Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

·prawidłowe – w części dotyczącej możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2024,

·nieprawidłowe – w części dotyczącej możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2025 i lata następne.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Uzupełnił go Pan pismem złożonym 9 września 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegająca w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że jako osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Wnioskodawca jest zobowiązany do opodatkowania w Polsce całości swoich dochodów – bez względu na miejsce ich osiągania.

Wnioskodawca uzyskuje dochody z tytułu umowy o pracę, które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych – skala podatkowa.

W dniu 8 września 2018 r. Wnioskodawca zawarł związek małżeński z …. Z małżeństwa urodziły się obie córki. Wnioskodawca jest ojcem dwóch córek: … (ur. … 2015 r. w …) oraz … (ur. … 2019 r. w …). Formalny rozpad pożycia nastąpił w pierwszej połowie 2022 r., a rozwód orzeczono wyrokiem Sądu Okręgowego w … z dnia 14 marca 2024 r., sygn. akt ….

Na mocy powyższego wyroku władza rodzicielska nad obiema córkami została powierzona obojgu rodzicom. Miejscem zamieszkania dzieci ustalono system naprzemienny, tygodniowy – w zależności od tego, który z rodziców w danym tygodniu sprawuje bezpośrednią pieczę. Sąd szczegółowo opisał zasady przejmowania opieki w każdy poniedziałek od godz. 8:00 do kolejnego poniedziałku do godz. 8:00, z określeniem procedury odbioru i odwozu w dniach bez zajęć edukacyjnych. Ujęto również uregulowania dotyczące okresów świątecznych (wigilia, Wielkanoc), wakacji (dwutygodniowe okresy na wyjazdy naprzemienne) oraz ferii zimowych (tygodniowe kontakty). Koszty utrzymania dzieci obciążają oboje rodziców w częściach równych, każde z nich zobowiązane jest ponosić koszty podczas sprawowania opieki.

Mimo formalnego podziału opieki, od lipca 2022 r. dzieci faktycznie zamieszkują na stałe z Wnioskodawcą. Matka opuściła bowiem ówczesne wspólne gospodarstwo domowe, a kontakty z dziećmi – choć odbywają się zgodnie z wyrokiem – są jedynie tygodniowymi odwiedzinami. Od lipca 2023 r. Wnioskodawca wraz z córkami mieszka w domu jednorodzinnym przy ul. … w …, gdzie sprawuje nad nimi pełną i codzienną opiekę.

Wnioskodawca osobiście odpowiada za:

• organizację codziennego życia dzieci (poranne przygotowanie do przedszkola i szkoły, zapewnienie transportu),
• odrabianie lekcji, rozwijanie zainteresowań i zajęcia pozalekcyjne,
• opiekę zdrowotną (wizyty u lekarzy, szczepienia, leki),
• dbałość o wyżywienie, odzież i inne niezbędne potrzeby,
• wypoczynek wakacyjny i zimowy, zabawy, nadzór w czasie ferii oraz świąt.

Choć zgodnie z wyrokiem oboje rodzice powinni dzielić się kosztami utrzymania, w praktyce Wnioskodawca pokrywa znaczną większość wydatków związanych z utrzymaniem i wychowaniem córek: czesne w przedszkolu, szkolne wycieczki, zajęcia dodatkowe, ubezpieczenie, rekreację, wyżywienie, odzież oraz rachunki domu przy ul. …. Matka dzieci − co do zasady − nie uczestniczy w finansowaniu tych potrzeb, co sprawia, że Wnioskodawca ponosi obciążenie ekonomiczne funkcjonowania rodziny.

Wobec Wnioskodawcy oraz Jego byłej małżonki nie doszło do ustalenia świadczenia wychowawczego obojgu rodzicom w sposób określony w art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Wnioskodawca pozostaje osobą rozwiedzioną, przy czym po ustaniu małżeństwa Jego stan cywilny nie uległ dalszej zmianie. Nie zawarł On ponownie związku małżeńskiego.

