Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

• prawa do odliczenia podatku naliczonego - w tym poprzez korektę JPK_VAT za przeszłe okresy rozliczeniowe - od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (…), przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego,
• przekazania nieodpłatnie przez Zakład (jako członka Grupy VAT) nakładów inwestycyjnych poniesionych na ww. inwestycję na rzecz Przedsiębiorstwa będącego właścicielem przebudowanej infrastruktury,
• prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków w odniesieniu do całej kwoty VAT naliczonego, zatem również w odniesieniu do tej części podatku dotyczącego tzw. Dodatkowej opłaty, przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Uzupełnili go Państwo pismem z 14 sierpnia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest grupą VAT, o której mowa w art. 15a ustawy o VAT, funkcjonującą pod nazwą „Grupa VAT”. W skład Grupy wchodzi dwóch członków: Gmina (…), będąca jednostką samorządu terytorialnego oraz Spółka Sp. z o.o. z s. (…) [dalej: Zakład lub Spółka]. Przedstawicielem Grupy, o którym mowa w art. 15a ust. 11 ustawy o VAT, jest Gmina [dalej: Gmina], a w konsekwencji osobą umocowaną do przekazania pełnomocnictwa w sprawach Grupy jest Wójt Gminy.

Od 1 stycznia 2024 r. Grupa jako czynny podatnik VAT przejęła prawa i obowiązki poszczególnych jej członków w zakresie podatku od towarów i usług [dalej: VAT lub podatek] - zostali oni z urzędu wykreśleni z rejestru czynnych podatników VAT (stosownie do art. 96 ust. 7ba ustawy o VAT), zachowując jednocześnie swoje prawa i obowiązki wynikające z prawa cywilnego, administracyjnego, a także z przepisów ustaw podatkowych odnoszących się do innych niż VAT podatków.

Niniejszy wniosek dotyczy działalności prowadzonej wyłącznie przez jednego członka Grupy – Zakład. Spółka została utworzona (…) 1998 r. na mocy Uchwały (…) Rady Gminy (…) z dnia (…) 1998 r. poprzez przekształcenie (…), działającego jako zakład budżetowy Gminy, w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Zakład został utworzony przez Gminę w celu realizacji zadań użyteczności publicznej stanowiących jej zadania własne, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspakajanie zbiorowych potrzeb ludności. W szczególności, na mocy § 1 ust. 2 umowy Spółki, Gmina zleciła Zakładowi wykonywanie zadań własnych obejmujących sprawy m.in.: zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Wskazane zadanie własne Gminy jest wykonywane przez Spółkę w oparciu o infrastrukturę wytworzoną na potrzeby tej działalności przez Gminę a następnie powierzoną w administrowanie i zarządzanie Zakładowi (sieci wodociągowe i kanalizacyjne oraz oczyszczalnie ścieków i przepompownie będące własnością Gminy), albo w oparciu o infrastrukturę własną Spółki (obejmującą głównie sieci wodociągowe).

W myśl umowy Spółki przedmiotem działalności Zakładu jest pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody, roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych oraz pozostałe specjalistyczne roboty budowlane.

Od dnia utworzenia Grupy działalność Zakładu wykonywana jest na rzecz następujących odbiorców:

• podmiotów zewnętrznych, które nie weszły w skład Grupy (mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów z terenu Gminy) – świadczenie usług na ich rzecz jest dokumentowane fakturami;
• Gminy (Urzędu Gminy i jednostek budżetowych Gminy, które weszły w skład Grupy, wykonujących w głównej mierze działalność poza zakresem opodatkowania VAT jako organ władzy publicznej, o której mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT) – świadczenie usług na ich rzecz od 1 stycznia 2024 r. stanowi czynności wewnętrzne w Grupie neutralne podatkowo, dokumentowane dokumentami wewnętrznymi (notami księgowymi niezawierającymi kwoty podatku – tzw. obrót wewnętrzny Grupy).

W konsekwencji, od 1 stycznia 2024 r. nabycia towarów i usług dokonywane przez Zakład (a z perspektywy rozliczeń VAT przez Grupę na poziomie rozliczeń tego członka) są związane z wykonywaniem:

(i)działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowanej VAT - polegającej na świadczeniu usług na rzecz odbiorców spoza Grupy VAT, oraz

(ii)działalności innej niż działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT, pozostającej poza zakresem ustawy i polegającej głównie na świadczeniu usług wodno-kanalizacyjnych na rzecz Gminy (jej jednostek organizacyjnych), które to usługi są w głównej mierze wykorzystywane przez Gminę do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT.

W odniesieniu do odliczenia VAT od wydatków mieszanych związanych z wyżej opisaną działalnością opodatkowaną VAT oraz działalnością pozostającą poza zakresem VAT w zakresie świadczenia usług wodno-kanalizacyjnych, Spółka oblicza kwotę VAT naliczonego z wykorzystaniem sposobu określania proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy VAT (prewspółczynnik), obliczonym według tzw. metody obrotowej określania proporcji wskazanej w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT [dalej: prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny]. Wysokość wstępnego prewspółczynnika stosowanego w 2025 r. wynosi 99%.

W ostatnich latach na terenie Gminy znacząco przybywa nowych mieszkańców z uwagi na sąsiadowanie z miastem A. i pełnienie przez ościenne dla A. miejscowości na terenie Gminy funkcji tzw. „sypialni miasta”. W rezultacie nieustannie zwiększa się liczba mieszkańców i innych podmiotów wnioskujących o podłączenie do sieci wodno-kanalizacyjnej zarządzanej przez Spółkę, przewyższając na najbliższe lata możliwości infrastrukturalne i technologiczne Zakładu w zakresie odbioru ścieków. Przeprowadzone przez Spółkę analizy – zamówione od podmiotu zewnętrznego specjalizującego się w tym zakresie – wykazały, że spośród dostępnych możliwości oczyszczania ścieków z terenu Gminy, najbardziej optymalnym rozwiązaniem ze względów na czas trwania proceduralnych formalności oraz z uwagi na aspekt finansowy (najtańszego rozwiązania) jest przekazywanie ścieków do sieci sanitarnej Spółki S.A. [dalej: Przedsiębiorstwo], które dysponuje nadwyżkami zdolności oczyszczania ścieków, przekraczającymi aktualne zapotrzebowanie występujące na terenie Gminy A. Przeprowadzone przez Zakład analizy techniczno-ekonomiczne potwierdziły możliwość podłączenia infrastruktury eksploatowanej przez Zakład do sieci Przedsiębiorstwa. Możliwość przekazywania ścieków z wybranego terenu Gminy na rzecz Przedsiębiorstwa przez kilka lat zapewni Spółce również czas na prowadzenie równolegle działań zmierzających do zapewnienia innych możliwości przyjęcia i oczyszczania ścieków z terenu Gminy w przyszłości.

W rezultacie, w 2023 r. Zakład oraz Przedsiębiorstwo porozumiały się co do podjęcia działań umożliwiających realizację koncepcji, na podstawie której Przedsiębiorstwo świadczy usługi w zakresie hurtowego odbioru ścieków od Zakładu, które z kolei Spółka będzie odbierała od swoich klientów – mieszkańców i podmiotów z terenu Gminy. Przyjęte rozwiązanie jest korzystne zarówno dla Zakładu – umożliwia bowiem zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na jej usługi odbioru ścieków do czasu wybudowania odpowiedniej infrastruktury na terenie Gminy – jak i dla Przedsiębiorstwa, które uzyskało możliwość odpłatnego świadczenia usług z wykorzystaniem istniejącej, niewykorzystywanej w pełni infrastruktury, a tym samym do osiągnięcia dodatkowego przychodu.

Przedsiębiorstwo, Zakład oraz Gmina zawarły dnia 8 maja 2023 r. trójstronne porozumienie [dalej: Porozumienie], w którym określono ramowe zasady współpracy, w szczególności warunki, na jakich Przedsiębiorstwo ma w przyszłości odpłatnie świadczyć usługi odbioru ścieków z terenu Gminy od Spółki, oraz określono kwestie związane z niezbędną rozbudową i modernizacją infrastruktury wodno-kanalizacyjnej celem zapewnienia odpowiedniego przygotowania zaplecza infrastrukturalnego dla tej współpracy. W wyniku Porozumienia Zakład oraz Przedsiębiorstwo przystąpiły do realizacji odrębnych inwestycji infrastrukturalnych zmierzających do zwiększenia przepustowości sieci oraz technicznego połączenia jej odpowiednich odcinków – sieci z terenu Gminy z siecią należącą do Przedsiębiorstwa na terenie Gminy A.

Po zrealizowaniu inwestycji infrastrukturalnych w zakresie wskazanym w Porozumieniu, Zakład i Przedsiębiorstwo zobowiązały się do zawarcia odrębnej finalnej umowy cywilnoprawnej, w której zostaną szczegółowo określone warunki świadczenia usług odbioru ścieków na rzecz Zakładu przez Przedsiębiorstwo. Przy czym, główne założenia dotyczące wysokości i zasad rozliczania wynagrodzenia należnego Przedsiębiorstwu oraz kalkulacji ceny jednostkowej za 1 m³ odebranych ścieków zostały określone już w Porozumieniu zawartym w 2023 r. Na moment składania niniejszego wniosku strony są na etapie finalizowania treści finalnej umowy cywilnoprawnej – projekt „Umowy hurtowego odbioru ścieków” [dalej: Umowa handlowa] został opracowany i zawiera zasadnicze zasady współpracy, w tym skonkretyzowane warunki odpłatności za świadczone przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu usługi.

