Interpretacja indywidualna - Interpretacja - 0111-KDIB3-2.4012.529.2025.2.ASZ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 10 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.529.2025.2.ASZ

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 11 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w kwestii zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy usług polegających na sporządzaniu indywidualnych dokumentacji (...).

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 11 sierpnia 2025 r. (wpływ 12 sierpnia 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą od (...) roku. Wnioskodawczyni jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawczyni posiada wykształcenie wyższe w zakresie (...).

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawczyni prowadzi (...). Ponadto (...).

Wynikiem prowadzonej działalności badawczej jest opracowywanie dokumentacji (...).

Nadrzędnym celem opracowywania dokumentacji (...). Dokumentacje te są każdorazowo przygotowywane indywidualnie (...). Materiały te są opracowywane osobiście, na podstawie wiedzy i doświadczenia Wnioskodawczyni, (...). Opracowania nie mają charakteru powtarzalnego ani szablonowego – ich treść i struktura są każdorazowo dostosowywane (...). Sporządzane przez Wnioskodawczynię dokumentacje, których istotną częścią są (...). Prace te mają charakter badawczo-analityczny, (...).

Wnioskodawczyni dokonuje (...).

Wnioskodawczyni nie prowadzi żadnych prac o charakterze technicznym – (...). Wnioskodawczyni sporządza jedynie dokumentacje. Dokumentacje zawierają (...). (...).

W przypadku opracowań o większym zakresie i złożoności, Wnioskodawczyni – jako (...) – samodzielnie opracowuje zasadniczą część utworu, natomiast w zakresie niektórych, specjalistycznych elementów projektu (np. (...)), korzysta ze wsparcia innych twórców, z którymi zawiera umowy o dzieło. Efekty ich pracy są opracowaniami twórczymi, (...).

W uzupełnieniu odpowiedziała Pani na zadane przez Organ pytania w następujący sposób:

Na pytanie: „Czy świadczy Pani opisane we wniosku usługi jako indywidualny twórca i artysta wykonawca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 24 ze zm.)?”

Odpowiedziała Pani: „Tak, Wnioskodawczyni świadczy opisane we wniosku usługi jako indywidualny twórca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie, utwór jest wynikiem twórczej działalności twórcy, który wyraża się w oryginalny sposób, co znajduje odzwierciedlenie w działalności Wnioskodawczyni. Przygotowywana przez nią dokumentacja (...) zawiera autorskie wnioski wynikające z (...). (...). Każda dokumentacja, którą tworzy Wnioskodawczyni, jest indywidualnym utworem, ponieważ w pełni odpowiada na specyfikę (...), łącząc wnioski z przeprowadzonych analiz, co sprawia, że każda praca jest oryginalna i twórcza w kontekście jej zawartości merytorycznej oraz formy.”

Na pytanie: „Prosimy wskazać czynniki, które decydują o kulturalnym charakterze świadczonych usług, o których mowa we wniosku?”

Odpowiedziała Pani: „Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię mają na celu nie tylko (...). Celem tych usług jest (...), co wpisuje się w szeroką definicję usług kulturalnych zawartą w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

1.Ochrona dziedzictwa kulturowego: Wnioskodawczyni, sporządzając dokumentację (...). (...). Ochrona dziedzictwa kulturowego jest regulowana zarówno przez przepisy krajowe, jak i międzynarodowe, m.in. Konwencję UNESCO, której celem jest zachowanie dziedzictwa dla przyszłych pokoleń.

2.Upowszechnianie kultury: Sporządzane przez Wnioskodawczynię dokumentacje(...). Ponadto, wyniki badań Wnioskodawczyni są (...). (...).

Dzięki tym działaniom, Wnioskodawczyni przyczynia się do bezpośredniego przekazywania wiedzy o wartościach kulturowych (...). (...). Te działania mają na celu upowszechnianie wiedzy o dziedzictwie kulturowym,(...).

3.Twórczy charakter usług: Wnioskodawczyni realizuje swoją działalność na podstawie indywidualnego podejścia (...), co sprawia, że usługi świadczone przez nią mają charakter twórczy i oryginalny. Wnioskodawczyni opracowuje dokumentację, (...).

4.Kulturalny charakter świadczonych usług: Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię mają bezpośredni wpływ na ochronę kultury materialnej, (...). W związku z tym, usługi te wpisują się w definicję usług kulturalnych, które obejmują tworzenie, ochronę i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego, zgodnie z przepisami ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, jak również regulacjami międzynarodowymi. Usługi Wnioskodawczyni, polegające na (...), pełnią fundamentalną rolę w (...), co daje im wyraźnie kulturalny charakter. W przypadku (...).

