Brak prawa do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „…”.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „…”. Uzupełnili go Państwo pismem z 21 marca 2023 r. (wpływ 21 marca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (dalej: „Gmina”, „JST”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną i zobowiązana jest do realizowania zadań nałożonych przez ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm. dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), czyli tzw. zadań własnych Gminy, w zakresie których JST zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie jest uznawana za podatnika podatku VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 15 i 17 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej.

JST złożyła wniosek o dofinansowanie zadania inwestycyjnego pn. „…” na operacje typu „Inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne”, w ramach działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Projekt finansowany był w następującym montażu finansowym: do 63,63% kosztów kwalifikowanych PROW 2014-2020; 36,37% kosztów kwalifikowanych wkład własny gminy.

Przedmiotem inwestycji była budowa parterowego budynku świetlicy wiejskiej w tradycyjnej technologii murowanej o powierzchni zabudowy 147,50 m²  i powierzchni użytkowej 117,81 m². Inwestycja obejmowała również wyposażenie świetlicy oraz zagospodarowanie terenu w formie utwardzenia kostką brukową.

Realizując ten projekt JST będzie wykonywała zadania własne nałożone na nią ww. przepisami o samorządzie gminnym. Realizację inwestycji nadzorował Urząd Gminy. Bezpośrednim beneficjentem projektu jest Gmina. Realizacja zadania miała na celu poprawę warunków życia mieszkańców, zabezpieczenie potrzeb społeczności lokalnej, a przede wszystkim integracji mieszkańców poprzez zapewnienie miejsca wspólnych spotkań. Po zakończeniu inwestycji nowa świetlica przekazana została Centrum Kultury i Sportu w (…) (dalej CKiS – gminnej instytucji kultury) na podstawie umowy w administrowanie. Świetlica jest obiektem całorocznym i ogólnodostępnym. Pełni funkcje społeczne – baza integracji środowiska lokalnego; edukacyjne – organizowanie zajęć opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży, zajęć artystycznych i naukę języka angielskiego oraz kulturalne – organizacja spotkań i wydarzeń kulturalnych.

CKiS na podstawie umowy umożliwi nieodpłatny dostęp mieszkańcom w celu organizacji zebrań i uroczystości organizowanych przez Wójta, CKiS, Sołtysa oraz sołectwo. CKiS będzie organizatorem nauki języka angielskiego na poziomie podstawowym i średniozaawansowanym. Za zajęcia planowane jest pobieranie opłaty od słuchaczy (czynności objęte zwolnieniem art. 43 ust. 1 pkt 28 i pkt 33 ustawy o VAT).

Gmina podkreśla, iż powstały majątek w wyniku realizacji inwestycji nie jest wykorzystywany do czynności opodatkowanych. W związku z tym na etapie składania wniosku o dofinansowanie JST wskazała, że wybudowana świetlica nie będzie służyła czynnościom opodatkowanym. Tym samym Gmina wnioskowała o dofinansowanie z PROW 2014-2020 do wartości brutto wydatków, a zatem podatek VAT jest kosztem kwalifikowalnym w projekcie zgodnie z przepisami prawnymi określającymi zasady przyznawania tych środków. Gmina zobowiązana jest dołączyć do wniosku o płatność uzyskaną interpretację indywidualną dotyczącą możliwości odliczenia lub zwrotu podatku VAT.

Pytanie

Czy Gmina będzie mieć prawo do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „…”?

Państwa stanowisko w sprawie (uzupełnione w piśmie z 21 marca 2023 r.)

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji, tj. budowę świetlicy wiejskiej. Umowa pomiędzy Gminą a gminną instytucją kultury – CKiS na administrowanie obiektu nie jest związana z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z treści tego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a także gdy towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, iż co do zasady organy władzy publicznej, w związku z realizacją nałożonych na nie zadań nie występują jako podatnik VAT.

Organy te mogą zostać uznane za podatników VAT jedynie w przypadku, gdy wykonują czynności niemieszczące się w zakresie zadań własnych organu lub wykonują czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czynią to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W związku z powyższym Gmina, realizująca nałożone na nią zadania własne, co do zasady nie występuje jako podatnik VAT, a w konsekwencji czynności dokonywane przez Gminę w ramach wykonywania zadań własnych nie stanowią czynności podlegających VAT. Wyjątkowo opodatkowaniu VAT mogą podlegać czynności niestanowiące wykonywania zadań własnych Gminy lub czynności mieszczące się w ramach jej zadań własnych, ale dokonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, a zadania własne gminy obejmują sprawy m.in. utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej.

W związku z powyższym, uwzględniając treść art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, Gmina z tytułu realizacji zadań własnych, we wskazanym powyżej zakresie, nie powinna występować jako podatnik VAT.

Zauważyć należy, iż wybudowana przez Gminę świetlica wiejska stanowi zadanie własne Gminy. Wybudowana świetlica w ramach inwestycji stanowi własność Gminy i będzie wykorzystywana do realizacji zadań własnych Gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb jej mieszkańców, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto, Gmina nie będzie wykorzystywała wybudowanej infrastruktury do czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W rezultacie przedmiotowa inwestycja będzie służyć Gminie wyłącznie do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT i tym samym nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację inwestycji z tego względu, iż Gmina realizując inwestycję i nabywając niezbędne towary i usługi nie występuje w charakterze podatnika VAT, a wydatki poniesione na realizację inwestycji nie będą związane z czynnościami Gminy podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie nie przysługuje prawo do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „…”. Umowa pomiędzy Gminą a gminną instytucją kultury – CKiS na administrowanie obiektu nie jest związana z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług – umowa jest nieodpłatna.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Zgodnie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy o VAT regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Powyższe wynika z generalnej zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Z cytowanego wyżej art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosowanie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że realizowali Państwo inwestycję pn. „…”.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją ww. inwestycji.

Jak wskazano już wyżej, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie, jak wynika z jej opisu, związek taki nie wystąpi. Jak bowiem Państwo wskazali, majątek powstały w wyniku realizacji inwestycji nie jest wykorzystywany do czynności opodatkowanych. Po zakończeniu inwestycji nowa świetlica przekazana została Centrum Kultury i Sportu – gminnej instytucji kultury na podstawie umowy w administrowanie. Umowa pomiędzy Gminą a gminną instytucją kultury – CKiS na administrowanie obiektu nie jest związana z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług – umowa jest nieodpłatna.

W konsekwencji ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku VAT w trybie art. 86 ust. 1 ustawy, w tym także prawa do zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ustawy o VAT.

W związku z poniesionymi wydatkami, nie mają Państwo również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 80). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Gmina nie spełnia tego warunku, nie ma zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując, nie przysługuje Państwu prawo do odzyskania w całości ani w części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku) wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn. „…”.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy dodatkowo zauważyć, że pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Wnioskodawcy przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

    Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

    Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).