Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

www.shutterstock.com
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.465.2025.4.APR

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia VAT naliczonego wykazanego w otrzymanej fakturze od uczestnika na kwotę wynikającą z realizacji opcji. Uzupełnili go Państwo pismem z 16 września 2025 r. (wpływ 17 września 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A Sp. z o.o. Sp.k. (Spółka) to polska firma, która od wielu lat oferuje szeroki asortyment (...). Sukces Spółki na rynku w dużej mierze zależy od budowania trwałego zespołu wysoko wykwalifikowanych pracowników i współpracowników.

W grupie realizowany był w 2015 r. program polegający na tym, że kluczowi pracownicy i współpracownicy mieli prawo objęcia opcji wewnętrznych. Celem programu było uzyskanie dodatkowej motywacji pracowników i osób współpracujących ze spółką poprzez umożliwienie im uzyskiwania ewentualnych, dodatkowych dochodów z realizacji opcji, których wysokość była ściśle powiązana z wynikami finansowymi uzyskiwanymi przez Grupę Kapitałową. Możliwość realizacji opcji była odroczona w czasie.

Osoby przystępujące do programu uzyskiwały prawo do objęcia określonej liczby opcji ustalonej przez Zarząd Spółki oraz prawo do zrealizowania opcji w przyszłości po cenie, która będzie uzależniona od wyników finansowych uzyskiwanych przez Grupę Kapitałową.

Program skierowany był do kluczowych menedżerów, osób które z racji funkcji i zadań miały wpływ na wyniki finansowe grupy, od ich wysiłku i zaangażowania zależały te wyniki. Jednym z głównych celów programu było zatrzymanie i pozyskiwanie wysoko wykwalifikowanych specjalistów pracujących i współpracujących ze Spółką.

Potencjalny uczestnik programu otrzymywał od Spółki ofertę objęcia opcji wraz z warunkami ich zrealizowania (np. oferta przyznawała określoną ilość opcji, wyznaczała minimalny okres po jakim uczestnik może opcje realizować, informowała o tym, jak będzie ustalana cena realizacji opcji). Z reguły minimalny okres realizacji opcji wynosił 1 lub 2 lata, ale uczestnik nie musiał realizować swoich opcji natychmiast w momencie, gdy otwierała się taka możliwość. Sama wartość opcji uczestnika uzależniona była od wskaźników finansowych wynikających z ostatecznych sprawozdań finansowych Spółki za kolejne lata.

Realizacja opcji oznaczała dla Spółki konieczność wypłaty określonej kwoty za te opcje na konto bankowe uczestnika. Zarazem uczestnik mógł odraczać moment realizacji swoich opcji praktycznie do momentu, gdy ustawały więzy łączące go ze Spółką.

Opcje w chwili objęcia przez uczestników miały wartość 0 zł. Opcje nie były zbywalne na rynku. Ustalenie wartości opcji możliwe było dopiero w momencie, gdy uczestnik zechce je zrealizować (dopiero wówczas wiadomo, jakie wskaźniki finansowe ze sprawozdań Spółki powinny zostać przyjęte do ustalenia wartości opcji uczestnika).

Uczestnik, który zaakceptował ofertę objęcia opcji podpisywał ze Spółką umowę regulującą szczegółowo zasady uczestnictwa w programie.

Jeden z uczestników programu posiada opcje przyznane mu w 2015 r., których realizację planuje obecnie, w 2025 r. W okresie, gdy uczestnikowi temu przyznane zostały opcje dominującą formą współpracy z nim była umowa cywilnoprawna w ramach jego działalności gospodarczej (umowa, na podstawie której świadczył usługi w obszarze IT). Umowa o współpracę i realizację usług z obszaru IT zawarta została 3 stycznia 2014 r. i do dziś usługi na podstawie tej umowy wykonawca ten realizuje na rzecz Spółki. Równolegle z uczestnikiem tym Spółka zawarła umowę o pracę (zarządzanie w obszarze IT). Umowa o pracę została z nim zawarta 1 stycznia 2001 r. i kontynuowana jest do dziś.

Z punktu widzenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego przez Spółkę temu uczestnikowi, zdecydowana większość wynagrodzenia związana jest z realizacją przez niego usług. W 2015 r. w całości jego wynagrodzenia uzyskanego ze Spółki 14,1% stanowiło wynagrodzenie ze stosunku pracy a 85,9% wynagrodzenie z tytułu umowy o realizację usług w ramach działalności gospodarczej. W roku 2025, w którym opcje mają zostać zrealizowane, osoba ta pozostaje związana ze Spółką oboma typami umów i odpowiednio procenty te wynoszą 32,6% (umowa o pracę) i 67,74% (umowa na podstawie której wykonywane są usługi na rzecz Spółki). Również w każdym z lat 2015-2025 uczestnik ten w większości uzyskiwał od Spółki wynagrodzenie na podstawie umowy o współpracę, a nie na podstawie umowy o pracę.