5.Zgodność z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej: Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię są również zgodne z ustawą z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, która stanowi, że działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Wnioskodawczyni realizuje tę działalność,(...).”

Na pytanie: „Czy usługi, o których mowa we wniosku przyczyniają się do upowszechniania dorobku kulturalnego? Jeśli tak, to w jaki sposób?”

Odpowiedziała Pani: „Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię mają istotny wpływ na upowszechnianie dorobku kulturalnego, a ich celem jest (...). Dokumentacje te stanowią kluczowy element (...).

1.Ochrona dziedzictwa kulturowego i jego upowszechnianie: Wnioskodawczyni, sporządzając dokumentację (...). (...). Tego rodzaju działania ułatwiają późniejsze publiczne udostępnianie dziedzictwa kulturowego.

2.Twórczy wkład w badania i ochronę dziedzictwa: Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię są istotnym wstępnym krokiem w procesie,(...). Dokumentacje opracowane przez Wnioskodawczynię (...). (...).

3.Współpraca z (...): Dokumentacje (...) opracowywane przez Wnioskodawczynię są wykorzystywane (...). Zatem, dokumentacje stanowią podstawowy zasób wiedzy, który sprzyja (...).

4.Wsparcie dla instytucji ochrony dziedzictwa: Dokumentacje tworzone przez Wnioskodawczynię stanowią (...). Dzięki tym opracowaniom możliwe jest (...).

5.Prezentacja wyników badań: Ponadto, wyniki badań Wnioskodawczyni są prezentowane (...). Prezentacje te obejmują (...). Dzięki temu, Wnioskodawczyni (...).”

Na pytanie: „Czy w wyniku zrealizowania ww. usług powstaje/powstanie „utwór” w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych? Jeżeli tak to czyje nazwisko/pseudonim są/będą uwidocznione i podane do publicznej wiadomości na egzemplarzach utworu?”

Odpowiedziała Pani: „Tak, w wyniku realizacji świadczonych przez Wnioskodawczynię usług powstaje utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dokumentacje (...), które opracowuje Wnioskodawczyni, są utworami w rozumieniu prawa autorskiego, ponieważ zawierają elementy twórcze, takie jak autorskie wnioski dotyczące (...).

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Wnioskodawczyni jest autorką tych utworów(...). W przypadku, gdy w opracowaniu dokumentacji bierze udział większy zespół współautorów,(...).

Takie rozwiązanie wynika z faktu, że Wnioskodawczyni pełni rolę głównego autora, który nadaje spójną koncepcję całemu opracowaniu, podczas gdy współautorzy przyczyniają się do bardziej specjalistycznych elementów dokumentacji (np. (...)). Niemniej jednak, to Wnioskodawczyni jako główny autor, odpowiada za ostateczną formę i strukturę utworu, a jej nazwisko zawsze jest uwidocznione w dokumentacji.”

Na pytanie: „Czy świadcząc ww. usługi, wykonuje Pani usługi, o których mowa w art. 43 ust. 19 ustawy dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.)?”

Odpowiedziała Pani: „Świadczone przez Wnioskodawczynię usługi nie obejmują żadnych czynności wskazanych w katalogu negatywnym, o którym mowa w art. 43 ust. 19 ustawy o VAT. W szczególności, usługi świadczone przez Wnioskodawczynię nie dotyczą:

1.Usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach;

2.Wstępu:

a)na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego;

b)do wesołych miasteczek, parków rozrywki, cyrków, dyskotek, sal balowych;

c)do parków rekreacyjnych, na plaże i do innych miejsc o charakterze kulturalnym;

3.Wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą;

4.Usług związanych z produkcją filmów i nagrań na wszelkich nośnikach;

5.Działalności agencji informacyjnych;

6.Usług wydawniczych;

7.Usług radia i telewizji, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 34;

8.Usług ochrony praw.

Usługi świadczone przez Wnioskodawczynię dotyczą opracowywania dokumentacji (...).”

Pytanie

Czy usługi polegające na sporządzaniu indywidualnych dokumentacji (...) – wykonywane osobiście przez Wnioskodawczynię w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i wynagradzane w formie honorarium, z jednoczesnym przeniesieniem autorskich praw majątkowych do opracowań – korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, opisane we wniosku usługi polegające na sporządzaniu indywidualnych dokumentacji (...) – wykonywane osobiście w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i wynagradzane w formie honorarium, z jednoczesnym przeniesieniem autorskich praw majątkowych do opracowań – podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z powyższych uregulowań wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

a) podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,

b) indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Z kolei na podstawie art. 43 ust. 19 ustawy:

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 33, nie ma zastosowania do:

1) usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach;

2) wstępu:

a) na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego,

b) do wesołych miasteczek, parków rozrywki, cyrków, dyskotek, sal balowych,

c) do parków rekreacyjnych, na plaże i do innych miejsc o charakterze kulturalnym;

3) wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą;

4) usług związanych z produkcją filmów i nagrań na wszelkich nośnikach;

5) działalności agencji informacyjnych;

6) usług wydawniczych;

7) usług radia i telewizji, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 34;

8) usług ochrony praw.

