Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 28 czerwca 2007 r. A.C. i B.C. (dalej Wnioskodawcy, zainteresowani, kredytobiorcy, klient) zawarli umowę kredytu indeksowanego z X z siedzibą w C., zwaną dalej Umową. Następcą prawnym ww. banku jest Y Spółka Akcyjna z siedzibą w C. na mocy uchwały nr (...) o połączeniu podjętej przez nadzwyczajne Walne zgromadzenie Y S.A., z dnia 27 października 2009 r. Środki pozyskane z kredytu zainteresowani przeznaczyli na:

1.spłatę kredytu w Z S.A., który to kredyt został zaciągnięty na zakup działki w D. nr 111/1, na której miał zostać wybudowany dom,

2.budowę domu, o którym mowa w pkt 1 na ww. działce w D. nr 111/1.

Cały kredyt został zatem przeznaczony na cele mieszkaniowe. Właścicielami działki oraz położonego na niej domu na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej są zainteresowani B. i A.C..

Nieruchomość zaspokaja wyłącznie potrzeby mieszkaniowe rodziny, tj. B. i A.C. oraz ich dwójki wspólnych dzieci. Zainteresowani prowadzą jednoosobowe działalności gospodarcze: A.C. od dnia 27 czerwca 2014 r., B.C. od dnia 12 listopada 2024 r., które są zarejestrowane pod adresem A. 1, D., jednak faktycznie działalność nie jest na nieruchomości wykonywana. Ponadto żadna z ww. umów kredytowych nie została zawarta w czasie prowadzonej działalności gospodarczej. Żadna z rat kredytu czy też innych kosztów związanych z korzystaniem z nieruchomości nie były uwzględniane w rozliczeniach podatkowych z tytułu prowadzonych działalności gospodarczych. Nieruchomość nie jest zatem wykorzystywana w prowadzonych działalnościach gospodarczych.

Z uwagi na liczne abuzywne klauzule zawarte w umowie kredytu zainteresowani wystąpili z pozwem do sądu o ustalenie nieważności umów kredytu. Obecnie toczy się postępowanie pomiędzy stronami. W dniu (...) 2024 r. Sąd Okręgowy w C. wydał wyrok uwzględniający powództwo, orzekając o nieistnieniu stosunku prawnego między stronami z uwagi na nieważność przedmiotowej umowy kredytu hipotecznego. Wyrok jest nieprawomocny, bowiem bank od powyższego orzeczenia skierował apelację. Obecnie postępowanie toczy się przed sądem apelacyjnym, gdzie jeszcze nie został wyznaczony termin rozpoznania sprawy. Na tym etapie bank wystąpił do powodów z propozycją ugodową. Projekt ugody zakładający w swej treści wzajemne ustępstwa stron posiada następujące założenia:

1.A. i B.C. wyrażają zgodę na związanie ich postanowieniami Umowy kredytu, w szczególności tymi, które mogą zostać uznane za abuzywne, sprzeciwiają się ich wyłączeniu z Umowy i przywróceniu sytuacji, w której znaleźliby się, gdyby te postanowienia nie zostały zawarte w Umowie, a także przywracają im skuteczność z mocą wsteczną (tj. od daty zawarcia Umowy).

2.A. i B.C. w pełni zrzekają się, odstępują od i rezygnują z:

a.powoływania się na niedozwolony charakter jakichkolwiek postanowień Umowy lub jej nieważność;

b.dochodzenia wszelkich powiązanych z tym roszczeń, w tym roszczeń pieniężnych wynikających z lub związanych z zawarciem Umowy oraz zakresem informacji, jakie Klient otrzymał od Banku przed zawarciem Umowy (w tym dotyczących ryzyka kursowego).

3.A. i B.C. zgadzają się na zmianę Umowy w taki sposób, że

zapłata przez Bank na ich rzecz określonej kwoty i całkowite umorzenie pozostałego zadłużenia Klienta wynikającego z Umowy będą skutkować całkowitym rozliczeniem udzielonego kredytu oraz wygaśnięciem Umowy, a tym samym zakończeniem jakiegokolwiek stosunku prawnego pomiędzy Klientem a Bankiem.