Program opcji kierowany był zarówno do pracowników, jak i do osób współpracujących na podstawie różnych umów cywilnoprawnych, w tym osób świadczących usługi na rzecz Spółki w ramach działalności gospodarczej.

Zasady programu opcji przewidywały, że uczestnik programu musi posiadać w momencie przystąpienia do programu, jak i w momencie kontynuacji programu tzw. „umowę podstawową” oraz dopuszczały dowolną formę współpracy, w tym umowy cywilnoprawne.

W przypadku uczestnika, którego sytuacji dotyczy zapytanie, skierowanie oferty przystąpienia do programu (i dalsza umowa stron regulująca zasady realizacji opcji) sformułowana została z podaniem jedynie imienia i nazwiska, nie wskazywała specyficznie, że przystąpienie uczestnika do programu następuje w związku z umową o pracę czy w związku z umową o świadczenie usług.

Spółka jest podatnikiem VAT czynnym.

Doprecyzowanie i uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

1. Celem Programu było wzmocnienie retencji oraz uzyskanie dodatkowej motywacji pracowników i osób współpracujących z Grupą A (obecnie A Sp. z o. o. sp. k.) poprzez umożliwienie im uzyskiwania ewentualnych, dodatkowych dochodów z realizacji opcji, których wysokość jest ściśle powiązana z wynikami uzyskiwanymi przez „Grupę Kapitałową”, zaś możliwość realizacji jest odroczona w czasie.

Uczestnicy na podstawie umowy powierzenia przystępowali do programu i uzyskiwali prawo do objęcia określonej liczby opcji oraz prawo do zrealizowania tych opcji w przyszłości po cenie, która będzie uzależniona od wyników finansowych uzyskiwanych przez Spółkę po upływie okresu zapadalności opcji. Odroczenie realizacji było związane z tym, że program miał mieć również efekt retencji kluczowych menedżerów. Z objęciem opcji nie wiązał się obowiązek zapłaty ani też obowiązek ich zrealizowania.

Spółka zobowiązana jest do sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych i przyjmowania dyspozycji uczestników o realizowaniu opcji na warunkach opisanych w zasadach programu (np. realizacja nie może nastąpić wcześniej niż po upływie określonego czasu po ich objęciu).

Spółka przekazuje uczestnikom informację o cenie realizacji, znanej po zatwierdzaniu sprawozdań finansowych i po poznaniu określonych wskaźników finansowych.

W celu realizacji opcji uczestnik wypełniał i podpisywał oświadczenie o realizacji opcji. Spółka zaś zobowiązana jest do wypłacenia uczestnikowi programu ceny opcji w określonym terminie.

Formalnie spółki powiązane nie stanowią grupy kapitałowej, stąd jeśli w treści odpowiedzi pojawia się stwierdzenie „grupa kapitałowa”, Wnioskodawca podaje je w cudzysłowie.

2. Otrzymanie opcji związane jest z odpowiedzialnością za obszar IT sprawowany przez uczestnika. Spółka uznała, że retencja i motywacja finansowa dla osoby realizującej zadania w tym zakresie jest dla niej ważna.

Na podstawie umowy o świadczenie usług do zlecenia realizowanego przez uczestnika należy świadczenie usług związanych z oprogramowaniem, w tym w szczególności:

  • projektowanie i analiza procesów biznesowych pod kątem optymalizacji i wsparcia ich odpowiednią technologią informacyjną
  • tworzenie, modyfikowanie i testowanie oprogramowania
  • wdrażanie nowych systemów informatycznych i zmian w oprogramowaniu
  • przygotowywanie dokumentacji użytkowej i technicznej dot. programów komputerowych
  • przygotowywanie raportów i analiz wg potrzeb grupy
  • przygotowanie i prowadzenie szkoleń z użytkowania programów komputerowych
  • projektowanie i realizacja serwisów internetowych.

3. „Umowa podstawowa”, zgodnie z zasadami programu opcji, na podstawie których wprowadzono program opcji, oznacza „umowę o pracę zawartą pomiędzy Uczestnikiem Programu a Grupą A lub inną umowę cywilnoprawną, na podstawie której Uczestnik Programu świadczy na rzecz Grupy A usługi.”

