowanej opłaty w związku z użytkowaniem dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego w celi mieszkalnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną w sektorze finansów publicznych, której koszty związane z funkcjonowaniem są pokrywane z budżetu państwa a ewentualne uzyskiwane dochody odprowadzane zostają na rachunek dochodów budżetu państwa.

Zgodnie z art. 2 Ustawy o Służbie Więziennej (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1064 ze zm.) jednostka realizuje na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks Karny Wykonawczy (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 53 ze zm.) zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności. Od 2021 roku jednostka penitencjarna jest czynnym podatnikiem VAT, co wynikało z faktu przekroczenia limitu zwolnienia podmiotowego z VAT związanego ze sprzedażą opodatkowaną netto w wysokości 200 000 złotych w skali roku podatkowego. Podatek VAT odprowadzany jest głównie z tytułu zawartych umów cywilnoprawnych z podmiotem gospodarczym wynajmującym należącą do jednostki halę produkcyjną. Od 1 stycznia 2023 roku w związku ze zmianą Kodeksu Karnego Wykonawczego na mocy ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks Karny Wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1855) w art. 1 pkt 52 ustawodawca nakłada na jednostkę obowiązek pobierania od osadzonych zryczałtowanej miesięcznej opłaty związanej z użytkowaniem w celi mieszkalnej dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego, która ma być przekazywana na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy utworzonego na podstawie art. 6a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności - Dz. U. z 2021 r. poz. 179. Jest to obowiązek ustawowy, z tytułu którego zakład karny nie wygeneruje żadnych zysków w rozumieniu transakcji kupna - sprzedaży.

W związku z tym, należy stwierdzić, że zakład karny nie dokonuje sprzedaży, nie świadczy usługi ani nie dokonuje dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ustawy o VAT (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), a jedynie wykonuje czynności z zakresu administracji publicznej pośrednicząc w przekazywaniu środków pieniężnych pomiędzy osadzonym a funduszem.

Zdaniem Wnioskodawcy jednostka nie wystawia faktury VAT każdemu osadzonemu zobligowanemu do uiszczenia ww. zryczałtowanej opłaty a przychody z tytułu wnoszonej opłaty nie stanowią kwoty należnej z tytułu sprzedaży dokonywanej przez zakład. Po stronie osadzonych opłata stanowi formę świadczenia przymusowego określonego przez przepisy Kodeksu Karnego Wykonawczego. W przedmiotowej sytuacji nie można więc mówić o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług przedmiotowych dochodów.

Ustawa o VAT w art. 15 określa podatnika, w szczególności w art. 15 ust. 6 wyłączając z grona podatników organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Fakt ustawowego obowiązku pobierania zryczałtowanej miesięcznej opłaty w związku z użytkowaniem przez skazanych dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego w opinii Wnioskodawcy spełnia łączne kryteria wyłączenia z katalogu podatników wynikające z dyspozycji art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

  • jego podmiotem są jedynie organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy,
  • odnosi się ono jedynie do czynności, w których podmioty podlegające wyłączeniu realizują zadania nałożone na nie przepisami prawa i do realizacji, których podmioty te zostały powołane,
  • czynności te nie są wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Pytanie

Czy jako czynny podatnik VAT, Wnioskodawca ma obowiązek od dnia 1 stycznia 2023 r. opodatkować podatkiem od towarów i usług VAT miesięczną zryczałtowaną opłatę w związku z użytkowaniem dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego w celi mieszkalnej obciążającą każdego skazanego, o której mowa w art. 110b kkw (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 53 ze zm.), a tym samym wystawienia faktury VAT każdemu skazanemu w związku z użytkowaniem tego sprzętu?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca nie ma obowiązku od dnia 1 stycznia 2023 r. opodatkować podatkiem od towarów i usług VAT miesięcznej zryczałtowanej opłaty w związku z użytkowaniem dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego w celi mieszkalnej obciążającej każdego skazanego, o której mowa w art. 110b kkw (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 53 ze zm.), a tym samym nie wystawia faktury VAT każdemu skazanemu w związku z użytkowaniem tego sprzętu.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 12 maja 2023 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0114-KDIP4-1.4012.647.2022.1.MK, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe.  

Interpretację doręczono Państwu 12 maja 2023 r.

Skarga na interpretację indywidualną

2 czerwca 2023 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Skarga wpłynęła do mnie 5 czerwca 2023 r.

Wnoszą Państwo o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej.