4.W wykonaniu Umowy, Bank wypłacił na rzecz Klienta kwotę 314.000.00 PLN. Na dzień sporządzenia Ugody, Klient zapłacił na rzecz Banku kwotę 404.526,95 PLN.

5.Zgodnie z informacją zawartą w księgach rachunkowych Banku, na dzień sporządzenia Ugody aktualne zadłużenie Klienta wobec Banku na podstawie Umowy wyrażone jest w CHF i wynosi łącznie 72.945.33 CHF („Aktualne Zadłużenie”), na którą to kwotę składają się:

a.kapitał kredytu pozostający do spłaty: 72.844,02 CHF,

c.odsetki umowne od kapitału kredytu: 101,31 CHF,

d.pozostałe odsetki, opłaty i koszty: 0,00 CHF.

Wartość Aktualnego Zadłużenia w PLN, po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 30 maja 2025 r. w wysokości 4,5555 PLN/ CHF, wynosi łącznie: 332.302,45 PLN. W ramach pełnego i ostatecznego rozliczenia roszczeń stron wynikających z Umowy lub w związku z nią, Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty 2.405,97 PLN (rata kapitałowo-odsetkowa zapłacona po dniu 2 czerwca 2025 r.) w terminie 30 dni kalendarzowych od wystąpienia ostatniego z dwóch zdarzeń: otrzymania przez Bank pisma procesowego Klienta dotyczącego cofnięcia pozwu w Postępowaniu z powództwa Klienta (z potwierdzeniem nadania do Sądu) oraz otrzymania przez Bank pisemnej dyspozycji Klienta dotyczącej wypłaty. Formularz dyspozycji wypłaty stanowi Załącznik D do Ugody.

6.Z dniem zawarcia ugody:

a.Bank w całości zwalnia Klienta z długu (tj. umarza Aktualne Zadłużenie Klienta) oraz zrzeka się wszelkich dalej idących roszczeń wynikających z Umowy lub w związku z nią,

b.Klient oświadcza i zgadza się, że przyjmuje to zwolnienie z długu.

7.Spłaty dokonane przez Klienta (w części odpowiadającej spłacie rat kapitałowych i odsetkowych) w okresie pomiędzy dniem sporządzenia tej Ugody (tj. dniem 2 czerwca 2025 r.) a datą rozliczenia Ugody zostaną zwrócone przez Bank na ostatni znany Bankowi rachunek bankowy Klienta, z którego wpłynęły środki pieniężne.

8.W treści ugody przygotowanej przez Bank zawarto również zapis, iż kredytobiorcy przyjmują do wiadomości, ze w wyniku zawarcia ugody i zwolnienia z długu (umorzenia) powstał po ich stronie przychód w wysokości 332.302,45 PLN. W razie spełnienia warunków dla zaniechania poboru podatku określonych w rozporządzeniu, kredytobiorcy zobowiązują się do złożenia oświadczenia stanowiącego Załącznik B do ugody. Niezłożenie oświadczenia zostanie uznane za niespełnienie warunków dla zaniechania poboru podatku. W takiej sytuacji na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (wystawienia Klientowi informacji PIT-11). Obowiązek ten będzie występował także wtedy, gdy bank zidentyfikuje nieprawdziwość informacji wskazanych w oświadczeniu Klienta.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15 art. 1 7 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze, wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: (…) inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności’’, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł na charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U z 2022 r. poz. 2324). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe.

W ocenie Wnioskodawców, umorzenie na podstawie ugody do wartości zerowej salda kredytu w postaci: 72.844,02 CHF (kapitał kredytu pozostający do spłaty) 1.101,31 CHF (odsetki umowne od kapitału kredytu) w kwocie na dzień oferty ugodowej 332.302,45 PLN, będzie stanowić przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże zgodnie z § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.) zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zważywszy, że Kredytobiorcy przeznaczyli kredyt hipoteczny na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej - zakup domu, nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, powinni podlegać temu zaniechaniu. Sumę umorzonej wierzytelności będzie stanowić różnica pomiędzy aktualnym saldem kredytu, a saldem ustalonym na podstawie ewentualnej ugody z bankiem.