Umowa handlowa zawarta zostanie na okres dziesięciu lat, a jej podstawowym założeniem jest, że Zakład nabywa od Przedsiębiorstwa usługi hurtowego odbioru ścieków, które Spółka odbiera od swoich klientów z terenu Gminy. W ramach wzajemnych obowiązków Zakład deklaruje własne techniczne możliwości przyjęcia i oczyszczania ścieków z terenu Gminy (na odcinku położonym na terenie Gminy), a Przedsiębiorstwo możliwość odbierania tych ścieków poprzez infrastrukturę kanalizacyjną położoną na terenie Gminy A. i należącą do Przedsiębiorstwa. Odbiór ścieków od Zakładu ma być możliwy w ramach nadwyżki zdolności eksploatacyjnych jakie posiada Przedsiębiorstwo ponad potrzeby wynikające z obsługi Gminy A.

W umowie zawarto potencjalne zastrzeżenia na wypadek nieprzewidzianych okoliczności lub szkód jakie mogłyby wystąpić w związku ze współpracą, w oparciu o które Przedsiębiorstwo będzie uprawnione do zmniejszenia ilości odbieranych ścieków z terenu Gminy, poniżej ilości określonych w Umowie handlowej, lub do zawieszenia świadczenia usług w przypadku zagrożenia zachowania odpowiedniej jakości lub ciągłości usług na rzecz Gminy A. – niemniej te przypadki zostały opisane jako zdarzenia losowe, którym będzie należało zapobiegać, gdyby wystąpiły. W Umowie handlowej przewidziano szereg zasad postępowania, na podstawie których świadczenie usług przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu ma zostać przywrócone również w przypadku nieprzewidzianej konieczności zawieszenia tych świadczeń.

Świadczenie usług odbioru ścieków na rzecz Zakładu i zasady odpłatności

Ścieki będą odbierane w miejscu technicznego połączenia sieci kanalizacyjnych stron, zlokalizowanego na granicy Gminy i Gminy A. Ilość odebranych ścieków będzie mierzona przy pomocy przepływomierza stanowiącego własność Zakładu, zlokalizowanego w studni pomiarowej na działce zarządzanej przez Spółkę. Zakład zobowiązany będzie do zapewnienia Przedsiębiorstwu zdalnego dostępu do danych pomiarowych. Rozliczenia za odbiór ścieków będą dokonywane w cyklach miesięcznych na podstawie automatycznego odczytu urządzenia pomiarowego. W przypadku jego awarii, zastosowanie znajdą mechanizmy rozliczeń szczegółowo opisane w Umowie handlowej.

Zakład będzie uprawniony do składania reklamacji z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania usług odbioru ścieków przez Przedsiębiorstwo oraz reklamacji odnoszących się ewentualnie do wysokości naliczonych opłat lub kar umownych.

Z tytułu świadczenia przez Przedsiębiorstwo usługi hurtowego odbioru ścieków na rzecz Zakładu, strony ustaliły wynagrodzenie w postaci ceny jednostkowej netto za 1 m³ odebranych ścieków w niżej wskazanej wysokości co najmniej przez pierwszych 6 lat obowiązywania Umowy handlowej. Cena jednostkowa została skonstruowana w sposób mieszany, oparty na dwóch elementach [dalej: cena jednostkowa]:

1.stawce referencyjnej za 1 m³ odebranych ścieków wynikającej z obowiązującej na terenie Gminy A. taryfy stosowanej przez Przedsiębiorstwo dla grupy taryfowej: „(...)”,

2.stałej dopłacie w wysokości (…) zł netto do 1 m³ odebranych ścieków [dalej: Dodatkowa opłata] skalkulowanej jako zwyżka stawki w związku z wydatkami, jakie Przedsiębiorstwo ponosi na wymianę pomp w celu rozpoczęcia świadczenia usług na rzecz Zakładu zgodnie z Porozumieniem i Umową handlową (szczegóły w dalszej części wniosku); Dodatkowa opłata w okresie pierwszych kilku lat ma w praktyce zwrócić Przedsiębiorstwu poniesione koszty netto na wymianę pomp, w części w jakiej koszty są alokowane na rzecz świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków od Zakładu.

Na moment zawarcia Umowy handlowej, stawki referencyjne będą wynosić odpowiednio:

• (…) zł netto/m³ (6 lipca 2024 r. - 5 lipca 2025 r.),
• (…) zł netto/m³ (6 lipca 2025 r. - 5 lipca 2026 r.),
• (…) zł netto/m³ (6 lipca 2026 r. - 5 lipca 2027 r.).

Kwota Dodatkowej opłaty będzie podlegać corocznej waloryzacji począwszy od 1 stycznia 2026 r., według rocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Prezesa GUS.

Usługi hurtowego odbioru ścieków, jako czynności opodatkowane VAT, będą dokumentowane fakturami VAT wystawianymi raz w miesiącu przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu za miesięczne okresy obrachunkowe, nie krótsze niż miesiąc kalendarzowy. Podstawą do wystawienia faktury będzie ilość ścieków odebranych w danym miesiącu, ustalana na podstawie automatycznego/zdalnego odczytu przepływomierza zainstalowanego na infrastrukturze należącej do Zakładu. Przy kalkulacji należnego wynagrodzenia, Przedsiębiorstwo jako podstawę opodatkowania przyjmować będzie iloczyn ceny jednostkowej oraz ilości metrów sześciennych ścieków odebranych w danym okresie obrachunkowym. W konsekwencji, Przedsiębiorstwo będzie opodatkowywać VAT świadczone usługi, doliczając podatek według właściwej stawki zarówno do części wynagrodzenia ustalonej na podstawie stawki referencyjnej, jak i do Dodatkowej opłaty.

Faktury wystawiane będą przez Przedsiębiorstwo, przy czym jako nabywca na fakturze wskazywana będzie Grupa (NIP: (…)), natomiast jako odbiorca usługi – Zakład (NIP dla celów innych rozliczeń podatkowych niż VAT: (…)).

Zgodnie z projektowaną treścią Umowy handlowej, Zakład zobowiąże się do dostarczania do sieci Przedsiębiorstwa ścieków w gwarantowanej ilości nie niższej niż określona średniodobowo ilość m³ w ujęciu rocznym, przez okres co najmniej 6 lat od daty jej zawarcia. W praktyce oznacza to, że nawet w przypadku, gdy rzeczywista ilość ścieków w danym roku będzie niższa, Zakład będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia na poziomie odpowiadającym wartości usług świadczonych w odniesieniu do tej gwarantowanej ilości. Przedmiotowy zapis został zawarty w Umowie handlowej z tego powodu, że koszty rozbudowy i modernizacji infrastruktury przez Przedsiębiorstwo w celu przygotowania jej do świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków na rzecz Zakładu są relatywnie wysokie, zatem Przedsiębiorstwo oczekuje zwrotu ponoszonych we własnym zakresie nakładów inwestycyjnych w rozsądnym dla tej strony czasie.

Po zakończeniu każdego roku kalendarzowego (lub – w przypadku pierwszego roku – odpowiedniego skróconego okresu), dokonywane będzie roczne bilansowanie ilości dostarczonych ścieków. Jeżeli wynik bilansu wykaże niedobór względem wartości 600 m³/dobę, Przedsiębiorstwo wystawi Zakładowi fakturę obejmującą różnicę pomiędzy wartością wynikającą z rzeczywistego zużycia a wartością odpowiadającą gwarantowanemu poziomowi dostaw.

Powyższy mechanizm wprowadza odpłatność za usługi świadczone przez Przedsiębiorstwo nawet w przypadku niedostarczenia przez Zakład minimalnej ilości ścieków – gdyż obowiązek zapłaty wynagrodzenia nie jest wówczas uzależniony wyłącznie od faktycznego świadczenia usług, lecz również od przyjętych umownie gwarantowanych poziomów (czyli od „pozostawania w gotowości” przez Przedsiębiorstwo do odbioru ścieków z terenu Gminy). Zasada ta ma zastosowanie niezależnie od przyczyn zmniejszenia ilości dostarczanych ścieków, o ile nie zachodzą okoliczności wyłączające odpowiedzialność Zakładu, określone w Umowie handlowej.

Wynagrodzenie „za gotowość” odbioru określonego poziomu m³ ścieków od Zakładu w sytuacji, gdy realnie ilość dostarczanych przez Spółkę ścieków rocznie będzie niższa niż zapisana w Umowie handlowej, ma obowiązywać do czasu spłaty przez Zakład kwoty wydatków inwestycyjnych netto poniesionych przez Przedsiębiorstwo na wymianę pomp (około (…) zł netto). W przypadku, gdy w ciągu pierwszych 6 lat obowiązywania Umowy handlowej kwota wynikająca z sumy Dodatkowych opłat ((…) zł/m³ x ilość ścieków dostarczonych w okresie 6 lat, z uwzględnieniem waloryzacji) nie pokryje powyższej kwoty w całości, Przedsiębiorstwo będzie uprawnione do wystąpienia do Zakładu z roszczeniem o zapłatę brakującej różnicy. Jednocześnie, Zakład będzie uprawniony do spłaty powyższej różnicy również przed upływem 6 lat.

Po zapłacie przez Zakład pełnej kwoty wskazanej wyżej, wynagrodzenie Przedsiębiorstwa będzie równe stawce referencyjnej wynikającej z aktualnych taryf lub ich substytutu ustalonego zgodnie z opisanym w projektowanej Umowie handlowej mechanizmem (a więc cena jednostkowa za 1 m³ odebranych ścieków zostanie zmniejszona poprzez usunięcie komponentu „Dodatkowej opłaty” i będzie identyczna jak cena w taryfie dla odbiorców indywidualnych z Gminy A. mieszczących się w tej taryfie).

Zakupione od Przedsiębiorstwa usługi hurtowego odprowadzania ścieków będą służyły Zakładowi do dwojakiego rodzaju działalności prowadzonej przez Spółkę na terenie Gminy, w szczególności:

1)będą to ścieki zasadniczo pochodzące od usługobiorców Zakładu będących zewnętrznymi podmiotami w stosunku do Grupy VAT (a więc ścieki będą odprowadzane przez Zakład z obiektów należących do podmiotów trzecich), które to usługi stanowią usługi opodatkowane 8% stawką VAT przez Spółkę, jak również

2)będą to ścieki w marginalnej części pochodzące od usługobiorców Zakładu będących drugim członkiem Grupy VAT – od Gminy (a więc z obiektów o charakterze publicznym należących do drugiego członka Grupy, np. obiektów oświatowych), które to usługi są związane w znaczącym zakresie z działalnością publiczną Gminy i są dokumentowane przez Spółkę notami obciążeniowymi bez podatku VAT.