W momencie wprowadzania programu opcji Spółka nosiła nazwę Grupa A sp. z o o. sp.k.

Uczestnik, o którego sytuację Spółka pyta we wniosku, w momencie przystąpienia do programu i jego kontynuacji miał dwie umowy (umowa o pracę, umowa o świadczenie usług).

Dokumenty podpisane przez Spółkę i uczestnika związane z przystąpieniem tego konkretnego uczestnika do programu nie rozstrzygały, która umowa jest w jego przypadku umową podstawową. Tym niemniej umowa cywilnoprawna stanowiła wówczas i do tej pory stanowi umowę dominującą z punktu widzenia wartości wynagrodzenia.

4. Cena opcji uzależniona jest od wskaźników finansowych wynikających ze sprawozdań finansowych spółki, a konkretnie wskaźnika ROE (zwrot na kapitale własnym uzyskany przez „Grupę Kapitałową” w danym roku). Elementem bazowym do wyliczenia wartości opcji w danym roku były więc wartości wskaźników finansowych wynikające z podawanych do informacji publicznej sprawozdań finansowych.

Przykładowo cena opcji za 2015 wyliczona byłaby wg wzoru Cena Opcji 2015 = 100PLN x (1+ROE2014), gdzie ROE 2014 oznacza zwrot na kapitale własnym uzyskany przez „Grupę Kapitałową” w roku 2014.

Wskaźnik ROE powstaje poprzez podzielenie zysku netto Spółki przez kapitał własny Spółki (jest wyrażony w procentach).

Realizowanie opcji nie było powiązane z dostarczaniem konkretnych towarów lub świadczeniem usług innych.

Opcje nie są powiązane z tytułem prawnym do towarów ani z innymi prawami majątkowymi, gdzie instrumentem bazowym jest towar, mierniki i limity wielkości produkcji czy uprawnienia do emisji zanieczyszczeń.

W wyniku realizacji opcji dochodzi jedynie do rozliczenia finansowego między Stronami, a nie dochodzi do fizycznej dostawy jakiegokolwiek towaru oraz świadczenia innej usługi.

5. Uczestnik, o którego sytuację Spółka pyta we wniosku, jest czynnym podatnikiem VAT.

6. Usługa świadczona przez uczestnika na rzecz Wnioskodawcy rozliczana jest na podstawie miesięcznej faktury za świadczone usługi, których zakres jest zgodny z zakresem zdefiniowanym w umowie. Do każdej faktury dołączany jest załącznik, w którym wyszczególnione są usługi wykonane w danym miesiącu.

7. Usługi, które realizuje uczestnik programu, w związku z przystąpieniem do programu opcji, są przez Spółkę wykorzystywane wyłącznie do realizacji czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

8. Samo realizowanie opcji jest czynnością techniczną, której wystąpienie inicjuje sam uczestnik.

Program opcji pełni w Spółce funkcję motywacyjno-retencyjną i ma zapewniać wyższą efektywność całego biznesu. Uczestnikom programu zaoferowano składnik motywacyjny w postaci opcji. Spółka poprzez zaoferowanie opcji z jednej strony dążyła do trwałego zachowania określonego składu menedżerskiego. Kontynuacja współpracy z tymi samymi menedżerami jest dla Spółki istotną wartością dodaną, w tym obniża koszty pozyskania kluczowej kadry. Motywacja menedżerów do sprawnego, skutecznego działania na rzecz Spółki rośnie wraz z atrakcyjnością systemu, na podstawie którego mogą oni być wynagradzani za pracę.

W ocenie Spółki fakt, że uczestnik otrzymał opcje a następnie będzie mógł je ew. zrealizować przekłada się na pozytywny dla Spółki sposób działania uczestnika.

Uczestnik realizował na rzecz Spółki zadania z dwóch obszarów: na podstawie umowy o pracę zabezpieczał realizowanie zadań odpowiednich dla stanowiska Dyrektora ds. Informatyki i Analiz. Taka osoba odpowiada za całość technologii i danych w firmie – od stabilnej infrastruktury po dostarczanie wniosków analitycznych do decyzji biznesowych.

