Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn:

- w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest nieprawidłowe,

- w pozostałej części - jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 27 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn 

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 6 maja 2025 r. (wpływ 6 maja 2025 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca - S. M., PESEL (…), jest polskim rezydentem podatkowym i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP w myśl art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2025 r. poz. 163).

Wnioskodawca (…) 2024 r. nabył lokal w W. (dalej też jako: „Nieruchomość”) w cenie (…) zł, z czego kwota:

1) (…) zł została zapłacona w ramach zadatku (…) 2024 r. na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość,

2) (…) zł została zapłacona przed zawarciem umowy sprzedaży na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość (…) 2024 r.,

3) (…) zł została zapłacona na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość (…) 2024 r.,

4) (…) zł została zapłacona z kredytu (dalej też jako: „Kredyt”) udzielonego przez (…) (dalej też jako: „Bank”).

Właścicielem Nieruchomości od momentu zakupu jest wyłącznie Wnioskodawca.

Kwoty (…) zł zostały zapłacone w ramach darowizny środków pieniężnych (łącznie w wysokości (…) zł, dalej też jako: „Darowizna”) dokonanej przez rodziców Wnioskodawcy (dalej też jako: „Rodzice”) na rzecz Wnioskodawcy. Środki pieniężne stanowiące Darowiznę zostały przetransferowane bezpośrednio z rachunku bankowego Rodziców na rachunek bankowy osoby sprzedającej nieruchomość.

Wnioskodawca zawarł z Rodzicami umowę darowizny (dalej jako: „Umowa Darowizny”), zgodnie z którą środki pieniężne w kwocie (…) zł zostały podarowane pod warunkiem zawieszającym zawarcia przez Wnioskodawcę umowy, na podstawie której nabędzie prawo własności Nieruchomości. W myśl postanowień Umowy Darowizny, środki pieniężne w kwocie (…) zł będą stanowiły dla Wnioskodawcy darowiznę tylko w przypadku zawarcia ww. umowy sprzedaży. Ponadto zgodnie z Umową Darowizny, do momentu ziszczenia się warunku zawieszającego, a więc nabycia przez Wnioskodawcę prawa własności Nieruchomości, darowizna nie wywoływała skutków prawnych.

W związku z otrzymaną Darowizną, Wnioskodawca (…) 2024 r. dokonał zgłoszenia o nabyciu środków pieniężnych tytułem Darowizny w wysokości (…) zł na formularzu SD-Z2.

Umowa o Kredyt została zawarta pomiędzy Bankiem a kredytobiorcami: Wnioskodawcą oraz jego Rodzicami. Środki były przeznaczone w całości na zakup nieruchomości. Udostępnienie kredytu nastąpiło na podstawie przedłożonych Bankowi dokumentów przez kredytobiorców na rachunek bankowy osoby sprzedającej nieruchomość.

Umowa o Kredyt definiuje jako Kredytobiorcę zarówno Wnioskodawcę jak i Rodziców.

Zgodnie z art. (…) umowy o Kredyt, Kredytobiorca zobowiązany jest do spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami w miesięcznych ratach równych. Wysokość i terminy płatności rat zostały określone w Harmonogramie, który zostanie doręczony Kredytobiorcy niezwłocznie po uruchomieniu kredytu. Na podstawie art. (…) Umowy o Kredyt w przypadku zawarcia Umowy przez dwóch lub więcej współkredytobiorców, Kredytobiorcy zgodnie oświadczają, że z mocy Umowy są zobowiązani solidarnie do wykonania Umowy.

Obecnie, raty kredytu są spłacane przez rodziców Wnioskodawcy. Przy spłacaniu rat kredytu, zamiarem Rodziców jest spłacenie własnego długu względem Banku.

Wnioskodawca i Rodzice nie zawierali żadnych innych umów regulujących rozliczenie zobowiązania wynikającego z Umowy o Kredyt.

Pytania

1) Czy wypłata Kredytu przez Bank na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy?

