Uznanie przedmiotu aportu za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji wyłączenie aportu z opodatkowania podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 11 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania przedmiotu aportu za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji wyłączenia aportu z opodatkowania podatkiem VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 czerwca 2023 r. (wpływ 15 czerwca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą jako czynny podatnik VAT. Wnioskodawca prowadzi księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Działalność gospodarcza Wnioskodawcy koncentruje się wokół doradztwa gospodarczego oznaczonego w Polskiej Klasyfikacji Działalności kodem 70.22.Z (tj. pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania).

Aktualnie, Wnioskodawca rozwija nowy segment jego działalności gospodarczej, który koncentruje się wokół inwestycji w papiery wartościowe i inne wybrane projekty biznesowe („Działalność Inwestycyjna”).

Dokonywane inwestycje wymagają od Wnioskodawcy przeprowadzania kompleksowych procesów, obejmujących w szczególności:

i.wyszukiwanie i selekcję potencjalnych przedsięwzięć;

ii.podejmowanie decyzji o dokonaniu inwestycji, tj. zaangażowaniu kapitałowym w dane przedsięwzięcie; oraz

iii.decyzji o wyjściu z danej inwestycji.

W związku z planowanym rozwojem Działalności Inwestycyjnej Wnioskodawca nabył ogół praw i obowiązków komandytariusza w spółce posiadającej status alternatywnej spółki inwestycyjnej, tj. (…) Spółka Akcyjna Alternatywna Spółka Inwestycyjna 1 Spółka Komandytowa („ASI”). Za pośrednictwem ASI Wnioskodawca planuje w przyszłości prowadzić Działalność Inwestycyjną.

Obecnie, Wnioskodawca zamierza wyodrębnić z prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej zespół składników majątkowych i niemajątkowych związanych z Działalnością Inwestycyjną i wnieść go w drodze wkładu niepieniężnego do ASI. Po dokonaniu aportu Wnioskodawca nie zamierza już wykonywać Działalności Inwestycyjnej w inny sposób niż za pośrednictwem ASI.

Plany Wnioskodawcy związane z przeniesieniem Działalności Inwestycyjnej do ASI powstały w związku z faktem, że Wnioskodawca dokonuje coraz większej ilości inwestycji, które zaczynają stanowić istotną część prowadzonej działalności gospodarczej.

Celem planowanego aportu ma być w szczególności konsolidacja Działalności Inwestycyjnej w dedykowanym ku jej prowadzeniu podmiocie. To z kolei ma pozwolić na zwiększenie zdolności do realizacji nowych przedsięwzięć, usprawnienie organizacji pracy, a także wykreowanie wizerunku przedsiębiorstwa prowadzącego profesjonalną działalność inwestycyjną wśród obecnych i przyszłych partnerów biznesowych Wnioskodawcy.

Wniesiony do ASI zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie w szczególności obejmował:

1.ogół praw i obowiązków (wraz z zobowiązaniami) z umowy o wspólnej inwestycji z dnia 6 grudnia 2021 r., której przedmiotem jest zapewnienie przez Wnioskodawcę Finansowania na rzecz A. sp. z o.o., w zamian za co Wnioskodawca jest uprawniony do z góry określonego wynagrodzenia;

2.6,99% udziałów w kapitale spółki B. sp. z o.o.;

3.0,48% udziałów w kapitale spółki C. sp. z o.o.;

4.1,58% praw do udziału w zysku funduszu D.;

5.środki finansowe przypisane do Działalności Inwestycyjnej;

6.należności i zobowiązania związane z Działalnością Inwestycyjną, tj. umowy z dostawcami oprogramowania, serwisów informacyjnych lub usług wykorzystywanych przez Wnioskodawcę wyłącznie lub w przeważającej mierze w ramach prowadzenia Działalności Inwestycyjnej (np. umowa obejmująca doradztwo prawne przy prowadzeniu procesów inwestycyjnych); oraz

7.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej („Pion Inwestycyjny”).

Po wniesieniu Pionu Inwestycyjnego ASI będzie kontynuowała Działalność Inwestycyjną Wnioskodawcy. Czynności związane z podejmowaniem decyzji co do poszczególnych przedsięwzięć będą podejmowane przez ASI, w oparciu o jej politykę inwestycyjną.