Zmiana interpretacji indywidualnej w wyniku uwzględnienia skargi

Ponownie przeanalizowałem Państwa sprawę. W rezultacie:

1)uwzględniam w całości Państwa skargę,

2)stwierdzam, że w sprawie wydania dla Państwa tej interpretacji nie doszło do działania bez podstawy prawnej ani do rażącego naruszenia prawa;

3)zmieniam z urzędu zaskarżoną interpretację indywidualną – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie zmiany interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Należy wyjaśnić, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Wskazać należy, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council TSUE stwierdził, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. w sprawie  C-154/80 Staatssecretaris van Financien przeciwko Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats GA ETS, które zapadło na tle przepisów Dyrektywy VAT z 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

W wyroku z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja v. Finlandia, w pkt 44 TSUE wskazał,

„(…) zgodnie z orzecznictwem świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (zob. w szczególności wyroki: ww. w sprawie Tolsma, pkt 14; z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie C 2/95 SDC, Rec. s. I 3017, pkt 45; ww. w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47)”.

W świetle powyższego badanie, czy występuje ekwiwalentność świadczeń, ma istotne znaczenie dla stwierdzenia istnienia działalności gospodarczej.

Orzecznictwo TSUE w zakresie odpłatności za wykonywane czynności – w kontekście stwierdzenia, czy dochodzi do prowadzenia działalności gospodarczej – dotyczyło również podmiotów publicznych.

I tak, w ww. wyroku w sprawie C-246/08 TSUE uznał, że w przypadku, gdy zapłata uiszczana przez beneficjentów usług świadczonych na ich rzecz przez podmioty publiczne (w rozpatrywanej w wyroku sytuacji dotyczyło to usług pomocy prawnej) zależy jedynie częściowo od rzeczywistej wartości świadczonych usług, a jej związek z tą wartością jest tym mniejszy, im skromniejsze są dochody i majątek beneficjenta, nie można uznać, że pomiędzy tymi usługami a świadczeniem ekwiwalentnym płaconym przez beneficjenta istnieje bezpośredni związek wymagany przepisami dyrektywy do tego, aby można było uznać owo świadczenie za wynagrodzenie za usługi. Tym samym usług tych nie można uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o podatku od wartości dodanej.

Badając zatem, czy dana czynność stanowi działalność gospodarczą, należy brać pod uwagę wskazane w orzecznictwie TSUE przesłanki i ich występowanie w konkretnej sprawie. Przykładowo zatem należy ocenić: czy warunki realizacji danego świadczenia odbiegają od warunków, na jakich realizowane byłoby ono przez inne podmioty gospodarcze, w jakim reżimie prawnym wykonywane są dane czynności, czy istnieje asymetria pomiędzy kosztami wykonywania danych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez ich beneficjentów, w jakim stopniu ponoszona odpłatność stanowi rzeczywistą wartość otrzymywanych świadczeń, czy odpłatność uzależniona jest od sytuacji majątkowej beneficjenta. Oceny takiej należy dokonać przy uwzględnieniu wszystkich występujących w danej sprawie okoliczności.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy i świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy  w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W tym miejscu należy zauważyć, że dokumentowanie czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 ustawy, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Natomiast ogólne regulacje dotyczące danych, jakie powinny zawierać faktury, zostały określone w art. 106e ust. 1 ustawy.

Z powyższych uregulowań wynika, że faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży, a ustawodawca określił, w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim, wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Zgodnie z art. 110a § 2 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. Kodeks Karny Wykonawczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 127):

Dyrektor zakładu karnego może zezwolić:

1) na posiadanie w celi sprzętu elektronicznego lub elektrycznego,

2) skazanemu na posiadanie w celi innych przedmiotów, w tym także podnoszących estetykę pomieszczenia lub będących wyrazem kulturalnych zainteresowań skazanego

- jeżeli posiadanie tych przedmiotów nie narusza zasad porządku i bezpieczeństwa obowiązujących w zakładzie karnym.

Do ustawy Kodeks Karny Wykonawczy wprowadzono zapis art. 110b, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2023 r., zgodnie z którym:

§ 1. W przypadku uzyskania zezwolenia dyrektora zakładu karnego, o którym mowa w art. 110a § 2 pkt 1, i wyposażenia celi mieszkalnej w dodatkowy sprzęt elektroniczny lub elektryczny każdy skazany przebywający w tej celi jest zobowiązany do uiszczania zryczałtowanej miesięcznej opłaty w związku z użytkowaniem tego sprzętu.

§ 2. Środki finansowe uzyskane z tytułu uiszczania przez skazanych opłat podlegają przekazaniu na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy utworzonego na podstawie art. 6a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz.U. z 2021 r. poz. 179).

§ 3. Opłata podlega potrąceniu ze środków pieniężnych pozostających w dyspozycji skazanego. Potrącenie następuje z góry każdego pierwszego roboczego dnia miesiąca. Potrącona opłata nie podlega zwrotowi.