2) Czy zaciągnięcie Kredytu oraz spłata rat Kredytu przez Rodziców Wnioskodawcy, będących współkredytobiorcami, wiąże się dla Wnioskodawcy z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od kredytu spadków i darowizn, w sytuacji, gdy Kredyt został przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego będącego własnością wyłącznie Wnioskodawcy?

3) Czy Wnioskodawca powinien zgłosić wypłatę Kredytu przez Bank oraz spłatę rat Kredytu przez Rodziców Wnioskodawcy do urzędu skarbowego jako nabycie darowizn?

4) Czy Darowizna otrzymana od Rodziców przez Wnioskodawcę w postaci środków pieniężnych przekazanych bezpośrednio na rachunek bankowy sprzedającego Nieruchomość może skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1) Wypłata Kredytu przez Bank na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2024 r. poz. 1837) (dalej też jako: „Ustawa”) podatkowi od spadków i darowizn (dalej: „Podatek”), podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyńcy;

3) zasiedzenia;

4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Wyżej wymieniony katalog tytułów opodatkowania ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wypłata kredytu nie zawiera się w powyższym katalogu, wobec czego nie jest darowizną, a na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej z 10 stycznia 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.162.2019.2.PB.

Ad. 2) Zaciągnięcie Kredytu i spłata rat Kredytu przez Rodziców Wnioskodawcy, będących współkredytobiorcami, w sytuacji, gdy Kredyt został przeznaczony na zakup Nieruchomości będącej własnością wyłącznie Wnioskodawcy, nie wiąże się dla Wnioskodawcy z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Art. 1 ust. 1 Ustawy zawiera katalog tytułów nabycia rzeczy i praw majątkowych powodujących skutki w zakresie przedmiotu opodatkowania. Jednym z tytułów którego zastosowanie powoduje objęcie zakresem przedmiotu opodatkowania, jest nabycie tytułem darowizny.

Jak stanowi art. 5 Ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa nie wprowadza pojęcia „darowizny”, dlatego w tym zakresie należy odnieść się do pojęcia wprowadzonego przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 r. poz. 1061) (dalej jako: „kc”).

Zgodnie z art. 888 § 1 kc - przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

W dalszej kolejności konieczne jest przeprowadzenie analizy, czy w niniejszej sprawie występuje darowizna.

Wskazać należy, że Wnioskodawca zawarł razem z Rodzicami Umowę, zgodnie z którą zobowiązali się pokryć wspólnie koszty nabycia lokalu. Wnioskodawca, tak jak Rodzice, jako jeden ze współkredytobiorców zobowiązany jest do pokrywania kosztów rat Kredytu. W związku z powyższym występuje ekwiwalentność, a żadna ze stron nie odniesie korzyści.

Zgodnie z Umową o Kredyt, współkredytobiorcy zobowiązali się do solidarnej spłaty długu. Jak wskazuje art. 366 § 1 kc, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 ww. przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojeniawierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Rodzice mogą żądać od Wnioskodawcy całości lub części świadczenia od syna, a zaspokojenie wierzyciela (Banku) przez któregokolwiek z dłużników (Wnioskodawcę lub Rodziców) zwalnia pozostałych współkredytobiorców (solidarność dłużników). Wnioskodawca odpowiada zatem na zasadach dłużnika solidarnego. W sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata kredytu przez Rodziców mogłaby być rozważana w kategorii darowizny jedynie w przypadku, gdyby w Umowie o Kredyt były wprost wyszczególnione konkretne kwoty do spłaty przez każdego z kredytobiorców, a rodzice dokonaliby spłaty w części przekraczającej przypisane do nich zobowiązanie. Umowa Kredytu nie przewiduje jednak takiego postanowienia.

Tym samym wskazać należy, że źródłem spłaty przez rodziców rat kredytu zaciągniętego wspólnie z Wnioskodawcą jest Umowa o Kredyt. Taka umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Samej spłaty kredytu przez Rodziców, tj. dłużników solidarnych z umowy kredytu, nie można zakwalifikować jako darowizny w rozumieniu art. 888 kc.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy spłata rat kredytu przez Rodziców Wnioskodawcy, będących współkredytobiorcami, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ nie są spełnione przesłanki określone w dyspozycji art. 1 ust. 1 Ustawy. Tym samym po stronie Wnioskodawcy nie powstał obowiązek w podatku od spadków i darowizn określony w art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych w zbliżonych stanach faktycznych, m.in.:

- w interpretacji indywidualnej z 30 października 2024 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.149.2024.1.KK,

- w interpretacji indywidualnej z 10 stycznia 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.162.2019.2.PB.