Na dzień aportu opisany wyżej zespół składników majątkowych i niemajątkowych nie będzie wyodrębniony z jednoosobowej działalności gospodarczej w sposób formalno-prawny, aczkolwiek możliwe będzie przypisanie określonych umów, zdarzeń gospodarczych oraz dokumentów do tego zespołu.

Ponadto, na dzień aportu, na podstawie prowadzonej ewidencji finansowo-księgowej będzie możliwe zidentyfikowanie związanych z funkcjonowaniem Pionu Inwestycyjnego: przychodów, kosztów, aktywów oraz zobowiązań.

Jednocześnie, ASI przyjmie dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład Pionu Inwestycyjnego w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Wnioskodawcy.

Co więcej, ASI posiada siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest polskim rezydentem podatkowym.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W nadesłanym do wniosku uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania Organu wskazał Pan:

1.Czy będący przedmiotem aportu zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy?

Odp.: Będący przedmiotem aportu zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

2.Czy Nabywca (ASI) będzie mógł faktycznie kontynuować Działalność Inwestycyjną prowadzoną dotychczas przez Pana w niezmienionym zakresie wyłącznie w oparciu o nabyte od Pana składniki majątkowe i niemajątkowe, bez konieczności angażowania dodatkowych składników majątkowych nieobjętych aportem lub podejmowania dodatkowych działań?

Odp.: Nabywca (ASI) będzie mógł faktycznie kontynuować Działalność Inwestycyjną prowadzoną dotychczas przez Wnioskodawcę w niezmienionym zakresie wyłącznie w oparciu o nabyte od Wnioskodawcy składniki majątkowe i niemajątkowe, bez konieczności angażowania dodatkowych składników majątkowych nieobjętych aportem lub podejmowania dodatkowych działań.

3.Czy aport składników majątkowych i niemajątkowych wiąże się z „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w myśl art. 23¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.)?

Odp.: Aport składników majątkowych i niemajątkowych nie będzie wiązać się z „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w rozumieniu art. 23¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy.

4.Czy w skład przekazywanego aportem Pionu Inwestycyjnego wchodzą również nieruchomości?

Odp.: W skład przekazywanego aportem Pionu Inwestycyjnego nie będą wchodzić nieruchomości.

5.Czy w ramach aportu zostaną przeniesione na Nabywcę również środki trwałe? Jeśli tak, prosimy wymienić jakie konkretnie.

Odp.: W skład przekazywanego aportem Pionu Inwestycyjnego nie będą wchodzić środki trwałe. Niemniej, Pion Inwestycyjny może obejmować sprzęt biurowy, jaki jest potrzebny do prowadzenia działalności inwestycyjnej (tj. komputer, drukarka i skaner).

6.Czy w następstwie dokonanego aportu jednoosobowa działalność gospodarcza zostanie zlikwidowana?

Odp.: W następstwie dokonanego aportu jednoosobowa działalność gospodarcza Wnioskodawcy nie zostanie zlikwidowana.

7.Jaki jest powód przeprowadzenia wskazanych we wniosku działań? Czy działania te – wniesienie aportu – nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych (jakich?), a głównym lub jednym z głównych celów tej czynności nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania?

Odp.: Celem wniesienia Pionu Inwestycyjnego do ASI jest dalszy rozwój działalności inwestycyjnej przez Wnioskodawcę. Należy wskazać, że prowadzenie działalności inwestycyjnej za pośrednictwem ASI umożliwi także pozyskiwanie kapitału także od innych inwestorów niż Wnioskodawca. To z kolei, pozwoli Wnioskodawcy na zgromadzenie środków, które dadzą mu możliwość zaangażowania w nowe, większe przedsięwzięcia gospodarcze. W konsekwencji wniesienie aportu nastąpi z uzasadnionych przyczyn gospodarczych, a głównym lub jednym z głównych celów tej czynności nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone we wniosku nr 2)

Czy Pion Inwestycyjny stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług („Ustawa VAT”), a tym samym jego wniesienie przez Wnioskodawcę do ASI będzie podlegać wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług („VAT”) na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług („Ustawa VAT”)?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Pion Inwestycyjny stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy VAT, a tym samym jego wniesienie przez Wnioskodawcę do ASI będzie podlegać wyłączeniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy VAT.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 Ustawy PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego.