Z analizy powołanego art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy jednoznacznie wynika, że zwolnienie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku na jego podstawie jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem prawa publicznego lub innym podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym lub wpisanym do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury, w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, albo indywidualnym twórcą lub artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

W skład grupy podmiotów uprawnionych do zwolnienia weszli indywidualni twórcy i artyści wykonawcy, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzani w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Powołany przepis art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 132 ust. 1 lit. n) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlega świadczenie niektórych usług kulturalnych, a także dostawa towarów ściśle z nimi związanych, przez podmioty prawa publicznego lub inne instytucje kulturalne uznane przez dane państwo członkowskie.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „kultura” ani „usługa kulturalna”. W orzecznictwie oraz interpretacjach organów podatkowych przyjmuje się, że w celu wykładni art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT należy sięgnąć do znaczenia językowego oraz ustaw szczególnych, takich jak ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Zgodnie z art. 1 tej ustawy, działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Pojęcie kultury w ujęciu językowym oznacza całokształt dorobku materialnego i duchowego społeczeństw, w tym dzieła sztuki, osiągnięcia naukowe, wartości moralne oraz zasady współżycia społecznego. Z kolei usługi kulturalne to usługi, których celem jest ochrona, przekazywanie lub upowszechnianie tego dorobku.

Działalność Wnioskodawczyni, polegająca na sporządzaniu dokumentacji (...). Sporządzane opracowania zawierają (...). Tego rodzaju dokumentacja pełni funkcję podstawową w procesie ochrony kultury materialnej, stanowiąc (...).

W związku z tym usługi świadczone przez Wnioskodawczynię wpisują się w zakres usług kulturalnych rozumianych zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o VAT, jako działania polegające na ochronie kultury.

Analizując możliwość zwolnienia świadczonych usług na gruncie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy, należy wskazać, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509), do której odwołuje się ustawodawca w treści art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy:

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);

2) plastyczne;

3) fotograficzne;

4) lutnicze;

5) wzornictwa przemysłowego;

6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;

7) muzyczne i słowno-muzyczne;

8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;

9) audiowizualne (w tym filmowe).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Ustawodawca posłużył się syntetyczną definicją utworu, określając w sposób generalny cechy konieczne wyróżniające utwór od innych rezultatów działalności człowieka.

Aby określone dzieło mogło być przedmiotem prawa autorskiego musi posiadać następujące cechy:

-mieć źródło w pracy człowieka (twórcy),

-stanowić przejaw działalności twórczej,

-posiadać indywidualny charakter.

W myśl art. 85 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Z treści ww. przepisów można zatem wywieść, że twórcą w rozumieniu ustawy jest każda osoba prowadząca faktycznie działalność twórczą, czyli działalność, której efektem jest powstanie utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Użyte w tym przepisie określenie „przejaw działalności twórczej”, należy rozumieć jako uzewnętrzniony rezultat działalności człowieka o charakterze kreacyjnym.

Tak sformułowana treść przepisów określających zwolnienie od podatku od towarów i usług, gdzie szczególnie akcentowana jest „indywidualność twórców i artystów wykonawców”, w zestawieniu z brzmieniem przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pozwala stwierdzić, iż intencją ustawodawcy podatkowego było objęcie zwolnieniem wyłącznie takich usług kulturalnych, które świadczone są przez twórców, artystów wykonawców, z uwzględnieniem ich szczególnych relacji z dziełem, utworem.

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyróżnia się dwa rodzaje praw:

-autorskie prawa osobiste,

-autorskie prawa majątkowe.

Przepisy dotyczące praw osobistych zostały uregulowane w rozdziale trzecim ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Na podstawie art. 16 ust. 1-5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:

1)autorstwa utworu;

2)oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;

3)nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;

4)decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;

5)nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Autorskie prawa osobiste chronią więź twórcy z utworem i są z nim w sposób trwały związane. Są one bezterminowe oraz niezbywalne.

Niezbywalność praw osobistych oznacza, że nie da się takiego prawa sprzedać, ani przekazać innej osobie.

W myśl art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Zatem, prawa te chronią godność twórcy, która wyraża się w jego intelektualnym związku z dziełem.

Natomiast, autorskie prawo majątkowe to uprawnienie o charakterze majątkowym, które zostało ukształtowane na wzór prawa własności. Twórca ma wyłączne uprawnienie do korzystania z dzieła lub rozporządzania nim.