W konsekwencji, Zakład będzie wykorzystywał nabywane od Przedsiębiorstwa usługi do celów działalności gospodarczej i działalności poza zakresem VAT, dla której co roku stosuje prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny (opisany w pierwszej części przedstawionego stanu sprawy).

Zakres robót budowlanych wykonywanych przez Zakład i Przedsiębiorstwo

Jak wskazano wyżej, w celu zapewnienia technicznej możliwości przekazywania ścieków do sieci Przedsiębiorstwa, każda ze stron Umowy handlowej podjęła się przeprowadzenia odrębnych robót budowlanych. Zakresy robót do przeprowadzenia samodzielnie przez Zakład i samodzielnie przez Przedsiębiorstwo zostały klarowanie wskazane w Porozumieniu. Ewentualne wsparcie czy uzgodnienia pomiędzy stronami były konieczne w odniesieniu do prac prowadzonych przez Zakład w części w jakiej się one odbywały na infrastrukturze należącej do Przedsiębiorstwa.

Zakład zobowiązał się do przebudowy na własny koszt i ryzyko należącego do Przedsiębiorstwa kanału grawitacyjnego DN 200 w ul. (...) [dalej: kanał lub Przebudowany kanał], na nowy kanał o średnicy DN 300 i długości L=150m, wraz z robotami towarzyszącymi [dalej: Przebudowa kanału lub Inwestycja Zakładu].

Na potrzeby zrealizowania Przebudowy kanału Spółka poniosła oraz poniesie w najbliższej przyszłości ze środków własnych wydatki inwestycyjne na usługi projektowe oraz budowlane. Z perspektywy księgowego ujęcia wydatki na Przebudowę kanału są obecnie kwalifikowane przez Zakład jako „zlecenie w toku”.

W oparciu o zaakceptowany przez Przedsiębiorstwo projekt Przebudowy kanału, Spółka wyłoniła w drodze przetargu wykonawcę [dalej: Wykonawca], z którym w dniu 27 września 2024 r. zawarto umowę, zgodnie z którą Wykonawca zobowiązany jest do realizacji robót m.in. w zakresie:

• przebudowy istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej DN 200 na sieć o parametrach DN 300, o długości 150 metrów, obejmującą odcinek od studni oznaczonych jako S1 do S7 wraz z sięgaczami do granic sąsiednich posesji;
• wykonania wszystkich robót niezbędnych do kompleksowej realizacji umowy, w tym kompletnej obsługi geodezyjnej budowy, projektu organizacji ruchu zastępczego, odbudowy pasa drogowego i uzyskanie stosownych uzgodnień z zarządcą drogi;
• zapewnienia ciągłości odbioru ścieków podczas prowadzenia robót budowlanych w zakresie Przebudowy kanału – tj. organizacji tymczasowego zrzutu lub bypassu dla klientów Przedsiębiorstwa, od których ścieki są odbierane przez Przebudowany kanał;
• uzyskania wszystkich wymaganych zgód, decyzji i pozwoleń, w tym dotyczących zajęcia pasa drogowego oraz zawiadomienia nadzoru budowlanego.

Wartość wynagrodzenia ryczałtowego Wykonawcy określona w umowie wynosi około (…) zł netto i będzie powiększona o należny VAT. Wynagrodzeniem objęto całość robót wskazanych w umowie oraz wszelkie obowiązki dodatkowe związane z ich wykonaniem, w tym przywrócenie terenu do stanu pierwotnego po zakończeniu prac.

Na moment złożenia niniejszego wniosku Wykonawca zakończył wymienione wyżej prace budowlane. Zakład oczekuje na wystawienie przez niego faktury końcowej dokumentującej usługi wykonane zgodnie z umową (faktura jako nabywcę wskazywać będzie Grupę, a Zakład jako Odbiorcę faktury).

Na czas przeprowadzenia tych prac kanał został nieodpłatnie udostępniony Wykonawcy (działającemu na zlecenie Zakładu) przez Przedsiębiorstwo. Sieć sanitarna, mimo że jest przedmiotem robót budowlanych prowadzonych przez Zakład i tymczasowo udostępniona na podstawie uzgodnień z Przedsiębiorstwem, pozostaje na całym etapie inwestycji własnością Przedsiębiorstwa. W związku z tym Zakład nie nabywa tytułu prawnego do tej infrastruktury. Zakład (działając z perspektywy Wykonawcy jako inwestor), faktycznie realizuje roboty budowlane na cudzym majątku, co ma na celu uzyskanie w przyszłości możliwości korzystania z usług świadczonych przez jego właściciela (Przedsiębiorstwo) - przy pomocy ulepszonego majątku.

Po formalnym zakończeniu Przebudowy kanału zostanie on niezwłocznie przekazany zwrotnie do Przedsiębiorstwa do dyspozycji i normalnego korzystania wraz z wykonanymi nakładami inwestycyjnymi będącymi efektem Inwestycji Zakładu. Spółka przekaże poniesione nakłady inwestycyjne na środek trwały będący własnością Przedsiębiorstwa nieodpłatnie na rzecz Przedsiębiorstwa. Pytanie oznaczone numer 2 we wniosku dotyczące czynności nieodpłatnego przekazania nakładów inwestycyjnych przez Zakład na rzecz Przedsiębiorstwa należy rozważyć z założeniem odliczenia VAT od tych nakładów przez Spółkę z zastosowaniem prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Przedsiębiorstwo, jako operator sieci sanitarnej na terenie Gminy A., równolegle realizuje obecnie na własny koszt i swoje ryzyko inwestycję polegającą na wymianie pomp w czterech pompowniach ścieków stanowiących własność Przedsiębiorstwa, tj.: Pompownia 1 „(…)”, Pompownia 2 „(…)”, Pompownia 3 „(…)”, Pompownia 4 „(…)” [dalej: Wymiana Pomp lub Inwestycja Przedsiębiorstwa]. W ramach Wymiany Pomp, Przedsiębiorstwo ponosi wydatki na dokumentację projektową oraz roboty budowlano-montażowe, w tym prace z zakresu instalacji elektrycznych i automatyki. Zakres robót realizowanych przez Przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności: wykonanie dokumentacji projektowej, demontaż istniejących pomp i elementów instalacyjnych w ww. pompowniach oraz montaż nowych pomp o zwiększonej wydajności i lepszych parametrach, wykonanie robót budowlanych, wymianę i dostosowanie układów sterowania i automatyki.

Wartość wydatków Przedsiębiorstwa poniesionych na Wymianą Pomp, w której ma partycypować Zakład oraz która jest podstawą kalkulacji Opłaty dodatkowej, wynosi około (…) zł netto i została obliczona jako iloczyn faktycznie poniesionych wydatków (wynagrodzeń wykonawców prac) oraz udziału procentowego, który został przypisany jako wymagany do świadczenia usług dla Zakładu, wynoszący odpowiednio dla pompowni „(…)” 40%, a dla pompowni „(…)”, „(…)” i „(…)” 100% każdej z nich.

Wartość wydatków po stronie Przedsiębiorstwa została wskazana wprost w projekcie Umowy handlowej jako uzasadnienie dla wprowadzenia dodatkowego składnika ceny jednostkowej w postaci Dodatkowej opłaty do stawki taryfowej (tj. (…) zł netto za każdy m³ odebranych ścieków w okresie 6 lat od zawarcia Umowy handlowej z uwzględnieniem waloryzacji cen).

W rezultacie, poprzez Porozumienie oraz planowaną Umowę handlową, Zakład i Przedsiębiorstwo zapewniły formalne ramy odpłatnego świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków przez Przedsiębiorstwo od Spółki na okres 10 lat. Strony, działając jako odrębne podmioty gospodarcze, zobowiązały się do realizacji inwestycji, których rezultatem jest stworzenie technicznych możliwości świadczenia usługi o charakterze komercyjnym, podlegającej opodatkowaniu VAT. Jednocześnie, cena usług hurtowego odbioru ścieków została oparta na obowiązującej taryfie oraz Dodatkowej opłacie, zapewniając zwrot Inwestycji Przedsiębiorstwa oraz potwierdzając rynkowy charakter ustalonego wynagrodzenia.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Zakład (jako członek Grupy VAT) nie ma możliwości przyporządkowania wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) do czynności opodatkowanych podatkiem VAT i niepodlegających opodatkowaniu VAT. Wydatki ponoszone na Przebudowę kanału przy ul. (...) nie są w ogóle związane z czynnościami zwolnionymi z opodatkowania VAT.

Zakład otrzymał faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z Przebudową kanału po zawiązaniu Grupy VAT – tym samym dane na fakturach dotyczące nabywcy są danymi Grupy VAT, a jako odbiorca faktur wskazany jest Zakład. Pierwszy wydatek inwestycyjny poniesiony przez Zakład za projekt Przebudowywanego kanału został udokumentowany jedną fakturą otrzymaną przez Zakład w 2024 roku. Drugi wydatek za częściowe roboty budowalne związane z Przebudową kanału został udokumentowany fakturą, którą Zakład otrzymał w lipcu 2025 r. Trzeci wydatek, za końcowe roboty budowlane związane z Przebudową kanału, zostanie udokumentowany fakturą, którą Zakład otrzyma w III lub IV kwartale 2025 roku. Więcej wydatków na Przebudowę kanału, które składałyby się na wartość przekazywanych do Przedsiębiorstwa nakładów inwestycyjnych, Zakład nie poniesie (wyłącznie opisane 3 faktury). Żadne inne wydatki nie są przedmiotem zapytania w ramach wniosku niż wskazane w ramach tej odpowiedzi.