Należy przy tym podkreślić, że w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2021 r., zgodnie z art. 5a pkt 28 lit. c Ustawy PIT, ilekroć w Ustawie PIT jest mowa o „spółce”, rozumie się przez to również spółkę komandytową mającą siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyjątek od wskazanej powyżej zasady wynika jednak z art. 21 ust. 1 pkt 109 Ustawy o PIT, zgodnie z którym przychód określony w art. 17 ust. 1 pkt 9 Ustawy PIT nie powstaje, o ile przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład.

Ponadto, zgodnie z art. 24 ust. 23 Ustawy PIT, art. 21 ust. 1 pkt 109 Ustawy PIT ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy spółka przejmująca majątek podlega opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Jednocześnie, w myśl art. 24 ust. 19 ustawy PIT art. 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Tym samym, aby przychód z tytułu wniesienia Pionu Inwestycyjnego do ASI był zwolniony z PIT, muszą zostać spełnione następujące warunki:

1)przedmiotem wkładu musi być przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część;

2)ASI przyjmie dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład;

3)ASI będzie podlegać opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;

4)głównym lub jednym z głównych celów wniesienia wkładu niepieniężnego nie może być uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

W ocenie Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym wszystkie powyższe przesłanki są spełnione, a zatem wniesienie aportu do ASI będzie podlegać zwolnieniu z PIT.

a)Aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Zgodnie z art. 5a pkt 4 Ustawy PIT zorganizowaną część przedsiębiorstwa stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jak wynika z powyższego, na gruncie Ustawy PIT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli łącznie są spełnione następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych, a ich zespół mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

Aby zatem stwierdzić, czy wydzielony Pion Inwestycyjny może zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa należy rozstrzygnąć, czy jego składniki majątku są wyodrębnione pod względem organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym.

1.Wyodrębnienie funkcjonalne

Wyodrębnienie funkcjonalne, o którym mowa w art. 5a pkt 4 Ustawy PIT jest rozumiane jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość oraz obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna więc stanowić zespół składników materialnych i niematerialnych, który zarazem (w momencie danej transakcji) mógłby funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwo (por. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 maja 2017 r., znak 0111-KDIB3-3.4012.30.2017.1.LG).

ASI w oparciu o otrzymany przez nią aport będzie kontynuowała prowadzoną dotychczas przez Wnioskodawcę Działalność Inwestycyjną - w tym zakresie nie będzie konieczne angażowanie przez ASI innych składników majątku i podejmowanie innych, dodatkowych działań. W szczególności ASI będzie dalej realizować zawarte przez Wnioskodawcę umowy i prowadzone działania inwestycyjne w oparciu o Pion Inwestycyjny. W konsekwencji należy uznać, że Pion Inwestycyjny jest wyodrębniony funkcjonalnie i potencjalnie może stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące samodzielnie jego zadania gospodarcze.

2.Wyodrębnienie finansowe

Wyodrębnienie finansowe, o którym mowa w art. 5a pkt 4 Ustawy PIT oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zatem przy wyodrębnieniu finansowym możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części (por. wyrok NSA z 28 stycznia 2019 r. sygn. akt I FSK 293/17). W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, iż wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (por. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 września 2009 r., znak IPPB5/423-436/09-2/MB).

Jak wskazał Wnioskodawca, na podstawie prowadzonej ewidencji finansowo-księgowej będzie można zidentyfikować związane z funkcjonowaniem Pionu Inwestycyjnego przychody, koszty, aktywa oraz zobowiązania. Wobec tego należy uznać, że Pion Inwestycyjny jest wyodrębniony finansowo.

3.Wyodrębnienie organizacyjne

Jak zauważa się w orzecznictwie: „Wyodrębnienie organizacyjne nie musi mieć sformalizowanego charakteru, ani też nie może być uznawane za decydujące dla bytu zorganizowanej części przedsiębiorstwa” (wyrok WSA w Warszawie z 21 czerwca 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2836/11). Wyodrębnienie organizacyjne może także oznaczać pewną wewnętrzną całość, która mimo braku wyodrębnienia zewnętrznego będzie mogła stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące zadania gospodarcze (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 6 października 2015 r., sygn. IPPP3/4512-575/15- 2/WH).