W analizowanym okresie córki Wnioskodawcy nie osiągnęły żadnego dochodu, który podlegałby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie uzyskiwały również przychodów, które mogłyby być opodatkowane na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego, jak również nie miały do nich zastosowania przepisy art. 30c ustawy o PIT (dotyczące tzw. podatku liniowego). Córki nie podlegały również opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym ani w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ponadto, córki Wnioskodawcy nie były i nie są beneficjentkami świadczeń z tytułu niepełnosprawności – nie otrzymywały zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca chce ustalić swoje prawo do preferencyjnego rozliczenia podatkowego jako osoba samotnie wychowująca dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 4a–4k ww. ustawy. Chce się upewnić, że w sytuacji naprzemiennej opieki, kierując się kryterium faktycznego sprawowania codziennej pieczy i ponoszenia pełnych kosztów utrzymania, będzie mógł skorzystać z przewidzianej preferencji.

Ojciec sprawuje opiekę nad dziećmi samodzielnie, bez wsparcia osób trzecich, samodzielnie podejmując wszelkie decyzje dotyczące zdrowia, wychowania i rozwoju córek. Spędza z nimi każdą możliwą chwilę, przygotowuje posiłki, dba o porządek, wspiera w nauce i otacza opieką na każdym etapie życia. Utrzymanie dzieci finansowane jest ze środków własnych i oszczędności.

W uzupełnieniu wniosku wskazano:

Wnioskodawca chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci w rozliczeniu za lata 2024, 2025 i lata następne.

W latach, których dotyczy wniosek, Wnioskodawca podlegał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W latach objętych wnioskiem, tj. w 2024 r. i 2025 r. Wnioskodawca był i pozostaje rozwodnikiem.

W latach, których dotyczy wniosek, dzieci (córki) Wnioskodawcy uczyły się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty.

Wyrok Sądu z dnia 14 marca 2024 r. orzekający o rozwodzie między Wnioskodawcą a Jego byłą żoną, uprawomocnił się z dniem 22 marca 2024 r.

Na pytanie Organu o treści: „dlaczego nie zostało ustalone świadczenie wychowawcze (tzw. 500+/800+) na dzieci zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci obojgu rodzicom; kto faktycznie pobierał ww. świadczenie wychowawcze na dzieci w okresie (latach) objętych wnioskiem”, Wnioskodawca wskazał: „Wynikało to z ustaleń poczynionych między rozwiedzionymi małżonkami. Osobą pobierającą świadczenie na rzecz starszej córki jest Wnioskodawca, a osobą pobierającą świadczenie na rzecz młodszej córki jest była małżonka Wnioskodawcy.”.

W 2024 r. i 2025 r. Wnioskodawca należycie wypełniał/wypełnia nakazane przez Sąd obowiązki wobec córek, tj. zgodnie z wydanym 14 marca 2024 r. orzeczeniem Sądu.

W każdym z lat, tj. 2024 i 2025, których dotyczy wniosek, Wnioskodawca samotnie i faktycznie wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do córek, tj. wykonywał obowiązki, dzięki którym dzieci wychowywane były w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, a w szczególności, sprawował faktyczną pieczę nad dziećmi i ich majątkiem, troszczył się o ich rozwój duchowy, zabezpieczał ich potrzeby bytowe, zajmował się wychowaniem dzieci, uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dzieci, tym samym, zapewniał i zabezpieczał wszystkie ich potrzeby od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne, emocjonalne, rozwijał zainteresowania córek, zapewniał im wypoczynek itp.

Córki zamieszkują z Wnioskodawcą i to Wnioskodawca zapewnia im dom oraz warunki do prawidłowego rozwoju. Wnioskodawca w całości finansuje potrzeby obu córek: w przypadku córki młodszej opłaca prywatne przedszkole, zajęcia z logopedą oraz różnorodne aktywności dodatkowe, w tym lekcje gry na fortepianie; w odniesieniu do córki starszej ponosi koszty szkolne i zapewnia jej dodatkowe zajęcia z języka angielskiego. Od września 2025 r. Wnioskodawca zapisał córkę starszą do prywatnej szkoły podstawowej i opłaca czesne, kierując się dążeniem do zapewnienia wyższego poziomu nauczania. Wnioskodawca aktywnie uczestniczy w życiu przedszkolnym i szkolnym córek, uczęszczając na zebrania oraz wydarzenia (święta, przedstawienia, pikniki), a ponadto pomaga córce starszej w nauce. Regularnie organizuje córkom spotkania z rówieśnikami zarówno z osiedla, jak i ze szkoły/przedszkola. Dodatkowo Wnioskodawca zapewnia dzieciom prywatną opiekę medyczną w … i osobiście towarzyszy im podczas wizyt lekarskich. Wszystkie koszty utrzymania dzieci obciążają wyłącznie Wnioskodawcę, obejmując w szczególności opłaty za przedszkole i szkołę, opiekę medyczną, wydatki dodatkowe, zakup odzieży, koszty wycieczek i wyjazdów, a także organizację urodzin. Wnioskodawca wyjeżdża z dziećmi na wakacje, wspólnie czyta i spędza z nimi czas, zapewniając im wszystkie niezbędne rzeczy, w tym odzież i zabawki. Córki są silnie i emocjonalnie związane z Wnioskodawcą.

