Interpretacja indywidualna z dnia 6 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.95.2022.4.PB
Temat interpretacji
W zakresie opodatkowania darowizny środków pieniężnych od rodziców.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 lipca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 7 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny środków pieniężnych od rodziców. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 21 września 2022 r. (wpływ 22 września 2022 r.) oraz z 3 października 2022 r. (wpływ 4 października 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W 2021 r. Pani rodzice sprzedali dom po swoich rodzicach za 200 000 zł. Pieniądze ze sprzedaży przekazali Pani i Pani siostrze w równych częściach jako darowiznę, która została przeznaczona na zakup wspólnego z Pani siostrą mieszkania w bloku z rynku wtórnego.
Po sprzedaży domu przez Pani rodziców nowy właściciel przelał pieniądze za dom na konto bankowe Pani starszej siostry, gdyż nikt z Państwa nie był świadomy, że jest to nieprawidłowe działanie. Bank zatwierdził przelew środków, w którego nazwie figurował Pani tata, a pieniądze wpłynęły na konto jego córki – Pani siostry. Również notariusz przy sporządzaniu aktu notarialnego nie zakwestionował takiej operacji. Pieniądze ze sprzedaży domu trafiły w całości na konto Pani siostry, ponieważ miały być przelane jako zaliczka na zakup mieszkania, a Pani rodzicom wydało się to prostszym rozwiązaniem. W tamtym czasie była Pani osobą niepełnoletnią i nie posiadała Pani własnego rachunku bankowego, więc pieniądze od razu trafiły w całości na konto Pani starszej, pełnoletniej siostry.
W następstwie tych działań, 25 sierpnia 2021 r. złożyła Pani wraz z siostrą odrębny wniosek SD-Z2 z datą nabycia 18 czerwca 2021 r. z kwotą darowizny 100 000 zł dla Pani i dla Pani siostry, darowizna przekazana na konto bankowe Pani siostry.
W trakcie weryfikacji wniosku przez Urząd Skarbowy, została zakwestionowana możliwość zwolnienia od zapłaty podatku od spadków i darowizn w pierwszej lini pokrewieństwa z powodów uchybień wyżej wymienionych.
Oświadcza Pani, iż uchybienia te i błędy popełnione przez Pani rodzinę w trakcie przeprowadzania transakcji sprzedaży domu, przelania środków na Pani konto, przekazania darowizny i złożenie wniosków do Urzędu Skarbowego nie miały na celu zatajenia czy wprowadzenia w błąd organów Skarbowych.
Pani i Pani rodzina nie mieliście wystarczającej wiedzy podatkowej, ponieważ nigdy wcześniej nie dokonywaliście tego typu sprzedaży nieruchomości czy darowizn. W trakcie przeprowadzania tych działań nikt ani w banku, ani notariusz nie poinformował Państwa o błędach, które mogą zaważyć na zwolnieniu z podatku od darowizny od rodziców. Nikt z Pani rodziny nie jest przedsiębiorcą i jako zwykłe osoby fizyczne nie posiadacie Państwo rozległej wiedzy skarbowo-podatkowej. Kolejność działań i terminy na złożenie odpowiednich dokumentów zostały przez Państwa zachowane, nie zatailiście Państwo żadnych informacji, ani też kwot ze sprzedaży czy darowizny. Świadomie Pani, Pani siostra ani Pani rodzice nie mieliście zamiarów dokonać przestępstwa czy też oszustwa.
Pytanie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w opisanej we wniosku sytuacji przysługuje Pani prawo do zwolnienia z podatku od otrzymanej darowizny?
Pani stanowisko w sprawie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Pani zdaniem, ma Pani prawo do zwolnienia z podatku od otrzymanej darowizny. Darowizna pieniężna pochodziła od Pani rodziców, którzy w równej części przekazali ją dwojgu dzieciom. W myśl ustawy o podatku od spadków i darowizn ma Pani prawo do zwolnienia podatkowego w pierwszej linii pokrewieństwa.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.
Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.
W myśl art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1)9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2)7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3)4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Art. 14 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3)do grupy III – innych nabywców.
Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Natomiast art. 4 ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:
Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.
Przy czym, w myśl art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).
Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Z treści wniosku wynika, że w 2021 r. Pani rodzice sprzedali dom po swoich rodzicach za 200 000 zł. Pieniądze ze sprzedaży przekazali Pani i Pani siostrze w równych częściach jako darowiznę, która została przeznaczona na zakup wspólnego z Pani siostrą mieszkania w bloku z rynku wtórnego. Po sprzedaży domu przez Pani rodziców nowy właściciel przelał pieniądze za dom na konto bankowe Pani starszej siostry. Bank zatwierdził przelew środki, w którego nazwie figurował Pani tata, a pieniądze wpłynęły na konto jego córki – Pani siostry. Pieniądze ze sprzedaży domu trafiły w całości na konto Pani siostry, ponieważ miały być przelane jako zaliczka na zakup mieszkania, a Pani rodzicom wydało się to prostszym rozwiązaniem. W tamtym czasie była Pani osobą niepełnoletnią i nie posiadała Pani własnego rachunku bankowego, więc pieniądze od razu trafiły w całości na konto Pani starszej, pełnoletniej siostry. W następstwie tych działań, 25 sierpnia 2021 r. złożyła Pani wraz z siostrą odrębny wniosek SD-Z2 z datą nabycia 18 czerwca 2021 r. z kwotą darowizny 100 000 zł dla Pani i dla Pani siostry, darowizna przekazana na konto bankowe Pani siostry.
Pani zdaniem, ma Pani prawo do zwolnienia z podatku od otrzymanej darowizny.
Z Pani stanowiskiem nie można się zgodzić.
W przypadku zawarcia umowy darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, środki te muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala skorzystać ze zwolnienia podatkowego gdy nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Z treści wniosku wprost wynika, że środki pieniężne przekazane zostały przez kupującego nieruchomość od Pani rodziców na rachunek Pani siostry. W opisanej sytuacji wpłata nie została zatem przekazana na Pani rachunek płatniczy. Przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy wyraźnie z kolei wskazuje, że do skorzystania ze zwolnienia koniecznym jest udokumentowanie otrzymanych środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek nabywcy, na jego rachunek.
Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. W analizowanym przypadku taka sytuacja jednak nie występuje. Dla możliwości zastosowania zwolnienia w przedmiotowej sprawie nie miało znaczenia czy rodzice przelali pieniądze ze swojego konta, czy też wyrazili zgodę na przelanie środków z tytułu sprzedaży nieruchomości przez kupującego, lecz fakt, iż środki te nie zostały przelane na Pani konto. Z treści wniosku wprost wynika, że nie otrzymała Pani tej wpłaty na swój rachunek bankowy, ponieważ nie posiadała Pani własnego rachunku bankowego.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, bowiem przekazanie środków pieniężnych tytułem darowizny nie zostało udokumentowane zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), za pośrednictwerm systemu teleinformatycznego e-Urząd Skarbowy na stronie: https://www.podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy/ (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) będąc użytkownikiem/wyznaczając użytkownika konta w e-Urzędzie Skarbowym,
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).