Autorskie prawa majątkowe, w przeciwieństwie do osobistych są zbywalne. Wynika to z art. 41 ust. 1 pkt 1-2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:

1)autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy;

2)nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.

Autorskie prawo majątkowe obejmuje wyłącznie prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Majątkowe prawa autorskie są przedmiotem obrotu w postaci umów zbycia tych praw lub umów licencyjnych.

Po przeniesieniu majątkowych praw autorskich do utworu, prawa te przechodzą całkowicie na nabywcę.

Zatem, w chwili powstania gotowego utworu, rodzą się prawa autorskie przysługujące osobie, która taki utwór stworzyła. Autor staje się właścicielem dzieła i może z nim robić, co tylko zechce. Posiada do niego prawa dwojakiego rodzaju – osobiste i majątkowe. Podsumowując – autor ma prawo podpisać dzieło swoim nazwiskiem (prawo autorskie osobiste) oraz na nim zarabiać (prawo autorskie majątkowe). To pierwsze prawo jest niezbywalne, tym drugim może się podzielić całkowicie lub w części.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.

Zgodnie z art. 11 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie – ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.

Tak więc, odwołując się do pojęcia „twórcy” w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wskazać należy, że twórcą w rozumieniu ww. ustawy jest nie tylko jedyny twórca utworu, ale również osoby, które są współtwórcami stworzonego dzieła. Zgodnie z przywołanym wyżej art. 9 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Utwór powstały w rezultacie współtwórczości jest zatem przedmiotem wspólnego prawa autorskiego niezależnie od tego, czy dają się w nim wyróżnić części stworzone przez poszczególnych twórców. Wykładnia systemowa zewnętrzna, oparta na zapisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych prowadzi do wniosku, że twórcą jest osoba fizyczna, która wykonała dany utwór sama lub z udziałem innych współtwórców.

Wnioskodawczyni posiada wykształcenie kierunkowe w zakresie(...) i (...) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w tym obszarze. W ramach swojej praktyki zawodowej sporządza dokumentacje (...). Działania te mają charakter autorski i twórczy – nie polegają na opracowaniu dokumentacji na podstawie gotowego projektu (...), lecz przeciwnie – stanowią samodzielny rezultat badań i analiz wykonanych przez Wnioskodawczynię, które następnie stanowią podstawę (...).

Zakres dokumentacji przygotowywanej przez Wnioskodawczynię obejmuje m.in. (...). Opracowania te są każdorazowo zindywidualizowane – wynikają z (...). Działania te odpowiadają cechom utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jako że są przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze.

W ramach zawieranych umów, dokumentacja (...). (...). Z uwagi na autorski charakter dokumentacji i sposób jej powstania, Wnioskodawczyni przysługuje status twórcy w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Świadczone przez Wnioskodawczynię usługi stanowią działania podejmowane na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego, zgodnie z celami ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1292). Działalność ta, jako ukierunkowana na ochronę kultury, mieści się w zakresie usług kulturalnych objętych zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawczyni znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 31 stycznia 2018 r., sygn. I FSK 588/16, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że osiągnięcie celu prac konserwatorskich i restauratorskich może wiązać się z działalnością twórczą i wymagać kreatywności, czego skutkiem będzie powstanie utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych – przykładowo w postaci dokumentacji projektowej. Sąd zaakcentował, że sam fakt odnoszenia się do dzieła istniejącego nie pozbawia autora statusu twórcy, jeżeli wykonywane działania prowadzą do powstania oryginalnego i indywidualnego efektu pracy.

W odniesieniu do usług świadczonych przez Wnioskodawczynię, uwagi te zachowują pełną aktualność. Sporządzana przez nią dokumentacja (...) nie stanowi prostego przetwarzania istniejących treści – lecz samodzielny wynik badań, analiz i wnioskowania – nacechowany oryginalnym podejściem i subiektywną oceną. Twórczy charakter tego rodzaju pracy został również potwierdzony w wyroku NSA z dnia 9 lutego 2017 r., sygn. I FSK 1097/15, w którym sąd podkreślił, że zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT ma zastosowanie do działań o charakterze twórczym, noszących cechy indywidualne, jeżeli są one wynagradzane w formie honorarium i wiążą się z przeniesieniem autorskich praw majątkowych.

Wynagrodzenie za świadczone przez Wnioskodawczynię usługi przybiera każdorazowo formę honorarium, należnego za wykonanie indywidualnej dokumentacji (...). Umowy zawierane z zamawiającymi przewidują przeniesienie autorskich praw majątkowych do sporządzonych opracowań na rzecz zleceniodawcy. Przeniesienie to następuje w ramach wynagrodzenia, bez odrębnego rozdzielania wartości za samo wykonanie usługi oraz za przekazanie praw. Wynagrodzenie to ma zatem charakter honorarium w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT – jest zapłatą za konkretny rezultat pracy twórczej wraz z przejściem praw majątkowych do niego.