Ad. 3) Wnioskodawca nie ma obowiązku zgłoszenia wypłaty Kredytu przez Bank oraz spłaty rat Kredytu przez Rodziców Wnioskodawcy do urzędu skarbowego jako nabycia darowizn.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 Ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Jak wskazano powyżej, Rodzice Wnioskodawcy spłacają zobowiązanie wynikające z zawartej umowy kredytu. Pomiędzy Wnioskodawcą a Rodzicami nie doszło do zawarcia umowy darowizny.

Rodzice są, tak jak Wnioskodawca, dłużnikami solidarnymi wobec banku.

W ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na to, że w przedstawionym stanie faktycznym zarówno wypłata kredytu przez Bank na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie, jak i spłata rat Kredytu przez Rodziców, nie stanowią darowizn na rzecz Wnioskodawcy, to nie powstaje po jego stronie obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego zarówno na formularzu SD-Z2, jak i innych formularzach, deklaracjach lub zgłoszeniach dot. podatku od spadków i darowizn.

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej z 19 maja 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.15.2021.2.MZ.

Ad. 4)

Darowizna w postaci środków pieniężnych przekazana bezpośrednio na rachunek bankowy sprzedającego mieszkanie może skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

 2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Na podstawie art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Kryteria uprawniające do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, są następujące:

 1. zgłoszenie nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego,

 2. udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W ocenie Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie obie przesłanki zastosowania zwolnienia z art. 4a ust. 1 Ustawy zostały spełnione.

[Spełnienie przesłanki zgłoszenia darowizny]

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 Ustawy, obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 2 Ustawy, przy nabyciu pod warunkiem zawieszającym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ziszczenia się warunku.

W myśl art. 89 kc, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek).

Zgodnie z poglądem przedstawianym w doktrynie, warunek zawieszający zastrzeżony w treści czynności prawnej uzależnia powstanie skutków czynności od zdarzenia przyszłego i niepewnego (M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2024).

Dla określenia spełnienia przesłanki zgłoszenia darowizny, należy określić, czy zgłoszenie to nastąpiło w okresie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy powstał w odniesieniu do kwoty (…) zł w dniu ziszczenia się warunku określonego w umowie Darowizny.

Zawarcie umowy, na podstawie której Wnioskodawca nabędzie prawo własności do Nieruchomości, określić należy jako zdarzenie przyszłe i niepewne, ponieważ jego realizacja zależy od wystąpienia określonych okoliczności, które mogą, ale nie muszą nastąpić. Niepewność ta wynika również z czynników niezależnych od Wnioskodawcy, takich jak brak porozumienia stron co do ostatecznych warunków transakcji, decyzja sprzedającego o rezygnacji ze sprzedaży czy odmowa udzielenia kredytu przez bank na zakup nieruchomości.

Z kolei warunek określony w Umowie Darowizny należy zakwalifikować jako warunek zawieszający, ponieważ jego ziszczenie jest konieczne do powstania skutków prawnych darowizny. Zgodnie z art. 89 kc, warunek zawieszający to taki, którego spełnienie powoduje powstanie skutków czynności prawnej. W analizowanym przypadku przekazanie środków pieniężnych jako darowizny zostało uzależnione od przyszłego, niepewnego zdarzenia, tj. zawarcia umowy, na podstawie której Wnioskodawca nabędzie prawo własności do Nieruchomości.

Do momentu ziszczenia się warunku zawieszającego, a więc nabycia przez Wnioskodawcę prawa własności Nieruchomości, darowizna nie wywoływała skutków prawnych. Oznacza to, że Wnioskodawca nie mógł traktować środków jako definitywnie nabytych, ponieważ ich przekazanie miało charakter warunkowy.