§ 4. Jeżeli skazany nie posiada środków pieniężnych na uiszczenie opłaty w terminie, o którym mowa w § 3, jej potrącenie następuje niezwłocznie po wpłynięciu środków pieniężnych na konto skazanego, w wysokości stanowiącej iloczyn wysokości zryczałtowanej opłaty oraz liczby miesięcy, za które nie była ona potrącana.

§ 5. W szczególnie uzasadnionych wypadkach, zwłaszcza gdy skazany nie posiada środków finansowych i zatrudniony jest nieodpłatnie w zakładzie karnym, dyrektor może zwolnić go od uiszczania opłaty, o której mowa w § 1.

§ 6. W przypadku gdy skazany zwalniany z zakładu karnego zalega z uiszczeniem opłaty, staje się ona obowiązkiem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i podlega egzekucji na podstawie jej przepisów.

§ 7. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość zryczałtowanej miesięcznej opłaty, o której mowa w § 1, mając na względzie średnią wysokość kosztów ponoszonych przez zakład karny w związku z użytkowaniem przez skazanych dodatkowego sprzętu elektronicznego i elektrycznego.

Minister Sprawiedliwości w § 1 rozporządzenia z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie wysokości zryczałtowanej miesięcznej opłaty związanej z użytkowaniem w celi mieszkalnej dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2623), określił:

Wysokość zryczałtowanej miesięcznej opłaty związanej z użytkowaniem w celi mieszkalnej dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego wynosi 15 złotych miesięcznie.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy jako czynny podatnik VAT, mają Państwo obowiązek od dnia 1 stycznia 2023 r. opodatkować podatkiem od towarów i usług miesięczną zryczałtowaną opłatę w związku z użytkowaniem dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego w celi mieszkalnej obciążającą każdego skazanego, o której mowa w art. 110b Kodeksu Karnego Wykonawczego, a tym samym wystawienia faktury każdemu skazanemu w związku z użytkowaniem tego sprzętu.

Analizując powyższe uregulowania prawne należy zauważyć, że zryczałtowana miesięczna opłata, o której mowa w przepisach ustawy Kodeks Karny Wykonawczy, pobierana będzie w związku z użytkowaniem w celi mieszkalnej dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego, po uzyskaniu zezwolenia dyrektora zakładu karnego. Ww. opłata przekazywana będzie na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, będąca w dyspozycji Dyrektora Generalnego Służby Więziennej.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że pomiędzy Państwem a osadzonymi, zobowiązanymi do uiszczenia zryczałtowanej miesięcznej opłaty za użytkowanie w celi mieszkalnej dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego, która wynika z art. 110b § 1 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy - nie istnieje stosunek prawny w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, pozwalający na kwalifikację przedmiotowej opłaty, jako wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu regulacji VAT.

Obowiązek uiszczania zryczałtowanej miesięcznej opłaty za użytkowanie w celi mieszkalnej dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego – został wprowadzony bezpośrednio ustawą Kodeks Karny Wykonawczy. Jej wysokość została określona w stosownym rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Zatem ma charakter opłaty obowiązkowej, ustalonej w drodze przepisów prawa. W zamian za wniesienie opłaty skazany nie otrzymuje żadnego świadczenia od Wnioskodawcy, bowiem wszystkie podejmowane działania odbywają się w reżimie publiczno-prawnym. Wysokość opłaty ma charakter zryczałtowany, nie może być zatem uznana za rzeczywistą równowartość świadczenia związaną z użytkowaniem przez każdego skazanego w celi dodatkowego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego. Z wyżej powołanych przepisów wynika również, że w uzasadnionych przypadkach, zwłaszcza gdy skazany nie posiada środków finansowych, dyrektor zakładu może zwolnić go od uiszczania opłaty. Czynniki te wykluczają cywilny charakter opłaty, która nie może stanowić ekwiwalentu za dostawę usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Kwestia ekwiwalentności jest tak istotna, bowiem istnienie ekwiwalentności świadczeń stanowi przesłankę do uznania opłaty za wynagrodzenie opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Dlatego też, dokonując analizy sprawy należy zwrócić szczególną uwagę na kwestię ekwiwalentności pomiędzy opłatą pobieraną przymusowo (na podstawie odpowiednich przepisów prawa) od wszystkich osadzonych w celi, a sposobem używania i kręgiem użytkowników danego sprzętu elektronicznego lub elektrycznego.

