Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 24 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 18 czerwca 2025 r. (wpływ 23 czerwca 2025 r.) oraz z 1 września 2025 r. (wpływ 4 września 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Wnioskodawca i drugi z kredytobiorców zawarli w dniu 4 czerwca 2008 r., jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, z (…) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w (…) (dalej: bank), w zakresie prowadzonej przez bank działalności gospodarczej, umowę kredytu Kredyt mieszkaniowy (…) oprocentowanie zmienne nr (…) (dalej: umowa kredytu), na mocy której bank udzielił, na zasadach określonych w umowie, kredytu na nabycie i wykończenie lokalu mieszkalnego położonego w (…) przy ul. (…), lok. (…). Na mocy umowy kredytu bank zobowiązał się oddać do dyspozycji kredytobiorców równowartość kwoty 84.242,06 CHF w walucie PLN. Kredyt został wypłacony w dwóch transzach w łącznej wysokości 170.700,23 złotych, stanowiącej równowartość kwoty 84.242,06 CHF. Zgodnie z umową kredyt miał być oprocentowany według zmiennej stopy procentowej. W dniu sporządzenia umowy stopa oprocentowania kredytu wynosiła 4,60417 % w stosunku rocznym, na którą składają się suma stawki LIBOR dla terminów 3-miesięcznych i marża banku w wysokości 1,83 p.p. Do dnia przedłożenia w banku dokumentu potwierdzającego dokonanie prawidłowego wpisu hipoteki stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu marża banku podwyższona była dodatkowo o 0,9 p.p. Umowa została zawarta na okres 360 miesięcy. Ostateczny termin spłaty kredytu miał nastąpić w dniu 5 maja 2038 r.

Jako zabezpieczenie spłaty kredytu, na nieruchomości będącej przedmiotem kredytowania, ustanowiona została hipoteka kaucyjna do kwoty 24.440,00 CHF oraz hipoteka zwykła do kwoty 84.242,06 CHF.

Zawarta umowa stanowi umowę kredytu denominowanego kursem waluty CHF.

Kredytowana nieruchomość zakupiona została na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorców. Kredytobiorcy przez wiele lat po zakupie tj. do 2015 r. mieszkali w kredytowanej nieruchomości. Od 2015 r. kredytobiorcy nie mieszkają w kredytowanej nieruchomości. Nadal pozostają jednak właścicielami kredytowanej nieruchomości. Nieruchomość nigdy nie była wynajmowana, nie służyła również celom związanym z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej.

W dacie zawarcia umowy kredytowej kredytobiorcy nie byli małżeństwem. Małżeństwem są od dnia 27 grudnia 2008 r. W małżeństwie obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.

Bank jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredytobiorcy uznając, iż zawarta przez nich umowa spełnia przesłanki uznania jej za nieważną, jak również z uwagi na występowanie w niej niedozwolonych postanowień umownych w obrocie konsumenckim (tzw. klauzul abuzywnych) wystąpili w październiku 2024 r. do Sądu Okręgowego w (…) XXVIII Wydział Cywilnego z pozwem przeciwko bankowi, domagając się ustalenia nieważności umowy kredytowej i zasądzenia na swoją rzecz kwoty 58.885,97 złotych, stanowiącej różnicę pomiędzy łączną sumą wpłat na poczet umowy, a kwotą wypłaconego na ich rzecz przez bank kapitału. Postępowanie toczy się pod sygnaturą akt: (…).

Kredytobiorcy spłacali raty na rzecz banku do daty wydania przez Sąd postanowienie i udzielenia zabezpieczenia roszczenia o ustalenie nieważności umowy poprzez zawieszenie spłaty rat na czas trwania postępowania. Postanowienie wydane zostało w dniu 17 października 2024 r.

W okresie od dnia zawarcia umowy kredytu do dnia 6 września 2024 r. włącznie kredytobiorcy uiścili na rzecz banku łącznie kwotę 229 586,20 złotych, na którą to kwotę składają się:

·kwota 227.774,10 złote - tytułem rat kapitałowo - odsetkowych za okres od dnia zawarcia umowy do dnia 6 września 2024 r. włącznie,

·kwota 150,00 złotych - tytułem oszacowania wartości nieruchomości,

·kwota 1.357,09 złotych - tytułem prowizji za udzielenie kredytu,

·kwota 50,00 złotych - tytułem powtórnego wydania klientowi dokumentów,

·kwota 50,00 złotych - za wydanie zaświadczenia,

·kwota 40,00 złotych - za telefon interwencyjny,

·kwota 165,01 złotych - tytułem wysłanych zawiadomień o niedopłacie/braku spłaty.