Na chwilę składania wniosku nie podpisano ugody z bankiem dotyczącej umorzenia wierzytelności z tytułu Umowy kredytu. Strony planują zawrzeć ugodę po otrzymaniu wspólnej interpretacji indywidualnej.

Na podstawie przewidywanej ugody - wierzytelność banku zostanie umorzona. Na kwotę umorzenia składać się będzie kwota kapitału oraz kwota odsetek. Umorzenie salda kredytu będzie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców i skutkowało wygaśnięciem wierzytelności banku wobec każdego z kredytobiorców lub inaczej wygaśnięciem zobowiązań kredytobiorców wobec banku. Zgodnie z zawartą 28 czerwca 2007 r. umową kredytu mieszkaniowego wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, do pełnej wysokości.

Jako przeznaczenie kredytu w Umowie kredytu wskazano, że Kredyt przeznaczony jest na pokrycie części kosztów budowy domu mieszkalnego, zwanego dalej „Domem”, na działce gruntu opisanej w § 3 ust. 1 zwanej dalej „Nieruchomością” w kwocie 250.000,00 złotych polskich oraz na spłatę kredytu mieszkaniowego w Z S.A., z którego to kredytu została zakupiona działka pod budowę ww. nieruchomości. Zatem kwota kredytu została przeznaczona na spłatę uprzedniego kredytu zaciągniętego na zakup działki oraz na budowę domu na tej działce, a zatem w całości na cele mieszkaniowe.

Bank, z którym Wnioskodawca zawarł umowę kredytową jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredyt został zabezpieczony hipotecznie na nieruchomości położonej w D. ul. A. 1, działka nr 111/1, dla której jest prowadzona księga wieczysta KW (...).

Uzupełnienie

W odniesieniu do kredytu zaciągniętego w Z S.A. - pełna nazwa banku z umowy kredytowej to U Spółka Akcyjna z siedzibą w A. Oddział Bankowości detalicznej w B., nazwa Z odnosi się do wydzielonej w ramach struktur części działalności U, umowa nr (...). Kredyt w Z został zaciągnięty w dniu 20 października 2006 r.

Cel kredytu w Z: zakup działki budowlanej nr 111/1 położonej w miejscowości D., kwota kredytu 59.000,00 PLN, refinansowanie poniesionych nakładów na zakup przedmiotowej nieruchomości 1.000,00 PLN, pokrycie kosztów opłat związanych z uruchomieniem kredytu 4.000,00 PLN. Kredyt ten był kredytem hipotecznym.

W paragrafie 3 umowy widnieje zapis, iż na nieruchomości położonej w D. nr 111/1 zostały ustanowione zabezpieczenia w postaci hipoteki zwykłej w kwocie 64 000,00zł oraz hipoteki kaucyjnej do kwoty 15 000,00zł. Hipoteki zostały wpisane do księgi wieczystej nr (...).

U Spółka Akcyjna z siedzibą w A., w tym również wydzielona część działalności, tj. Z podlegał nadzorowi państwowego organu nadzoru rynku finansowego i jako bank działający na podstawie licencji bankowej oraz powszechnie obowiązujących przepisów prawa posiadał pełne prawo do prowadzenia działalności kredytowej w tym udzielania kredytów hipotecznych.

W odniesieniu do kredytu refinansowego zawartego z X w dniu 28 czerwca 2007, nr (...), zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za spłatę kredytu, a więc do pełnej wysokości. Umowa nie zawiera żadnych postanowień w zakresie innego rozkładu odpowiedzialności za zobowiązanie. X był w pełni nadzorowany przez organ nadzoru nad rynkiem finansowym i jako bank działający na podstawie licencji bankowej oraz powszechnie obowiązujących przepisów prawa posiadał pełne prawo do prowadzenia działalności kredytowej w tym udzielania kredytów hipotecznych.