Wnioskodawczyni działa jako indywidualna twórczyni – samodzielnie, we własnym imieniu, na własny rachunek, ponosząc odpowiedzialność za jakość i efekt opracowania. Opracowania te są każdorazowo rezultatem jej intelektualnego wysiłku, wiedzy specjalistycznej i umiejętności twórczych. Zleceniodawcy nabywają gotowe dzieło w rozumieniu prawa autorskiego – wraz z prawem do jego dalszego wykorzystania, na warunkach określonych w umowie. Tym samym spełniony zostaje kluczowy warunek zwolnienia, jakim jest odpłatne świadczenie usług przez indywidualnego twórcę, wynagradzane w formie honorarium, obejmujące przeniesienie praw autorskich.

W przypadku szczególnie złożonych opracowań, wymagających pogłębionych badań interdyscyplinarnych (w szczególności w zakresie (...)), Wnioskodawczyni może współpracować z innymi specjalistami. Ich wkład ma charakter pomocniczy i uzupełniający, a powstałe w ten sposób elementy są przekazywane Wnioskodawczyni wraz z autorskimi prawami majątkowymi. Wnioskodawczyni integruje, redaguje i opracowuje całość jako dzieło własne, nadając mu ostateczny kształt. Tego rodzaju współpraca nie narusza indywidualnego i twórczego charakteru świadczonej usługi – przeciwnie, podkreśla autorski nadzór nad procesem twórczym oraz odpowiedzialność Wnioskodawczyni za jakość i spójność końcowego dzieła.

Podsumowując, Wnioskodawczyni świadczy usługi kulturalne w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług. Usługi te polegają na indywidualnym, twórczym opracowywaniu dokumentacji (...). Efektem działalności Wnioskodawczyni są autorskie opracowania, które powstają na podstawie samodzielnie przeprowadzonych badań i analiz, a następnie przekazywane są zamawiającym wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych. Wynagrodzenie za te usługi przybiera formę honorarium. Działając jako indywidualna twórczyni, Wnioskodawczyni spełnia przesłanki podmiotowe i przedmiotowe zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawczyni potwierdzają liczne interpretacje indywidualne, w których organy podatkowe uznają, że usługi związane z szeroko pojętą ochroną zabytków – zarówno na etapie dokumentacyjnym, jak i (...) – mogą stanowić usługi kulturalne o charakterze twórczym, korzystające ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy o VAT (np. najnowsze interpretacje indywidualne: z dnia 05.11.2024 sygn. 0112-KDIL1-2.4012.450.2024.1.PM; z dnia 27.01.2025 sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.851.2024.2.RG; z dnia 10.03.2025 sygn. 0112-KDIL1-2.4012.684.2024.1.AS; z dnia 7 listopada 2024 sygn. 0114-KDIP4-2.4012.571.2024.2.SKJ).

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawczyni prawidłowe jest zajęte przez nią stanowisko, zgodnie z którym opisane we wniosku usługi polegające na sporządzaniu dokumentacji (...) podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z powyższych uregulowań wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy:

Zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

a)podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,

b)indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Z kolei na podstawie art. 43 ust. 19 ustawy:

Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 33, nie ma zastosowania do:

1)usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach;

2)wstępu:

a)na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego,

b)do wesołych miasteczek, parków rozrywki, cyrków, dyskotek, sal balowych,

c)do parków rekreacyjnych, na plaże i do innych miejsc o charakterze kulturalnym;

3)wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą;

4)usług związanych z produkcją filmów i nagrań na wszelkich nośnikach;

5)działalności agencji informacyjnych;

6)usług wydawniczych;

7)usług radia i telewizji, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 34;

8)usług ochrony praw.

Z analizy powołanego art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy jednoznacznie wynika, że zwolnienie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku na jego podstawie jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem prawa publicznego lub innym podmiotem uznanym na podstawie odrębnych przepisów za instytucję o charakterze kulturalnym lub wpisanym do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury, w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, albo indywidualnym twórcą lub artystą wykonawcą w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanym za wykonaną usługę w formie honorarium.

Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

W skład grupy podmiotów uprawnionych do zwolnienia weszli indywidualni twórcy i artyści wykonawcy, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzani w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Powołany przepis art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 132 ust. 1 lit. n) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlega świadczenie niektórych usług kulturalnych, a także dostawa towarów ściśle z nimi związanych, przez podmioty prawa publicznego lub inne instytucje kulturalne uznane przez dane państwo członkowskie.