Powstanie Darowizny zostało w Umowie Darowizny uzależnione od ziszczenia się przyszłego i niepewnego zdarzenia, tj. nabycia przez Wnioskodawcę prawa własności do Nieruchomości. W konsekwencji, do momentu spełnienia tego warunku, Wnioskodawca nie mógł traktować przekazanych środków jako definitywnie otrzymanej darowizny, a jedynie jako świadczenie przyszłe.

Zdaniem Wnioskodawcy, samo przekazanie środków przed ziszczeniem się warunku nie jest jeszcze równoznaczne z dokonaniem darowizny. Zaznaczyć należy, że w przypadku warunku zawieszającego, przekazanie środków nie skutkowało definitywnym przysporzeniem majątkowym Wnioskodawcy, który nie mógł tymi środkami swobodnie dysponować. Środki te zostały przez Rodziców przekazane bezpośrednio na konto osoby sprzedającej nieruchomość. Zgodnie z Umową Darowizny, w przypadku niespełnienia się warunku środki te nie nabrałyby charakteru darowizny, co potwierdza ich warunkowy charakter.

Przekazanie środków przez Rodziców nastąpiło przed formalnym nabyciem prawa własności do Nieruchomości przez Wnioskodawcę, ponieważ bez ich wcześniejszej wypłaty Wnioskodawca nie miałby możliwości dokonania zakupu. Środki te były niezbędne do sfinalizowania transakcji, w szczególności do uregulowania ceny sprzedaży, co było warunkiem zawarcia umowy przenoszącej własność. Tym samym wcześniejsza wypłata środków wynikała z konieczności zapewnienia finansowania zakupu i nie stanowiła samodzielnego przysporzenia na rzecz Wnioskodawcy przed spełnieniem warunku określonego w Umowie Darowizny. Jednocześnie, zgodnie z Umową Darowizny, w przypadku niespełnienia się warunku, Wnioskodawca byłby zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków.

Następnie, w ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do kwoty (…) zł obowiązek podatkowy powstał w dniu przelania środków pieniężnych na konto osoby sprzedającej nieruchomość, tj. w dniu (…) 2024 r.

Środki te zostały darowane Wnioskującemu przez Rodziców na podstawie ustnej umowy darowizny, która nie przewidywała żadnych warunków w zakresie ich otrzymania.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, Wnioskodawca (…) 2024 r. dokonał zgłoszenia o nabyciu darowizny w postaci środków pieniężnych w wysokości (…) zł.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca powinien zgłosić nabycie darowizny:

- w odniesieniu do kwoty (…) tys. zł - do (…) 2024 r.,

- w odniesieniu do kwoty (…) tys. zł - do (…) 2024 r.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, skoro Wnioskodawca zgłosił na formularzu SD-Z2 nabycie Darowizny (…) 2024 r., to Darowizna została zgłoszona do właściwego urzędu skarbowego w prawidłowym terminie, wynikającym z art. 6 Ustawy.

W konsekwencji warunek dot. zgłoszenia Darowizny dla zwolnienia jej od Podatku na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 Ustawy uznać należy za spełniony.

[Spełnienie przesłanki udokumentowania przelewu]

Darowizna została dokonana przelewem na rachunek bankowy osoby sprzedającej mieszkanie. W ocenie Wnioskodawcy, okoliczność dokonania przelewu przez Rodziców na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie, a nie rachunek bankowy Wnioskodawcy, nie wyklucza możliwości zastosowania zwolnienia z art. 4a ust. 1 Ustawy.

W przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 Ustawy, środki pieniężne muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wskazać należy, że ustawodawca wymaga udokumentowania przepływu środków pieniężnych w sposób umożliwiający organowi podatkowemu weryfikację zarówno źródła darowizny, jak i jej faktycznego otrzymania przez obdarowanego.