Bank przedstawił kredytobiorcom propozycję zakończenia zaistniałego sporu w drodze ugody sądowej (dalej: ugoda), poprzez przyjęte w ugodzie rozwiązania, w tym zmianę umowy kredytowej w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

Bank zaproponował zawarcie ugody o następującej treści:

Zważywszy na to, iż:

1) Bank i Kredytobiorcę łączy Umowa kredytu mieszkaniowego nr (…), obecnie zaewidencjonowana pod NR (…), z dnia 4 czerwca 2008 r., zwana dalej „Umową". Kredyt mieszkaniowy rozumiany jest jako kredyt udzielony w całości lub w części na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Kredytobiorcy;

2) pomiędzy Stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. akt (…) o ustalenie i zapłatę toczącej się przed Sądem Okręgowym w (…), z powództwa Kredytobiorcy przeciwko Bankowi, zwany dalej „Sporem";

3) zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

4) Kredytobiorca mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), dobrowolnie godzi się odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń objętych Sporem oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 1 ust. 4 i nast. Ugody;

5) ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą; Strony zawierają Ugodę o następującej treści:

§ 1

1. Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.

2. Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3. W księgach rachunkowych Banku na dzień <> wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła <> CHF:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): <> CHF,

- odsetki skapitalizowane: <> CHF,

- odsetki zapadłe niespłacone: <> CHF,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <> CHF,

- odsetki zawieszone: <> CHF,

- odsetki bieżące: <> CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi <> złotych:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): <> złotych,

- odsetki skapitalizowane: <> złotych,

- odsetki zapadłe niespłacone: <> złotych,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <> złotych,

- odsetki zawieszone: <> złotych,

- odsetki bieżące: « KWOTA » złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi <> złotych.

4. Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

5. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 4 czerwca 2008 r., stanowił kredyt zlotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania - 360 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

6. Warunki udzielenia kredytu Złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1) kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 170.700,23 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2) oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,44 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 8,02 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 6,58 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3) wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych" (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4) informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych" w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)" w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M" w pliku „Dane statystyczne", o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione" opublikowanej przez (…) S.A. na stronie internetowej: https://(...).

7. Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1) , od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór - powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

8. Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 (słownie: zero) złotych. Bank nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości.

9. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie <> złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

- kapitał: <> złotych,

- odsetki skapitalizowane: <> złotych,

- odsetki zapadłe niespłacone: <> złotych,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <> złotych,

- odsetki zawieszone: <> złotych,

- odsetki bieżące: <> złotych.

Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie <> PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

§ 2.

1.Kredytobiorca oświadcza, iż jest świadomy, że:

1) w przypadku niezawarcia Ugody, sąd rozpoznający Spór może w szczególności uwzględnić powództwo Kredytobiorcy zasądzając dochodzone roszczenie w całości lub w części, albo oddalić powództwo Kredytobiorcy w całości lub w części, odpowiednio zasądzając koszty postępowania sądowego pomiędzy Stronami;

2) przed sądami polskimi toczą się postępowania, z powództw kredytobiorców przeciwko bankom albo z powództw banków przeciwko kredytobiorcom, w ramach których podnoszone są przez kredytobiorców zarzuty istnienia w umowach kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF klauzul abuzywnych lub zarzuty nieważności tych umów tożsame lub podobne do zarzutów podnoszonych przez Kredytobiorcę w ramach Sporu; w przypadku powództw kredytobiorców - dochodzone są roszczenia z tego tytułu, w szczególności roszczenia kredytobiorców o zapłatę należności odpowiadającej wysokości uiszczonych w wykonaniu umów kredytów rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat). Spośród możliwych rozstrzygnięć sporów pomiędzy kredytobiorcami a bankami, obejmujących w szczególności:

a) uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za nieabuzywne i oddalenie powództwa kredytobiorcy lub - w przypadku gdy z powództwem wystąpił bank - uwzględnienie powództwa (zasądzenie dochodzonego roszczenia) banku;

b) uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za abuzywne, ich wyeliminowanie z umowy i w konsekwencji uznanie, że:

i) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a po wyeliminowaniu tych klauzul, kredyt staje się kredytem walutowym, udzielonym w walucie CHF i oprocentowanym stopą procentową LIBOR i marżą banku, a kredytobiorcy może przysługiwać roszczenie z tytułu nienależytego wykonania umowy na etapie wypłaty kwoty kredytu,