Z kolei zadania realizowane przez uczestnika w obszarze profesjonalnie świadczonych usług skupiały się na warstwie programistycznej. Usługi IT nabywane od uczestnika służą Spółce zwłaszcza w kontekście wsparcia operacyjnego, sprzedaży online, marketingu, logistyki, zarządzania danymi czy bezpieczeństwa cyfrowego. Usługi te mają dla Spółki strategiczne znaczenie ze względu na istotną skalę uzależnienia podstawowych procesów biznesowych od rozwiązań IT i są wykorzystywane w Spółce w kluczowych obszarach jej działalności, jak:

1.Zarządzanie systemami sprzedaży i e-commerce

2.Zarządzanie danymi klientów i sprzedaży

3.Marketing internetowy i reklamy w internecie

4.Automatyzacja procesów i optymalizacji (np. obsługi zamówień, obrotu towarów w magazynie)

5.Współpraca z dostawcami i systemy ERP

6.Bezpieczeństwo danych i cyberbezpieczeństwo

7.Obsługa systemów płatności i transakcji online

8.Wsparcie techniczne i obsługa klienta

9.Rozwój aplikacji mobilnych

W pewnym uproszczeniu można stwierdzić, że kwoty wypłacane uczestnikowi w wyniku zrealizowana opcji stanowią dodatkową motywację dla uczestnika, zależną od wskaźników finansowych Spółki, w szczególności od osiąganych zysków netto.

Natomiast dobrze zorganizowany i nowoczesny dział IT oraz przygotowywane na miarę rozwiązania programistyczne mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia poprawnego działania każdego innego działu Spółki, w tym działania procesów sprzedażowych w Spółce (całej sprzedaży Spółki).

9. Ściśle analizując wyłącznie kwestie definicyjne zawarte w art. 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 772 ze zm.), można dojść do wniosku, że za najbardziej zbliżoną do opcji Spółki można uznać instrumenty opisane w lit. c w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zdaniem Spółki jednak opcje wykreowane przez Spółkę nie są instrumentem, do którego ustawa ta w ogóle ma zastosowanie. Ustawa ta dotyczy obracania określonymi instrumentami finansowymi i ma zapewnić ramy i bezpieczeństwo tego obrotu. Opcja wykreowana przez Spółkę ma charakter wewnętrzny, nie zachodzi obrót nią na żadnym rynku, nie zachodzi też obrót między Spółką a uczestnikiem (nie jest ona zbywana przez uczestnika na rzecz Spółki). W związku z realizowaniem opcji uczestnik ma uprawnienie do wezwania Spółki, wg określonych w regulaminie zasad, do wypłaty dodatkowej motywacji finansowej uzależnionej do wyników osiąganych przez Spółkę otrzymanej na podstawie więzów łączących go ze spółką.

Opcja jest prawem osobistym i niezbywalnym (zakaz jakiejkolwiek odsprzedaży). Jest to uprawnienie ustanowione wyłącznie między spółką a beneficjentem – nie jest przeznaczone do obrotu i nie pełni funkcji inwestycyjnej/hedgingowej na rynku. Przy realizacji opcji strony nie świadczą sobie żadnych dodatkowych usług ani nie dostarczają towaru. Nie występują między stronami również usługi, których przedmiotem mogłyby być jakiekolwiek instrumenty finansowe.

Spółka i uczestnik nie są stronami występującymi na jakimkolwiek rynku i nie sprzedają sobie nawzajem opcji w formule, której dotyczy ustawa o obrocie instrumentami finansowymi.

Pytanie

Czy w przypadku otrzymania faktury od uczestnika na kwotę wynikającą z realizacji opcji Spółka ma prawo odliczenia VAT naliczonego wykazanego w otrzymanej fakturze (wg stawki podstawowej)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana od uczestnika faktura związana z realizacją opcji w ramach umowy na usługi powinna zawierać VAT wg podstawowej stawki i będzie dawała Spółce prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Uzasadnienie:

W przypadku otrzymania od uczestnika faktury za realizację opcji w ramach umowy na usługi Spółka powinna uznać, że faktura ta dokumentuje wynagrodzenie należne wykonawcy usług.

Realizacja opcji w praktyce w tej sytuacji oznaczałaby konieczność wypłaty dodatkowego wynagrodzenia powiązanego ze świadczeniem usług na rzecz Spółki, które to usługi mają związek z działalnością gospodarczą Spółki i są związane z jej opodatkowaną działalnością.