Grupa VAT nie odliczała podatku naliczonego z faktur dotyczących Przebudowy kanału dotychczas. Grupa VAT złożyła niniejszy wniosek o wydanie interpretacji VAT w celu potwierdzenia konsekwencji podatkowych związanych z przedsięwzięciem w zakresie opisanym w trzech pytaniach we wniosku.

Odbiór ścieków realizowany na rzecz odbiorców wewnętrznych ma związek z prowadzoną przez Grupę VAT za pośrednictwem członka Grupy VAT - Zakładu działalnością gospodarczą. Działalność w zakresie odpłatnego odbioru ścieków jest w całości działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i spełnia wszystkie przesłanki wskazane w tym przepisie dla zdefiniowania tych czynności jako działalności gospodarczej. Brak opodatkowania działalności gospodarczej w ramach obrotu na rzecz odbiorców wewnętrznych i korzystanie przez odbiorców wewnętrznych z tych usług na rzecz działalności publicznej jest innym, odrębnym od charakteru tych czynności z perspektywy art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obszarem analizy.

W szczególności zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Czynności Zakładu na rzecz odbiorców wewnętrznych stanowią usługi w zakresie odbioru ścieków (Zakład jest usługodawcą mierzalnego odpłatnego świadczenia odbioru ścieków) po cenie zbieżnej do ceny na rzecz klientów zewnętrznych (przy czym bez podatku VAT z uwagi na przepisy ustawy o VAT dotyczące obrotu w ramach członków grupy VAT), do których to usług Zakład wykorzystuje swoje zasoby (posiadany majątek – infrastrukturę) w sposób ciągły do celów zarobkowych. Odbiorcy wewnętrzni płacą za usługi wodno-kanalizacyjne Zakład wynagrodzenie zgodnie z taryfami obowiązującymi wszystkich klientów.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania numer 2 we wniosku o wydanie interpretacji czynność przekazania nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału [dalej: Nakłady] stanowi tzw. nieodpłatne świadczenie usług, które – stosownie do art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie, jeśli jest wykonywane na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. W sprawie będącej przedmiotem wniosku nieodpłatne przekazanie Nakładów związanych z Przebudową kanału przez Zakład nie służy celom osobistym ani konsumpcyjnym, lecz stanowi działanie nakierowane na zapewnienie zdolności Grupy VAT poprzez Zakład do wykonywania działalności gospodarczej, do której Spółka została utworzona. Przekazanie dokonanych ulepszeń właścicielowi infrastruktury ma na celu umożliwienie dostarczania przez Zakład ścieków pochodzących z terenu Gminy [dalej: Gmina] odebranych od klientów Spółki odpłatnie do sieci sanitarnych Przedsiębiorstwa, co przekłada się na możliwość dalszego odpłatnego świadczenia usług przez Spółkę na rzecz jej klientów oraz poszerzania grona klientów - zwiększenie obrotu opodatkowanego VAT, bowiem w praktyce to klienci zewnętrzni są tą grupą, której obsługa się zwiększa i dla której Zakład podjął się współpracy i inwestycji w ramach porozumienia z Przedsiębiorstwem. Konieczność tej współpracy nie wynika z potrzeb wewnętrznych Grupy VAT i świadczenia usług na rzecz jednostek wewnętrznych Gminy, bowiem wielkość zapotrzebowania w tym zakresie jest na tyle nieduża, że Spółka byłaby ją w stanie obsłużyć własną infrastrukturą wodno-kanalizacyjną.

W takiej sytuacji, zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, brak jest podstaw do opodatkowania tej czynności, ponieważ przekazanie Nakładów na rzecz Przedsiębiorstwa nie nastąpi do celów osobistych podatnika ani do celów innych niż działalność gospodarcza – ale właśnie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług odbioru ścieków. W konsekwencji, zdarzenie to nie powinno zostać udokumentowane fakturą ani dokumentem wewnętrznym sprzedaży, jak również nie powinno zostać ujęte w ewidencji sprzedaży VAT Grupy VAT na poziomie jej członka-Zakładu– bowiem nie będzie rodziło obowiązku naliczenia VAT należnego przez Wnioskodawcę.

Podsumowując, odbiór ścieków od klientów wewnętrznych ma charakter odpłatny i po cenie zbieżnej z cenami pobieranymi od klientów zewnętrznych - tyle, że z uwagi na grupę VAT nie jest doliczany do tych opłat podatek VAT. Fakt ten ma przełożenie na zastosowanie prewspółczynnika wodno­kanalizacyjnego dla odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych związanych z działalnością wodno-kanalizacyjną, jak i od wydatków bieżących dla tej działalności. Jednak same czynności podejmowane przez członka Grupy VAT - Zakład w zakresie usług odprowadzania ścieków są w całości działalnością (czynnościami), które stanowią działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Informacjeuzupełniające

Jak wskazywała Grupa VAT we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w odniesieniu do odliczenia VAT od wydatków mieszanych związanych z wyżej opisaną działalnością w zakresie dostawy wody i odbioru ścieków, która jest zasadniczo działalnością opodatkowaną VAT oraz w marginalnym zakresie działalnością pozostającą poza zakresem VAT, Spółka odlicza kwotę VAT naliczonego z wykorzystaniem prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego. Wysokość wstępnego prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego stosowanego w 2025 r. wynosi 99%.

Wnioskodawca informuje, że w dniu (…) 2025 r. otrzymał interpretację indywidualną o sygn. (…), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że:

„Sposób ustalenia prewspółczynnika jako udział rocznego obrotu Zakład z działalności wodno­kanalizacyjnej opodatkowanej VAT na rzecz klientów zewnętrznych (roczna suma kwot netto z faktur na rzecz odbiorców zewnętrznych) w rocznym obrocie Zakładu z całej działalności wodno­kanalizacyjnej stanowiącego sumę obrotu z tej działalności na rzecz klientów zewnętrznych (roczna suma kwot netto z faktur na rzecz odbiorców zewnętrznych) powiększoną o sumę obrotu z tej działalności na rzecz jednostek Gminy (roczna suma kwot z not obciążeniowych na rzecz jednostek drugiego członka GV - Gminy), jest prawidłowy”.

W rezultacie zostało potwierdzone, że właściwie stosowany do odliczenia VAT przez Grupę VAT jest prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny.

Pytania

1. Czy Grupie VAT, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego - w tym poprzez korektę JPK_VAT za przeszłe okresy rozliczeniowe - od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...), przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego?

2. Czy czynność polegająca na przekazaniu nieodpłatnie przez Zakład (jako członka Grupy VAT) nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) na rzecz Przedsiębiorstwa będącego właścicielem przebudowanej infrastruktury będzie podlegała opodatkowaniu VAT przez Grupę VAT?

3. Czy Grupa VAT, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków w odniesieniu do całej kwoty VAT naliczonego, zatem również w odniesieniu do tej części podatku dotyczącego tzw. Dodatkowej opłaty, przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy:

1. Grupie VAT, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego - w tym poprzez korektę JPK_VAT za przeszłe okresy rozliczeniowe - od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...), przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

2. Czynność polegająca na przekazaniu nieodpłatnie przez Zakład (jako członka Grupy VAT) nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) na rzecz Przedsiębiorstwa będącego właścicielem przebudowanej infrastruktury nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT przez Grupę VAT.

3. Grupa VAT, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków w odniesieniu do całej kwoty VAT naliczonego, zatem również w odniesieniu do tej części podatku dotyczącego tzw. Dodatkowej opłaty, przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Uzasadnienie Państwa stanowiska

Uwagi ogólne

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 47 ustawy o VAT, przez grupę VAT rozumie się grupę podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowaną jako podatnik podatku. Stosownie do art. 15a ust. 12 i 12a ustawy o VAT, grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 4 ustawy o VAT. Grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika. Na podstawie art. 15a ust. 11 ustawy o VAT, grupę VAT w zakresie jej praw i obowiązków reprezentuje przedstawiciel grupy VAT.

W kontekście powołanych przepisów i opisanego zdarzenia przyszłego nie budzi wątpliwości, że od 1 stycznia 2024 r. w prawa i obowiązki Zakładu w zakresie VAT wstąpiła Grupa, w konsekwencji wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący rozliczeń VAT jej członka oraz ewentualne korekty JPK może na obecnym etapie procedować jedynie Grupa a nie Zakład samodzielnie (potwierdzają to wprost „Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT z 11 października 2022 r.” na str. 15).

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym, jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Jednocześnie, w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług (niż wskazane w tym przepisie) do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak stanowi art. 8c ust. 1-3 ustawy o VAT, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu. Natomiast, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT. W przypadku nabycia towarów lub usług przez członka grupy VAT od podmiotu spoza tej grupy VAT, nabycie uważa się za dokonane przez tę grupę VAT.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”.

Jednocześnie, stosownie do art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności dane: roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza.

Na podstawie art. 90 ust. 10c-10d ustawy o VAT, stosowanym w myśl art. 86 ust. 2g ustawy o VAT odpowiednio do kalkulacji sposobu kreślenia proporcji/prewspółczynnika grupy VAT, w przypadku grupy VAT proporcję przyjmuje się odrębnie dla każdego jej członka, przy czym w roku, w którym ta grupa VAT uzyskała status podatnika, proporcję tę przyjmuje się w wartości ustalonej przez członków grupy VAT na moment jej utworzenia. Przepisy ust. 3-6 i 8-10, art. 90a, art. 90b oraz art. 91 ust. 1-9 stosuje się odpowiednio.

W przypadku gdy grupa VAT dokonuje nabyć towarów lub usług, które są wykorzystywane przez tę grupę VAT do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, oraz nie jest możliwe przyporządkowanie tych czynności do poszczególnych członków grupy VAT, grupa VAT jest obowiązana do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z tymi czynnościami, w stosunku do których przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Ad 1

W ocenie Wnioskodawcy, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, Grupie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego - w tym poprzez korektę JPK_VAT za przeszłe okresy rozliczeniowe - od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...), przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego, skalkulowanego według tzw. metody obrotowej, o której mowa w art. 86 ust. 2c pkt 3 ustawy o VAT.