Sąd orzekł o opiece naprzemiennej w wyroku z dnia 14 marca 2024 r., sygn. akt ….

Formalnie opieka naprzemienna była sprawowana dopiero od czasu wydania przez Sąd wyroku z dnia 14 marca 2024 r. sygn. akt …, tj. w latach 2024 i 2025.

Dzieci faktycznie mieszkają z Wnioskodawcą, tj. miejscem zamieszkania córek Wnioskodawcy jest Jego miejsce zamieszkania, od 2022 r.

Na pytanie Organu o treści: „dlaczego mimo orzeczenia przez Sąd opieki naprzemiennej, dzieci mieszkały wyłącznie z Panem”, Wnioskodawca wskazał: „Było to wynikiem bieżących ustaleń czynionych zgodnie przez Wnioskodawcę z jego byłą małżonką. Rozwiedzeni małżonkowie czynili w tym przedmiocie wzajemne ustalenia w pełni odzwierciedlające ich wolę w danym czasie.”.

W okresie (latach) kiedy dzieci mieszkały z Wnioskodawcą, to Wnioskodawca faktyczne wykonywał władzę rodzicielską nad córkami, tj. faktycznie sprawował nad nimi opiekę i ponosił koszty związane z utrzymaniem dzieci. Wnioskodawca w dalszym ciągu ponosi wszelkie koszty związane z utrzymaniem małoletnich córek, w tym w szczególności opłaty przedszkolne i szkolne, wydatki na opiekę lekarską, zajęcia dodatkowe, wycieczki, zakup odzieży oraz wyprawkę szkolną i inne niezbędne potrzeby, przy czym wszystkie te wydatki obciążają wyłącznie Wnioskodawcę.

W okresie (latach) kiedy dzieci mieszkały z Wnioskodawcą, matka dzieci wykonywała władzę rodzicielską nad córkami wyłącznie w zakresie wynikającym z realizacji jej obowiązków wynikających z wyroku z dnia 14 marca 2024 r., sygn. akt …, z tym, że jak wskazano wyżej, rozwiedzeni małżonkowie czynili wzajemne ustalenia, z których wynikało, że to Wnioskodawca samotnie sprawował faktyczną opiekę nad dziećmi przez większość czasu, a matka dzieci realizowała swoje uprawnienia w mniejszym zakresie niż wynikający z ww. wyroku.

Jak wskazano w treści wniosku, opieka jest sprawowana wyłącznie przez matkę dzieci w czasie tygodniowych odwiedzin dzieci w miejscu jej pobytu.

Wyrok Sądu nie obejmował orzeczenia o obowiązkach alimentacyjnych wobec dzieci. Orzeczeniem z października 2022 r. Sąd zobowiązał byłą żonę Wnioskodawcy do uiszczania alimentów na rzecz małoletnich córek, przy czym była żona nie wywiązywała się z nałożonego obowiązku. Kierując się dobrem dzieci i dążąc do szybszego zakończenia sprawy, która negatywnie na nie oddziaływała, strony w drodze porozumienia wypracowały ustalenie o braku obowiązku alimentacyjnego po stronie byłej żony. Ustalenie to zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem z dnia 14 marca 2024 r.

Po orzeczeniu opieki naprzemiennej, była ona sprawowana zgodnie z poczynionymi ustaleniami, z tym, że rozwiedzeni małżonkowie czynili, w tym wedle potrzeby chwili, wzajemne ustalenia co do zmiany wymiaru tej opieki i czasu jej sprawowania.