Aby Spółka mogła odliczyć VAT, faktura musi dotyczyć usług, które są wykorzystywane w ramach działalności opodatkowanej VAT Spółki (np. usług IT świadczonych na rzecz Spółki przez uczestnika). Spółka stale wykorzystuje usługi IT realizowane przez uczestnika w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą usługi IT realizowane przez uczestnika. Usługi IT realizowane przez uczestnika służą Spółce zwłaszcza w kontekście wsparcia operacyjnego, sprzedaży online, marketingu, logistyki, zarządzania danymi czy bezpieczeństwa cyfrowego. Usługi te są wykorzystywane w Spółce w kluczowych obszarach jej działalności, jak:

1.Zarządzanie systemami sprzedaży i e-commerce;

2.Zarządzanie danymi klientów i sprzedaży;

3.Marketing internetowy i reklamy w internecie;

4.Automatyzacja procesów i optymalizacji (np. obsługi zamówień, obrotu towarów w magazynie);

5.Współpraca z dostawcami i systemy ERP;

6.Bezpieczeństwo danych i cyberbezpieczeństwo;

7.Obsługa systemów płatności i transakcji online;

8.Wsparcie techniczne i obsługa klienta;

9.Rozwój aplikacji mobilnych.

W związku z powyższym po otrzymaniu faktury od uczestnika realizującego opcje, Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tej faktury – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U.2025.0.775 t. j. ze zm.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższymi przepisami, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, a transakcja udokumentowana fakturą podlega opodatkowaniu i nie jest zwolniona od podatku.

Ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo podatnikiem VAT czynnym. Obecnie są Państwo jednym z liderów na polskim rynku narzędziowym. Państwa sukces na rynku w dużej mierze zależy od budowania trwałego zespołu wysoko wykwalifikowanych pracowników i współpracowników.

W grupie realizowany był w 2015 r. program polegający na tym, że kluczowi pracownicy i współpracownicy mieli prawo objęcia opcji wewnętrznych. Celem programu było uzyskanie dodatkowej motywacji pracowników i osób współpracujących ze spółką poprzez umożliwienie im uzyskiwania ewentualnych, dodatkowych dochodów z realizacji opcji, których wysokość była ściśle powiązana z wynikami finansowymi uzyskiwanymi przez Grupę Kapitałową. Możliwość realizacji opcji była odroczona w czasie.

Osoby przystępujące do programu uzyskiwały prawo do objęcia określonej liczby opcji ustalonej przez Zarząd Spółki oraz prawo do zrealizowania opcji w przyszłości po cenie, która będzie uzależniona od wyników finansowych uzyskiwanych przez Grupę Kapitałową.

Program skierowany był do kluczowych menedżerów, osób które z racji funkcji i zadań miały wpływ na wyniki finansowe grupy, od ich wysiłku i zaangażowania zależały te wyniki. Jednym z głównych celów programu było zatrzymanie i pozyskiwanie wysoko wykwalifikowanych specjalistów pracujących i współpracujących ze Spółką.

Potencjalny uczestnik programu otrzymywał od Państwa ofertę objęcia opcji wraz z warunkami ich zrealizowania (np. oferta przyznawała określoną ilość opcji, wyznaczała minimalny okres po jakim uczestnik może opcje realizować, informowała o tym, jak będzie ustalana cena realizacji opcji). Z reguły minimalny okres realizacji opcji wynosił 1 lub 2 lata, ale uczestnik nie musiał realizować swoich opcji natychmiast w momencie, gdy otwierała się taka możliwość. Sama wartość opcji uczestnika uzależniona była od wskaźników finansowych wynikających z Państwa ostatecznych sprawozdań finansowych za kolejne lata. Realizacja opcji oznaczała dla Państwa konieczność wypłaty określonej kwoty za te opcje na konto bankowe uczestnika. Zarazem uczestnik mógł odraczać moment realizacji swoich opcji praktycznie do momentu, gdy ustawały więzy łączące go z Państwem.

Opcje w chwili objęcia przez uczestników miały wartość 0 zł. Opcje nie były zbywalne na rynku. Ustalenie wartości opcji możliwe było dopiero w momencie, gdy uczestnik zechce je zrealizować (dopiero wówczas wiadomo, jakie wskaźniki finansowe z Państwa sprawozdań powinny zostać przyjęte do ustalenia wartości opcji uczestnika).

Uczestnik, który zaakceptował ofertę objęcia opcji podpisywał z Państwem umowę regulującą szczegółowo zasady uczestnictwa w programie.