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze nie definiują pojęć „kultura” i „usługa kulturalna”. Zatem, przy dokonywaniu interpretacji przepisu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b) ustawy, posłużyć się należy wykładnią literalną, odwołując się do językowego znaczenia tych pojęć.

Tym samym wskazać należy, że kultura oznacza „materialną i umysłową działalność społeczeństw oraz jej wytwory”, zaś usługa to „pomoc okazana komuś”, „działalność gospodarcza służąca do zaspokajania potrzeb ludzi”. Natomiast, określenie „kulturalny” oznacza „odnoszący się do tworzenia i upowszechniania kultury lub stanowiący jej składnik”. Właściwym więc wydaje się przyjęcie, że kultura to ogół wytworów i osiągnięć z dziedziny sztuki, funkcjonujących w postaci np. dzieł artystycznych, związanych z twórczością artystyczną (np. o charakterze literackim, naukowym, plastycznym, muzycznym).

Zgodnie z jej regułami, odnosząc się do znaczenia terminu „usługi kulturalne” w języku potocznym, możemy stwierdzić, że pod pojęciem tym kryją się usługi odnoszące się do kultury, w zakresie kultury, itp. Natomiast, kultura to „całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, a także ogół wartości zasad i norm współżycia przyjętych przez dane zbiorowości; wszystko to, co powstaje dzięki pracy człowieka, co jest wytworem jego myśli i działalności. Kultura dzieli się na: materialną, której zakres pokrywa się z pojęciem cywilizacja, i duchową – ogół wytworów i osiągnięć z dziedziny sztuki, nauki, moralności funkcjonujących w postaci dzieł artystycznych, wierzeń, obyczajów, a także uznanych wartości, takich jak: prawda, sprawiedliwość, wolność, równość itp. (Roman Smolski, Marek Smolski, Elżbieta Helena Stadtműller „Słownik Encyklopedyczny Edukacja Obywatelska” Wydawnictwo Europa, Warszawa 1999). Encyklopedia Popularna w haśle „kultura” podaje, że jest to „całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie; w skład tak pojętej kultury wchodzą nie tylko wytwory materialne i instytucje społeczne, ale także zasady współżycia społecznego, sposoby postępowania, wzory, kryteria ocen estetycznych i moralnych przyjęte w danej zbiorowości i wyznaczające obowiązujące zachowania” (Encyklopedia Popularna PWN, Wydanie XV, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982).

W sytuacji, gdy wykładnia językowa nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wskazanym jest sięgnięcie do wykładni systemowej oraz funkcjonalnej. W tym celu należy sięgnąć do ustaw wprost lub pośrednio odnoszących się do działalności prowadzonej w sferze kulturalnej, np. ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 87):

Działalność kulturalna w rozumieniu niniejszej ustawy polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.

Przez potoczne rozumienie pojęcia „kultura” możemy zatem uznać całokształt wytworów materialnych i umysłowych społeczności.

Za usługi kulturalne możemy zatem uznać usługi polegające na upowszechnianiu i ochronie kultury, przez którą należy rozumieć naturalne i kulturalne dziedzictwo ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, w szczególności w zakresie historii, nauki i sztuki.

Analizując możliwość zwolnienia świadczonych usług na gruncie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy, należy wskazać, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 24 ze zm.), do której odwołuje się ustawodawca w treści art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy:

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);

2) plastyczne;

3) fotograficzne;

4) lutnicze;

5) wzornictwa przemysłowego;

6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;

7) muzyczne i słowno-muzyczne;

8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;

9) audiowizualne (w tym filmowe).

W myśl art. 1 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.

Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Stosownie do art. 8 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Ustawodawca posłużył się syntetyczną definicją utworu, określając w sposób generalny cechy konieczne wyróżniające utwór od innych rezultatów działalności człowieka.

Aby określone dzieło mogło być przedmiotem prawa autorskiego musi posiadać następujące cechy:

-mieć źródło w pracy człowieka (twórcy),

-stanowić przejaw działalności twórczej,

-posiadać indywidualny charakter.

W myśl art. 85 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Z treści ww. przepisów można zatem wywieść, że twórcą w rozumieniu ustawy jest każda osoba prowadząca faktycznie działalność twórczą, czyli działalność, której efektem jest powstanie utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Użyte w tym przepisie określenie „przejaw działalności twórczej”, należy rozumieć jako uzewnętrzniony rezultat działalności człowieka o charakterze kreacyjnym.

Tak sformułowana treść przepisów określających zwolnienie od podatku od towarów i usług, gdzie szczególnie akcentowana jest „indywidualność twórców i artystów wykonawców”, w zestawieniu z brzmieniem przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pozwala stwierdzić, iż intencją ustawodawcy podatkowego było objęcie zwolnieniem wyłącznie takich usług kulturalnych, które świadczone są przez twórców, artystów wykonawców, z uwzględnieniem ich szczególnych relacji z dziełem, utworem.