W latach objętych wnioskiem dzieci (dziecko) Wnioskodawcy nie zostały (zostało) na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Na pytanie Organu o treści: „czy jest Pan ojcem lub opiekunem prawnym innych dzieci, oprócz dwóch córek, o których mowa we wniosku i względem nich w latach objętych wnioskiem wykonywał Pan władzę rodzicielską; jeśli tak, to proszę wskazać ich daty urodzenia oraz czy w ww. latach wychowywał je Pan wspólnie z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym”, Wnioskodawca wskazał, że w dniu … 2024 r. urodził się syn z nowego związku (nie jest to związek małżeński). Od dnia urodzenia dziecka Wnioskodawca wychowuje je wspólnie z drugim rodzicem – nadmienia, że zakres złożonego wniosku nie obejmuje wspólnego rozliczenia z tym dzieckiem.

W latach objętych wnioskiem, Wnioskodawca osiągał dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu umowy o pracę. Według najlepszej wiedzy Wnioskodawcy zostały pobrane i odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W latach objętych wnioskiem Wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, że w latach objętych wnioskiem:

przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych

nie miały w stosunku do Niego zastosowania.

Wnioskodawca zakłada, że przedstawiony we wniosku i jego uzupełnieniu stan faktyczny nie zmieni się i będzie taki sam w latach następnych (zdarzenie przyszłe).

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przysługuje (za rok 2024) i będzie przysługiwać (za lata przyszłe 2025 i następne) wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowania dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przysługuje (za rok 2024) i będzie przysługiwać (za lata przyszłe 2025 i następne) wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowania dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci.

Uzasadnienie stanowiska

W świetle obowiązujących przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o PIT”), szczególną uwagę należy poświęcić uregulowaniom zawartym w art. 6 ust. 4c, 4d, 4f oraz 8 ww. ustawy, które normują sytuację podatkową osób samotnie wychowujących dzieci i określają warunki skorzystania z przewidzianej dla tej grupy podatników preferencji podatkowej.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 4c ustawy o PIT, od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu określonemu w art. 3 ust. 1 tej ustawy, który to rodzic lub opiekun jest osobą stanu wolnego (panną, kawalerem), wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą pozostającą w separacji w rozumieniu przepisów odrębnych bądź osobą, której małżonek został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub odbywa karę pozbawienia wolności – pod warunkiem, że w roku podatkowym osoba ta samotnie wychowuje dzieci – możliwe jest zastosowanie szczególnego sposobu opodatkowania dochodów. Dotyczy to wychowywania:

• dzieci małoletnich;
• dzieci pełnoletnich, które na podstawie odrębnych przepisów otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną;
• dzieci pełnoletnich do ukończenia 25. roku życia, które kontynuują naukę w szkołach określonych w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe – zarówno w Polsce, jak i w innych państwach.

Warunkiem skorzystania z tej preferencji jest złożenie stosownego wniosku w rocznym zeznaniu podatkowym.

Uzupełniająco, zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy o PIT, w sytuacji określonej w ust. 4c, podatek dochodowy oblicza się w podwójnej wysokości podatku należnego od połowy dochodu osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem regulacji zawartej w art. 7 ustawy o PIT, z wyłączeniem dochodów opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach przewidzianych w tejże ustawie. Oznacza to, że preferencja ta polega na zastosowaniu tzw. mechanizmu podwójnego obliczenia podatku od połowy dochodu, co w wielu przypadkach skutkuje istotnym zmniejszeniem efektywnego obciążenia podatkowego.

Jednocześnie ustawodawca przewidział istotne ograniczenia w zakresie stosowania omawianego preferencyjnego sposobu opodatkowania. Mianowicie, zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o PIT, preferencja ta nie znajduje zastosowania w odniesieniu do podatnika, który wychowuje dziecko wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym. Wyłączenie to obejmuje również sytuacje, w których wykonywana jest tzw. opieka naprzemienna, a obojgu rodzicom przyznano świadczenie wychowawcze na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Powyższe potwierdza, że ustawodawca kładzie nacisk nie na formalny status prawny, lecz na rzeczywisty model sprawowania opieki nad dzieckiem. W przypadku istnienia współdziałania drugiego rodzica w procesie wychowawczym w tym samym czasie, preferencyjne zasady nie mają zastosowania. Co istotne, w przypadku opieki naprzemiennej nie ma miejsca faktyczne współdziałanie rodziców w tym samym czasie, więc powyższe ograniczenie nie ma zastosowania.