W ocenie Wnioskodawcy, warunek ten należy uznać za spełniony również w sytuacji, gdy środki pieniężne, zamiast zostać przetransferowane bezpośrednio na rachunek bankowy obdarowanego, zostały przekazane zgodnie z dyspozycją obdarowanego na rachunek bankowy jego wierzyciela, celem uregulowania zobowiązania. Taka forma rozporządzenia środkami darowanymi nie pozbawia obdarowanego faktycznej możliwości dysponowania nimi, a jednocześnie zapewnia realizację celu przepisu, jakim jest transparentność transakcji oraz możliwość jej weryfikacji przez organy podatkowe.

W konsekwencji, w sytuacji, gdy środki pieniężne zostały przekazane przez darczyńcę bezpośrednio na rachunek bankowy wierzyciela obdarowanego - zgodnie z jego dyspozycją - doszło do spełnienia warunku przewidzianego w art. 4a ust. 1 pkt 2 Ustawy. Istotą tego przepisu jest bowiem zapewnienie transparentności transakcji oraz możliwość jej jednoznacznej identyfikacji, co w przedmiotowym przypadku zostaje zachowane.

Stanowisko to znajduje uzasadnienie w funkcji gwarancyjnej przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 Ustawy, który służy eliminacji fikcyjnych darowizn oraz ochronie interesu fiskalnego. Tym samym, przekazanie środków przez darczyńcę na wskazany przez obdarowanego rachunek bankowy osoby trzeciej, w wykonaniu ciążącego na obdarowanym - w tym przypadku Wnioskodawcy - zobowiązania, należy uznać za zgodne z treścią oraz celem analizowanego przepisu, a tym samym umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia podatkowego.

Powyższy pogląd ponadto wyrażany jest w dominującej linii orzeczniczej, zgodnie z którą warunek dotyczący odpowiedniego udokumentowania darowizny jest spełniony także wówczas, gdy darczyńcy w imieniu i na rzecz obdarowanego przekazują je na rachunek bankowy wierzyciela obdarowanego, ponieważ zarówno przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio na rachunek podatnika, jak i na rachunek wierzyciela podatnika w takim samym stopniu pozwalają organowi podatkowemu stwierdzić czy i w jakim zakresie może mieć do czynienia z fikcją, z działaniami nierzetelnymi ze szkodą dla interesu fiskalnego.

Takie stanowisko potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 grudnia 2024 r.

sygn. III FSK 669/23, w którym Sąd wskazał: Warunek zastosowania zwolnienia określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - „udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym” należy uznać za zrealizowany także w przypadku, gdy darczyńca przekazał środki pieniężne na wskazany przez obdarowanego rachunek bankowy jego wierzyciela. Istota analizowanej przesłanki polega na udokumentowaniu, że obdarowany rzeczywiście uzyskał możliwość dysponowania darowanymi środkami pieniężnymi od określonej osoby, z określonego źródła. Takie udokumentowanie ma miejsce zarówno wówczas, gdy darowane środki wpływają na rachunek bezpośrednio obdarowanego, jak i wówczas, gdy darczyńca w imieniu i na rzecz obdarowanego przekazuje je na rachunek bankowy wierzyciela obdarowanego. Zarówno przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio na rachunek podatnika, jak i na rachunek wierzyciela podatnika w takim samym stopniu pozwala organowi podatkowemu na zweryfikowanie czy i w jakim zakresie może mieć do czynienia z fikcyjnym przekazaniem środków pieniężnych, z działaniami nierzetelnymi ze szkodą dla interesu fiskalnego. Gwarancyjny charakter udokumentowania przelania środków pieniężnych, stanowiących przedmiot darowizny na rachunek bankowy obdarowanego (art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy) powoduje, że warunek ten można uznać za spełniony także wtedy, gdy środki te zostaną przelane na wskazany przez obdarowanego rachunek bankowy innego podmiotu w wykonaniu zobowiązania ciążącego na obdarowanym. Dokonanie wpłaty przez darczyńcę, zamiast obdarowanego, na konto takiego podmiotu, z określeniem tytułu tej wpłaty jest tylko ominięciem zbędnego pośrednika, przy pełnym zachowaniu celu ustanowionego przepisu.