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyróżnia się dwa rodzaje praw:

autorskie prawa osobiste,

autorskie prawa majątkowe.

Przepisy dotyczące praw osobistych zostały uregulowane w rozdziale trzecim ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Na podstawie art. 16 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:

1)autorstwa utworu;

2)oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;

3)nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;

4)decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;

5)nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Autorskie prawa osobiste chronią więź twórcy z utworem i są z nim w sposób trwały związane. Są one bezterminowe oraz niezbywalne.

Niezbywalność praw osobistych oznacza, że nie da się takiego prawa sprzedać, ani przekazać innej osobie.

W myśl art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Zatem, prawa te chronią godność twórcy, która wyraża się w jego intelektualnym związku z dziełem.

Natomiast, autorskie prawo majątkowe to uprawnienie o charakterze majątkowym, które zostało ukształtowane na wzór prawa własności. Twórca ma wyłączne uprawnienie do korzystania z dzieła lub rozporządzania nim.

Autorskie prawa majątkowe, w przeciwieństwie do osobistych są zbywalne. Wynika to z art. 41 ust. 1 pkt 1-2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:

1)autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy;

2)nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.

Zatem, autorskie prawo majątkowe obejmuje wyłącznie prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Majątkowe prawa autorskie są przedmiotem obrotu w postaci umów zbycia tych praw lub umów licencyjnych.

Po przeniesieniu majątkowych praw autorskich do utworu, prawa te przechodzą całkowicie na nabywcę.

Zatem, w chwili powstania gotowego utworu, rodzą się prawa autorskie przysługujące osobie, która taki utwór stworzyła. Autor staje się właścicielem dzieła i może z nim robić, co tylko zechce. Posiada do niego prawa dwojakiego rodzaju – osobiste i majątkowe. Podsumowując – autor ma prawo podpisać dzieło swoim nazwiskiem (prawo autorskie osobiste) oraz na nim zarabiać (prawo autorskie majątkowe). To pierwsze prawo jest niezbywalne, tym drugim może się podzielić całkowicie lub w części.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.

Zgodnie z art. 11 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie – ich twórcom. Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.

Tak więc, odwołując się do pojęcia „twórcy” w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wskazać należy, że twórcą w rozumieniu ww. ustawy jest nie tylko jedyny twórca utworu, ale również osoby, które są współtwórcami stworzonego dzieła. Zgodnie z przywołanym wyżej art. 9 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkość udziałów są równe. Utwór powstały w rezultacie współtwórczości jest zatem przedmiotem wspólnego prawa autorskiego niezależnie od tego, czy dają się w nim wyróżnić części stworzone przez poszczególnych twórców. Wykładnia systemowa zewnętrzna, oparta na zapisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych prowadzi do wniosku, że twórcą jest osoba fizyczna, która wykonała dany utwór sama lub z udziałem innych współtwórców.

Z opisu sprawy wynika, że posiada Pani wykształcenie wyższe w zakresie (...). W ramach prowadzonej działalności prowadzi Pani badania (...). Ponadto Pani określa (...). Wynikiem prowadzonej działalności badawczej jest opracowywanie dokumentacji (...).

Nadrzędnym celem opracowywania dokumentacji (...). Dokumentacje te są każdorazowo przygotowywane indywidualnie (...). Materiały te są opracowywane osobiście, (...). Opracowania nie mają charakteru powtarzalnego ani szablonowego – ich treść i struktura są każdorazowo dostosowywane do specyfiki (...). Sporządzane przez Panią dokumentacje, których istotną częścią są(...), polegają na (...). Prace te mają charakter badawczo-analityczny, nie są wykonywane na podstawie istniejących (...), lecz (...).

Dokonuje (...).

Nie prowadzi Pani żadnych prac o charakterze technicznym – (...). Sporządza Pani jedynie dokumentacje. Dokumentacje zawierają (...). (...).

W przypadku opracowań o większym zakresie i złożoności, Pani – jako (...) – samodzielnie opracowuje zasadniczą część utworu, natomiast w zakresie niektórych, specjalistycznych elementów projektu (np. (...)), korzysta ze wsparcia innych twórców, z którymi zawiera umowy o dzieło. Efekty ich pracy są opracowaniami twórczymi, stanowiącymi integralną część końcowego dzieła, którego spójną koncepcję, strukturę oraz ostateczny kształt nadaje jako autorka dzieła zbiorczego i właścicielka praw majątkowych.