Ponadto, art. 6 ust. 8 ustawy o PIT stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d (a także w ust. 2, dotyczącym wspólnego rozliczenia małżonków), nie może być stosowany w przypadku, gdy choćby jedna z osób uprawnionych – tj. małżonek, osoba samotnie wychowująca dziecko lub dziecko – stosuje określone szczególne zasady opodatkowania. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których podatnik lub jego dziecko:

• stosuje zasady opodatkowania przewidziane w art. 30c ustawy o PIT (czyli tzw. podatek liniowy), bądź
• podlega przepisom ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (z wyjątkiem sytuacji, o której mowa w art. 6 ust. 1a tej ustawy), oraz
• podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Powyższe przepisy mają charakter lex specialis i jako takie muszą być interpretowane w sposób ścisły. Ograniczenia w stosowaniu preferencji mają bowiem charakter wyjątkowy i nie mogą być rozszerzane poza literalne brzmienie przepisu.

W kontekście przedstawionego stanu prawnego należy zatem stwierdzić, iż osoba spełniająca wszystkie warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o PIT – w szczególności samotnie wychowująca dziecko w rozumieniu rzeczywistego sprawowania codziennej opieki i wychowania, bez faktycznego współudziału drugiego rodzica, a więc sprawująca opiekę w systemie opieki naprzemiennej – uprawniona jest do zastosowania preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodu, o którym mowa w ust. 4d. Wyłączenie tego prawa następuje jedynie w ściśle określonych przypadkach, przewidzianych w art. 6 ust. 4f i ust. 8 ustawy o PIT, których zaistnienie winno być każdorazowo analizowane z uwzględnieniem faktycznego przebiegu wykonywania władzy rodzicielskiej i rzeczywistego udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym, równocześnie, tj. w tym samym czasie.

W kwestii rozumienia pojęcia „samotnie wychowujący” w orzecznictwie sądów administracyjnych jednoznacznie wskazuje się, że: „samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, niezależnie od tego, że w pewnych okolicznościach dzieckiem może opiekować się również drugi z rodziców, którego opieka nie została ograniczona. Istotne jest jednak to, kto sprawuje faktyczną pieczę nad dzieckiem. Jeżeli zatem rozwiedziony rodzic nie wykonuje, w tym samym czasie i w tym samym miejscu czynności, przy współudziale drugiego rodzica, składających się na proces jego czynności wychowawczych nad dzieckiem, to nieuzasadnione jest twierdzenie, że dany rodzic czyni to wspólnie z drugim rodzicem i tym samym nie może korzystać z przedmiotowej preferencji rozliczenia dochodów na gruncie regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że wskazane stanowisko znajduje potwierdzenie w ocenie prawnej wyrażonej w analogicznych stanach faktycznych przez Naczelny Sąd Administracyjny (m.in. w wyrokach z 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 573/15; z 20 maja 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20; z 6 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 412/19; z 14 lipca 2021 r., sygn. akt II FSK 3083/19; z 17 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 775/19; z 2 grudnia 2021 r., sygn. akt II FSK 1513/19; z 3 lutego 2022 r. wyrok z dnia 20 kwietnia 2022 r. o sygn. akt II FSK 2030/19 oraz wojewódzkie sądy administracyjne (m.in. w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 12 lipca 2022 r. sygn. akt I SA/Gd 320/22 oraz w wyroku WSA w Krakowie z dnia 30 stycznia 2023 r., sygn. akt I SA/Kr 1036/22).

Przedstawione uwagi w zakresie wykładni regulacji obowiązujących do 31 grudnia 2021 r., znajdują również zastosowanie do regulacji obowiązujących od 1 stycznia 2022 r.” (wyrok WSA w Warszawie z dnia 8 sierpnia 2024 r. sygn. akt III SA/Wa 1266/24).

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż dla celów podatkowych pojęcie „osoby samotnie wychowującej dziecko” powinno być rozumiane nie tylko w sensie formalnoprawnym, ale przede wszystkim w kontekście rzeczywistego stanu faktycznego. Za osobę samotnie wychowującą dziecko należy zatem uznać takiego podatnika, który samodzielnie sprawuje w danym czasie opiekę nad dzieckiem, wychowuje je oraz ponosi główny ciężar związany z jego utrzymaniem i wychowaniem, przy braku bieżącego udziału drugiego rodzica w tych czynnościach.