Bank zwróci kredytobiorcom każdą z rat kapitałowo-odsetkowych przekazanych przez nich na rzecz banku w okresie pomiędzy dniem sporządzenia tej Ugody (tj. dniem 2 czerwca 2025 r.), a datą rozliczenia Ugody. Obecnie kredytobiorcy po dniu 2 czerwca 2025 r. przekazali tytułem rat kapitałowo-odsetkowych dnia 5 czerwca 2025 r. kwotę 2.405,24 PLN i dnia 7 lipca 2025 r. kwotę 2.398,37 PLN, łącznie na dzień sporządzania przedmiotowego pisma suma przekazanych kwot, które będą podlegały zwrotowi wynosi 4.803,61 PLN. W kolejnych miesiącach będą płatne kolejne należności w ramach spłat kolejnych rat kapitałowo-odsetkowych. Kwota, którą kredytobiorcy otrzymają od banku po zawarciu ugody stanowi zwrot na rzecz kredytobiorców środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytowej przekazali bankowi w ramach spłat rat kapitałowo-odsetkowych.

Wskazane powyżej kwoty będą stanowiły świadczenia nienależne, bowiem z dniem 2 czerwca 2025 r. strony wygaszą wszelkie roszczenia i zobowiązania wynikające z umowy, zaś dla wszelkich rat zapłaconych po 2 czerwca 2025 r. odpadnie podstawa prawna ich świadczenia. Stąd bank zwróci na rzecz kredytobiorców nienależne świadczenie. Kwota, którą bank przekaże na rzecz kredytobiorców będzie odpowiadała kwotom rat kapitałowo-odsetkowych uiszczanych przez kredytobiorców w każdym miesiącu po dniu 2 czerwca 2025 r.

Celem kredytu zaciągniętego w Z SA, umowa nr (...) był:

1.zakup działki budowlanej nr 111/1 położonej w miejscowości D. – 59.000,00 zł,

2.refinansowanie poniesionych nakładów na zakup przedmiotowej nieruchomości – 1.000,00 zł,

3.pokrycie kosztów opłat związanych z uruchomieniem kredytu – 4.000,00 zł

W zakresie kwoty 4.000,00 złotych przekazanej na pokrycie kosztów opłat związanych z uruchomieniem kredytu, Wnioskodawcy wskazują, iż zgodnie z treścią umowy kredytowej dla uruchomienia kredytu byli zobowiązani:

•uiścić prowizję w wysokości 0,90% kwoty kredytu,

•ustanowić prawne zabezpieczenia kredytu w postaci hipoteki zwykłej i kaucyjnej,

•przedłożyć akt notarialny umowy kupna-sprzedaży ww. nieruchomości.

Wszelkie należności zostały poryte właśnie z kwoty 4.000,00 złotych oznaczonej jako należność na pokrycie kosztów opłat związanych z uruchomieniem kredytu.

Wnioskodawcy wskazują, iż wszelkie należności związane z uruchomieniem kredytu zostały pokryte bezpośrednio z kwoty kredytu, łącznie z opłatą-taksą notarialną za sporządzenie umowy kupna- sprzedaży.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102 z późn. zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia: „Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku, gdy:

a.kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b.osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.”

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia: „Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.”

Jak stanowi § 1 ust. 3 rozporządzenia: „W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.”

Zgodnie z § 1 ust. 4 rozporządzenia: „W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.”

W myśl § 4 ww. rozporządzenia: „Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.”.

Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Wnioskodawcy rozróżniają zaciągnięcie kredytu na refinansowanie od kredytu refinansowego, gdzie kredyt na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego.

Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

W tym miejscu Wnioskodawcy wskazują, iż powyższe rozróżnienie może mieć znaczenie dla kwalifikacji należności kredytowych w wysokości 1.000,00 złotych przeznaczonych na cel w postaci refinansowania wkładu własnego użytego z środków własnych Wnioskodawców uiszczonych jako zadatek na poczet umowy kupna-sprzedaży nieruchomości i w tym zakresie uznać należy, że zaniechanie poboru podatku winno obejmować kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

