Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.181.2023.2.MN

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 26 czerwca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.181.2023.2.MN

Temat interpretacji

Skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

13 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 8 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 maja 2023 r. (wpływ 15 maja 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.  Zainteresowany będący stroną postępowania:

Pani B.;

2.  Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan W.

Opis stanu zdarzenia przyszłego

W dniu (...) 2022 r. Pani B. wraz mężem zakupiła nieruchomość niezabudowaną, w całości budowlaną, o powierzchni 0,5002 ha, aktem not. Rep. A Nr xxx. Działkę tą zakupili Państwo z majątku prywatnego, wspólnego, do wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Kupili Państwo tą nieruchomość z zamiarem budowy nowego domu, ponieważ bardzo spodobała się Państwu lokalizacją.

Niestety z początkiem roku Państwa sytuacja rodzinna bardzo się skomplikowała. U najmłodszego syna zdiagnozowano zaburzenia ze spectrum autyzmu, a u najstarszej córki zdiagnozowano guza tarczycy. To spowodowało, za zaprzestali zamiarów o budowie nowego domu. 

Przypadek sprawił, że skontaktowali się z Państwem właściciele sąsiednich działek z którymi graniczycie. Jest to dwóch właścicieli, którzy mają po dwie działki bezpośrednio graniczące z Państwa nieruchomością na całej długości. Prawda jest taka, że Państwa działka jest długa i wąska (ok. 19 m szerokości). Ich działki również (ok. 19 m szerokości).

Właściciele sąsiednich działek chcieliby, żeby Państwo sprzedali im, stosowanie do ich działek (tj. ok. 2500 m2 każdemu) cześć Państwa działki celem polepszenia warunków użytkowania ich nieruchomości. Zyskaliby wtedy nowe szerokie działki (ok. 38 m szerokości).

Tylko, żeby móc im sprzedać zgodnie z ich potrzebami, byliby Państwo zmuszeni do dokonania podziału geodezyjnego, celem polepszenia warunków użytkowania ich działek oraz wydzielenia koniecznej służebności drogowej do nowopowstałych działek.

W obecnej sytuacji rodzinnej byliby Państwo skłonni dokonać podziału i sprzedaży swojej nieruchomości celem uzyskania środków na kosztowne terapie syna itd.

Na obecna chwilę działka nie jest w żaden sposób użytkowana i wykorzystywana.

Pani (...) od ponad roku tj. (...) 2022 r. ma zawieszoną działalność gospodarczą polegającą na doradztwie prawnym i została wyrejestrowana z dniem (...) 2022 r. z rejestru podatników podatku od towarów i usług.

Pani B. nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży nieruchomości.

Pan W. nigdy nie prowadził i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Nigdy nie był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na dzień sporządzenia wniosku o wydanie interpretacji nie podpisali Państwo żadnej umowy przedwstępnej ani nie poczyniliście Państwo żadnych czynności związanych z podziałem waszej nieruchomości.

Nowopowstałe działki nie będą zabudowane.

Wszystkie działki po podziale nie będą udostępniane osobom trzecim i nie będą wykorzystywane do czasu sprzedaży żadnym czynnościom związanym z podatkiem VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu

Odpowiedzi na zadane pytania dla B. W.:

Na pytanie Organu: „Proszę podać nr działki, która będzie przedmiotem planowanej sprzedaży?”

wskazali Państwo:

„Działka nr 1, która ulegnie podziałowi”.

Nieruchomość nie była i nie jest wykorzystywana w żaden sposób do momentu sprzedaży.

Grunt nie był i nie będzie nawet po podziale wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedmiotowy grunt nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego ponieważ Pani B. go nie prowadzi.

Pani B. nie jest rolnikiem ryczałtowym w myśl art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku VAT.

Pani B. nigdy nie była rolnikiem ryczałtowym. Nie korzystała i nie rezygnowała z żadnych zwolnień.

Pani B. nie dokonywała sprzedaży żadnych płodów rolnych.

Pani B. nie dokonywała żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości nieruchomości. Kupili Państwo działkę budowlana w pełni uzbrojoną pod zabudowy jednorodzinną.

Pani B. nie występowała z wnioskiem o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowej nieruchomości.

Pani B. nie podejmowała żadnych działań zmierzających do zmiany przeznaczenia terenu.

Pani B. nie posiada żadnych innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości na sprzedaż.

W dniu (...).2012 roku Pani B. otrzymała w darowiźnie działkę od babci którą sprzedała (...).2015 r. i pieniądze w całości przeznaczyła na budowę domu który zaczęliście Państwo budować. Nigdy na tej nieruchomości nie prowadziła gospodarstwa rolnego, nie sprzedawała żadnych plonów ani nie wynajmowała.

Potem, już po ślubie (...).2012 r. kupiła Pani B. z mężem mieszkanie na kredyt w którym mieszkali z rodziną. Dokonali Państwo jego sprzedaży (...).2017 r. kiedy przeprowadziliście się do nowego domu. Ponieważ mieszkanie było zadłużone hipoteką zostało niewiele pieniędzy i w całości przeznaczyli je Państwo na wykończenie domu. Mieszkanie nigdy nie było wynajmowane, służyło Państwu tylko na cele mieszkalne.