Jeden z uczestników programu posiada opcje przyznane mu w 2015 r., których realizację planuje obecnie, w 2025 r. W okresie, gdy uczestnikowi temu przyznane zostały opcje dominującą formą współpracy z nim była umowa cywilnoprawna w ramach jego działalności gospodarczej (umowa na podstawie której świadczył usługi w obszarze IT). Umowa o współpracę i realizację usług z obszaru IT zawarta została 3 stycznia 2014 r. i do dziś usługi na podstawie tej umowy wykonawca ten realizuje na rzecz Państwa. Równolegle z uczestnikiem tym zawarli Państwo umowę o pracę (zarządzanie w obszarze IT). Umowa o pracę została z nim zawarta 1 stycznia 2001 r. i kontynuowana jest do dziś. Z punktu widzenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego przez Państwa temu uczestnikowi, zdecydowana większość wynagrodzenia związana jest z realizacją przez niego usług.

Program opcji kierowany był zarówno do pracowników, jak i do osób współpracujących na podstawie różnych umów cywilnoprawnych, w tym osób świadczących usługi na rzecz Państwa w ramach działalności gospodarczej. Zasady programu opcji przewidywały, że uczestnik programu musi posiadać w momencie przystąpienia do programu, jak i w momencie kontynuacji programu tzw. „umowę podstawową” oraz dopuszczały dowolną formę współpracy, w tym umowy cywilnoprawne. „Umowa podstawowa”, zgodnie z zasadami programu opcji, na podstawie których wprowadzono program opcji, oznacza „umowę o pracę zawartą pomiędzy Uczestnikiem Programu a Grupą A lub inną umowę cywilnoprawną, na podstawie której Uczestnik Programu świadczy na rzecz Grupy A usługi.”

Uczestnik w momencie przystąpienia do programu i jego kontynuacji miał dwie umowy (umowa o pracę, umowa o świadczenie usług). Dokumenty podpisane przez Państwa i uczestnika związane z jego przystąpieniem do programu nie rozstrzygały, która umowa jest w jego przypadku umową podstawową. Tym niemniej umowa cywilnoprawna stanowiła wówczas i do tej pory stanowi umowę dominującą z punktu widzenia wartości wynagrodzenia.

Otrzymanie opcji związane jest z odpowiedzialnością za obszar IT sprawowany przez uczestnika. Uznali Państwo, że retencja i motywacja finansowa dla osoby realizującej zadania w tym zakresie jest dla Państwa ważna.

Na podstawie umowy o świadczenie usług do zlecenia realizowanego przez uczestnika należy świadczenie usług związanych z oprogramowaniem, w tym w szczególności:

  • projektowanie i analiza procesów biznesowych pod kątem optymalizacji i wsparcia ich odpowiednią technologią informacyjną
  • tworzenie, modyfikowanie i testowanie oprogramowania
  • wdrażanie nowych systemów informatycznych i zmian w oprogramowaniu
  • przygotowywanie dokumentacji użytkowej i technicznej dot. programów komputerowych
  • przygotowywanie raportów i analiz wg potrzeb grupy
  • przygotowanie i prowadzenie szkoleń z użytkowania programów komputerowych
  • projektowanie i realizacja serwisów internetowych.

Uczestnik jest czynnym podatnikiem VAT. Usługa świadczona przez uczestnika na rzecz Państwa rozliczana jest na podstawie miesięcznej faktury za świadczone usługi, których zakres jest zgodny z zakresem zdefiniowanym w umowie. Do każdej faktury dołączany jest załącznik, w którym wyszczególnione są usługi wykonane w danym miesiącu.

Celem Programu było wzmocnienie retencji oraz uzyskanie dodatkowej motywacji pracowników i osób współpracujących z Państwem poprzez umożliwienie im uzyskiwania ewentualnych, dodatkowych dochodów z realizacji opcji, których wysokość jest ściśle powiązana z wynikami uzyskiwanymi przez „Grupę Kapitałową”, zaś możliwość realizacji jest odroczona w czasie. Uczestnicy na podstawie umowy powierzenia przystępowali do programu i uzyskiwali prawo do objęcia określonej liczby opcji oraz prawo do zrealizowania tych opcji w przyszłości po cenie, która będzie uzależniona od wyników finansowych uzyskiwanych przez Państwa po upływie okresu zapadalności opcji. Odroczenie realizacji było związane z tym, że program miał mieć również efekt retencji kluczowych menedżerów. Z objęciem opcji nie wiązał się obowiązek zapłaty ani też obowiązek ich zrealizowania.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego w otrzymanej fakturze od uczestnika na kwotę wynikającą z realizacji opcji.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przestawionej sytuacji w pierwszej kolejności jest ustalenie, czy usługi świadczone przez współpracownika – uczestnika w związku z przystąpieniem do programu opcji będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  • w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  • świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w Dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że

„(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

W wyroku z 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/91 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C‑102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

W wyroku z 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances TSUE wskazał, że

„(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za „odpłatne” w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W analizowanej sprawie pomiędzy wypłaconą uczestnikowi kwotą wynikającą z realizacji opcji, a usługą świadczoną przez tego uczestnika będzie istniał bezpośredni związek o charakterze przyczynowym – kwota ta będzie stanowiła rzeczywiste dodatkowe wynagrodzenie za usługę w obszarze IT świadczoną w ramach stosunku prawnego. Z okoliczności sprawy jednoznacznie wynika, że otrzymanie opcji związane jest z odpowiedzialnością za obszar IT sprawowany przez uczestnika. Na podstawie umowy o świadczenie usług do zlecenia realizowanego przez uczestnika należy świadczenie usług związanych z oprogramowaniem. Otrzymana kwota wynikającą z realizacji opcji będzie zatem konsekwencją wykonania świadczenia przez uczestnika – działającego w ramach działalności gospodarczej w charakterze podatnika VAT. Wynagrodzenie to będzie należne uczestnikowi za wykonanie tego świadczenia.

Z okoliczności sprawy wynika, że program opcji kierowany był zarówno do pracowników, jak i do osób współpracujących na podstawie różnych umów cywilnoprawnych, w tym osób świadczących usługi na rzecz Państwa w ramach działalności gospodarczej. Uczestnik jest czynnym podatnikiem VAT.

Tym samym, otrzymana przez uczestnika kwota wynikająca z realizacji opcji będzie stanowiła wynagrodzenie za świadczone przez niego na rzecz Państwa usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, które będą podlegać opodatkowaniu, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 722 i 1863 oraz z 2025 r. poz. 146), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2)usług doradztwa;

3)usług w zakresie leasingu.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 16 ustawy:

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

1)tytuł prawny do towarów;

2)tytuł własności nieruchomości;

3)prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;

4)udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;

5)prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

Ustawodawca, zakreślając ramy przedmiotowe art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, odwołał się do definicji zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.). Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:

Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

1)papiery wartościowe;

2)niebędące papierami wartościowymi:

a)tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,

b)instrumenty rynku pieniężnego,

c)opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,

d)opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,

e)opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,

f)niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

g)instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

h)kontrakty na różnicę,

i)opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

j)uprawnienia do emisji.

Dokonując analizy pojęć użytych do opisania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy podkreślić, że winny one być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Wskazali Państwo, że opcje wykreowane przez Państwa nie są instrumentem, do którego ustawa o obrocie instrumentami finansowymi w ogóle ma zastosowanie. Ustawa ta dotyczy obracania określonymi instrumentami finansowymi i ma zapewnić ramy i bezpieczeństwo tego obrotu. Opcja wykreowana przez Państwa ma charakter wewnętrzny, nie zachodzi obrót nią na żadnym rynku, nie zachodzi też obrót między Państwem a uczestnikiem (nie jest ona zbywana przez uczestnika na rzecz Państwa). W związku z realizowaniem opcji uczestnik ma uprawnienie do wezwania Państwa, wg określonych w regulaminie zasad, do wypłaty dodatkowej motywacji finansowej uzależnionej do wyników osiąganych przez Państwa otrzymanej na podstawie więzów łączących go z Państwem. Opcja jest prawem osobistym i niezbywalnym (zakaz jakiejkolwiek odsprzedaży). Jest to uprawnienie ustanowione wyłącznie między spółką a beneficjentem – nie jest przeznaczone do obrotu i nie pełni funkcji inwestycyjnej/hedgingowej na rynku. Przy realizacji opcji strony nie świadczą sobie żadnych dodatkowych usług ani nie dostarczają towaru. Nie występują między stronami również usługi, których przedmiotem mogłyby być jakiekolwiek instrumenty finansowe. Państwo i uczestnik nie są stronami występującymi na jakimkolwiek rynku i nie sprzedają sobie nawzajem opcji w formule, której dotyczy ustawa o obrocie instrumentami finansowymi.