Powyższe stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowi wyraz utrwalonej linii orzeczniczej i znajduje także odzwierciedlenie w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 kwietnia 2024 r., sygn. akt III FSK 51/22, z 27 sierpnia 2024 r. sygn. akt III FSK 392/24 z 29 października 2024 r., sygn. akt. III FSK 19/23. Orzeczenia te wskazują, że nietrafne byłoby poprzestanie na literalnej wykładni art. 4a ust. 1 pkt 2 Ustawy polegającej na przyjęciu, że zwolnienie nie może być zastosowane w przypadku dokonania wpłaty na rzecz obdarowanego, poprzez przelew na rachunek bankowy wierzyciela obdarowanego. Ponadto ww. orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego odwołują się do wykładni prokonstytucyjnej oraz celowościowej, która wskazuje na nakaz równego traktowania obywateli i nieróżnicowania ich sytuacji w nieuzasadniony sposób oraz na cel społeczny w postaci konieczności ochrony interesów majątkowych członków najbliższej rodziny.

Ponadto stanowisko, zgodnie z którym dokonanie Darowizny przelewem na rachunek wierzyciela obdarowanego może skorzystać z omawianego zwolnienia, zostało wyrażone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 5 września 2024 r. o sygn. 0111-KDIB2-2.4015.43.2021.8.PB.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy mógł on skorzystać w odniesieniu do Darowizny ze zwolnienia z Podatku w art. 4a ust. 1 Ustawy, ponieważ spełnione zostały oba warunki zastosowania zwolnienia określone w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku:

- w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest nieprawidłowe,

- w pozostałej części - jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyńcy;

3) zasiedzenia;

4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny.

Z treści wniosku wynika, że (…) 2024 r. nabył Pan lokal (Nieruchomość) w W. w cenie (…) zł, z czego kwota:

1) (…) zł została zapłacona w ramach zadatku (…) 2024 r. na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość,

2) (…) zł została zapłacona przed zawarciem umowy sprzedaży na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość (…) 2024 r.,

3) (…) zł została zapłacona na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość (…) 2024 r.,

4) (…) zł została zapłacona z Kredytu udzielonego przez Bank.

Właścicielem Nieruchomości od momentu zakupu jest wyłącznie Pan. Umowa o Kredyt została zawarta pomiędzy Bankiem a kredytobiorcami: Panem oraz Pana Rodzicami. Środki były przeznaczone w całości na zakup nieruchomości. Udostępnienie kredytu nastąpiło na podstawie przedłożonych Bankowi dokumentów przez kredytobiorców na rachunek bankowy osoby sprzedającej nieruchomość. Umowa o Kredyt definiuje jako Kredytobiorcę zarówno Pana jak i Rodziców. Na podstawie art. (…) Umowy o Kredyt w przypadku zawarcia Umowy przez dwóch lub więcej współkredytobiorców, Kredytobiorcy zgodnie oświadczają, że z mocy Umowy są zobowiązani solidarnie do wykonania Umowy. Obecnie, raty kredytu są spłacane przez Pana rodziców. Przy spłacaniu rat kredytu, zamiarem Rodziców jest spłacenie własnego długu względem Banku. Pan i Rodzice nie zawierali żadnych innych umów regulujących rozliczenie zobowiązania wynikającego z Umowy o Kredyt. W pierwszej kolejności Pana wątpliwości dotyczą kwestii czy w przedstawionym stanie faktycznym zaciągnięcie wraz z rodzicami i spłata przez rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego jak również sama wypłata tego kredytu na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie rodzą obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn po Pana stronie.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy wskazać, że zgodnie z art. 366 Kodeksu cywilnego:

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Zatem w sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej uregulowania prawne należy stwierdzić, że spłata przez rodziców (dłużników solidarnych) rat kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego przez Pana, nie przesądza o darowiźnie oraz powstaniu obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn dla Pana. Również samo zaciągnięcie kredytu (solidarnego zobowiązania) przez współkredytobiorców nie może być postrzegane w kategorii darowizny czy też innego tytułu nabycia określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że powyższe nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn po Pana stronie, a tym samym nie ciąży na Panu obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, o którym będzie jeszcze mowa poniżej.