ii) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a jej niedozwolone postanowienia powinny zostać zastąpione przepisem przewidującym możliwość określenia wartości waluty obcej (CHF) według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia dokonania płatności,

iii) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową WIBOR i marżą banku,

iv) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową LIBOR i marżą banku,

v) bez klauzul uznanych za abuzywne umowa nie może wiązać, jest trwale bezskuteczna względnie nieważna, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy;

c) uznanie przez sąd umowy kredytu za nieważną bez względu na ewentualną abuzywność jej postanowień;

w ostatnich latach zdecydowaną przewagę uzyskała linia orzecznicza, w ramach której najczęściej zapadającym rozstrzygnięciem jest stwierdzenie abuzywności klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji i w konsekwencji nieważność całej umowy kredytu (pkt 2 lit. b) pkt v powyżej), oraz - w przypadku powództw kredytobiorców - zasądzenie na rzecz kredytobiorcy roszczeń dochodzonych z tego tytułu; przy czym należy mieć na względzie, że zapadają także inne rozstrzygnięcia, w tym wyroki określone w pkt 2 lit. a) oraz lit. b) pkt i-iv;

3) w przypadku uzyskania przez Kredytobiorcę w Sporze z Bankiem rozstrzygnięcia odpowiadającego tym, które zapadają w ramach dominującej linii orzeczniczej opisanej w pkt 2 lit. b) pkt v powyżej, Stronom przysługiwałyby wzajemne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu Umowy:

a) Bank byłby zobowiązany do zwrotu Kredytobiorcy sumy uiszczonych przez Kredytobiorcę rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat),

b) Kredytobiorca zobowiązany byłby do zwrotu Bankowi wypłaconego kapitału;

przy czym każdorazowo, dodatkowo Kredytobiorca mógłby uzyskać również zasądzenie od Banku zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie dochodzonego roszczenia pieniężnego lub kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

4) w dniu 25 kwietnia 2024 r. Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Cywilnej podjął w sprawie za sygn. III CZP 25/22 uchwałę (dalej „Uchwała III CZP 25/22"), w której rozstrzygnął zagadnienia prawne dotyczące umów kredytów indeksowanych lub denominowanych w walucie obcej, przedstawione przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w dniu 29 stycznia 2021 r. W uchwale tej stwierdzono, że:

1. w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce abuzywnego, niewiążącego konsumenta postanowienia umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszącego się do sposobu określenia kursu waluty obcej zajmuje inny sposób jej określenia wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów;

2. w razie niemożliwości ustalenia więżącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa ta nie wiąże stron także w pozostałym zakresie;

3. jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron;

4. jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy;

5. jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia;

5) Uchwała III CZP 25/22 ma moc zasady prawnej, a tym samym odstąpienie od niej przez jakikolwiek skład orzekający Sądu Najwyższego wymagałoby ponownego rozstrzygnięcia tych zagadnień co najmniej przez skład całej Izby Cywilnej. Uchwała ta co do zasady potwierdza już wypracowane w orzecznictwie sądów powszechnych poglądy w zakresie zagadnień prawnych będących jej przedmiotem. Z tego względu spodziewanym skutkiem jej podjęcia będzie dalsze utrwalenie się dominującej linii orzeczniczej, o której mowa w pkt 3 powyżej, a zgodnie z którą bez uznanych za abuzywne klauzul przeliczeniowych umowy kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF nie mogą wiązać i tym samym są nieważne, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu takiej umowy. Należy przy tym jednak podkreślić, że przyjęcie wyrażonego w punkcie 4 Uchwały III CZP 25/22 stanowiska co do początku biegu terminu przedawnienia roszczeń banku, może w poszczególnych przypadkach oznaczać, że roszczenie banku o zwrot wypłaconego kapitału kredytu zostanie uznane za przedawnione, przy czym, zgodnie z art. 1171 Kodeksu cywilnego, mając na uwadze w szczególności charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia, w wyjątkowych przypadkach, po rozważeniu interesów stron, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeśli wymagają tego względy słuszności;

6) Bank jednocześnie odnotowuje, że w przestrzeni publicznej pojawiają się głosy o niekonstytucyjności składu orzekającego, który podjął Uchwałę III CZP 25/22, a tym samym poddaje się w wątpliwość jej moc więżąca oraz skuteczność;