Analogiczne stanowisko zajmuje doktryna prawa podatkowego: „Wystarczające jest wyodrębnienie nieformalne, zarówno w aspekcie finansowym (...), jak i organizacyjnym, gdzie wystarczy faktyczna odrębność w strukturze wewnętrznej przedsiębiorstwa, a nie wyodrębnienie formalne w postaci utworzenia oddziału spółki w rozumieniu k.s.h.” (S. Krempa „Sprzedaż przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części - podatki dochodowe”, Warszawa 2007, str. 59).

Wnioskodawca wskazuje, że nie istnieje formalno-prawne wydzielenie Pionu Inwestycyjnego w strukturze jego przedsiębiorstwa. Niemniej, wyodrębnienie to ma charakter faktyczny i następuje ono poprzez możliwość przypisania określonych umów, zdarzeń gospodarczych, dokumentów oraz operacji do Pionu Inwestycyjnego. W rezultacie należy uznać, że Pion Inwestycyjny jest wyodrębniony organizacyjnie.

b)Wartość dla celów podatkowych

Kolejnym warunkiem do uznania, że przychód z tytułu wniesienia aportu do ASI jest wolny od podatku dochodowego jest to, aby spółka otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład. Również ten warunek należy uznać za spełniony, ponieważ jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, ASI przyjmie dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład Pionu Inwestycyjnego w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Wnioskodawcy.

c)Rezydencja podatkowa

Kolejnym warunkiem do spełnienia, aby zastosowanie znalazło zwolnienie z PIT jest to, aby spółka przejmująca majątek podlegała opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Ten warunek również należy uznać za spełniony w niniejszym zdarzeniu przyszłym, ponieważ jak wskazano w jego opisie, ASI posiada siedzibę w Polsce i podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce ich osiągania, tj. jest polskim rezydentem podatkowym. Polska jest z kolei członkiem Unii Europejskiej, a zatem dyspozycja przepisu art. 24 ust. 23 ustawy o PIT będzie spełniona.

d)Cel wniesienia aportu

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, głównymi powodami, dla których Wnioskodawca chce wnieść aport do ASI jest chęć dostosowania formy prawnej do skali prowadzonej działalności oraz zwiększenie swojej wiarygodności wśród jego partnerów biznesowych. Przyjęło się bowiem, że co do zasady jednoosobowa działalność gospodarcza zarezerwowana jest dla podmiotów, których skala działalności nie jest duża. Natomiast, skala działalności Wnioskodawcy ciągle się rozrasta. W ocenie Wnioskodawcy, nie można zatem przyjąć, że głównym lub jednym z głównych celów wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy wszystkie warunki zwolnienia z podatku dochodowego wniesienia Pionu Inwestycyjnego do ASI są spełnione. Tym samym, planowany przez Wnioskodawcę aport Pionu Inwestycyjnego do ASI stanowić będzie wniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 5a pkt 4 Ustawy PIT, a tym samym zdarzenie to będzie wolne od PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 Ustawy PIT.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednakże, zgodnie z art. 6 pkt 1 Ustawy VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e Ustawy VAT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Wnioskodawca wskazuje, że argumentacja przestawiona w uzasadnieniu jego stanowiska w odniesieniu do pytania nr 1 znajduje również zastosowanie w zakresie możliwości uznania Pionu Inwestycyjnego za zorganizowaną część przedsiębiorstwa na gruncie art. 2 pkt 27e Ustawy VAT. W związku z tym Wnioskodawca nie powtarza treści tej części uzasadnienia.

Mając powyższe na uwadze należy uznać, że Pion Inwestycyjny stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy VAT, a tym samym jego wniesienie przez Wnioskodawcę do ASI będzie podlegać wyłączeniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

1.zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2.faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.):

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że:

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że:

Mając na uwadze powyższe orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

W złożonym wniosku wskazał Pan, że jako czynny podatnik VAT prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, która koncentruje się wokół doradztwa gospodarczego. Obecnie rozwija Pan nowy segment działalności, który koncentruje się wokół inwestycji w papiery wartościowe i inne wybrane projekty biznesowe (Działalność Inwestycyjna). W związku z tym nabył Pan ogół praw i obowiązków komandytariusza w spółce posiadającej status alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI). Za pośrednictwem ASI planuje Pan prowadzić Działalność Inwestycyjną.