W niniejszej sprawie trudno jest doszukiwać się cech ekwiwalentności świadczeń, gdyż z uwagi na potencjalną różnorodność sprzętów (elektronicznych lub elektrycznych), różny jest również krąg ich użytkowników. Ponadto, z racji tego, że opłata następuje z góry każdego pierwszego roboczego dnia miesiąca i nie podlega zwrotowi, osadzony - wskutek czasowego lub stałego pobytu poza daną celą - traci możliwość korzystania z danego sprzętu i nie odzyskuje wniesionej opłaty, zaś w odwrotnej sytuacji - osadzony przeniesiony do celi np. drugiego dnia miesiąca, przez cały pozostały miesiąc może korzystać z danego sprzętu użytkowanego w „nowej” celi bez konieczności uiszczenia opłaty. Wskazać również należy, iż łączna opłata, uiszczona przez wszystkich osadzonych za użytkowanie danego sprzętu w celi 2-3 osobowej jest inna, niż uiszczona za użytkowanie takiego samego sprzętu w celi np. 6-8 osobowej czy 1-osobowej. Dodatkowo, w określonych przypadkach dyrektor zakładu karnego może zwolnić osadzonego z uiszczania tej opłaty.

Z powyższych względów trudno uznać co do zasady istnienie ekwiwalentności pomiędzy opłatą a świadczeniem (w postaci umożliwienia użytkowania określonych urządzeń w celi).

Należy również wskazać, że art. 110b § 1 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy wyłącza sferę wolicjonalną, decyzyjną po stronie skazanego, pozbawiając go możliwości niewyrażenia zgody na obciążenie opłatą. W relacji: Dyrektor Zakładu Karnego - skazany nie występuje równorzędność, autonomia i swoboda kształtowania stosunku prawnego, charakterystyczna dla stosunków cywilnych. Determinuje to uznanie, że opłata - ryczałt za prąd - nie może mieć charakteru cywilnoprawnego, lecz publicznoprawny.

Należy wskazać, że wyrażenie zgody na użytkowanie sprzętu jest arbitralną decyzją dyrektora zakładu karnego. Zgoda taka – w przypadku nieprawidłowego zachowywania się części osadzonych lub z innego powodu - może być w każdej chwili cofnięta ze skutkiem również dla pozostałych osadzonych (jeżeli korzystali oni z danego sprzętu).

Trudno zatem w takim przypadku mówić o całkowitej równości stron jak i istnienia wzajemnego stosunku zobowiązaniowego, jakie występują w warunkach rynkowych.

Dyrektor Zakładu Karnego wyraża zgodę, o której mowa w art. 110a § 2 pkt 1  ustawy Kodeks Karny Wykonawczy mając na względzie interes skazanego i zachowanie porządku oraz bezpieczeństwa na terenie jednostki. Dopiero po udzieleniu zezwolenia, skazany następnie uiszcza opłatę w wysokości określonej w § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 grudnia 2022 r. Skazany nie uiszcza opłaty w zamian za wyrażenie zezwolenia, bo takie należy do sfery władztwa penitencjarnego wykonywanego wyłącznie przez Dyrektora Zakładu Karnego. Dyrektor Zakładu Karnego wydając zezwolenie jest niezależny od osób trzecich (zwłaszcza skazanego) i działa w granicach uznania administracyjnego, kierując się potrzebą zapewnienia zasad porządku i bezpieczeństwa obowiązujących w zakładzie karnym. Zezwolenie nie jest uzależnione od wniesienia przez skazanego opłaty. Dyrektor nie jest związany wnioskiem skazanego złożonym na podstawie art. 110a § 2 pkt 1 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy co nie oznacza, że jego rozpoznanie wykracza poza ustawowe obowiązki Zakładu Karnego wobec skazanych.

Ponadto, zgodnie z art. 110b § 2 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy, środki finansowe uzyskane z tytułu uiszczania przez skazanych opłat podlegają przekazaniu na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy utworzonego na podstawie art. 6a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności. Zakład Karny nie jest beneficjentem tej opłaty, którą odprowadza na rachunek wskazanego funduszu celowego. W związku z wykonywaniem obowiązku określonego w art. 110a § 2 pkt 1 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy i art. 110b § 1 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy, Zakład Karny nie osiąga żadnych zysków.

Powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, że realizując obowiązki ustawowe określone w art. 110a § 2 pkt 1 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy oraz art. 110b § 2 ustawy Kodeks Karny Wykonawczy nie świadczą Państwo usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Nie może to zatem aktualizować po Państwa stronie obowiązku wystawienia faktury na podstawie art. 106b ust. 3 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14e § 1a pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Zgodnie z art. 14e § 1a pkt 1 Ordynacji podatkowej:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może z urzędu zmienić interpretację indywidualną w wyniku uwzględnienia skargi do sądu administracyjnego na podstawie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z 2020 r. poz. 2299 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 54 i 159).

W myśl art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.):

Organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. W przypadku skargi na decyzję, uwzględniając skargę w całości, organ uchyla zaskarżoną decyzję i wydaje nową decyzję. Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio.