Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna   – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w części uznania aportu składników majątku wodno-kanalizacyjnego do Spółki:

  • jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy – jest nieprawidłowe;
  • jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa niepodlegającej opodatkowaniu – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 29 sierpnia 2025 r. oraz z 3 października 2025 r. (wpływ 6 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jest jednostką samorządu terytorialnego, która zgodnie z ustawą ustrojową, tj. ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (art. 7 i 9) realizuje przypisane jej zadania własne samodzielnie lub przez własne jednostki organizacyjne, które mogą nie posiadać odrębnej od gminy osobowości prawnej, jak mające własną, odrębną od gminy osobowość prawną.

Wśród zadań własnych gminy ustawa o samorządzie gminnym wymienia sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych (art. 7 ust. 1 pkt 3). Potwierdzeniem obowiązku realizacji przez Gminę wymienionego zadania jest art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, zgodnie z którym zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy.

Obecnie Gmina realizuje przedmiotowe zadanie samodzielnie, tj. poprzez referat funkcjonujący w strukturze Urzędu Gminy – Referat (…). Dla realizacji przedmiotowego zadania Gmina wykorzystuje majątek trwały w postaci m.in. SUW tj. stacji uzdatniania wody, sieci wodociągowych, które służą do przesyłu wody odbiorcom, hydroforni, oczyszczalni ścieków, sieci kanalizacyjnych do odbioru ścieków, przepompowni ścieków. Wymienione urządzenia mają status samodzielnych rzeczy ruchomych, a to zgodnie z art. 49 par. 1 kodeksu cywilnego. Gmina planuje zmienić formę organizacyjno-prawną prowadzenia powyższego zadania.

Wykorzystując zapisy ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, a w szczególności art. 9 tej ustawy, Gmina planuje utworzyć spółkę prawa handlowego w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która będzie powołana m.in. celem realizacji zadania własnego gminy z zakresu wodociągów i kanalizacji. Utworzenie spółki nastąpi wspólnie z innymi gminami, które również planują realizować w tej formie wymienione zadanie własne. Wraz z powołaniem spółki planowane jest wyposażenie jej w niezbędny majątek do wykonywania powierzonego zadania, tj. wymienione wcześniej sieci, oczyszczalnie, przepompownie, hydrofornie, SUW. Gmina rozważa przekazania majątku poprzez wniesienie ich jako wkładu niepieniężnego (aportu), w zamian za wniesiony aport gmina obejmie w kapitale zakładowym spółki udziały o wartości nominalnej odpowiadającej wartości wnoszonego majątku.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

1. Przedmiot aportu.

Przedmiotem planowanego aportu będzie wyłącznie majątek trwały w postaci infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, tj.:

  • stacje uzdatniania wody,
  • hydrofornie,
  • sieci wodociągowe,
  • przepompownie wody,
  • oczyszczalnia ścieków,
  • sieci kanalizacyjne,
  • przepompownie ścieków,

który będzie przekazywany etapami w częściach do spółki prawa handlowego w zamian za udziały, a pozostała nieprzekazana część majątku będzie użytkowana przez spółkę na podstawie umowy dzierżawy (dzierżawa ma charakter techniczny).

Należy podkreślić, że częściowa dzierżawa niektórych składników majątku nie wyklucza uznania aportu za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Zarówno orzecznictwo sądów administracyjnych, jak i praktyka organów podatkowych potwierdzają, że o statusie ZCP decyduje zdolność wydzielonego zespołu składników do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, a nie fakt, iż nie wszystkie elementy zostały formalnie przeniesione.

Przykładowo, WSA w Warszawie wskazał, że: „Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że przedmiotem zbycia nie jest ZCP, bowiem decydująca jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą” (por. wyrok WSA, sygn. III SA/Wa 1235/15, potwierdzony linią orzeczniczą NSA).

Podobnie Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 10 kwietnia 2025 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.144.2025.2.DK) uznał, że aport oddziału jako ZCP pozostaje neutralny podatkowo, mimo iż w skład aportu weszły umowy najmu (dzierżawy) części nieruchomości, a inne składniki majątkowe pozostały poza aportem.

Również w interpretacji z 2 kwietnia 2025 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.100.2025.2.MS) organ potwierdził, że nawet przy wydzieleniu określonych aktywów, jeżeli jednostka zachowuje samodzielność organizacyjną, finansową i funkcjonalną, mamy do czynienia z ZCP.

W konsekwencji należy stwierdzić, że fakt wydzierżawienia części składników nie przekreśla istnienia ZCP – aportowany zespół składników umożliwia bowiem spółce natychmiastowe i samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.

2.Zakres aportu – inne elementy.

Oprócz powyższych składników infrastruktury, aport obejmie również:

  • przeniesienie umów z odbiorcami usług,
  • przeniesienie należności i zobowiązań z tytułu funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej,
  • przeniesienie umów o pracę pracowników zatrudnionych w referacie wodno-ściekowym (w liczbie 6 osób) na zasadzie art. 23¹ Kodeksu pracy. Spółka posiada własny personel techniczny i administracyjny, dlatego aport nie obejmuje przejęcia wszystkich pracowników Urzędu Gminy; nie wpływa to na możliwość samodzielnego prowadzenia działalności, ponieważ spółka dysponuje wystarczającymi zasobami kadrowymi (personel techniczny i administracyjny).

Docelowo wszystkie wymienione elementy zostaną przeniesione do spółki prawa handlowego w ramach aportu.

3.Przedmiot planowanego aportu będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT oraz art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Uzasadnienie:

a)Wyodrębnienie organizacyjne

Przedmiot aportu stanowi wyodrębnioną jednostkę organizacyjną w strukturze Gminy

funkcjonującą jako Referat (…). Wyodrębnienie wynika z Regulaminu organizacyjnego wprowadzonego Zarządzeniem Nr (…) z dnia 18 stycznia 2023 r. przez Wójta Gminy, w którym określono zakres zadań oraz sposób działania tego referatu (Wyciąg z Zarządzenia w załączeniu).

b)Samodzielność finansowa i ewidencja księgowa

Przedmiot aportu posiada samodzielność finansową umożliwiającą funkcjonowanie w obrocie gospodarczym. W ramach prowadzonej ewidencji księgowej możliwe jest przyporządkowanie do tej jednostki przychodów, kosztów, należności i zobowiązań, a tym samym określenie jej wyniku finansowego.

c)Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej

W oparciu o przedmiot aportu, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań i nakładów, możliwe jest samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Obecnie działalność jest częściowo dotowana z budżetu gminy, ale możliwe jest pełne przyporządkowanie przychodów, kosztów, należności i zobowiązań, co pozwala ustalić wynik finansowy.

Na podstawie powyższego Gmina wskazuje, że przedmiot aportu stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów podatkowych.

Spółka prawa handlowego, do której Gmina zamierza wnieść aportem majątek wodociągowo-kanalizacyjny, będzie mogła prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w oparciu o wniesione składniki majątkowe. Aport obejmie komplet infrastruktury technicznej (ujęcia wody, stacje uzdatniania, sieci wodociągowe i kanalizacyjne, oczyszczalnie, przepompownie) oraz zostaną do niego przypisane umowy z odbiorcami usług, a także przejdą pracownicy obsługujący tę infrastrukturę (zgodnie z art. 23¹ Kodeksu pracy). W konsekwencji spółka, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych i bez pozyskiwania innych składników, będzie mogła niezwłocznie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.

Ponadto wskazali Państwo:

1.Etapowe przekazywanie majątku

Przekazanie majątku trwałego w postaci infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej zostanie rozłożone na okres 10 lat, zgodnie z planowanym harmonogramem przekazywania poszczególnych grup środków trwałych (łączna wartość netto według ewidencji środków trwałych (…) zł), w dziesięciu etapach o wartości około (…) zł każdy, realizowanych w latach 2026–2035. Przekazanie infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej będzie realizowane etapami ze względów organizacyjnych, technicznych i formalno-prawnych, w tym z uwagi na konieczność uzyskania operatów szacunkowych, decyzji administracyjnych. W ramach pierwszego etapu (rok 2026) zostaną wniesione główne sieci wodociągowe i kanalizacyjne. W kolejnych latach przekazywane będą sukcesywnie pozostałe elementy infrastruktury – przepompownie wody, przepompownie ścieków, stacje uzdatniania, oczyszczalnie i urządzenia towarzyszące. Każdy etap będzie obejmował przekazanie składników majątku o wartości około (…) zł.

Dla zapewnienia ciągłości działania od momentu rozpoczęcia działalności spółki (2026 r.) zostanie zawarta umowa dzierżawy technicznej obejmująca całość infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, która jeszcze nie została formalnie wniesiona aportem. Dzięki temu spółka od początku będzie korzystać z pełnego systemu i będzie mogła samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.

W konsekwencji już w momencie pierwszego aportu istnieje zorganizowana część przedsiębiorstwa (ZCP) w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a kolejne etapy mają charakter porządkujący i techniczny, nie wpływając na zdolność spółki do samodzielnego działania.

2.Charakter dzierżawy technicznej

Umowa dzierżawy technicznej zostanie zawarta między gminą a spółką w celu zapewnienia spółce możliwości korzystania z całej infrastruktury od początku działalności. Dzierżawa obejmie wszystkie elementy majątku wodno-kanalizacyjnego, które w kolejnych latach będą stopniowo przekazywane aportem. Dzięki takiemu rozwiązaniu proces aportu ma charakter techniczno-formalny i nie wpływa na klasyfikację aportu jako ZCP.

3.Personel spółki i pracownicy gminy

Spółka będzie posiadała własny personel techniczny i administracyjny, co pozwala jej samodzielnie prowadzić działalność.

  • Spółka nie będzie ograniczona wyłącznie do wykorzystania (…) osób zatrudnionych w Referacie Urzędu Gminy.
  • Personel spółki będzie obejmował dodatkowe zasoby kadrowe niezbędne do realizacji zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej.

4.Zakres usług spółki

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością będzie mogła świadczyć usługi w zakresie gospodarki wodno-ściekowej również na rzecz gmin współtworzących spółkę.

5.Aporty pozostałych gmin

Planowane jest, aby gminy współtworzące spółkę również wniosły do niej majątek służący prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Obecnie prowadzone są uzgodnienia i analizy (w tym analiza due diligence), które potwierdzają zasadność oraz konieczność wniesienia takich aportów. Z perspektywy organizacyjnej i ekonomicznej wniesienie aportów przez wszystkie gminy jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania spółki i zapewnienia możliwości świadczenia usług na rzecz wszystkich gmin uczestniczących.

Podsumowanie

Dzięki zastosowaniu umowy dzierżawy technicznej obejmującej całość infrastruktury wodno-kanalizacyjnej spółka od początku działalności posiada pełną zdolność operacyjną. Etapowe przekazywanie majątku aportem przez 10 lat ma charakter techniczny i nie wpływa na kwalifikację aportu jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP).

Z uwagi na to, że wniesienie majątku stanowi przekazanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT na podstawie art. 6 pkt 1 tej ustawy, a Gmina nie jest zobowiązana do korekty odliczonego podatku naliczonego. Aport pozostaje również neutralny podatkowo w rozumieniu przepisów o CIT.

Pytania

1.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, polegającym wyłącznie na wniesieniu przez gminę aportem majątku wodociągowo-kanalizacyjnego do spółki prawa handlowego zastosowanie znajduje art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 dalej: „u.p.t.u.”) skutkujący uznaniem, że gmina w tym zakresie nie działa jako podatnik VAT?

W przypadku negatywnego stanowiska organu odnośnie pytanie nr 1, Gmina zwraca się z następującym pytaniem:

2.Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym wniesienie przez gminę aportem majątku wodociągowo-kanalizacyjnego do spółki prawa handlowego stanowi transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w myśl art. 2 pkt 27e u.p.t.u., a jego zbycie podlega wyłączeniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 u.p.t.u.?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko odnośnie pytanie nr 1

Gmina podkreśla, iż realizacja zdania z zakresu zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków (sprawy wodociągów i kanalizacji) ma dla niej charakter obowiązkowego zadania własnego. Podkreśla się, iż gmina ma ustawowy obowiązek zapewnienia mieszkańcom zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków (np. wyrok NSA z 26 lipca 2007 r., II OSK 1084/06). Tym samym gmina nie ma w tej materii swobody decydowania o realizacji zadnia, a wyłącznie o ewentualnej formie jego prowadzenia (np. poprzez spółkę, zakład budżetowy). Wspomniane zadanie stanowi zadanie publiczne, które służy zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej (art. 166 ust. 1 Konstytucji RP). Przez co owo zadanie jest jednym z podstawowych, dla których realizacji w ogóle zostały powołane gminy (jako jednostki samorządu terytorialnego) i które nakładają na nie przepisy ustawy. Powołując spółkę dla realizacji wymienionego zadania, a w szczególności przekazując spółce poprzez aport niezbędny majątek, gmina wykonuje swoje obowiązki ustawowe, wynikające z jej statusu jako jednostki samorządu terytorialnego, która jest elementem decentralizacji władztwa publicznego. Jednocześnie wybór formy spółki prawa handlowego stanowi wyłącznie wybór formy organizacyjno-prawnej, nie zmieniając istoty zadania, które spółka będzie tylko realizować jako instrument wykorzystywany przez gminę dla realizacji własnych zadań (por. wyrok NSA z 9 lutego 2011 r., II OSK 2502/10).

Gminę ze spółką nie będzie łączyła żadna umowa powierzenia zadania, gdyż zgodnie z m.in. wyrokiem NSA z 11 sierpnia 2005 r. (sygn. akt II GSK 105/05), w przypadku, w którym gmina tworzy własną spółkę w celu realizacji jej zadań własnych nie istnieje konieczność zawierania umowy między gminą a spółką. Podstawą powierzenia spółce wykonywania zadań własnych gminy w takiej sytuacji, jest akt organu gminy powołujący daną jednostkę do życia i określający przedmiot jej działania. W konsekwencji Gmina wnosząc aport do spółki będzie to czyniła celem realizacji obciążającego ją zadania. Czynność ta nie ma na celu samego wyłącznie dokapitalizowania spółki, transakcja nie ma w ogóle charakteru zarobkowego – nastawionego na zysk, jest wyłącznie środkiem do realizacji zadania ustawowego gminy poprzez wybrany model instytucjonalny. W konsekwencji opisana czynność aportu powinna podlegać wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 u.p.t.u. Stanowisko tożsame z prezentowanym przez Gminę zajął m.in. WSA w Szczecinie w wyroku z 5 października 2022 r., I SA/Sz 375/22, WSA w Poznaniu w wyroku z 21 marca 2024 r., I SA/Po 821/23, WSA w Gdańsku w wyroku z 12 czerwca 2024 r., I SA/Gd 310/24.

Stanowisko odnośnie pytanie nr 2

Majątek przeznaczony do prowadzenia działalności wodociągowo-kanalizacyjnej, który Gmina planuje wnieść aportem do spółki ma charakter kompletny tzn. w całości służy on i jest wykorzystywany do prowadzenia działalności polegającej na zaopatrywaniu odbiorców w wodę oraz odbieraniu od nich ścieków. Ma on charakter komplementarny tzn. SUW oraz sieci wodociągowe, stanowią system połączonych urządzeń, które łącznie służą wykonywaniu zadania z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę, a sieci kanalizacyjne, przepompownie ścieków, oczyszczalnia ścieków, łącznie stanowią system do prowadzenia zbiorowego odprowadzania ścieków od klientów. Niewątpliwie jest to spójny zbiór środków majątkowych, w oparciu o który można wykonywać wskazaną działalność i zakres w jakim ten zbiór ma być zbyty, pozwala na wykonywania zadania bez modyfikacji. Jednocześnie powołana spółka w oparciu o ten majątek będzie kontynuowała działalność, którą realizuje obecnie sama Gmina. W konsekwencji będziemy mieli do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa i skorzystaniem ze zwolnienia z art. 6 pkt 1 u.p.t.u.

Podobne stanowisko można odnaleźć np. w interpretacji podatkowej z dnia 1 lutego 2018 r., o sygn. 0115-KDIT1-2.4012.871.2017.2.KT, w której DKIS uznał, że: „skoro planowana transakcja przeniesienia w drodze aportu składników mienia Gminy na tworzoną spółkę komunalną będzie obejmowała w zasadzie majątek, który był dotychczas wykorzystywany do realizacji gospodarki komunalnej na terenie Gminy, to - niezależnie od wyłączenia z niej składników majątkowych stanowiących nieruchomości, których przeniesienie ma nastąpić po zarejestrowanie spółki w KRS – będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług. Ponadto z treści wniosku wynika, że nowotworzona spółka będzie nadal zajmowała się prowadzoną dotychczas przez Gminę szeroko rozumianą gospodarką komunalną. Jednocześnie zgodzić się należy z Gminą, że przedmiotowa czynność przeniesienia w drodze aportu składników mienia Gminy będzie wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Pojęcie „dostawa towarów” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów   i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aporty pieniężne), rzeczy lub prawa (aporty rzeczowe) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe.

W związku z wniesieniem wkładu do spółki realizują się dwa rodzaje świadczeń ekonomicznych:

  • wnoszący wkład (aport) przenosi na spółkę, do której dokonuje wkładu, prawo do rozporządzania określonymi składnikami majątku,
  • w zamian za aport wnoszący otrzymuje pewne uprawnienia (udziały) mające określoną wartość.

Taka transakcja bez wątpienia ma charakter odpłatny. Odpłatność może przybierać różne formy – nie jest konieczne, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatnością jest więc także   np. otrzymanie udziałów spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną wymierną korzyść.

Wniesienie aportu do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Tym samym, w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż, ponieważ odbywa się  za wynagrodzeniem: istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem w formie wyrażonych pieniężnie udziałów.

Zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każdą jednak czynność stanowiącą dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, można uznać za czynność opodatkowaną. Aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów   i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w ramach tej czynności jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców,   w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie przewidziane w tym przepisie dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa, do realizacji których zostały one powołane.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku   z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Dokonując wykładni powołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 6 ustawy, należy rozgraniczyć sferę imperium, która jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług od sfery dominium, w której stosownie do wskazanych wyżej przepisów, organy powinny być traktowane jak podatnicy tego podatku. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy.   Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy, że organy nie są podatnikami   w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Powyższy przepis nie jest samodzielną podstawą do określenia, kiedy organ władzy publicznej jest podatnikiem VAT. Nie można go bowiem interpretować w oderwaniu od wynikającej z art. 15 ust. 1 ustawy definicji podatnika jako podmiotu wykonującego działalność gospodarczą w rozumieniu ust. 2 tego artykułu, przy czym działalność ta musi być wykonywana samodzielnie – we własnym imieniu i na własny rachunek. Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Jednostki samorządu terytorialnego, na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

  • podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nie odrębnymi przepisami prawa oraz
  • podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług,   a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii nieuznania Państwa za podatnika podatku VAT w odniesieniu do czynności wniesienia aportu majątku wodociągowo-kanalizacyjnego do spółki prawa handlowego.

Pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie szeroko. Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny i niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Ustawa definiuje więc podatnika jako każdy podmiot, niezależnie od jego formy organizacyjno-prawnej, który samodzielnie prowadzi działalność gospodarczą, bez względu na cel oraz rezultat takiej działalności. W szczególności działalność gospodarcza nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku.

W opisanej sytuacji, w przypadku transakcji wniesienia aportu do spółki prawa handlowego, wyczerpane zostaną przesłanki do uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów  i usług w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 7 ust. 1 ustawy – wniesienie majątku wodociągowo-kanalizacyjnego do spółki prawa handlowego, w zamian za udziały w tej spółce, będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną).

Jak wskazano wyżej, gmina – w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – jako osoba prawna będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu na zasadach ogólnych. W tym zakresie bowiem, wykonywane przez gminę czynności będą miały charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Czynność wniesienia aportu do spółki, nie będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Organy władzy publicznej nie będą uznawane za podatników w zakresie czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których zostały one powołane, dodatkowo pod warunkiem, że czynności te nie będą wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przypadku aportu w postaci majątku wodociągowo-kanalizacyjnego do spółki prawa handlowego, w zamian za udziały w tej spółce nie będą realizowane zadania, dla realizacji których zostali Państwo powołani. Państwa działania będą w tym przypadku tożsame z działaniami każdego innego podmiotu dokonującego dostawy towaru.

Zatem w opisanym zdarzeniu przyszłym, polegającym na wniesieniu aportu w postaci majątku wodociągowo-kanalizacyjnego do spółki prawa handlowego, nie znajdzie zastosowania   art. 15 ust. 6 ustawy, a Państwo będą działali w przedstawionym zakresie jako podatnik   w rozumieniu  art. 15 ust. 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania 1 jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również uznania czynności wniesienia aportu do spółki prawa handlowego za zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegającej wyłączeniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

  • istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
  • zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
  • składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
  • zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Gdy którakolwiek z przesłanek nie zaistnieje, wówczas nie można uznać zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, uwzględnić należy następujące okoliczności:

  • zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
  • faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Podkreślić należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że:

„jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów”.

TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji.

W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Kwestia zbycia przedsiębiorstwa była również przedmiotem wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever.

TSUE wywiódł w nim, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą.

Jak wskazał Trybunał:

„Artykuł 5 ust. 8 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że przeniesienie własności zapasu towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony, ale możliwej do rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia, stanowi przekazanie całości lub części aktywów w rozumieniu tego przepisu, pod warunkiem iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej”.

Oznacza to, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Sformułowanie zawarte w art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy rozumieć w sposób funkcjonalny. Należy więc przeanalizować, czy zespół aktywów, który jest przedmiotem zbycia, pozwala na prowadzenie i służy w sposób trwały prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej nabywcy, realizowanej uprzednio w przedsiębiorstwie zbywcy.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sprzedaż, darowizna itp.) decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Aby uznać, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa trzeba ocenić, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po przeniesieniu powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę, w oparciu o nabyte składniki.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości należy stwierdzić, że opisany majątek wodno-kanalizacyjny stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Jak wynika z wniosku przedmiot aportu formalnie stanowi wyodrębnioną jednostkę organizacyjną w Państwa strukturze funkcjonującą jako Referat. Wyodrębnienie wynika z Regulaminu organizacyjnego wprowadzonego Zarządzeniem przez Wójta Gminy, w którym określono zakres zadań oraz sposób działania tego referatu.

Posiada on potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, stanowiący funkcjonalnie i organizacyjnie wyodrębnioną część. Na dzień aportu będzie w istniejącym przedsiębiorstwie wyodrębniony na płaszczyźnie funkcjonalnej, oraz będzie zdolny do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Został wyodrębniony również na płaszczyźnie finansowej.

Wskazali Państwo, że przedmiot aportu posiada samodzielność finansową umożliwiającą funkcjonowanie w obrocie gospodarczym. Aport obejmie również przeniesienie należności i zobowiązań z tytułu funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej.

Ponadto jak Państwo wskazali aport będzie wiązał się z przeniesieniem umów o pracę pracowników zatrudnionych w referacie (…) w liczbie (…) osób) na zasadzie art. 23¹ Kodeksu pracy.

Przeniesione zostaną również umowy z odbiorcami usług.

Co istotne, spółka prawa handlowego, do której zamierzają Państwo wnieść aport, będzie mogła bez konieczności podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych i bez pozyskiwania innych składników, niezwłocznie prowadzić działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.

Wprawdzie planowany przez Państwa aport majątku trwałego w postaci infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, będzie przekazywany do spółki prawa handlowego etapami w częściach, jednak już na etapie planowania transakcji zamierzają Państwo wnieść wszystkie wskazane we wniosku elementy składające się na przedmiot aportu. Jednoznacznie w opisie sprawy wskazali Państwo, że docelowo wszystkie wymienione elementy zostaną przeniesione do spółki prawa handlowego w ramach aportu. Do czasu przeniesienia wszystkich składników pozostała nieprzekazana część majątku będzie użytkowana przez spółkę na podstawie umowy dzierżawy, która ma charakter techniczny. Podkreślili Państwo, że aportowany zespół składników umożliwi spółce natychmiastowe i samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.

Zatem należy uznać, że w sytuacji istnienia powiązań pomiędzy zbywanymi w kolejnych transakcjach (etapach) składnikami majątku, pozostawania ich w bezpośredniej zależności w kontekście celów, jakim mają służyć nabywcy, przedmiot tych transakcji należy uznać za element zorganizowanej części przedsiębiorstwa niezależnie od tego, czy aportu dokonuje się w jednym, czy w kilku etapach.

Tym samym, zespół opisanych składników majątku wodociągowo-kanalizacyjnego będzie stanowił na moment aportu zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, a transakcja ta będzie stanowiła czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Powołane przez Państwa na poparcie własnego stanowiska orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na rozstrzygnięcie. Wyroki te rozstrzygają w odmiennych stanach faktycznych od sytuacji przedstawionej we wniosku. Każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego, i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii, tj. wniesienia aportu składników majątkowych do spółek handlowych nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany z przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. W przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Stosownie do art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego/ zdarzenia przyszłego powinien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów, w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.