Zamierza Pan wyodrębnić z prowadzonej działalności zespół składników majątkowych i niemajątkowych związanych z Działalnością Inwestycyjną i wnieść go w drodze wkładu niepieniężnego do ASI. Zespół ten obejmował będzie w szczególności:

1.ogół praw i obowiązków (wraz z zobowiązaniami) z umowy o wspólnej inwestycji z dnia 6 grudnia 2021 r., której przedmiotem jest zapewnienie przez Wnioskodawcę Finansowania na rzecz A. sp. z o.o., w zamian za co Wnioskodawca jest uprawniony do z góry określonego wynagrodzenia;

2.6,99% udziałów w kapitale spółki B. sp. z o.o.;

3.0,48% udziałów w kapitale spółki C. sp. z o.o.;

4.1,58% praw do udziału w zysku funduszu D.;

5.środki finansowe przypisane do Działalności Inwestycyjnej;

6.należności i zobowiązania związane z Działalnością Inwestycyjną, tj. umowy z dostawcami oprogramowania, serwisów informacyjnych lub usług wykorzystywanych przez Wnioskodawcę wyłącznie lub w przeważającej mierze w ramach prowadzenia Działalności Inwestycyjnej (np. umowa obejmująca doradztwo prawne przy prowadzeniu procesów inwestycyjnych); oraz

7.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej („Pion Inwestycyjny”).

Aport składników majątkowych i niemajątkowych nie będzie wiązać się z „przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę” w rozumieniu art. 23¹ ust. 1 Kodeksu Pracy.

Pana wątpliwości w przedmiotowej sprawie dotyczą uznania, czy przedmiotowy aport do ASI składników majątkowych i niemajątkowych będzie stanowił transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa i w konsekwencji będzie wyłączony z opodatkowania podatkiem VAT.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u Zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.

Jak wskazał Pan we wniosku, będący przedmiotem aportu zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Choć przedmiot aportu nie będzie wyodrębniony z jednoosobowej działalności gospodarczej w sposób formalno-prawny, to możliwe będzie przypisanie do niego określonych umów, zdarzeń gospodarczych oraz dokumentów. Ponadto na podstawie prowadzonej ewidencji finansowo-księgowej będzie możliwe zidentyfikowanie związanych z funkcjonowaniem Pionu Inwestycyjnego: przychodów, kosztów, aktywów i zobowiązań, co świadczy o wyodrębnieniu przedmiotu aportu na płaszczyźnie finansowej.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że opisany zespół składników majątkowych i niemajątkowych będący przedmiotem aportu do ASI będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ w momencie transakcji będzie odznaczał się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Na powyższą ocenę nie będzie miał wpływu fakt, że w ramach dokonanego aportu nie nastąpi przejście pracowników, nieruchomości czy środków trwałych, gdyż jak wynika z wniosku – będący przedmiotem aportu Pion Inwestycyjny będzie posiadał potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Należy w tym miejscu wskazać, że nie w każdym przypadku konieczne jest przeniesienie wszystkich elementów wchodzących w skład standardowych elementów typowych dla transakcji dotyczących zbycia przedsiębiorstwa czy ZCP, ważne aby nabywca mógł kontynuować działalność gospodarczą w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem transakcji – co będzie miało miejsce w opisanym przypadku. Wskazał Pan bowiem, że nabywca (ASI) będzie mógł faktycznie kontynuować Działalność Inwestycyjną prowadzoną dotychczas przez Pana w niezmienionym zakresie wyłącznie w oparciu o nabyte od Pana składniki majątkowe i niemajątkowe, bez konieczności angażowania dodatkowych składników majątkowych nieobjętych aportem lub podejmowania dodatkowych działań. Ponadto, jak wynika z opisu sprawy, nabywca będzie tę Działalność kontynuował.

Tym samym uznać należy, że przedmiot aportu, tj. zespół składników majątkowych i niemajątkowych przyporządkowany do Pionu Inwestycyjnego będzie stanowił w chwili aportu do ASI zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy i w związku z tym czynność wniesienia tego majątku w drodze aportu, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pana stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 dotyczącego podatku od towarów i usług. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).