W odniesieniu do kwot na pokrycie kosztów opłat związanych z uruchomieniem kredytu w ocenie Wnioskodawców do ustalenia obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych winno mieć zastosowanie na zasadach wynikających § 1 ust. 3 rozporządzenia, skutkujące zaniechaniem poboru podatku od przedmiotowych kwot. Wszelkie wymienione należności, tj. prowizja za udzielenie kredytu, opłaty związane z udzieleniem zabezpieczeń w postaci hipoteki zwykłej i kaucyjnej jak też przedłożenie umowy kupna-sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego stanowiły wydatki konieczne dla uruchomienia kredytu i zostały zrealizowane na mocy dyspozycji kredytobiorców bezpośrednio ze środków kredytu. Żadna z należności nie została zrealizowana ze środków własnych kredytobiorców.

Tym samym Wnioskodawcy nie powinni być zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu planowanego umorzenia przez bank wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego do tej części kwoty umorzenia, która odpowiada udziałowi udzielonego kredytu zaciągniętego na cele określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w całkowitej kwocie zaciągniętego kredytu (Interpretacja z dnia 20 sierpnia 2025 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDST2-2.4011.355.2025.2.PR skutki podatkowe umorzenia kredytu hipotecznego oraz wypłaty dodatkowej kwoty przez bank).

Pytania

1.Czy w sytuacji przedstawionej we wniosku - Wnioskodawca A.C. oraz zainteresowana B.C. mogą skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzenia dochodów związanych z ugodą na podstawie art. 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.)?

2.Czy kredytobiorcy powinni zapłacić podatek dochodowy od należności zwróconych przez bank po zawarciu ugody, stanowiących spłaty dokonane przez nich w okresie pomiędzy dniem zawarcia Ugody/rozliczenia stron umowy kredytu (tj. dniem 2 czerwca 2025 r.), a faktyczną datą podpisania ugody z dnia 2 czerwca 2025 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Zdaniem Wnioskodawców, w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym Wnioskodawcy mogą skorzystać z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w art. 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.), dalej: „Rozporządzenie”.

Jak wynika z § 1 ust. 1. Rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

b) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

c) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z § 3 Rozporządzenia, ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego jako warunki zaniechania poboru podatku należy uznać:

1)umorzenie osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, udzielonego przed dniem 15 stycznia 2015 r. i zabezpieczonego w postaci hipoteki na nieruchomości,

2)zaciągnięcie kredytu na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej,

3)brak korzystania wcześniej przez osobę fizyczną z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności.

W związku z powyższym z uwagi na fakt, że:

1)postępowanie sądowe dotyczy unieważnienia umowy kredytu hipotecznego z 28 czerwca 2007 r. udzielonego przez Bank - a zatem podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, który był w całości przeznaczony na sfinansowanie nabycia działki i budowę na niej budynku mieszkalnego w miejscowości D., przy ul. A. 1, działka nr 111/1, dla której jest prowadzona księga wieczysta KW (...), a ewentualna ugoda będzie zawarta w 2025 r.,

2)nieruchomość w D., działka nr 111/1, dla której jest prowadzona księga wieczysta KW (...) wraz z budynkiem, miała na celu zaspokojenie potrzeb mieszkalnych gospodarstwa domowego składającego się z obu kredytobiorców oraz ich dwójki dzieci, w związku z czym zakup tej nieruchomości należy uznać za jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w § 1 ust. 5 Rozporządzenia,

3)nieruchomość w D. działka nr 111/1, dla której jest prowadzona księga wieczysta KW (...) jest przedmiotem zabezpieczenia hipotecznego,

4)Kredytobiorcy – A. i B.C. nigdy nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności,