Wydatki inwestycyjne na Przebudowywany kanał, stanowiące w praktyce tzw. inwestycję w obcym środku trwałym (księgowo ujmowane przez Zakład jako „zlecenia w toku”), są związane z działalnością gospodarczą Zakładu w zakresie świadczenia usług odprowadzania ścieków, które na poziomie rozliczeń VAT obejmują dwojakiego rodzaju działania: zasadniczo czynności opodatkowane VAT wykonywane przez członka Grupy VAT – Spółkę na rzecz klientów zewnętrznych oraz marginalnie czynności pozostające poza zakresem VAT w postaci zadań publicznych wykonywanych przez członka Grupy – Gminę w miejscach, z których Zakład odprowadza ścieki.

Przebudowa kanału jest warunkiem świadczenia usług wodno-kanalizacyjnych przez Zakład na rzecz klientów z określonego terenu Gminy, z którego będą odprowadzane ścieki przez Spółkę w ramach jej działalności gospodarczej, a które następnie będą przedmiotem hurtowego odbioru do oczyszczalni ścieków przez Przedsiębiorstwo. Dzięki przeprowadzeniu Inwestycji Zakładu możliwy będzie odbiór ścieków oraz ich przekazanie do infrastruktury Przedsiębiorstwa, co w perspektywie 10 lat umożliwi Spółce obsłużenie stale rosnącej liczby podmiotów wnioskujących o podłączenie do sieci sanitarnej Zakładu oraz zapewni Spółce czas na prowadzenie równolegle działań zmierzających do zapewnienia innych możliwości przyjęcia i oczyszczania ścieków z terenu Gminy w przyszłości. Tym samym Przebudowa kanału stanowi inwestycję, która pozwoli zabezpieczyć prowadzoną dotychczas działalność gospodarczą wodno-kanalizacyjną w odniesieniu do określonego terenu Gminy (określonej grupy klientów) oraz pozwoli na zwiększenie skali tej działalności na określonym obszarze (o określoną grupę nowych klientów).

Wydatki te nie mają charakteru ogólnego, lecz służą konkretnemu celowi gospodarczemu, co wyklucza uznanie ich za wydatek pozostający poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji, nabycie towarów i usług na potrzeby Przebudowy kanału wygeneruje po stronie Zakładu (a z perspektywy VAT po stronie Grupy VAT) VAT należny deklarowany i rozliczany w ramach w plikach JPK_VAT z tytułu odprowadzania ścieków od klientów zewnętrznych.

Jednocześnie, ze względu na fakt, że Przebudowany kanał w marginalnym zakresie będzie służył również odprowadzaniu ścieków na rzecz członka tej samej grupy VAT, co jako czynność wewnętrzna w Grupie nie podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie działalność ta służyć będzie obiektom wykorzystywanym przez członka Grupy – Gminę do działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT wykonywanej w ramach zadań własnych organu władzy publicznej, o których mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, to przedmiotowe wydatki należy uznać za tzw. wydatki mieszane, tj. służące zarówno działalności opodatkowanej VAT i czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu.

W rezultacie, na podstawie art. 86 ust. 2a w zw. z art. 90 ust. 10c-10d ustawy o VAT, odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału należy dokonywać z zastosowaniem prewspółczynnika VAT Spółki, tj. tego członka Grupy VAT, którego czynnościom wydatki służą, stosując prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny.

Na powyższe stanowisko nie wpływa fakt, że Inwestycja Zakładu została zrealizowana na majątku należącym do Przedsiębiorstwa, bowiem z perspektywy prawa do odliczenia VAT należy analizować związek wydatków z działalnością opodatkowaną VAT podatnika i w żaden sposób na prawo do odliczenia VAT nie wpływają kwestie własnościowe czy zasady wynikające z przepisów prawa cywilnego. Jak wskazano we wniosku, Zakład dokonał Przebudowy kanału w celu zapewnieniem warunków technicznych dla świadczenia usług odpłatnych – w zasadniczej części opodatkowanych VAT oraz dokumentowanych fakturami i w pewnej marginalnej części na rzecz działalności publicznej (co odzwierciedla zakres odliczenia VAT kalkulowany na podstawie prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego).

Końcowo należy wskazać, że w oparciu o art. 86 ust. 13 i 14 ustawy o VAT, możliwe jest dokonanie odliczenia VAT nie tylko w odniesieniu do przyszłych okresów rozliczeniowych, ale również poprzez korektę przeszłych okresów w sytuacji, gdy odliczenie nie zostało dokonane pierwotnie. Odliczenie będzie dokonywane z uwzględnieniem wysokości prewspółczynnika ostatecznego dla działalności wodno-kanalizacyjnej Zakładu właściwego dla roku odliczenia.

Podsumowując, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, Grupie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego - w tym poprzez korektę JPK_VAT za przeszłe okresy rozliczeniowe - od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...), przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Ad 2

W ocenie Wnioskodawcy, czynność polegająca na przekazaniu nieodpłatnie przez Zakład jako członka Grupy VAT nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) [dalej: Nakłady], na rzecz właściciela przebudowanej infrastruktury (Przedsiębiorstwo) nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT przez Grupę VAT.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że przekazanie Nakładów nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, ponieważ Zakład nie przenosi prawa do rozporządzania towarem jak właściciel – nie dysponuje bowiem przebudowaną infrastrukturą (Przebudowywanym kanałem) jak właściciel, ale stanowi ona wyłączną własność Przedsiębiorstwa. Przekazanie nakładów poniesionych na cudzym składniku majątkowym (na infrastrukturze stanowiącej obcy środek trwały), stanowi na gruncie VAT świadczenie usług, co potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 marca 2024 r. o sygn. 0114-KDIP4-1.4012.82.2024.1.DP.

W rezultacie, oceny ewentualnego obowiązku opodatkowania zdarzenia w postaci nieodpłatnego przekazania Nakładów poczynionych przez Zakład w ramach Przebudowy kanału należy dokonać na podstawie art. 8 ust. 1 i 2 pkt 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, odnoszących się do świadczenia usług na terytorium kraju.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przekazanie Nakładów przez Zakład na rzecz Przedsiębiorstwa będzie stanowić świadczenie usług bez wynagrodzenia. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, pomiędzy świadczącym usługę (w tym przypadku Zakład) i jej odbiorcą (w tym przypadku Przedsiębiorstwo) musi istnieć stosunek prawny, na podstawie którego w zamian za wykonanie usługi zostaje wypłacone wynagrodzenie. Ponadto, między świadczoną usługą i przekazanym wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni związek przyczynowy. Oznacza to, że wypłacający wynagrodzenie (Przedsiębiorstwo) otrzymuje w zamian od usługodawcy skonkretyzowane świadczenie przynoszące mu korzyść.

W zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem wniosku nie występuje jednak wynagrodzenie (pieniężne lub niepieniężne) wypłacane przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu z tytułu ulepszenia infrastruktury sanitarnej należącej do Przedsiębiorstwa w postaci Przebudowanego kanału. Tym samym, czynność przekazania Nakładów stanowi tzw. nieodpłatne świadczenie usług, które – stosownie do art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT – podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie, jeśli jest wykonywane na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku nieodpłatne przekazanie Nakładów związanych z Przebudową kanału przez Zakład nie służy celom osobistym ani konsumpcyjnym, lecz stanowi działanie nakierowane na zapewnienie zdolności Zakładu do wykonywania działalności gospodarczej, do której Spółka została utworzona. Przekazanie dokonanych ulepszeń właścicielowi infrastruktury ma na celu umożliwienie dostarczania przez Zakład ścieków pochodzących z terenu Gminy odebranych od klientów Spółki odpłatnie do sieci sanitarnych Przedsiębiorstwa, co przekłada się na możliwość dalszego odpłatnego świadczenia usług przez Spółkę na rzecz jej klientów oraz poszerzania grona klientów – zwiększanie obrotu opodatkowanego VAT, bowiem w praktyce to klienci zewnętrzni są tą grupą, której obsługa się zwiększa i dla której Zakład podjął się współpracy i inwestycji w ramach Porozumienia z Przedsiębiorstwem. Konieczność tej współpracy nie wynika z potrzeb wewnętrznych Grupy i świadczenia usług na rzecz jednostek wewnętrznych Gminy, bowiem wielkość zapotrzebowania w tym zakresie jest na tyle nieduża, że Spółka byłaby ją w stanie obsłużyć własną infrastrukturą wodno-kanalizacyjną.

W takiej sytuacji, zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, brak jest podstaw do opodatkowania tej czynności, ponieważ przekazanie Nakładów na rzecz Przedsiębiorstwa nie nastąpi do celów osobistych podatnika ani do celów innych niż działalność gospodarcza – ale właśnie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług odbioru ścieków. W konsekwencji, zdarzenie to nie powinno zostać udokumentowane fakturą ani dokumentem wewnętrznym sprzedaży, jak również nie powinno zostać ujęte w ewidencji sprzedaży VAT Grupy na poziomie jej członka Zakładu – bowiem nie będzie rodziło obowiązku naliczenia VAT należnego przez Wnioskodawcę.

Na powyższe stanowisko o braku opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania Nakładów przez Zakład na rzecz Przedsiębiorstwa, nie wypływa fakt stosowania w prowadzonej przez Spółkę działalności wodno-kanalizacyjnej prewspółczynnika do odliczeń VAT w tym zakresie. Jak potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA] w wyroku z dnia z 28 września 2023 r. o sygn. akt I FSK 680/22, czynność nieodpłatnego świadczenia usług na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy VAT to z punktu widzenia przepisów o VAT odrębne zdarzenie, przy ocenie którego nie ma znaczenia istnienie lub nie prawa do odliczenia VAT na wcześniejszym etapie. Jak wskazał NSA, nie ma znaczenia to, czy przy świadczeniu usług nieodpłatnych podatnik miał prawo do odliczenia, czy nie. Potencjalnie, nawet w sytuacji, gdy podatnikowi świadczącemu nieodpłatnie usługi nie przysługuje prawo do odliczenia, świadczone przez niego usługi mogą podlegać opodatkowaniu i odwrotnie: z faktu przysługiwania prawa do odliczenia podatku nie można zasadnie wywodzić istnienia czynności opodatkowanej.