Co istotne, sama okoliczność, że drugi z rodziców posiada formalnie określone uprawnienia do opieki nad dzieckiem – na przykład wynikające z orzeczenia sądowego o wspólnej opiece lub z planu wychowawczego – nie może automatycznie wykluczać możliwości uznania drugiego rodzica za osobę samotnie wychowującą dziecko. Kluczowe znaczenie w ocenie tej sytuacji ma bowiem nie tyle formalne prawo do opieki, ile faktyczne wykonywanie obowiązków wychowawczych w sposób samodzielny, bez udziału drugiego z rodziców w tym samym czasie. Jeśli bowiem jeden rodzic nie realizuje tych obowiązków w tym samym czasie do drugi z rodziców – nie sprawuje nad dzieckiem pieczy – to nie sposób przyjąć, iż opieka nad dzieckiem ma charakter wspólny.

Decydującym kryterium w przedmiotowej sprawie jest zatem faktyczne wykonywanie opieki, rozumianej jako realna obecność i zaangażowanie w proces wychowawczy w danej chwili. Jeżeli jeden z rodziców sprawuje opiekę samodzielnie, a w tym samym czasie drugi rodzic nie podejmuje rzeczywistych działań wychowawczych, nie angażuje się w danej chwili w życie dziecka oraz nie współdziała z pierwszym rodzicem w ramach wspólnego wychowywania, to nie sposób mówić o sytuacji, w której w takiej chwili dochodzi do wspólnego wychowywania dziecka przez oboje rodziców.

Taka interpretacja pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, w szczególności we wspomnianych wyżej wyrokach NSA i wojewódzkich sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku NSA z dnia 16 grudnia 2016 r. sygn. akt II FSK 573/15, sąd wyraźnie wskazał, że kluczowe znaczenie ma nie tyle formalna możliwość kontaktów dziecka z drugim rodzicem, ile faktyczne wykonywanie obowiązków wychowawczych przez jednego z rodziców. Podobne stanowisko zostało zaprezentowane również w wyroku NSA z dnia 18 listopada 2020 r. sygn. akt II FSK 383/20, a także w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 12 lipca 2022 r., sygn. akt I SA/Gd 320/22.

W świetle powyższego, należy podkreślić, że podatnik, który de facto samotnie sprawuje opiekę nad dzieckiem, ma prawo do skorzystania z przewidzianych w przepisach prawa podatkowego preferencji, przeznaczonych dla osób samotnie wychowujących dzieci – niezależnie od tego, czy drugi rodzic posiada formalne uprawnienia do opieki. Decydujące znaczenie ma tu stan faktyczny, a nie wyłącznie stan prawny.

Powyższa wykładnia znajduje zastosowanie zarówno do przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2022 r., jak i do regulacji wprowadzonych po tej dacie. Zmiany legislacyjne w tym zakresie nie zmieniły bowiem istoty pojęcia „samotne wychowywanie dziecka”, które – zgodnie z intencją ustawodawcy oraz wykładnią systemową i celowościową – odnosi się do sytuacji, w której ciężar wychowania spoczywa w danym czasie wyłącznie na jednym z rodziców.

Judykatura wskazuje także, że:

„Należy przy tym zauważyć, że przeciwieństwem pojęcia „samotnego wychowywania dziecka” jest pojęcie „wspólnego wychowywania dziecka”. W przedmiotowej sprawie trudno uznać, że rodzice wychowują i opiekują się dwójką dzieci wspólnie, ponieważ każde z nich odrębnie, w konkretnie ustalonym przez Sąd czasie, bez udziału drugiego z rodziców opiekuje się nimi i zaspokaja ich potrzeby, stwarzając im odpowiednie warunki rozwoju w miejscu swojego zamieszkania. Należy więc przyjąć, że proces wychowywania dziecka realizowany jest przez każdego z rodziców samotnie, w rozumieniu art. 6 ust. 4c ustawy o PIT. Jeżeli przez część czasu w roku dzieci zamieszkują u jednego z rodziców, w stosunku do których sąd orzekł rozwód, to rodzic ten w tym czasie samodzielnie, tj. bez wsparcia drugiego wychowuje dzieci, natomiast przez pozostały czas są one wychowywane przez drugiego z rodziców. Każdy też z rodziców działa bez wsparcia drugiej osoby i samodzielnie dokonuje czynności związanych z wychowaniem i utrzymaniem dzieci, jednocześnie samodzielnie ponosząc przez część roku podatkowego koszty ich utrzymania. Zatem każdy z rodziców sprawujących opiekę naprzemienną i wychowujących dziecko w tak ustalonym systemie jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Wbrew zatem twierdzeniu organu kryterium samotnego wychowywania dzieci jest spełnione również wtedy, gdy rozwiedziony rodzic wraz z drugim wychowuje dzieci naprzemiennie (por. wyrok NSA z 20 maja 2020 r., sygn. akt II FSK 383/20). Co istotne też stanowisko to jest jednolicie prezentowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyroki NSA: z 6 maja 2021 r., sygn. akt II FSK 412/19; z 14 lipca 2021 r., sygn. akt II FSK 3083/19; z 17 sierpnia 2021 r., sygn. akt II FSK 775/19; z 2 grudnia 2021 r., sygn. akt II FSK 1513/19; czy też z 20 kwietnia 2022 r., sygn. akt II FSK 2030/19).” (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 2 października 2024 r., sygn. akt I SA/Ol 249/24).