Wnioskodawcy i zainteresowanej (Kredytobiorcom) przysługuje możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w § 1 ust. 1 Rozporządzenia w przypadku zawarcia ugody z Bankiem, której przedmiotem będzie umorzenie salda kredytu i wygenerowania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawców, w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym rozliczenie wiążącej strony umowy kredytowej ma nastąpić z mocą na dzień 2 czerwca 2025 r. i z tym dniem strony wygaszają wszelkie roszczenia związane z tą umową. Niezależnie od powyższego na chwilę obecną, do czasu otrzymania interpretacji podatkowej, Wnioskodawca wciąż jest obowiązany przekazywać bankowi kapitał tytułem rat kapitałowo-odsetkowych. Z momentem zawarcia ugody z oznaczonym dniem rozliczenia na datę 2 czerwca 2025 r. wszelkie świadczenia przekazywane przez Wnioskodawcę będą stanowiły świadczenia nienależne i jako takie będą podlegały zwrotowi. Kwota wypłacona przez bank w wykonaniu ugody, a stanowiąca sumę nadpłaconych należności po dniu 2 czerwca 2025 r. będzie odpowiadała kwocie nominalnie wpłaconej przez kredytobiorców do banku ponad kwoty, które na ww. datę będą już w pełni rozliczone. Oznacza to, że wypłacone kredytobiorcom świadczenie stanowiło będzie zwrot ich świadczenia w postaci spłaty rat, które stanowiło świadczenie nienależne w związku z wygaśnięciem wszelkich roszczeń z tytułu zawartej z bankiem Umowy kredytu, a nie świadczenie dodatkowe stanowiące przychód podatkowy po stronie kredytobiorców. Tożsamość wypłaconej „dodatkowej” kwoty z kwotą należności kredytobiorców z tytułu wpłat dokonanych po dniu rozliczenia kredytu, tj. 2 czerwca 2025 r., jak również treść samej ugody dowodzi, że kwota ta stanowiła będzie zwrot nienależnego świadczenia (art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c.).

Zwrot świadczenia nienależnego nie stanowi natomiast przychodu, a co za tym idzie - nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Z całokształtu opisywanej sytuacji faktycznej i kontekstu postanowień ugody w ocenie Wnioskodawcy wynika, ze zapłata sumy kwot wpłaconych po dniu 2 czerwca 2025 r. stanowiła będzie zadośćuczynienie obowiązkowi zwrotu świadczenia nienależnego, chociażby nie zostało to wyraźnie w ugodzie w ten sposób nazwane. Biorąc pod uwagę trwający spór sądowy, stanowisko stron i utrwaloną limę orzeczniczą, a także wolę, by w wyniku ugody doszło do całościowego rozliczenia stron z tytułu umowy kredytu, nie może ulegać wątpliwości, ze kwota wynikająca z ugody stanowi zwrot majątku, a nie jego przysporzenie. Z dostępnych interpretacji wynika, że takie kwoty stanowiące zwrot wpłaconych przez kredytobiorców rat nie stanowią przychodu i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W tym stanie faktycznym w ocenie Wnioskodawców nie będą oni zobowiązani do zapłaty podatku od kwot zwróconych przez bank po rozliczeniu ugody, stanowiących kolejne płatności rat po dniu 2 czerwca 2025 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu hipotecznego wyjaśnić należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić gdy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia następuje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów.

Tym samym, kwotę wierzytelności umorzoną na podstawie ugody dotyczącej umowy o udzielenie kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia:

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:

Jak stanowi § 1 ust. 3 rozporządzenia:

Zgodnie z § 1 ust. 4 rozporządzenia:

Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:

Zgodnie § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:

W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:

Z § 3 ust. 1 komentowanego rozporządzenia wynika, że:

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Artykuł 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Ponadto w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Z treści wniosku wynika, że są Państwo stronami umowy kredytu refinansowego z dnia 28 czerwca 2007 r. zaciągniętego w X, którego następcą prawnym jest Y Spółka Akcyjna. Kredyt indeksowany był w CHF, a w wykonaniu umowy bank wypłacił Państwu kwotę 314.000.00 zł. Pozyskane środki przeznaczyli Państwo na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu, tj. kredytu z 20 października 2006 r. zaciągniętego w Z S.A., a pozostałą kwotę na budowę domu. Nadmienić należy, że celem kredytu w Z S.A. był zakup działki budowlanej w wysokości 59.000,00 zł, refinansowanie poniesionych nakładów w wysokości 1.000,00 zł na zakup ww. nieruchomości oraz pokrycie kosztów w wysokości 4.000,00 zł związanych z uruchomieniem kredytu. Kwotą 4.000,00 zł sfinansowano prowizję od kredytu, koszty prawnego zabezpieczenia kredytu w postaci hipoteki zwykłej i kaucyjnej oraz koszty aktu notarialnego.