Dodatkowo, patrząc na zasady generalne związane z systemem opodatkowania VAT, Spółce powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych na Przebudowywany kanał w oparciu o prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny (co Zakład uzasadnia w odpowiedzi na pytanie oznaczone numerem 1) w związku z faktem, że Inwestycja Zakładu służyć będzie działalności gospodarczej na rzecz klientów z określonego obszaru Gminy – i w żaden sposób prawa do odliczenia VAT w tym przypadku nie łączy się z faktem przekazania Nakładów do Przedsiębiorstwa oraz tym czy przekazanie to będzie nieopodatkowane VAT. Tym samym, samo zdarzenie powinno pozostać neutralne z perspektywy VAT po stronie Grupy (Zakładu) – powinno być niepodlegające opodatkowaniu i również nie powinno wpływać na prawo i zakres odliczenia VAT od wydatków ponoszonych w tym zakresie, bowiem jest pewnym zdarzeniem gospodarczym „wewnętrznym” podatnika prowadzącym do rozszerzania działalności gospodarczej, które służy celom prowadzonej działalności gospodarczej.

Podsumowując, czynność polegająca na przekazaniu nieodpłatnie przez Zakład jako członka Grupy VAT nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) na rzecz właściciela przebudowanej infrastruktury Przedsiębiorstwo nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT przez Grupę VAT.

Ad 3

W ocenie Wnioskodawcy, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, Grupa będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków w odniesieniu do całej kwoty VAT naliczonego, zatem również w odniesieniu do tej części podatku dotyczącego tzw. Dodatkowej opłaty, przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Dodatkowa opłata stanowi integralną część wynagrodzenia należnego Przedsiębiorstwu za odpłatne świadczenie usług. Jest to element ustalonej ceny jednostkowej, a jej kalkulacja opiera się na kosztach poniesionych przez Przedsiębiorstwo na Wymianę Pomp w czterech pompowniach ścieków, co miało na celu dostosowanie infrastruktury do realizacji usług na rzecz Zakładu i nie stanowi w żaden sposób postępowania osobliwego dla prowadzenia działalności gospodarczej – tj. dla świadczenia usług przez świadczeniodawcę z uwzględnieniem kosztów bezpośrednio służących tej działalności jako elementu cenotwórczego dla świadczonej usługi.

Wydatki ponoszone przez Zakład (tj. Grupę VAT) w formie Dodatkowej opłaty stanowić będą integralny element wynagrodzenie za nabycie odpłatnych usług hurtowego odbioru ścieków świadczonych przez odrębny podmiot (Przedsiębiorstwo). Usługi te będą dokumentowane fakturami zawierającymi VAT, a podatek z tego tytułu stanowić będzie VAT naliczony związany z prowadzoną działalnością gospodarczą Zakładu w postaci świadczenia usług odbioru ścieków na rzecz klientów z określonego terenu Gminy i na rzecz działalności drugiego członka Grupy.

Biorąc pod uwagę ustalenia stron z Porozumienia oraz Umowy handlowej nie można uznać, że Dodatkowa opłata stanowi zwrot kosztów w rozumieniu art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy o VAT. Pomimo kwotowego odniesienia się Dodatkowej opłaty na przestrzeni lat do kwoty netto wydatków inwestycyjnych na Wymianę pomp prowadzoną przez Przedsiębiorstwo, w żaden sposób spłata tej kwoty poprzez Dodatkową opłatę w stawce Przedsiębiorstwa na rzecz Zakładu nie stanowi o zwrocie udokumentowanych wydatków Przedsiębiorstwa – bowiem wydatki inwestycyjne w tym zakresie są ponoszone przez Przedsiębiorstwo w imieniu własnym i na własną rzecz, a nie w imieniu i na rzecz Zakładu. Nie są zatem spełnione przesłanki z art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy o VAT do wyłączenia ich z opodatkowania, a w konsekwencji nie są spełnione przesłanki do zastosowania wobec Zakładu ograniczeń w odliczeniu VAT wynikających z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, na podstawie którego nabywca nie ma prawa do odliczenia VAT, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlegała zgodnie z prawem opodatkowaniu VAT.

Jak wskazuje Porozumienie i Umowa handlowa, Dodatkowa opłata odnosi się kwotowo do wydatków inwestycyjnych Przedsiębiorstwa na rzecz świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków dla Zakładu, dlatego też z perspektywy VAT powinna być uznana za element cenotwórczy opodatkowany VAT w sposób tożsamy do ceny usługi zgodnie z art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu do podstawy opodatkowania zalicza się tzw. koszty dodatkowe.

Nawet gdyby przyjąć – zdaniem Wnioskodawcy nieuzasadnione – podejście, zgodnie z którym Dodatkowa opłata stanowi odrębne wynagrodzenie od stawki referencyjnej za świadczenie usług hurtowego odbioru ścieków, to w dalszym ciągu VAT naliczony odnoszący się do tej ceny będzie mieć charakter wynagrodzenia za odpłatną usługę wykonaną przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu wykorzystywaną przez Spółkę w sposób tożsamy do usług hurtowego odbioru ścieków – na rzecz działalności związanej z odpłatnym odbiorem ścieków przez Zakład od klientów Spółki z określonego terenu Gminy. W rezultacie, zachowany jest związek pomiędzy takim wydatkiem i podatkiem naliczonym od tego wydatku a działalnością gospodarczą prowadzoną przez Zakład.

Z uwagi na fakt, że usługi hurtowego odbioru ścieków świadczone przez Przedsiębiorstwo będą wykorzystywane przez Zakład zarówno do świadczenia usług opodatkowanych VAT na rzecz odbiorców spoza Grupy VAT, jak i do wykonywania czynności pozostających poza zakresem ustawy w postaci świadczenia realizowanego wewnątrz Grupy VAT na rzecz Gminy związanego z działalnością publiczną, VAT naliczony od Dodatkowej opłaty należy zakwalifikować jako tzw. wydatek mieszany. W takim przypadku, zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego Spółki, co zostało szczegółowo uzasadnione przez Wnioskodawcę w odniesieniu do pytania oznaczonego numerem 1 we wniosku.

Podsumowując, Grupa VAT, na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, będzie uprawniona do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków w odniesieniu do całej kwoty VAT naliczonego, zatem również w odniesieniu do tej części podatku dotyczącego tzw. Dodatkowej opłaty, przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług zostały określone w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”.

Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Art. 2 pkt 6 i pkt 22 ustawy:

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Aby czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15a ust. 1 ustawy:

Art. 15a ust. 2 ustawy:

Jak wynika z art. 15a ust. 1 ustawy, aby dwa lub więcej podmiotów stworzyły grupę VAT, konieczne jest, aby były powiązane finansowo, ekonomicznie, organizacyjnie oraz aby zawarły umowę o utworzeniu grupy VAT. Poszczególne rodzaje powiązań zostały szczegółowo przedstawione w art. 15a ust. 3-5 ustawy.

Art. 8c ust. 1 - 3 ustawy:

Zasadniczym założeniem grup VAT jest neutralność podatkowa wewnątrz grupy VAT, gdyż dostawy towarów i świadczenie usług przez podmioty należące do grupy nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Natomiast w transakcjach z podmiotami spoza grupy VAT, grupa VAT jest uznawana za jednego podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo grupą VAT, w skład której wchodzi dwóch członków:

• Gmina,
• Spółka Sp. z o.o. z s. w (…) (dalej: Zakład).

Zakład realizuje zadania własne Gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, przy użyciu infrastruktury własnej lub gminnej, powierzonej w zarząd i administrację.

Od dnia utworzenia Grupy (1 stycznia 2024 r.) działalność Zakładu wykonywana jest na rzecz następujących odbiorców:

• podmiotów zewnętrznych, które nie weszły w skład Grupy (mieszkańców, przedsiębiorców i innych podmiotów z terenu Gminy) – świadczenie usług na ich rzecz jest dokumentowane fakturami;
• Gminy (Urzędu Gminy i jednostek budżetowych Gminy, które weszły w skład Grupy, wykonujących w głównej mierze działalność poza zakresem opodatkowania VAT – świadczenie usług na ich rzecz stanowi czynności wewnętrzne w Grupie neutralne podatkowo, dokumentowane notami księgowymi niezawierającymi kwoty podatku (obrót wewnętrzny Grupy).

W konsekwencji nabycia towarów i usług dokonywane przez Zakład (czyli przez Grupę na poziomie rozliczeń jej członka) są związane z wykonywaniem:

• działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowanej VAT - polegającej na świadczeniu usług na rzecz odbiorców spoza Grupy VAT, oraz
• działalności innej niż działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT, pozostającej poza zakresem ustawy i polegającej głównie na świadczeniu usług na rzecz Gminy (jej jednostek organizacyjnych), które to usługi są w głównej mierze wykorzystywane przez Gminę do działalności pozostającej poza zakresem ustawy o VAT.

Do odliczenia VAT przez Grupę VAT stosują Państwo prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny – wskazali Państwo, że jego prawidłowość została potwierdzona w interpretacji indywidualnej znak (…), którą otrzymali Państwo (…) 2025 r.