7) w przedmiocie dalszych wzajemnych roszczeń stron umowy kredytu, (których dotyczy punkt 5 Uchwały III CZP 25/22) kilkukrotnie wypowiedział się również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w tym w wyroku z dnia 15 czerwca 2023 r. wydanym w sprawie za sygn. C- 20/21, a także w wyroku z dnia 12 stycznia 2024 r. w sprawie za sygn. C-488/23. TSUE dokonując wykładni dyrektywy 93/13 wskazał, że jeżeli umowa kredytu jest nieważna w całości i nie można jej dalej wykonywać, to bank nie może żądać od konsumenta zapłaty żadnego rodzaju rekompensaty wykraczającej poza zwrot kwoty kapitału (w jego nominalnej wysokości) i zapłaty odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłat (co zostało potwierdzone w Uchwale III CZP 25/22). Jednocześnie w ocenie TSUE dyrektywa 93/13 nie stoi na przeszkodzie takiej wykładni prawa krajowego, zgodnie z którą konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania nieważnej umowy kredytu oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności - Uchwałą III CZP 25/22 wyjaśniono, że na gruncie prawa krajowego (polskiego) takie roszczenie nie przysługuje;

8) w związku z wydaniem przez TSUE wyroku z dnia 15 czerwca 2023 r. (w sprawie za sygn. C- 20/21) Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował w dniu 15 czerwca 2023 r. komentarz, w którego treści wyraził oczekiwanie wobec banków co do ich aktywnej postawy w zakresie systemowego rozwiązania problemu walutowych kredytów mieszkaniowych w postaci oferowania swoim klientom ugód, jak również przekonanie, iż z punktu widzenia klientów banków

(kredytobiorców), ugoda jest najbardziej atrakcyjną i racjonalną alternatywą dla kosztownej i długotrwałej ścieżki sądowej;

9) podejmując decyzję o zawarciu Ugody z Bankiem, Kredytobiorca powinien rozważyć, które rozwiązanie jest dla niego korzystniejsze: zawarcie Ugody z Bankiem czy proces sądowy z Bankiem i rozstrzygnięcie Sporu przez sąd. Ugoda, w ocenie Banku, przewiduje dla Kredytobiorcy korzystne warunki finansowe i daje gwarancję zakończenia Sporu z Bankiem w krótkim czasie;

10) w procesie sądowym, zgodnie z orzecznictwem TSUE oraz Uchwałą III CZP 25/22, konsument może domagać się od Banku zwrotu zapłaconych rat kredytu i innych kosztów z tytułu wykonania tej umowy oraz zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie. Uchwałą III CZP 25/22 wyjaśniono przy tym, że na gruncie prawa krajowego (polskiego) brak jest podstawy prawnej dla dochodzenia przez kredytobiorcę od banku innych - niż wskazane powyżej - roszczeń z tytułu nieważności umowy kredytu. W procesie sądowym, zgodnie z wyrokiem TSUE (w sprawie za sygn. C-520/21) oraz Uchwałą III CZP 25/22, również bank nie będzie mógł żądać od konsumenta zapłaty rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału (w jego nominalnej wysokości) i zapłatę odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty.

2. Kredytobiorca oświadcza, że zapoznał się z treścią informacji udzielonej w § 2 ust. 1 i rozumieją, a jego wątpliwości w tym zakresie zostały wyjaśnione na etapie poprzedzającym zawarcie Ugody.

3. Kredytobiorca oświadcza również, iż jest świadomy, że:

1) wskutek zawarcia Ugody wyeliminowaniu ulegną dotychczasowe postanowienia Umowy, dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji;

2) powyższe postanowienia Umowy zostają zastąpione postanowieniami Ugody w przedmiocie zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

4. Kredytobiorca oświadcza, iż godzi się na zawarcie Ugody w celu: (i) potwierdzenia dotychczasowego związania postanowieniami Umowy, o których mowa w § 2 ust. 3 pkt 1), oraz (ii) wyrażenia zgody na zastąpienie tych postanowień Umowy, postanowieniami Ugody w zakresie zmiany waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, i potwierdza, że rozumie, iż czynności te są dokonywane w celu dalszego niepowoływania się na ewentualnie niedozwolony charakter postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu.

5. Mając na względzie oświadczenia złożone w § 2 ust. 2, 3 i 4, Kredytobiorca potwierdza, iż zdając sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień na wypadek braku związania określonymi postanowieniami Umowy, w tym w szczególności na wypadek stwierdzenia trwałej bezskuteczności Umowy, świadomie decyduje się zawrzeć Ugodę.