W świetle przedstawionych argumentów oraz utrwalonej linii orzeczniczej, zasadne jest uznanie, że w przypadku, gdy tylko jeden z rodziców w sposób rzeczywisty, ciągły i samodzielny wychowuje dziecko, bez wsparcia i współdziałania drugiego z rodziców, spełnia on kryteria osoby samotnie wychowującej dziecko w rozumieniu przepisów prawa podatkowego i w konsekwencji ma prawo do zastosowania przewidzianej w ustawie preferencyjnej formy rozliczenia podatku dochodowego.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przysługuje (za lata poprzednie) i będzie przysługiwać (za lata przyszłe) wynikające z art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o PIT prawo do zastosowania preferencyjnego opodatkowania dochodów, jako osobie samotnie wychowującej dzieci.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

• prawidłowe – w części dotyczącej możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2024,

• nieprawidłowe – w części dotyczącej możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2025 i lata następne.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.; t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca m.in. uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (dzieci),

-wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

-nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

-niepodlegania przez rodzica i dziecko (dzieci) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Jednocześnie należy podkreślić, że zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dochodów za 2022 rok w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko.

Z cytowanych przepisów wynika, że możliwość zastosowania preferencyjnego opodatkowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie w nich wskazanych. Przy czym przepisy te należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

Należy wskazać, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4c ww. ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiego rodzica.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Dokonując oceny możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, należy podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w powołanym wyżej art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

Jak wynika z opisu sprawy, jest Pan ojcem dwóch małoletnich córek z poprzedniego związku. Wyrok Sądu z dnia 14 marca 2024 r. orzekający o rozwodzie między Panem a Pana byłą żoną uprawomocnił się z dniem 22 marca 2024 r. Na mocy ww. wyroku władza rodzicielska nad obiema córkami została powierzona obojgu rodzicom. Miejscem zamieszkania dzieci ustalono system naprzemienny, tygodniowy – w zależności od tego, który z rodziców w danym tygodniu sprawuje bezpośrednią pieczę. Sąd szczegółowo opisał zasady przejmowania opieki w każdy poniedziałek od godz. 8:00 do kolejnego poniedziałku do godz. 8:00, z określeniem procedury odbioru i odwozu w dniach bez zajęć edukacyjnych. Ujęto również uregulowania dotyczące okresów świątecznych (wigilia, Wielkanoc), wakacji (dwutygodniowe okresy na wyjazdy naprzemienne) oraz ferii zimowych (tygodniowe kontakty). Koszty utrzymania dzieci obciążają oboje rodziców w częściach równych, każde z nich zobowiązane jest ponosić koszty podczas sprawowania opieki. Należycie wypełniał/wypełnia Pan nakazane przez Sąd obowiązki wobec córek. W latach 2024-2025, których dotyczy wniosek, Wnioskodawca samotnie i faktycznie wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do córek, tj. wykonywał obowiązki, dzięki którym dzieci wychowywane były w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, a w szczególności, sprawował faktyczną pieczę nad dziećmi i ich majątkiem, troszczył się o ich rozwój duchowy, zabezpieczał ich potrzeby bytowe, zajmował się wychowaniem dzieci, uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dzieci, tym samym, zapewniał i zabezpieczał wszystkie ich potrzeby od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne, emocjonalne, rozwijał zainteresowania córek, zapewniał im wypoczynek itp. W latach 2024-2025 córki mieszkały razem z Panem w domu jednorodzinnym i to Pan zapewniał im dom oraz warunki do prawidłowego rozwoju. Było to wynikiem bieżących ustaleń czynionych zgodnie przez Pana i Pana byłą żonę. W ww. latach, kiedy dzieci mieszkały razem z Panem, matka dzieci wykonywała władzę rodzicielską nad córkami w mniejszym zakresie niż wynikający z ww. wyroku, tj. opieka przez matkę dzieci sprawowana była wyłącznie w czasie tygodniowych odwiedzin dzieci w miejscu jej pobytu. Choć zgodnie z wyrokiem oboje rodzice powinni dzielić się kosztami utrzymania, w praktyce to Pan pokrywa znaczną większość wydatków związanych z utrzymaniem i wychowaniem córek: czesne w przedszkolu, szkolne wycieczki, zajęcia dodatkowe, ubezpieczenie, rekreację, wyżywienie, odzież oraz rachunki domu. Matka dzieci − co do zasady − nie uczestniczy w finansowaniu tych potrzeb. Wobec Pana oraz Pana byłej żony nie doszło do ustalenia świadczenia wychowawczego obojgu rodzicom w sposób określony w art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Ustalili Państwo między sobą, że osobą pobierającą ww. świadczenie na rzecz starszej córki będzie Pan, a osobą pobierającą świadczenie na rzecz młodszej córki będzie Pana była żona. Pozostaje Pan osobą rozwiedzioną, tj. po ustaniu małżeństwa Pana stan cywilny nie uległ zmianie. Nie zawarł Pan ponownie związku małżeńskiego. W dniu 14 czerwca 2024 r. urodził się Panu syn z nowego związku (nie jest to związek małżeński). Od dnia urodzenia dziecka wychowuje je Pan wspólnie z drugim rodzicem.