W wyniku realizacji świadczonych przez Panią usług powstaje utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dokumentacje (...), które Pani opracowuje, są utworami w rozumieniu prawa autorskiego, ponieważ zawierają elementy twórcze, takie jak (...).

Ponadto wskazała Pani, że świadczone przez Panią usługi nie obejmują żadnych czynności wskazanych w katalogu negatywnym, o którym mowa w art. 43 ust. 19 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy, należy zgodzić się z Panią, że świadczy Pani usługi kulturalne w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług. Usługi te polegają na indywidualnym, twórczym opracowywaniu dokumentacji (...). Efektem Pani działalności są autorskie opracowania, (...).

Wskazała Pani, że usługi świadczone przez Panią mają na celu (...). Celem tych usług jest (...).

1.Ochrona dziedzictwa kulturowego: sporządzając dokumentację (...). (...). Ochrona dziedzictwa kulturowego jest regulowana zarówno przez przepisy krajowe, jak i międzynarodowe, m.in. Konwencję UNESCO, której celem jest zachowanie dziedzictwa dla przyszłych pokoleń.

2.Upowszechnianie kultury: Sporządzane przez Panią dokumentacje (...). Ponadto, wyniki Pani badań są prezentowane (...). (...).

Dzięki tym działaniom, przyczynia się Pani do bezpośredniego przekazywania wiedzy o wartościach kulturowych (...). (...). Te działania mają na celu upowszechnianie wiedzy o dziedzictwie kulturowym, (...).

3.Twórczy charakter usług: realizuje Pani swoją działalność na podstawie indywidualnego podejścia (...), co sprawia, że usługi świadczone przez nią mają charakter twórczy i oryginalny. Opracowuje Pani dokumentację, która (...). Na podstawie tych analiz formułowane są autorskie wnioski, które dotyczą (...).

4.Kulturalny charakter świadczonych usług: usługi świadczone przez Panią mają bezpośredni wpływ na ochronę kultury materialnej,(...). W związku z tym, usługi te wpisują się w definicję usług kulturalnych, które obejmują tworzenie, ochronę i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego, zgodnie z przepisami ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, jak również regulacjami międzynarodowymi. Pani usługi, polegające na (...). W przypadku (...).

5.Zgodność z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej: Usługi świadczone przez Panią są również zgodne z ustawą z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, która stanowi, że działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Realizuje Pani tę działalność, opracowując dokumentację (...).

Usługi świadczone przez Panią mają istotny wpływ na upowszechnianie dorobku kulturalnego, a ich celem jest (...). Dokumentacje te stanowią kluczowy element (...). Podała Pani, że:

1.Ochrona dziedzictwa kulturowego i jego upowszechnianie: sporządzając dokumentację (...). Tego rodzaju działania (...).

2.Twórczy wkład w badania i ochronę dziedzictwa: Usługi świadczone przez Panią są istotnym wstępnym krokiem w procesie, (...). Dokumentacje opracowane przez Panią umożliwiają (...).

3.Współpraca z (...): Dokumentacje (...) opracowywane przez Panią są wykorzystywane (...). Zatem, dokumentacje stanowią podstawowy zasób wiedzy, (...).

4.Wsparcie dla instytucji ochrony dziedzictwa: Dokumentacje tworzone przez Panią stanowią (...). Dzięki tym opracowaniom możliwe jest (...).

5.Prezentacja wyników badań: Ponadto, Pani wyniki badań są prezentowane (...). Prezentacje te obejmują (...). Dzięki temu, ma Pani możliwość nie tylko przekazywania wiedzy, ale także (...).

Podsumowując, w opisanej sytuacji spełnione są przesłanki warunkujące zastosowanie przedmiotowego zwolnienia od podatku od towarów i usług tj. spełniona jest przesłanka o charakterze przedmiotowym, dotycząca rodzaju świadczonych usług (kulturalnych) oraz przesłanka podmiotowa odnosząca się do usługodawcy.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej regulacje prawne oraz opis sprawy należy stwierdzić, że skoro, jak wynika z opisu sprawy:

-usługi polegające na sporządzaniu indywidualnych dokumentacji (...) wykonuje Pani osobiście;

-pracę swoją wykonuje Pani jako twórca w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych;

-wykonywane przez Panią usługi polegające na sporządzaniu indywidualnych dokumentacji (...) są usługami kulturalnymi;

-otrzymuje Pani honorarium za wykonane zadanie oraz następuje przeniesienie praw autorskich na zleceniodawcę,

to czynności te korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.

Zatem w przypadku gdy, działając jako indywidualny twórca, świadczy Pani usługi polegające na sporządzaniu indywidualnych dokumentacji (...), które to usługi mają charakter twórczy, może Pani korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.

Wobec powyższego, Pani stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z tym w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

  Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA) :

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres : Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.