Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu w zakresie wykonania badawczego odwiertu geotermalnego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu w zakresie wykonania badawczego odwiertu geotermalnego.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismami: z 28 lipca 2022 r. (wpływ 29 lipca 2022 r.), z 28 lipca 2022 r. (wpływ 29 lipca 2022 r.), z 28 lipca 2022 r. (wpływ 1 sierpnia 2022 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (...) jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT. Miasto posiada status miasta na prawach powiatu oraz osobowość prawną i zdolność do czynności cywilnoprawnych. Działalność Miasta to działalność zarówno podlegająca opodatkowaniu VAT, zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), jak również działalność niepodlegająca ustawie VAT, realizowana na podstawie ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.), jako zadania własne, polegająca na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, czyli mieszkańców gminy miejskiej, prowadzona przez jednostki organizacyjne, zakłady budżetowe, spółki. W szczególności zadania własne obejmują zagadnienia związane z zaopatrzeniem w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym). Dlatego też, jednym z celów gospodarczych Gminy jest eksploatacja zasobów wód termalnych, które mogą się znajdować na terenie gminy oraz dostarczenie energii cieplnej dla swoich mieszkańców. Wody termalne, o których mowa powyżej, przy odpowiednim wykorzystaniu mogą zaspokajać potrzeby społeczności lokalnej, w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną. Możliwość korzystania z energii cieplnej geotermalnej, w szerszej perspektywie może przyczynić się do zapobieżenia degradacji środowiska naturalnego poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (zwany dalej: „NFOŚiGW”) opracował program, dotyczący możliwości dofinansowania ze środków NFOŚiGW badań środowiskowych związanych z rozpoznaniem możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych w Polsce, zgodnie z którym przedsięwzięcia realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego mogą być finansowane w ramach opisanego programu w wysokości do 100% kosztów kwalifikowanych. Gmina Miasto w związku z powyższym będzie realizowała projekt wykonania odwiertu geotermalnego w ramach programu NFOŚiGW pn „(…)”. Na wykonanie ww. odwiertu poszukiwawczo-badawczego Gmina wystąpi z wnioskiem do NFOŚiGW o przyznanie dotacji na sfinansowanie ww. przedsięwzięcia. Celem przedsięwzięcia jest wykonanie prac i robót geologicznych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych, w postaci otworu poszukiwawczo-badawczego w (...). Działka, na której planowane jest przedsięwzięcie stanowi własność Gminy. Po wykonaniu robót geologicznych zostanie sporządzona dokumentacja hydrologiczna w celu ustalenia zasobów eksploatacyjnych wód termalnych. W przypadku potwierdzenia możliwości wykorzystania złoża do celów ciepłowniczych, będzie ono służyło do zasilania miejskiego systemu ciepłowniczego. Wówczas powstała infrastruktura wraz z dokumentacją zostanie przekazana aportem do spółki miejskiej – A., w zamian za udziały w spółce. Spółka ta będąc odrębnym i czynnym podatnikiem VAT realizuje m.in. zadanie własne Gminy jakim jest dostarczenie ciepła do odbiorców na podstawie zawieranych z nimi umów cywilnoprawnych, których obciąża za usługi fakturami VAT. Podmiot będzie odpowiedzialny za powstanie ciepłowni geotermalnej, którą będzie wykorzystywał do zaopatrzenia mieszkańców miasta w energię cieplną, ale planowane transakcje odbywać się będą wyłącznie w przypadku uzyskania pozytywnych wyników badań związanych z wykorzystaniem złóż wód termalnych. Spółka docelowo będzie uzyskiwała dochody z tytułu sprzedaży uzyskanego ciepła do użytkowników końcowych ponosząc koszty związane z jej obsługą i eksploatacją.

Na tym etapie inwestycji nie istnieje możliwość określenia faktycznej ilości możliwego do uzyskania ciepła oraz wskazania, czy jego ilość pozwoli na zasilanie miejskiej sieci ciepłowniczej. Specyfika uwarunkowań wykorzystania energii geotermalnej jako źródła ciepła sprawia, że ze względu na nieprzewidywalność i zmienność warunków geologicznych istnieje ryzyko, że po odwierceniu otworu i wykonaniu badań hydrogeologicznych okaże się, że parametry wody termalnej są zbyt niskie, aby móc efektywnie wykorzystać ją w ciepłownictwie. W przypadku gdy parametry będą niezadowalające powstała infrastruktura nie będzie przekazana aportem do wytwórcy ciepła.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Specyfika uwarunkowań wykorzystania energii geotermalnej jako źródła ciepła sprawia, że wskazana możliwa do uzyskania moc cieplna i możliwe do wykorzystania ciepło geotermalne z otworu opierają się na teoretycznych założeniach dotyczących parametrów wody termalnej.

