Interpretacja indywidualna z dnia 24 sierpnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.77.2022.2.MM
Temat interpretacji
Przelew środków finansowych uzyskanych przez Powiernika z tytułu sprzedaży nieruchomości, działającego w ramach umowy powiernictwa, na konto Powierzającego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania przez powierzającego od powiernika środków pieniężnych z tytułu wykonania umowy powiernictwa. Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
Pan …;
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
Pani ...;
Opis stanu faktycznego
Na podstawie pisemnej umowy powiernictwa z 2006 r. Pani T. będąca Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania (dalej „Powiernik”) zobowiązała się wobec swojego syna - Pana B. będącego Zainteresowanym będącym stroną postępowania (dalej jako „Powierzający” lub „Wnioskodawca”) do nabycia we własnym imieniu, lecz na jego rachunek jako Powierzającego oznaczonej w umowie powiernictwa Nieruchomości (gruntu wraz z budynkiem). Przedmiotowa Nieruchomość została nabyta w 2006 r. przez Powiernika w ramach zlecenia powierniczego.
Umowa powiernictwa zawierała zobowiązanie Powiernika do przeniesienia nabytej nieruchomości wraz z ewentualnymi nakładami na Powierzającego na każde jego żądanie. Na podstawie umowy powiernictwa, Powiernik był też uprawniony również do działań mających na celu doprowadzenie Nieruchomości do stanu gotowego do zamieszkania przez Powierzającego.
W ramach wykonywania czynności powierniczych Powiernik nie mogła zbywać przedmiotowej Nieruchomości na rzecz osób trzecich, ani obciążać Nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi.
Zapłata ceny za Nieruchomość nastąpiła w ten sposób, że Powierzający przekazał środki finansowe bezpośrednio na rachunek podmiotu, od którego w ramach umowy Powiernik dokonała zakupu przedmiotowej Nieruchomości, co zgodne jest z zawartą umową powiernictwa. Powierzający zapewnia finansowanie wszelkich wydatków związanych z przedmiotem umowy powiernictwa, w tym kosztów związanych z nabyciem Nieruchomości oraz jej utrzymaniem.
W umowie zakupu Nieruchomości (aktach notarialnych, tj. umowie przedwstępnej oraz umowie sprzedaży), Powiernik występuje jako osoba nabywająca.
Zawarta umowa powiernictwa nie zawierała wynagrodzenia, gdyż dotyczy relacji z osobami spokrewnionymi (Powiernik jest matką Powierzającego). Ponadto wykonywanie umowy powierniczej nie było realizowane w ramach działalności gospodarczej, której Powiernik nigdy nie prowadził, ani w ramach działalności wykonywanej osobiście czy też w ramach innego źródła przychodów. Jedyną podstawą prawną dla zlecenia powierniczego nabycia Nieruchomości jest relacja zaufania w ramach rodziny, osób bliskich. Ponadto Nieruchomość nie jest przedmiotem najmu, dzierżawy ani użyczenia.
W dniu ... marca 2022 r. strony umowy powiernictwa zawarły Aneks do tej umowy, na mocy którego Powierzający może wskazać Powiernikowi osobę trzecią, na rzecz której Powiernik działając w imieniu własnym, ale na rzecz Powierzającego przeniesie własność Nieruchomości.
W takim przypadku Powierzający w transakcji sprzedaży będzie występował jako pełnomocnik. W ramach wykonania umowy powiernictwa środki uzyskane ze sprzedaży Nieruchomości przekazane zostaną Powierzającemu.
W dniu ... maja 2022 r. Powiernik, działająca w umowie przez pełnomocnika w osobie Powierzającego dokonała sprzedaży przedmiotowej Nieruchomości osobie trzeciej, jednocześnie w wykonaniu umowy powiernictwa przekazała uzyskane środki finansowe przelewem na rachunek bankowy Powierzającego.
Pytanie
Czy Powierzający postąpi prawidłowo, jeżeli uzna, że środki finansowe uzyskane przez Powierzającego od Powiernika z racji wykonania umowy powiernictwa zgodnie z Aneksem z dnia ... marca 2022 r. są neutralne podatkowo dla Powierzającego na gruncie Ustawy o podatku od spadków i darowizn? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Zainteresowanych, przekazanie Powierzającemu środków finansowych uzyskanych z tytułu zbycia Nieruchomości przez Powiernika jest neutralne podatkowo dla Powierzającego.
Przekazania środków nie można utożsamiać z darowizną, gdyż przedmiotowe rozliczenie wynika z wykonania zawartej umowy powiernictwa. Wobec tego, przekazanie środków pieniężnych przez Powiernika Powierzającemu, nie będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Powyżej przywołano tylko tę część stanowiska Zainteresowanych, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna z 17 sierpnia 2022 r. Znak: (...).
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem:
1.dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2.darowizny, polecenia darczyńcy;
3.zasiedzenia;
4.nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5.zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6.nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
W myśl art. 1 ust. 2 ww. ustawy:
Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie na podstawie tytułów ściśle w ustawie określonych. Jednym z takich tytułów jest darowizna.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania jako Powierzający zawarł z Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania jako Powiernikiem, umowę powiernictwa. Na podstawie tej umowy, w ramach zlecenia powierniczego, Powiernik nabył we własnym imieniu, lecz na rachunek i za środki finansowe Powierzającego, nieruchomość. Następnie na podstawie aneksu zawartego do umowy powierniczej, Powiernik dokonał sprzedaży ww. nieruchomości osobie trzeciej. Środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości Powiernik w wykonaniu umowy powiernictwa przekazał na rachunek bankowy Powierzającego.
Wątpliwość Zainteresowanych budzi to, czy środki finansowe uzyskane przez Powierzającego od Powiernika z tytułu wykonania umowy powiernictwa zgodnie z zawartym aneksem, są neutralne podatkowo dla Powierzającego.
Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Zatem umowa powiernicza należy do kategorii umów nienazwanych. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 3531 ustawy Kodeks cywilny zasada swobody kontraktowej.
Zgodnie z ww. art. 3531 ustawy Kodeks cywilny:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zatem zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.
Jak wynika z art. 734 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
§ 2. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.
Zgodnie z art. 740 Kodeksu cywilnego:
Przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.
Istotą umowy zlecenia jest dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjalny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.
W analizowanym przypadku obowiązek Powiernika do przekazania środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości Powierzającemu wynika wprost z umowy powierniczej (aneksu do umowy), do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o zleceniu. Zatem takie przeniesienie środków finansowych nie jest darowizną. Zgodnie bowiem z tą definicją przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Nie jest także inną czynnością wymienioną w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zatem takie przeniesienie środków finansowych nie spełnia sformułowanej w art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego definicji umowy darowizny. W omawianym przypadku nie dochodzi bowiem do obdarowania Powierzającego kosztem majątku Powiernika.
Reasumując, przekazanie przez Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania (Powiernika) Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (Powierzającemu) środków finansowych w wykonaniu umowy powierniczej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan … (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).