Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 7 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny mieszkania. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Postanowieniem z (…) r., w sprawie o sygn. akt (…), Sąd Rejonowy w (…) umieścił Panią, jako osobę małoletnią, w rodzinie zastępczej w osobie Pani cioci E. W rodzinie zastępczej przebywała Pani do osiągnięcia pełnoletności.
Z E. do dziś łączy Panią głęboka więź emocjonalna. Nadal Panie razem zamieszkują i się wspierają. E. jest osobą niepełnosprawną (znaczny stopień niepełnosprawności).
E. chciałaby przenieść na Panią w formie umowy darowizny własność swojego mieszkania (lokal stanowiący odrębną nieruchomość), z zapewnieniem jej służebności osobistej dalszego zamieszkiwania przez nią wspólnie z Panią w tym lokalu.
Pytanie
Czy planowane nabycie ww. nieruchomości lokalowej od rodzica zastępczego w osobie E. będzie w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 i ust. 4 pkt 2 oraz art. 14 ust. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, zarówno umowa darowizny, jak i nieodpłatne ustanowienie służebności osobistej są przedmiotem opodatkowania według przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, zaś zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 8, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności powstaje z chwilą ustanowienia tego prawa.
Jako obdarowana zalicza się Pani w stosunku do darczyńcy do II grupy podatkowej (zstępna rodzeństwa). E. jako nabywca służebności zalicza się w stosunku do Pani do II grupy podatkowej (rodzeństwo rodziców).
Zgodnie z regulacją art. 4a ust. 1 ww. ustawy: zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, pod warunkami określonymi w tym przepisie.
Obie czynności wymagają formy aktu notarialnego. Notariusz jako płatnik zawiadomi organ podatkowy o dokonanych czynności, dlatego same strony takiego zawiadomienia dokonywać już nie muszą.
Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 4a ww. ustawy, za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Na podstawie powołanych przepisów uważa Pani, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nabycie nieruchomości w formie darowizny od byłej matki zastępczej, jak i ustanowienie przez Panią na jej rzecz nieodpłatnej służebności osobistej, pozwala na skorzystania w całości z ulgi wynikającej z art. 4a w zw. z art.14 ust. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jako osoba, która przebywała w rodzinie zastępczej zalicza się Pani do kategorii zstępnych E., a ona zalicza się do kategorii Pani wstępnych.
Zatem zarówno darowizna, jak i nieodpłatne ustanowienie służebności będą podlegały zarówno zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, jak i zwolnieniu od obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, ponieważ darowizna i ustanowienie służebności będą miały formę aktu notarialnego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny, należy więc odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, ze zm):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1)36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2)27 090 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3)5733 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy stanowi, że:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3)do grupy III – innych nabywców.
Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi są to zstępni.
Zgodnie z art. 14 ust. 4a ww. ustawy:
Za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2024 r. poz. 177, 742, 743, 858 i 1572), a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Na mocy przywołanego powyżej przepisu za zstępnych uważa się m.in. osoby aktualnie przebywające w rodzinie zastępczej oraz osoby, które w przeszłości przebywały w takiej rodzinie.
Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że postanowieniem Sądu Rejonowego została Pani umieszczona jako osoba małoletnia, w rodzinie zastępczej w osobie Pani cioci. W rodzinie zastępczej przebywała Pani do osiągnięcia pełnoletności. Ciocia chciałaby przenieść na Panią, w formie umowy darowizny, własność swojego mieszkania (lokal stanowiący odrębną nieruchomość), z zapewnieniem jej służebności osobistej dalszego zamieszkiwania przez nią wspólnie z Panią w tym lokalu.
Ma Pani wątpliwości czy planowane nabycie będzie w całości zwolnione z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Nabycie przez Panią mieszkania tytułem darowizny od matki zastępczej, będzie w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z tym, że umowa darowizny – zgodnie z wymogiem ustawowym – powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, dla spełnienia warunków do zwolnienia w takiej sytuacji nie będzie konieczne zgłoszenie nabycia mieszkania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Wynika to z treści przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.