Nieuznanie wnioskodawcy za czynnego podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 7 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie uznania Pana za czynnego podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 maja 2023 r. (wpływ 12 maja 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca 26 czerwca 2017 r. zakupił za kwotę (...) tyś. zł lokal spółdzielczy pod adresem (...). Lokal z dniem 31 grudnia 2017 został wprowadzony do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej polegającej na wynajmie mieszkań - po wyliczeniu wartości początkowej był amortyzowany stawką 2,5%.

22 listopada 2021 r. Aktem Notarialnym Rep. (...) forma własności została przekształcona ze spółdzielczego prawa do lokalu na odrębną własność.

Od 1 grudnia 2021 r. do 31 grudnia 2022 r. lokal był amortyzowany stawką 10%.

Z dniem 28 lutego 2023 r. ww. lokal został wyłączony ze środków trwałych.

Z uwagi na trudną sytuację materialną Wnioskodawca zmuszony był sprzedać ww. mieszkanie. Do transakcji sprzedaży ww. mieszkania doszło 2 marca 2023 r. gdzie jako osoba prywata (poza prowadzoną działalnością gospodarczą) Wnioskodawca sprzedał lokal za kwotę (...) tyś. zł - Akt Notarialny Rep.(...).

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 2 lipca 2012 r .w zakresie organizacji imprez i wynajmu nieruchomości.

Wnioskodawca nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawca nabył lokal na podstawie aktu notarialnego Rep. (…). Nabycie w 2017 r. lokalu mieszkalnego nie było udokumentowane fakturą. Był to lokal z rynku wtórnego, użytkowany powyżej 5 lat.

Lokal był wynajmowany jako lokal mieszkalny w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca, w okresie 2 lat przed sprzedażą lokalu nie poniósł wydatków na jego ulepszenie w kwocie przekraczającej 30%o wartości początkowej.

Pytanie

Czy w konsekwencji sprzedaży mieszkania Wnioskodawca stanie się czynnym płatnikiem podatku VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Ww. transakcja nie powinna mieć wpływu na stanie się przez Wnioskodawcę czynnym podatnikiem VAT, gdyż powyższe mieszkanie nie było towarem handlowym tylko środkiem trwałym w działalności i nie było zakupione z myślą o szybkiej odsprzedaży z zyskiem tzw „flipʺ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.):

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy należy przyjąć, że zbycie nieruchomości lokalu mieszkalnego, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegająca opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Umowa najmu jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług umowa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Z analizy art. 5 ust. 1 ustawy w związku z art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że od 2 lipca 2012 r. prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie organizacji imprez i wynajmu nieruchomości. 26 czerwca 2017 r. nabył Pan własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. 22 listopada 2021 r. forma własności lokalu została przekształcona ze spółdzielczego prawa do lokalu na odrębną własność. Lokal z dniem 31 grudnia 2017 został wprowadzony do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej polegającej na wynajmie mieszkań. Z dniem 28 lutego 2023 ww. lokal został wyłączony ze środków trwałych. Z uwagi na trudną sytuację materialną zmuszony był Pan sprzedać ww. mieszkanie. Do transakcji sprzedaży mieszkania doszło 2 marca 2023 r. Lokal był wynajmowany jako lokal mieszkalny w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Pana wątpliwości w przedmiotowej sprawie dotyczą ustalenia, czy z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego wystąpi Pan jako czynny podatnik podatku VAT.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego, treść przywołanych przepisów prawa oraz tez wynikających z powołanego orzecznictwa prowadzi do wniosku, że sprzedaż wskazanego we wniosku lokalu nastąpiła w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, z tytułu której wystąpił Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Przedmiotowe mieszkanie nie było wykorzystywane przez Pana w celach osobistych, na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, lecz w celach zarobkowych. Zawarcie przez Pana umowy najmu nie stanowi zarządu majątkiem prywatnym, lecz wypełnia definicję działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Ponadto, jak wynika z treści wniosku nabyty 26 czerwca 2017 roku lokal ujęty był od 31 grudnia 2017 roku w ewidencji środków trwałych, a Pan prowadzi działalności w zakresie wynajmu. Okoliczności sprawy potwierdzają więc, że mieszkanie było wykorzystywane w ramach prowadzonej przez Pana działalności w zakresie wynajmu.

Zgodnie z art. 113 ust. 1-2, ust. 5, ust. 9 ustawy o VAT:

Jednocześnie wskazać należy, że art. 113 ust. 13 ustawy w zawiera katalog czynności, których zaistnienie wyklucza możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 96 ust. 3 ustawy:

Z treści wniosku wynika, że z tytułu prowadzonej działalność w zakresie organizacji imprez i wynajmu nieruchomości nie był Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, co wskazuje, że korzystał Pan ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy.

Z treści wniosku wynika, że wartość sprzedaży w 2023 r. lokalu mieszkalnego wyniosła 210.000 zł.

Z analizy art. 113 ust. 5 ustawy w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy wynika, że co do zasady, w sytuacji, gdy wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy kwotę 200.000 zł, to podatnik nie może już, począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę, korzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy, że przepis art. 113 ust. 9 ustawy nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie, ponieważ prowadzi Pan działalność gospodarczą od 2012 r., a więc nie jest Pan podatnikiem rozpoczynającym działalność w trakcie roku podatkowego.

Zwrócić jednak trzeba uwagę na zapis art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, z którego wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w art. ust. 1 tego przepisu nie wlicza się między innymi odpłatnej dostawy towarów zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, z wyjątkami wskazanymi w tym przepisie, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z uwagi na powyższe, dla potwierdzenia, czy sprzedaż przez Pana wskazanego we wniosku lokalu mieszkalnego powoduje, że z tytułu tej transakcji występuje Pan w charakterze czynnego podatnika podatku VAT, niezbędne jest określenie czy dostawa tego mieszkania korzystała ze zwolnienia od podatku.

Należy zauważyć, że czynność, która na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT może korzystać ze zwolnienia od tego podatku, albo może być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT. Zaznaczyć jednak należy, że zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

W myśl art. 2 pkt 14 ustawy:

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Zgodnie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Należy zaznaczyć, że jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 lub pkt 10a ustawy należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

W konsekwencji, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

‒   towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej,

‒   przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Biorąc pod uwagę treść złożonego wniosku w kontekście wyżej powołanych przepisów stwierdzić należy, że sprzedaż wskazanego we wniosku lokalu mieszkalnego korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ponieważ nie była dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia ani w okresie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia.

Jak wynika z opisu sprawy najpóźniej pierwsze zasiedlenie mieszkania miało miejsce 26 czerwca 2017 r., tj. w dacie kiedy Pan to mieszkanie nabył. Jednocześnie wskazał Pan, że w okresie 2 lat przed sprzedażą lokalu, która miała miejsce w 2023 r. nie ponosił Pan wydatków na jego ulepszenie w kwocie przekraczającej 30% jego wartości początkowej.

Z uwagi na to, że sprzedaż wskazanego we wniosku lokalu mieszkalnego korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wartości tej sprzedaży, na art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy, nie wlicza się wartości sprzedaży, której osiągnięcie zobowiązuje do zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny.

Tym samym sprzedaż przez Pana lokalu mieszkalnego, która objęta jest zwolnieniem od podatku nie powoduje obowiązku zarejestrowania się dla potrzeb podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, pod warunkiem że nie dokonuje Pan żadnych czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

W konsekwencji Pana stanowisko uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒  Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz.2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).