Działalność banków Z S.A. oraz Banku Y (następca prawny X) podlegała nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym. Kredyty udzielone przez Z i Y to kredyty hipoteczne. Nie korzystali Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji mieszkaniowej.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez bank wierzytelność z tytułu kredytu zaciągniętego 28 czerwca 2007 r. będzie stanowić dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jak już wspomniano, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

W tym miejscu wskazać należy, że zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel. Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame. Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem czynność refinansowania zakupu kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego.

Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Ponadto z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Tym samym kredyt udzielony 20 października 2006 r. w części przeznaczonej na refinansowanie poniesionych nakładów na zakup działki budowlanej oraz porycie opłat związanych z ustanowieniem zabezpieczenia w postaci hipoteki zwykłej i kaucyjnej, które nie stanowią opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, a ponadto nie zostały poniesione na rzecz banku, stanowił kredyt na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym kontekście, kredyt udzielony na spłatę kredytu zaciągniętego w Z 20 października 2006 r. w części przeznaczonej na ww. cele, stanowił kredyt na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, zważywszy że kredyt mieszkaniowy zaciągnięty 28 czerwca 2007 r. nie był wyłącznie kredytem refinansowym, ale był w części kredytem mieszkaniowym zabezpieczonym hipotecznie przeznaczonym na cele określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w Państwa przypadku zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie na zasadach wynikających z § 1 ust. 3 rozporządzenia w odniesieniu do części, w jakiej kwota kredytu przeznaczonego na ww. cele (tj. spłatę kredytu zaciągniętego w Z w części przeznaczonej na nabycie działki budowlanej, uiszczenie prowizji bankowej z tytułu udzielenia kredytu oraz pokrycie taksy notarialnej za sporządzenie umowy kupna-sprzedaży a także na budowę domu) pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu. Tym samym – jak słusznie Państwo wskazali – nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu planowanego umorzenia przez bank wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego do tej części kwoty umorzenia, która odpowiada udziałowi udzielonego kredytu zaciągniętego na cele określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w całkowitej kwocie zaciągniętego kredytu.

Natomiast zaniechanie nie będzie miało zastosowania, stosownie do dyspozycji § 1 ust. 3 ww. rozporządzenia, do tej części kwoty umorzenia wierzytelności, która odpowiada udziałowi udzielonego kredytu zaciągniętego na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. na spłatę kredytu zaciągniętego w Z w części przeznaczonej na refinansowanie poniesionych nakładów na nabycie działki budowlanej, ale także – wbrew Państwa stanowisku – na opłaty związane z ustanowieniem zabezpieczenia w postaci hipoteki zwykłej i kaucyjnej), w całkowitej kwocie zaciągniętego kredytu.

Przechodząc do skutków podatkowych otrzymania od banku kwoty zwrotu, należy ponownie wskazać, że – co do zasady – za przychody podatkowe uznaje się takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, które nie mają charakteru zwrotnego. Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, kwota zwrócona przez bank będzie stanowić zwrot rat kapitałowo-odsetkowych dokonanych przez Państwa po dniu 2 czerwca 2025 r. Wobec tego, opisane we wniosku świadczenie pieniężne nie spowoduje uzyskania przez Państwa przysporzenia majątkowego, faktycznego przyrostu Państwa majątku. Otrzymana przez Państwa kwota będzie stanowić zwrot własnych pieniędzy, które wpłacili Państwo wcześniej do banku. Tym samym – jak słusznie Państwo wskazali – z tego tytułu nie powstanie po Państwa stronie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta będzie zatem dla Państwa neutralna podatkowo. Nie będą mieli Państwo obowiązku jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Oceniając całościowo Pana stanowisko w zakresie skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z związku z zawarciem ugody z bankiem należało uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. W konsekwencji powołana interpretacja nie może stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w rozpatrywanej sprawie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Zainteresowany będący stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.