Zatem, w związku z tym, że opisane we wniosku opcje nie stanowią instrumentu finansowego w rozumieniu ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, do ich realizacji nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Jak wynika z wniosku, są Państwo podatnikiem VAT czynnym. Usługi, które realizuje uczestnik programu – również czynny podatnik podatku od towarów i usług - w związku z przystąpieniem do programu opcji i jego realizacją, są przez Państwa wykorzystywane wyłącznie do realizacji czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Uczestnik realizował na Państwa rzecz zadania z dwóch obszarów: na podstawie umowy o pracę zabezpieczał realizowanie zadań odpowiednich dla stanowiska Dyrektora ds. Informatyki i Analiz. Taka osoba odpowiada za całość technologii i danych w firmie – od stabilnej infrastruktury po dostarczanie wniosków analitycznych do decyzji biznesowych. Z kolei zadania realizowane przez uczestnika w obszarze profesjonalnie świadczonych usług skupiały się na warstwie programistycznej. Usługi IT nabywane od uczestnika służą Państwu zwłaszcza w kontekście wsparcia operacyjnego, sprzedaży online, marketingu, logistyki, zarządzania danymi czy bezpieczeństwa cyfrowego. Usługi te mają dla Państwa strategiczne znaczenie ze względu na istotną skalę uzależnienia podstawowych procesów biznesowych od rozwiązań IT i są wykorzystywane w Spółce w kluczowych obszarach jej działalności, jak:

1.Zarządzanie systemami sprzedaży i e-commerce

2.Zarządzanie danymi klientów i sprzedaży

3.Marketing internetowy i reklamy w internecie

4.Automatyzacja procesów i optymalizacji (np. obsługi zamówień, obrotu towarów w magazynie)

5.Współpraca z dostawcami i systemy ERP

6.Bezpieczeństwo danych i cyberbezpieczeństwo

7.Obsługa systemów płatności i transakcji online

8.Wsparcie techniczne i obsługa klienta

9.Rozwój aplikacji mobilnych

Program opcji pełni u Państwa funkcję motywacyjno-retencyjną i ma zapewniać wyższą efektywność całego biznesu. Uczestnikom programu zaoferowano składnik motywacyjny w postaci opcji. Poprzez zaoferowanie opcji z jednej strony dążyli Państwo do trwałego zachowania określonego składu menedżerskiego. Kontynuacja współpracy z tymi samymi menedżerami jest dla Państwa istotną wartością dodaną, w tym obniża koszty pozyskania kluczowej kadry. Motywacja menedżerów do sprawnego, skutecznego działania na rzecz Państwa rośnie wraz z atrakcyjnością systemu, na podstawie którego mogą oni być wynagradzani za pracę. W Państwa ocenie fakt, że uczestnik otrzymał opcje a następnie będzie mógł je ewentualnie zrealizować przekłada się na pozytywny dla Państwa sposób działania uczestnika. Natomiast dobrze zorganizowany i nowoczesny dział IT oraz przygotowywane na miarę rozwiązania programistyczne mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia poprawnego działania Państwa każdego innego działu, w tym działania Państwa procesów sprzedażowych (całej Państwa sprzedaży).

Ponadto jak wskazano powyżej, otrzymana przez uczestnika kwota wynikająca z realizacji opcji będzie stanowiła wynagrodzenie za świadczone przez niego na Państwa rzecz usługi, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, które będą podlegać opodatkowaniu, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, wg stawki VAT właściwej dla tych usług.

Zatem będą Państwo mieli prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego w otrzymanej fakturze od uczestnika na kwotę wynikającą z realizacji opcji. Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, gdyż są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a usługi, które realizuje uczestnik programu, w związku z przystąpieniem do programu opcji będą służyły Państwu – zgodnie ze wskazaniem - do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga w kwestii ustalenia właściwej stawki podatku, jaka powinna widnieć na fakturze wystawionej przez uczestnika. Zgodnie z art. 14b § 1a Ordynacji podatkowej:

W zakresie objętym wiążącymi informacjami stawkowymi, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, oraz wiążącymi informacjami akcyzowymi, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, nie wydaje się interpretacji indywidualnych.

Tym samym, kwestia ustalenia wysokości stawki podatku VAT dla dostawy towarów lub świadczenia usług od dnia 1 lipca 2020 r. może być rozstrzygnięta tylko w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej określonej w art. 42a ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Wiążąca informacja stawkowa, zwana dalej „WIS”, jest decyzją wydawaną na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług, która zawiera:

1)opis towaru albo usługi będących przedmiotem WIS;

2) klasyfikację towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury scalonej (CN) albo według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług albo według sekcji, działu, grupy lub klasy Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych albo usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, niezbędną do:

a) określenia stawki podatku właściwej dla towaru albo usługi,

b) stosowania przepisów ustawy oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie – w przypadku, o którym mowa w art. 42b ust. 4;

3) stawkę podatku właściwą dla towaru albo usługi, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 42b ust. 4.

Interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.