Na tym etapie inwestycji nie istnieje możliwość określenia faktycznej ilości możliwego do uzyskania ciepła oraz wskazania, czy jego ilość pozwoli na zasilanie miejskiej sieci ciepłowniczej. Istnieje ryzyko, że po odwierceniu otworu i wykonaniu badań hydrogeologicznych okaże się, że parametry wody termalnej są zbyt niskie, aby móc efektywnie wykorzystać ją w ciepłownictwie. Dokładne parametry wody termalnej wydobywanej otworem oraz ich możliwości wykorzystania w ciepłownictwie zostaną określone ostatecznie dopiero po wykonaniu otworu. Ze względu na nieprzewidywalność i zmienność warunków geologicznych, realizowana inwestycja, o której mowa we wniosku służy do realizowania zadań publicznoprawnych Gminy, wynikających z Ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. art. 7 ust. 1 pkt 3 w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Gmina Miasto jako organ realizujący przedmiotową inwestycję wykonuje zadania własne w zakresie zapewnienia zapotrzebowania w ciepło.

Gmina Miasto będzie wykorzystywała nabyte w ramach przedmiotowego projektu towary i usługi do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na tym etapie zakłada się, że realizowany odwiert będzie miał charakter poszukiwawczo‑rozpoznawczy wód termalnych i nie będzie pełnił żadnej funkcji gospodarczej.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT w całości lub jakiejkolwiek części z tytułu nabycia towarów i usług w związku z planowaną inwestycją wykonania badawczego odwiertu geotermalnego finansowanego lub współfinansowanego w formie dotacji przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który w zależności od wyników badań hydrogeologicznych będzie mógł być wykorzystany jako otwór eksploatacyjny wód termalnych, wykorzystywanych w ciepłownictwie?

Państwa stanowisko w sprawie, ostatecznie sformułowane w piśmie z 28 lipca 2022 r.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że realizacja całej inwestycji, czyli budowa infrastruktury związanej z wykonywanym odwiertem oraz wykonanie dokumentacji hydrologicznej, jak i wszelkiej innej dokumentacji niezbędnej do eksploatacji odwiertu, stanowi zadanie własne Gminy niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Dokonując ww. czynności Wnioskodawca nie będzie występował w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Tak więc, ze względu na niespełnienie przesłanek warunkujących prawo do odliczenia podatku naliczonego, jakimi jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nie będzie miał możliwości odliczenia w całości ani w części podatku naliczonego z faktur zakupowych dokumentujących nabyte towary i usługi w ramach realizacji inwestycji polegającej na budowie odwiertu poszukiwawczo‑badawczego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz, gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych przepisów na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Wskazali Państwo, że są zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Będą Państwo realizowali Projekt wykonania odwiertu geotermalnego w ramach programu NFOŚiGW pn „(…)”. Celem przedsięwzięcia jest wykonanie prac i robót geologicznych związanych z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych, w postaci otworu poszukiwawczo-badawczego.

Na obecnym etapie inwestycji nie istnieje możliwość określenia faktycznej ilości możliwego do uzyskania ciepła oraz wskazania, czy jego ilość pozwoli na zasilanie miejskiej sieci ciepłowniczej. Specyfika uwarunkowań wykorzystania energii geotermalnej jako źródła ciepła sprawia, że ze względu na nieprzewidywalność i zmienność warunków geologicznych istnieje ryzyko, że po odwierceniu otworu i wykonaniu badań hydrogeologicznych okaże się, że parametry wody termalnej są zbyt niskie, aby móc efektywnie wykorzystać ją w ciepłownictwie. W przypadku gdy parametry będą niezadowalające powstała infrastruktura nie będzie przekazana aportem do wytwórcy ciepła.

Nabyte w ramach przedmiotowego Projektu towary i usługi będą Państwo wykorzystywali do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na tym etapie zakłada się, że realizowany odwiert będzie miał charakter poszukiwawczo‑rozpoznawczy wód termalnych i nie będzie pełnił żadnej funkcji gospodarczej.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT w całości lub jakiejkolwiek części z tytułu nabycia towarów i usług w związku z planowaną inwestycją wykonania badawczego odwiertu geotermanlego.

Jak wcześniej wskazano odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku VAT do wykonywania czynności opodatkowanych.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego nie będą spełnione, ponieważ towary i usługi nabyte w celu realizacji Projektu będą wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu.

W konsekwencji, ze względu na brak spełnienia przesłanek warunkujących prawo do odliczenia podatku naliczonego (wskazanych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zarówno w trakcie realizacji Projektu jak i po jego zakończeniu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).