Stwierdzili Państwo, że zwiększa się liczba mieszkańców i innych podmiotów wnioskujących o podłączenie do sieci wodno-kanalizacyjnej zarządzanej przez Zakład, co przewyższa możliwości infrastrukturalne i technologiczne Zakładu w zakresie odbioru ścieków. Z przeprowadzonych analiz wynika, że optymalnym rozwiązaniem jest przekazywanie ścieków do sieci sanitarnej Spółki S.A. (dalej: Przedsiębiorstwo), co umożliwi Zakładowi prowadzenie równolegle działań zmierzających do zapewnienia innych możliwości przyjęcia i oczyszczania ścieków z terenu Gminy w przyszłości.

W 2023 r. Gmina, Zakład i Przedsiębiorstwo zawarły porozumienie, w którym określono ramowe zasady współpracy. W wyniku Porozumienia Zakład i Przedsiębiorstwo przystąpiły do realizacji odrębnych inwestycji infrastrukturalnych zmierzających do zwiększenia przepustowości sieci oraz technicznego połączenia odpowiednich odcinków sieci z terenu Gminy z siecią należącą do Przedsiębiorstwa na terenie Gminy A.

Zakład zobowiązał się do przebudowy na własny koszt i ryzyko należącego do Przedsiębiorstwa kanału grawitacyjnego w ul. (...). Obecnie wykonawca wyłoniony przez Zakład zakończył prace budowlane. Nakłady inwestycyjne poniesione przez Zakład zostaną nieodpłatnie przeniesione na Przedsiębiorstwo.

Przedsiębiorstwo równolegle realizuje obecnie na własny koszt i swoje ryzyko inwestycję polegającą na wymianie pomp w czterech pompowniach ścieków stanowiących jego własność.

Ponadto w Porozumieniu określono główne założenia dotyczące wysokości i zasad rozliczania wynagrodzenia należnego Przedsiębiorstwu oraz kalkulacji ceny jednostkowej za 1 m³ odebranych ścieków. Po zrealizowaniu inwestycji infrastrukturalnych Zakład i Przedsiębiorstwo zawrą umowę handlową na okres 10 lat, w której zostaną szczegółowo określone warunki świadczenia usług odbioru ścieków przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu.

W szczególności cena jednostkowa netto za 1 m³ odebranych ścieków będzie skalkulowana w oparciu o:

• stawkę referencyjną za 1 m³ odebranych ścieków wynikającą z obowiązującej na terenie Gminy A. taryfy stosowanej przez Przedsiębiorstwo,
• stałą dopłatę w wysokości (…) zł netto do 1 m³ odebranych ścieków skalkulowanej jako zwyżka stawki w związku z wydatkami, jakie Przedsiębiorstwo ponosi na wymianę pomp w celu rozpoczęcia świadczenia usług na rzecz Zakładu.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą skutków podatkowych związanych z Przebudową kanału przy ul. (...), w tym prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na tę inwestycję.

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z art. 86. ust. 1 ustawy wynika, że odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wykluczona jest możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych – czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Podatnik ma obowiązek dokonania tzw. alokacji podatku, czyli określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu. Obowiązkiem podatnika jest przypisanie konkretnych wydatków do tego rodzaju sprzedaży, z którym są związane.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

• spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
• nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy – pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W systemie podatku od towarów i usług obowiązuje zasada niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, podatnik nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia. Jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych. Wystarczy, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej. Tym samym, podatnik dokonując zakupu towarów czy usług dokonuje ich natychmiastowej alokacji do czynności dających prawo do odliczenia lub niedających takiego prawa.

Prawo do odliczenia powinno być realizowane natychmiast po powstaniu podatku naliczonego, zatem istnienie prawa do odliczenia ocenia się w kontekście zamierzonego (deklarowanego) związku podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

Bezpośredni związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika występuje wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy pojawia się, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Wówczas mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reprezentacji i reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego, itp.

Odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony, są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych. Przy odliczeniu częściowym pomija się tę część podatku, w jakiej zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte m.in. w art. 86 ust. 2a ustawy i następne oraz art. 90 ustawy.

Art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Art. 86 ust. 2b ustawy:

Art. 86 ust. 2g ustawy:

Treść art. 86 ust. 2g ustawy wskazuje na odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących grup VAT w zakresie ustalania proporcji VAT (art. 90 ust. 10c-10g ustawy), również w odniesieniu do tzw. prewspółczynnika VAT. Oznacza to, że każdy podmiot w grupie VAT ma ustalony odrębny prewspółczynnik VAT dla odliczenia podatku przy tzw. wydatkach mieszanych - podobnie jak ma to miejsce w przypadku proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 10c-10g ustawy.

Art. 90 ust. 1 ustawy:

Art. 90 ust. 2 ustawy:

Art. 90 ust. 3 ustawy:

Art. 90 ust. 10c ustawy:

Art. 90 ust. 10d ustawy:

Grupa VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach wskazanych w ustawie, tj. w zakresie, w jakim zakupione towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Podobne zasady dotyczą również wykorzystania nabytych przez grupę VAT towarów i usług do działalności gospodarczej, jak i działalności pozostającej poza sferą podatku VAT.

Jeżeli dokonywane przez grupę VAT (przez poszczególnych jej członków) zakupy towarów i usług służą zarówno działalności gospodarczej, jak i działalności pozostającej poza zakresem podatku VAT oraz nie jest możliwe bezpośrednie ich przyporządkowanie do któregoś z rodzajów tej działalności, podatek naliczony do odliczenia ustala się z wykorzystaniem tzw. prewspółczynnika.

Zastosowanie przepisów o prewspółczynniku następuje po zastosowaniu regulacji przewidujących bezpośrednie alokowanie podatku naliczonego. Stosowanie prewspółczynnika stanowi kolejny etap odliczenia w przypadku braku możliwości alokacji zakupu wprost do prowadzonej działalności gospodarczej lub poza nią.

Terminy, w których podatnik może odliczyć podatek naliczony, zostały określone w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Art. 86 ust. 10 ustawy:

Art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

Art. 86 ust. 11 ustawy:

Art. 86 ust. 13 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia powstaje w związku z powstaniem obowiązku podatkowego z tytułu czynności będącej źródłem podatku naliczonego. Zatem jeżeli u dostawcy towarów czy usług powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności, to u podatnika będącego odbiorcą tej czynności powstanie także prawo do odliczenia (którego źródłem jest ta właśnie czynność).

O ile podstawą odliczenia podatku będzie data powstania obowiązku podatkowego u dokonującego dostawy lub świadczącego usługi, dopiero w okresie otrzymania faktury (bądź odpowiednio dokumentu celnego) będzie możliwość zrealizowania prawa do odliczenia.

Gdy podatnik nie zrealizował prawa do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy) i podatnik otrzymał fakturę (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy), obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego można dokonać w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych, a dla małych podatników w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Natomiast gdy podatnik nie dokona odliczenia w terminach określonych w art. 86 ust. 10 i 11 ustawy, ma prawo zrobić to poprzez skorygowanie deklaracji za okres, w którym to prawo powstało albo za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jednak nie później niż w ciągu 5 lat licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 86 ust. 13 ustawy).

Art. 99 ust. 1 ustawy:

Art. 99 ust. 7c ustawy:

Art. 99 ust. 11b ustawy:

Art. 99 ust. 11c ustawy:

Aby ocenić Państwa prawo do odliczenia w związku z wydatkami poniesionymi na Przebudowę kanału przy ul. (...), należy przeanalizować ich cel.

Z opisu sprawy wynika, że Zakład, będący członkiem Grupy VAT, świadczy na terenie Gminy usługi w zakresie odbioru ścieków na rzecz:

• podmiotów zewnętrznych, które nie weszły w skład Grupy,
• podmiotu wewnętrznego Grupy VAT – Gminy.

Zatem świadcząc te usługi wykonują Państwo (Grupa VAT poprzez swojego członka – Zakład) czynności opodatkowane, zgodnie z art. 8c ust. 2 ustawy, i niepodlegające opodatkowaniu na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy.

Wskazali Państwo we wniosku, że w celu odpowiedniego świadczenia tych usług Zakład zawarł Porozumienie z Przedsiębiorstwem. Jednym z elementów tego Porozumienia jest Przebudowa kanału grawitacyjnego przy ul. (...), należącego do Przedsiębiorstwa. Do wykonania Przebudowy kanału zobowiązał się Zakład. Podkreślili Państwo, że rezultatem inwestycji jest stworzenie technicznych możliwości świadczenia usługi odbioru ścieków przez Przedsiębiorstwo na rzecz Zakładu. Tym samym, należy uznać, że zachodzi związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami poniesionymi na realizację inwestycji a usługami, które Zakład świadczy na terenie Gminy na rzecz odbiorców zewnętrznych i Gminy.

A zatem będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) – wyłącznie w zakresie, w jakim zakupy będą wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazali Państwo, że nie mają możliwości przyporządkowania wydatków poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) do czynności opodatkowanych podatkiem VAT i niepodlegających opodatkowaniu VAT. Zatem w celu odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących te wydatki są Państwo zobowiązani zastosować odpowiedni prewspółczynnik. Jak wynika z wniosku, w analizowanej sprawie jest to prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny.

W odniesieniu do przeszłych okresów rozliczeniowych mogą Państwo dokonać korekty deklaracji podatkowej, czyli przesłać skorygowany plik JPK_VAT za odpowiedni okres.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również opodatkowania nieodpłatnego przekazania przez Zakład na rzecz Przedsiębiorstwa nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...).

W analizowanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).

Art. 45 Kodeksu cywilnego:

Art. 47 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Nakłady, jakie ponoszą Państwo na majątku Przedsiębiorstwa, nie są towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy (tj. w szczególności rzeczą oraz jej częścią).

W przypadku zbycia nakładów poniesionych w obcym środku trwałym nie dochodzi do przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel – gdyż nie ma tu odrębnej rzeczy, która mogłaby stanowić towar. Przeniesienie nakładów nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Mimo to podmiot, który poniósł nakłady, dysponuje pewnym prawem do poniesionych nakładów i może to prawo przenieść na rzecz innego podmiotu. Nakład jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie nakładów jest więc świadczeniem usług, ponieważ przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego. Stronami tego stosunku są:

•odbiorca (nabywca) usługi, oraz

•podmiot świadczący usługę.