Ponadto - jak wynika z wniosku - skoro nie zawierał Pan z rodzicami żadnych innych umów regulujących rozliczenie zobowiązania wynikającego z Umowy o Kredyt, to wypłata kredytu przez Bank na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym z ww. tytułu również nie ciąży na Panu obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2.

Tym samym Pana stanowisko dotyczące zaciągnięcia wraz z rodzicami i spłaty przez rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie Nieruchomości jak również samej wypłaty tego kredytu na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie należy uznać za prawidłowe.

Natomiast odnosząc się do kwestii możliwości zwolnienie z opodatkowania darowizny od rodziców w postaci środków pieniężnych przekazanych bezpośrednio na rachunek bankowy sprzedającego Nieruchomość, wskazać należy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 6 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

      1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

      2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Stosownie do art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

     1) wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

      2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Jak wynika z wyżej powołanych przepisów prawa, nabycie tytułem umowy darowizny środków pieniężnych powyżej kwoty 36 120 zł, przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od darowizny, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2, tj. fakt otrzymania darowizny zostanie w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego zgłoszony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oraz nastąpi udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania środków na rachunek nabywcy (obdarowanego).

Jak wynika z ww. przepisów (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn) - przy nabyciu w drodze umowy darowizny zawartej bez zachowania formy aktu notarialnego, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Przy czym ust. 2 analizowanego przepisu wskazuje, że przy nabyciu pod warunkiem zawieszającym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ziszczenia się warunku.

Z treści wniosku wynika, że kwoty (…) zł zostały zapłacone w ramach Darowizny środków pieniężnych (łącznie w wysokości (…) zł), dokonanej przez Pana Rodziców na Pana rzecz. Środki pieniężne stanowiące Darowiznę zostały przetransferowane bezpośrednio z rachunku bankowego Rodziców na rachunek bankowy osoby sprzedającej nieruchomość.

Zawarł Pan z Rodzicami Umowę Darowizny, zgodnie z którą środki pieniężne w kwocie (…) zł zostały podarowane pod warunkiem zawieszającym zawarcia przez Pana umowy, na podstawie której nabędzie prawo własności Nieruchomości. W myśl postanowień Umowy Darowizny, środki pieniężne w kwocie (…) zł będą stanowiły dla Pana darowiznę tylko w przypadku zawarcia ww. umowy sprzedaży. Ponadto zgodnie z Umową Darowizny, do momentu ziszczenia się warunku zawieszającego, a więc nabycia przez Pana prawa własności Nieruchomości, darowizna nie wywoływała skutków prawnych. W związku z otrzymaną Darowizną, (…) 2024 r. dokonał Pan zgłoszenia o nabyciu środków pieniężnych tytułem Darowizny w wysokości (…) zł na formularzu SD-Z2.

W analizowanej sprawie przekazanie darowizny zostało zatem częściowo obwarowane warunkiem - środki pieniężne w kwocie (…) zł miały stanowić stanowiły dla Pana darowiznę tylko w przypadku zawarcia umowy sprzedaży Nieruchomości.

Z przytoczonego wyżej art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż treścią umowy darowizny jest zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna jest umową konsensualną, jednostronnie zobowiązującą. Zostaje zawarta, gdy dwie lub więcej stron złożą zgodnie oświadczenia woli. Staje się ona skuteczna przez samo porozumienie. W momencie zawarcia umowy, co do zasady, osoba obdarowana nabywa przedmiot darowizny. Określając jednak moment powstania obowiązku podatkowego w zakresie darowizny, która ma zostać przekazana po ziszczeniu się warunku (zawarcia umowy sprzedaży wskazanej nieruchomości), należy wskazać, iż w przypadku umów cywilnoprawnych zawartych pod warunkiem zawieszającym ustawodawca przewidział szczególne rozwiązanie w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Respektuje ono skutki prawne ustanowienia warunku na gruncie prawa cywilnego. Obowiązek ten powstaje więc dopiero w momencie ziszczenia się warunku. Z tą chwilą bowiem oświadczenie woli staje się skuteczne. Ustanowienie warunku w umowie darowizny odracza moment powstania obowiązku podatkowego do chwili jego ziszczenia się.