Jedną z niezbędnych przesłanek jest, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dziecko” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 lutego 2022 r. ,sygn. akt II FSK 1513/19, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie:

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w roku 2024 to Pan faktycznie wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do swoich dzieci (córek), tj. wykonywał obowiązki, dzięki którym dzieci wychowywane były w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, a w szczególności, sprawował faktyczną pieczę nad dziećmi i ich majątkiem, troszczył się o ich rozwój duchowy, zabezpieczał ich potrzeby bytowe, zajmował się wychowaniem dzieci, uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia, rozwoju oraz wychowania dzieci, tym samym, zapewniał i zabezpieczał wszystkie ich potrzeby od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne, emocjonalne, rozwijał zainteresowania córek, zapewniał im wypoczynek itp. i to z Panem córki zamieszkiwały w 2024 r., i to Pan w całości finansował potrzeby obu córek, natomiast Pana była żona poza „tygodniowymi odwiedzinami dzieci w miejscu jej pobytu”, nie uczestniczyła w ich wychowaniu, to przysługuje Panu prawo do rozliczenia się z podatku za 2024 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tej części Pana stanowisko uznano za prawidłowe.

Natomiast, w odniesieniu do możliwości skorzystania przez Pana z prawa do preferencyjnego rozliczenia dochodów za rok 2025 i lata następne w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, wskazuję na zapis art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z tym przepisem prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem lub opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko.

Z informacji przedstawionych w opisie Pana wniosku wynika, że w dniu 14 czerwca 2024 r. urodził się Panu syn z nowego związku (nie jest to związek małżeński). Od dnia urodzenia syna wychowuje go Pan wspólnie z drugim rodzicem.

W związku ze wspólnym wychowywaniem przez Pana z matką dziecka, tj. syna urodzonego w 2024 r. – nie spełnia Pan warunków określonych w art. 6 ust. 4c w związku z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, nie może zostać Pan uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko z poprzedniego związku za rok 2025 i za lata następne.

W konsekwencji, z uwagi na wychowywanie przez Pana syna, wspólnie z matką syna, nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z omawianego preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2025 r. oraz za lata następne, jeżeli stan faktyczny i stan prawny nie zmieni się.

W tej części Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego i/lub zdarzenia przyszłego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.

Odnosząc się do powołanych wyroków sądów wskazać należy, że tutejszy Organ przeanalizował rozstrzygnięcia w nich zawarte, jednakże dotyczą one tylko konkretnych, indywidualnych spraw, w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, zatem nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.