Co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności odpłatne – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W ściśle określonych przypadkach opodatkowaniu podatkiem VAT podlega również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług.

Art. 8 ust. 2 ustawy:

Aby ustalić, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności, wówczas nie można uznać takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu.

Opodatkowaniu podlegają natomiast te usługi, których cel nie wiąże się z prowadzoną działalnością. Usługi niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej to wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami tej działalności. Oznacza to usługi, które nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.

Stwierdzenie takie uzależnione jest od konkretnych okoliczności, jakie występują w danej sprawie.

Wskazali Państwo, że porozumienie z Przedsiębiorstwem zostało zawarte w celu odpowiedniego świadczenia usług odbioru ścieków przez Zakład na terenie Gminy.

Jak wynika z wniosku, usługi te świadczone są na rzecz:

• podmiotów zewnętrznych, które nie weszły w skład Grupy,
• podmiotu wewnętrznego Grupy VAT – Gminy.

Zaznaczyli Państwo, że czynności Zakładu na rzecz odbiorców wewnętrznych stanowią odpłatne usługi w zakresie odbioru ścieków. Za usługi wodno-kanalizacyjne odbiorcy wewnętrzni płacą Zakładowi wynagrodzenie zgodnie z taryfami obowiązującymi wszystkich klientów. Świadcząc te usługi Zakład wykorzystuje swoje zasoby (infrastrukturę) w sposób ciągły do celów zarobkowych. Brak opodatkowania tych usług wynika z przepisów ustawy dotyczących obrotu pomiędzy członkami grupy VAT.

Podkreślili Państwo, że nieodpłatne przekazanie Nakładów związanych z Przebudową kanału przez Zakład nie służy celom osobistym ani konsumpcyjnym, lecz stanowi działanie nakierowane na zapewnienie Państwu (poprzez Zakład) zdolności do wykonywania działalności gospodarczej, do której Zakład został utworzony.

Przekazanie dokonanych ulepszeń właścicielowi infrastruktury – Przedsiębiorstwu – umożliwi Zakładowi dostarczanie do sieci sanitarnych Przedsiębiorstwa ścieków odebranych odpłatnie od klientów Zakładu z terenu Gminy. Przekłada się to na możliwość dalszego odpłatnego świadczenia usług przez Zakład na rzecz jego klientów oraz poszerzania grona klientów i zwiększenie obrotu opodatkowanego VAT, bowiem w praktyce to klienci zewnętrzni są tą grupą, której obsługa się zwiększa i dla której Zakład podjął się współpracy i inwestycji w ramach porozumienia z Przedsiębiorstwem. Konieczność tej współpracy nie wynika z Państwa potrzeb wewnętrznych i świadczenia usług na rzecz jednostek wewnętrznych Gminy, bowiem zapotrzebowania w tym zakresie jest na tyle nieduże, że Zakład byłby w stanie obsłużyć je własną infrastrukturą wodno-kanalizacyjną.

Przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy ma zastosowanie tylko do tych usług nieodpłatnych, które nie spełniają wymienionego w nim warunku, tj. dotyczy tych usług nieodpłatnych, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika. Jeśli ten warunek nie jest spełniony, nie można potraktować usługi świadczonej nieodpłatnie jako usługi odpłatnej i objąć jej zakresem opodatkowania VAT.

W analizowanej sprawie nieodpłatne przekazanie nakładów na rzecz Przedsiębiorca nie nastąpi w celu innym niż Państwa działalność gospodarcza.

W świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy nieodpłatne przekazanie nakładów inwestycyjnych poniesionych na Przebudowę kanału przy ul. (...) na rzecz Przedsiębiorstwa będącego właścicielem przebudowanej infrastruktury, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT ponieważ jest nieodpłatnym świadczeniem usług do celów Państwa działalności gospodarczej.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Sformułowali Państwo również wątpliwości, czy na poziomie rozliczeń VAT prowadzonych przez Zakład, będą Państwo uprawnieni do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków w odniesieniu do całej kwoty VAT naliczonego, zatem również w odniesieniu do tej części podatku dotyczącego tzw. Dodatkowej opłaty, przy zastosowaniu prewspółczynnika wodno-kanalizacyjnego.

Wskazali Państwo, że wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków przez Przedsiębiorstwo na Państwa rzecz (poprzez Zakład) zostało ustalone w postaci ceny jednostkowej netto za 1 m³ odebranych ścieków. Cena jednostkowa opiera się na dwóch elementach:

• stawce referencyjnej za 1 m³ odebranych ścieków wynikającej z taryfy stosowanej przez Przedsiębiorstwo,
• Dodatkowej opłacie – stałej dopłacie w wysokości (…) zł netto do 1 m³ odebranych ścieków skalkulowanej jako zwyżka stawki w związku z wydatkami, jakie Przedsiębiorstwo ponosi na wymianę pomp w celu rozpoczęcia świadczenia usług na rzecz Zakładu zgodnie z Porozumieniem i Umową handlową.

Dodatkowa opłata w okresie pierwszych kilku lat ma w praktyce zwrócić Przedsiębiorstwu poniesione koszty netto na wymianę pomp, w części w jakiej koszty są alokowane na rzecz świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków od Zakładu. Kwota Dodatkowej opłaty będzie podlegać corocznej waloryzacji począwszy od 1 stycznia 2026 r., według rocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez Prezesa GUS.

Usługi hurtowego odbioru ścieków, jako czynności opodatkowane VAT, będą dokumentowane fakturami VAT wystawianymi raz w miesiącu przez Przedsiębiorstwo. Podstawą do wystawienia faktury będzie ilość ścieków odebranych w danym miesiącu. Przedsiębiorstwo będzie opodatkowywać VAT świadczone usługi, doliczając podatek według właściwej stawki zarówno do części wynagrodzenia ustalonej na podstawie stawki referencyjnej, jak i do Dodatkowej opłaty. Będą Państwo wskazywani jako nabywca na fakturze, natomiast jako odbiorca usługi – Zakład.

Ponadto zobowiążą się Państwo (poprzez Zakład) do dostarczania do sieci Przedsiębiorstwa ścieków w gwarantowanej ilości nie niższej niż określona średniodobowo ilość m³ w ujęciu rocznym, przez okres co najmniej 6 lat od daty zawarcia umowy. Oznacza to, że nawet w przypadku, gdy rzeczywista ilość ścieków w danym roku będzie niższa, będą Państwo zobowiązani do zapłaty wynagrodzenia na poziomie odpowiadającym wartości usług świadczonych w odniesieniu do tej gwarantowanej ilości.

Przepisy ustawy regulują warunki odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług, a szerzej – konsekwencje publicznoprawne dokonania sprzedaży towaru lub wyświadczenia usługi – ale nie mogą mieć wpływu na wysokość ceny ustalonej przez strony umowy cywilnej. Regulują, co stanowi podstawę opodatkowania, ale nie mają i nie mogą mieć wpływu na sposób jej ustalenia.

Art. 29a ust. 1 ustawy:

Art. 29a ust. 6 ustawy:

Art. 29a ust. 7 ustawy:

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Literalna wykładnia treści art. 29a ust. 1 ustawy prowadzi do wniosku, że to do stron czynności cywilnoprawnej należy ustalenie ceny, która będzie jednocześnie podstawą opodatkowania VAT. Jest to autonomiczne uprawnienie stron umowy, które nie jest w tym zakresie limitowane ani sankcjonowane przez zapisy ustawy o podatku VAT. W rezultacie wartość świadczenia za wykonane usługi, a co z tym idzie i wartość podstawy opodatkowania VAT, będzie efektem realizowanych czynności w ramach łączącej strony umowy.

Art. 2 pkt 31 ustawy:

Art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Art. 106e ust. 1 ustawy wskazuje elementy i dane, które powinna zawierać faktura VAT.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich jej elementów.

Celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

W polskim prawodawstwie obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. W związku z tym, przy ustalaniu wysokości należności ustawodawca nie ingeruje w sferę podejmowania decyzji, co do sposobu określenia należności (ceny) za sprzedawany towar / świadczoną usługę, a wszelkie spory pomiędzy stronami transakcji w tym zakresie są rozstrzygane na gruncie prawa cywilnego, a nie podatkowego.

Skoro zatem Przedsiębiorstwo będzie świadczyć na Państwa rzecz określone usługi za ustaloną cenę i dokumentować je fakturami, to możliwość odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury należy analizować w odniesieniu do całej kwoty podatku.

Usługi hurtowego odbioru ścieków będą Państwo nabywać od Przedsiębiorstwa w celu odpowiedniego świadczenia usług odbioru ścieków (poprzez Zakład) na terenie Gminy. Usługi te wykonywane są w ramach czynności opodatkowanych podatkiem VAT (na rzecz podmiotów zewnętrznych) oraz w ramach czynności niepodlegających opodatkowaniu (czynności wykonywanych przez Gminę i jej jednostki organizacyjne).

A zatem będzie Państwu przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez Przedsiębiorstwo z tytułu świadczenia usług hurtowego odbioru ścieków – wyłącznie w zakresie, w jakim usługi te będą wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeśli nie jest możliwe przyporządkowanie wydatku wyłącznie do czynności opodatkowanych i czynności niepodlegających opodatkowaniu, w celu odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej to nabycie są Państwo zobowiązani zastosować odpowiedni prewspółczynnik. Jak wynika z wniosku, w analizowanej sprawie jest to prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydając interpretację, jako element zdarzenia przyszłego przyjąłem informację, że (…) 2025 r. otrzymali Państwo interpretację indywidualną o sygn. (…), w której zostało potwierdzone, że właściwie stosowany do odliczenia VAT przez Państwa jest prewspółczynnik wodno-kanalizacyjny. Zatem w niniejszej interpretacji nie analizowałem tej kwestii.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.