Jak wynika ze stanu faktycznego warunek zawieszający ziścił się (…) 2024 r., gdyż w tym dniu nabył Pan lokal mieszkalny w W. (Nieruchomość).

Zatem, w przedmiocie nabycia darowizny środków pieniężnych w kwocie (…) zł obowiązek podatkowy powstał zgodnie z uregulowaniem zawartym w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z którego wynika, iż przy nabyciu pod warunkiem zawieszającym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ziszczenia się warunku, a więc z chwilą zawarcia umowy sprzedaży wskazanej nieruchomości.

Natomiast pozostała darowana Panu przez Rodziców kwota (…) zł została zapłacona na rachunek bankowy osoby sprzedającej Nieruchomość (…) 2024 r, zatem obowiązek podatkowy powstał w dniu otrzymania tych środków przez osobę sprzedającą Nieruchomość.

Istotne w niniejszej sprawie jest rozstrzygnięcie czy spełniony został warunek, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, w sytuacji gdy środki pieniężne stanowiące darowiznę zostały przetransferowane bezpośrednio z rachunku bankowego rodziców na rachunek bankowy osoby sprzedającej nieruchomość.

Pana zdaniem darowizna w postaci środków pieniężnych przekazana bezpośrednio na rachunek bankowy sprzedającego mieszkanie może skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

W przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, środki pieniężne muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Takie subkonta wyodrębniane są w ramach rachunków prowadzonych dla deweloperów czy spółdzielni mieszkaniowych.

W przedmiotowej sprawie taka sytuacja jednak nie występuje.

Analizowany przepis jednoznacznie wskazuje, że środki pieniężne mają wpłynąć na konto obdarowanego (czy też jego subkonto w przypadkach powyżej wskazanych).

Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala więc skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty na rzecz osoby trzeciej (na konto osoby trzeciej), gdyż nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc przedmiot darowizny został przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej (w tym przypadku sprzedającego mieszkanie), zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania.

Nie można bowiem odstąpić od jednoznacznego brzmienia ww. przepisu i stosować go z pominięciem warunków wprost w nim wyrażonych, czyli z pominięciem fragmentu przepisu (określającego wprost jak darowane środki mają być przekazane, by zwolnienie mogło być zastosowane), który musiałby zostać uznany nie tyle za zbędny, co za niedopuszczalny, rażąco naruszający Konstytucję RP.

Użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wyrażenie „udokumentowanie - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (…) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym” należy rozumieć w ten sposób, że dowód ten dokumentuje dokonanie wpłaty lub przelewu środków pieniężnych, będących przedmiotem czynności prawnej darowizny (art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego), przez darczyńcę na konto obdarowanego, a nie wpłatę lub przelew na konto innego podmiotu.

Zatem warunkiem do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w ww. przepisie jest udokumentowanie dokonania przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone bezpośrednio na konto osoby sprzedającej nieruchomość, a nie na rachunek bankowy obdarowanego (na Pana rachunek bankowy). Ustawodawca jednoznacznie wskazuje warunki do zwolnienia, nie podaje żadnych wyjątków co do obowiązku przekazania w określony sposób darowanych środków.

W konsekwencji, otrzymana przez Pana darowizna podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

A zatem, skoro otrzymana darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, powinien Pan złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068) i wykazać w nim nabycie środków pieniężnych od Rodziców.

W tej części Pana stanowisko uznać należy za nieprawidłowe.

Wobec powyższego Pana stanowisko w części dotyczącej skutków podatkowych zaciągnięcia wraz z Rodzicami i spłaty przez Rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego oraz wypłaty tego kredytu na rachunek osoby sprzedającej mieszkanie jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

W odniesieniu do powołanej przez Pana interpretacji indywidualnej KDIB2-2.4015.43.2021.8.PB Organ informuje, że interpretacja to została wydana w wyniku zapadnięcia orzeczenia sądowego w sprawie, której dotyczy.

W odniesieniu do przywołanych przez Pana wyroków sądowych, Organ informuje, że orzeczenia te są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach osadzonych w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.