Dom został wybudowany na działce o pow. 0.3889 ha którą kupili Państwo (...).2014r. Dokonali Państwo podziału tej działki, wydzielając działkę o pow. 0,2296 ha na której zbudowaliśmy dom a pozostałą cześć sprzedali Państwo (...).2015r. przeznaczając pieniądze na budowę domu. Nigdy na żadnej z tych nieruchomości nie prowadzili Państwo działalności, nawet rolniczej. Pani B. nie wynajmowała niczego i nie korzystała z żadnych plonów nieruchomości gruntowych. Docelowo marzyli Państwo o własnym domu i wszystkie środki które po drodze zdobyli zostały przeznaczone na jego budowę. Okoliczności sprzedaży tych nieruchomości do 5 lat zostały sprawdzone przez Urząd Skarbowy.

Z tytułu tych sprzedaży Pani B. nie odprowadzała podatku VAT, nie składała deklaracji VAT-7 ani zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Odpowiedzi na zadane pytania dla Wojciecha W.:

Na pytanie Organu: „Proszę podać nr działki, która będzie przedmiotem planowanej sprzedaży?”

wskazali Państwo:

„Działka nr 1, która ulegnie podziałowi”.

Nieruchomość nie była i nie jest wykorzystywana w żaden sposób do momentu sprzedaży.

Grunt nie był i nie będzie nawet po podziale wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedmiotowy grunt nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego ponieważ go Pan W. nie prowadzi.

Pan W. nie jest rolnikiem ryczałtowym w myśl art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku VAT.

Pan W. nigdy nie był rolnikiem ryczałtowym. Nie korzystał i nie rezygnował z żadnych zwolnień.

Pan W. nie dokonywał sprzedaży żadnych płodów rolnych.

Pan W. nie dokonywał żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości nieruchomości.

Pan W. nie występował z wnioskiem o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowej nieruchomości.

Pan W. nie podejmował żadnych działań zmierzających do zmiany przeznaczenia terenu.

Pan W. nie posiada żadnych innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości na sprzedaż.

Po ślubie (...).2012r. Pan W. kupił z żoną mieszkanie na kredyt w którym mieszkali z rodziną. Dokonali Państwo jego sprzedaży (...).2017 r. kiedy przeprowadziliście się do nowego domu. Ponieważ mieszkanie było zadłużone hipoteką zostało niewiele pieniędzy i w całości przeznaczyli je Państwo na wykończenie domu. Mieszkanie nigdy nie było wynajmowane, służyło Państwu tylko na cele mieszkalne.

Dom został wybudowany na działce o pow. 0.3889 ha którą kupili Państwo (...).2014r. Dokonali Państwo podziału tej działki, wydzielając działkę o pow. 0,2296 ha na której zbudowaliśmy dom a pozostałą cześć sprzedali Państwo (...).2015r. przeznaczając pieniądze na budowę domu. Nigdy na żadnej z tych nieruchomości nie prowadzili Państwo działalności, nawet rolniczej. Pan W. wynajmował niczego i nie korzystał z żadnych płodów rolnych nieruchomości gruntowej. Docelowo marzyli Państwo o własnym domu i wszystkie środki które po drodze zdobyli zostały przeznaczone na jego budowę. Okoliczności sprzedaży tych nieruchomości do 5 lat zostały sprawdzone przez Urząd Skarbowy.

Z tytułu tych sprzedaży Pan W. nie odprowadzał podatku VAT, nie składał deklaracji VAT-7 ani zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Pytanie

Czy planowana przyszła sprzedaż majątku wspólnego prywatnego właścicielem sąsiednich przylegających działek, w skład których wejdą nowopowstałe działki celem polepszenia warunków użytkowania działek sąsiednich, z działki nabytej (...) 2022 r., będzie uznawana za prowadzenie działalności gospodarczej (art. 15 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.) i czy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem towarów i usług?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Państwa zdaniem nie.

Sprzedaż powstałych działek w wyniku podziału geodezyjnego celem ulepszenia warunków użytkowania działek sąsiednim właścicielom sąsiednich działek według ich potrzeb, które nie zostały przez Państwa nabyte w celu odsprzedaży, a podjęcia budowy nowego domu i nigdy nie była wykorzystywana w żadnej działalności gospodarczej:

- nie powinna być uznana za działalność gospodarczą zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a co jest z tym związane, będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem.

Stanowisko to ma Państwa zdaniem zastosowanie do Pani B. i do Pana W.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą VAT” lub „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1) określone udziały w nieruchomości,

2) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

3) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne      lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Mając więc powyższe na względzie, stwierdzić należy, że dostawa udziału w gruncie stanowi dostawę towaru.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.).

Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie do art. 198 ustawy Kodeks cywilny:

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 powołanego wyżej Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 wyżej cytowanego Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1 Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w  szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o  wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

§ 2 Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (działki), stanowi czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Należy mieć na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny”, to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania towaru (np. nieruchomości) dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, powinien być uznany za podatnika tego podatku. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży udziału w działkach istotne jest, czy w danej sprawie Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży działek podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Przejawem takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów, budynków i budowli) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu (...) 2022 r. z zamiarem budowy nowego domu zakupiliście Państwo nieruchomość niezabudowaną, w całości budowlaną. Działkę tą zakupili Państwo z majątku prywatnego, wspólnego, do wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Obecnie ze względu na sytuacje rodzinną planujecie Państwo sprzedaż przedmiotowej nieruchomości.

Skontaktowali się z Państwem właściciele sąsiednich działek z którymi graniczycie.

Właściciele sąsiednich działek chcieliby, żeby Państwo sprzedali im cześć Państwa działki celem polepszenia warunków użytkowania ich nieruchomości. Zyskaliby wtedy nowe szerokie działki (ok. 38 m szerokości).

Żeby móc im sprzedać zgodnie z ich potrzebami, byliby Państwo zmuszeni do dokonania podziału geodezyjnego posiadanej działki i wydzielenia koniecznej służebności drogowej do nowopowstałych działek.

Pani B. od ponad roku tj. (...) 2022 r. ma zawieszoną działalność gospodarczą polegającą na doradztwie prawnym i została wyrejestrowana z dniem (...) 2022 r. z rejestru podatników podatku od towarów i usług.

Pani B. nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży nieruchomości.

Pan W. nigdy nie prowadził i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Nigdy nie był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Działka nie była i nie jest w żaden sposób użytkowana i wykorzystywana.

Nie będzie również jest wykorzystywana w żaden sposób do momentu sprzedaży i nie będzie po podziale. Przedmiotowy grunt nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego.

Ani Pani B. ani Pan W. nie są rolnikami ryczałtowymi w myśl art. 2 pkt 19 ustawy o podatku VAT oraz nie dokonywali sprzedaży płodów rolnych.

Ani Pani B. ani Pan W. nie dokonywali żadnych działań dotyczących zwiększenia wartości nieruchomości. Kupili Państwo działkę budowlaną w pełni uzbrojoną pod zabudowę jednorodzinną.

Ani Pani B. ani Pan W. nie występowali z wnioskiem o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowej nieruchomości oraz nie podejmowali żadnych działań zmierzających do zmiany przeznaczenia terenu.

Ani Pani B. ani Pan W. nie posiadają żadnych innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości na sprzedaż.

W okolicznościach opisanej sprawy Państwa wątpliwości dotyczą przede wszystkim kwestii, czy dokonując planowanej sprzedaży Pani B. albo Pan W. wystąpią w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami.

Jak wskazano już wcześniej, dostawa towarów (w tym nieruchomości) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W niniejszej sprawie, jak wskazuje na to całościowa analiza zgromadzonych w jej zakresie informacji, brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności Pani B. albo Pana W., która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które przesądzają, że sprzedaż ww. nieruchomości gruntowej wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie można w tej sytuacji mówić o aktywnych działaniach w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez podmioty zajmujące się profesjonalnie tego rodzaju sprzedażą.

Bez znaczenia pozostaje w tych okolicznościach fakt, że nieruchomość, która nie została nabyta przez Państwa w celu odsprzedaży, zostanie podzielona na dwie części. Działanie takie jak Państwo wskazali będzie spowodowane chęcią sprzedaży tych działek dla właścicieli działek bezpośrednio graniczących z Państwa nieruchomością na całej długości (z jednej i drugiej strony). Właściciele sąsiednich działek chcą, żeby Państwo sprzedali im, cześć Państwa działki celem polepszenia warunków użytkowania ich nieruchomości. W związku z brakiem innych czynności przemawiających za działalnością gospodarczą prowadzoną w tym zakresie, nie można przypisać takim działaniom charakteru czynności wykonywanych przez podatnika. W tej sytuacji podjęte czynności faktycznie należy uznać za niewykraczające poza racjonalny zarząd majątkiem prywatnym.

Zatem sprzedaż opisanych we wniosku działek powinna być potraktowana jako sprzedaż w ramach zarządu prywatnego gruntów (majątku prywatnego), niezwiązana z działalnością gospodarczą, która nie pozwala na uznanie zarówno Pani B. jak i Pana W. za podatnika podatku VAT.

W konsekwencji Państwa stanowisko, w myśl którego sprzedaż powstałych działek w wyniku podziału geodezyjnego celem ulepszenia warunków użytkowania działek sąsiednim właścicielom sąsiednich działek według ich potrzeb, które nie zostały przez Państwa nabyte w celu odsprzedaży, a podjęcia budowy nowego domu i nigdy nie były wykorzystywane w żadnej działalności gospodarczej nie powinna być uznana za działalność gospodarczą zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, a co jest z tym związane, będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie, wynikające z opisu sprawy bądź własnego stanowiska nieobjęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani B.(Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).