§3.

1. Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.

2. W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, iż nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęcie w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

3. Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w zakresie objętym Sporem i określonym w § 3 ust. 2, a zarazem wszelkie wzajemne roszczenia Stron objęte procesem, w którym Ugoda jest zawierana.

4. Kredytobiorca oświadcza, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł, ani nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązuje się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania mającego za przedmiot Spór na skutek zawarcia niniejszej Ugody.

5. Kredytobiorca wyraża zgodę na zniszczenie przez Bank weksli i deklaracji wekslowej stanowiących zabezpieczenie kredytu udzielonego na podstawie Umowy.

§4.

1. Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia) zgodnie z § 1 ust. 9, powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT - 11).

2. Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w celu zastosowania do osiągniętego przychodu regulacji rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę warunków wskazanych w tym rozporządzeniu, co Kredytobiorca potwierdził stosownym oświadczeniem, przedłożonym Bankowi przy zawarciu niniejszej Ugody, a Bank potwierdza jego otrzymanie.

§5.

1. Bank zobowiązuje się do zwrotu kosztów procesu poniesionych przez Kredytobiorcę w związku ze Sporem w wysokości 10.800 PLN tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

2. Bank zobowiązuje się do zapłaty kwot wskazanych w ust. 1 w terminie 21 dni od dnia zawarcia

Ugody na rachunek należący do (…), NIP: (…), o numerze (…), prowadzony przez (…)

3. W odniesieniu do innych kosztów związanych z prowadzeniem Sporu, Strony oświadczają, że poza kwotami wskazanymi w ust. 1 każda z nich ponosi koszty procesu we własnym zakresie i nie będą dochodzić od siebie ich zwrotu.

4. Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości 50.000,00 PLN (słownie: pięćdziesiąt tysięcy złotych i 00/100) na rachunek należący do (…) prowadzony w (…) o numerze (…).

Kredytobiorcy nie mają wpływu na treść postanowień zawartych w ugodzie. Bank nie zgadza się na wprowadzanie zmian do treści zaproponowanej przez siebie ugody. Bank nie zgadza się na prowadzenie negocjacji co do innych postanowień ugody niż kwoty rozliczeń - tj. kwota zwrotu kosztów procesu i wypłacana kwota dodatkowa. Bank nie zgadza się w szczególności na wprowadzenie do ugody postanowienia, zgodnie z którym strony potwierdziłyby nieważność umowy, abuzywność niektórych z jej postanowień lub doprecyzowałyby tytuł pod jakim dokonywana jest płatność kwoty dodatkowej.

Wnioskodawca dodatkowo wskazuje, mimo iż nie wynika to wprost z postanowień ugody, iż:

1) wypłacana przez bank kwota dodatkowa w wysokości 50.000,00 PLN stanowi część kwoty uiszczonej przez kredytobiorców na poczet umowy; kwota ta mieści się w kwocie różnicy pomiędzy łączną sumą wpłat na poczet umowy tytułem rat kapitałowo - odsetkowych i innych opłat, a kwotą kapitału kredytu; łączna suma wpłat na poczet umowy wynosi bowiem 229 586,20 PLN z czego kwota wpłat na poczet spłaty rat kapitałowo - odsetkowych wynosi kwota 227 774,10 PLN, zaś kwota udostępnionego przez bank kapitału 170 700,23 złotych; kwota dodatkowa stanowi w istocie znaczną część spłaconych odsetek od kwoty głównej kredytu,

2) ani on ani drugi z kredytobiorców nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji.

Wnioskodawca rozważa zawarcie z bankiem ugody o ww. treści. Na dzień dzisiejszym ugoda nie została jeszcze zawarta. Jej zawarcie Wnioskodawca uzależnia od odpowiedzi na poniższe pytania.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Zgodnie z zawartą umową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, tj. do pełnej wysokości.

Umorzenie kwoty kredytu będzie dotyczyć wszystkich współkredytobiorców i będzie skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

„§1.

1. Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.

2. Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3. W księgach rachunkowych Banku na dzień «ZAWARCIA UGODY» wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła «KWOTA» CHF:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KW0TA» CHF,

- odsetki skapitalizowane: «KWOTA» CHF,

- odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» CHF,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» CHF,

- odsetki zawieszone: «KWOTA» CHF,

- odsetki bieżące: «KWOTA» CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi «KWOTA» złotych:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» złotych,

- odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» złotych,

- odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,

- odsetki bieżące: « KWOTA » złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi «KWOTA» złotych.

1. Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

2. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 4 czerwca2008 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania - 360 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

6. Warunki udzielenia kredytu Złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1) kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 170.700,23 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2) oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,44 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 8,02 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 6,58 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3) wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r" w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M", opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych" (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4) informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych" w arkuszu „Fixing WIBOR (2000- 2020)" w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M" w pliku „Dane statystyczne", o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione" opublikowanej przez (…) S.A. na stronie internetowej: https://(...).

7. Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór - powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

8. Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 (słownie: zero ) złotych. Bank nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości.

9. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «KWOTA» złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

·kapitał: «KWOTA» złotych,

·odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,

·odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,

·odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» złotych,

·odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,

·odsetki bieżące: «KWOTA» złotych.

Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «kwota» PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.”

Ugoda nie zwiera jednak na chwilę obecną żadnych kwot w zakresie umorzenia.

Zgodnie z umową:

Roczna stopa oprocentowania dla zadłużenia przeterminowanego na dzień sporządzenia umowy wynosi 29 p.p.,

dodatkowo: wg par 34 umowy kredytowej:

„1. Za każdy dzień kalendarzowy w okresie utrzymania się zadłużenia przeterminowanego z tytułu kredytu, (…) SA pobiera odsetki według obowiązującej w tym okresie zmiennej stopy procentowej dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wymagalności, zwanej dalej „stopą procentową kredytów przeterminowanych".

2. Stopa procentowa dla kredytów przeterminowanych w stosunku rocznym jest równa czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Zmiana stopy procentowej jest uzależniona od zmiany stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego.

3. W przypadku zmiany przepisów prawa, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej, określających maksymalną wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej, stopa procentowa dla kredytów przeterminowanych, o których mowa w ust. 2, równa będzie maksymalnej wysokości odsetek wynikających z czynności prawnej (tzw. odsetek maksymalnych), określonej przez zmienione przepisy.

4. Informacja o wysokości stopy procentowej dla kredytów przeterminowanych jest podawana w komunikacie (…) SA.

5. Okres zadłużenia przeterminowanego jest liczony od dnia powstania zadłużenia przeterminowanego do dnia poprzedzającego spłatę tego zadłużenia włącznie.

W przypadku o którym mowa w par. 32 ust. 2 COU, gdy wypłata kredytu następuje w transzach, (…) SA wstrzymuje dalszą wypłatę kredytu, począwszy od następnego dnia po upływie umownego terminu spłaty do dnia uregulowania zaległych należności”.

Kwota dodatkowa w wysokości 50 000 zł mieści się w kwocie wpłaconych do banku rat kredytu w czasie trwania umowy.

Kwota 10 800 złotych wypłacana przez bank tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego stanowi kwotę, która zgodnie z umową z Kancelarią, stanowiła będzie w całości wynagrodzenie Kancelarii za reprezentowanie w sprawie. Kwota ta będzie płatna przez bank, na podstawie ugody, bezpośrednio na rachunek Kancelarii.

Zgodnie z zapisem § 1 ust. 9 Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu w zakresie kapitału oraz odsetek, przy czym dokładne dane w tym zakresie Bank przedstawia dopiero w dniu poprzedzającym podpisanie ugody. Oznacza to, że zwrócenie się do Banku z pytaniem, czy w danym przypadku naliczono jakiekolwiek odsetki, nie musi odzwierciedlać faktycznego stanu sprawy w dniu ewentualnego zawarcia ugody. W związku z tym, nawet jeśli już dziś zwróciliby się Państwo do analityków Banku o sporządzenie odpowiednich wyliczeń, mogą one ulec zmianom do dnia zawarcia ugody ze względu na konieczność ich aktualizacji.

Kwota 50.000,00 zł pochodzi ze środków Kredytobiorcy, wpłacanych tytułem dotychczasowego wykonywania Umowy Kredytu.

Pytania

1) Czy umorzenie pozostałej kwoty zadłużenia z tytułu kredytu będzie stanowiło po stronie Wnioskodawcy przychód korzystający ze zwolnienia z opodatkowania zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2) Czy kwota dodatkowa w wysokości 50.000,00 PLN, którą bank ma wypłacić kredytobiorcom będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu?

3) Czy kwota w wysokości 10.800,00 PLN którą bank ma wypłacić kredytobiorcom tytułem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez kredytobiorców w związku ze sporem będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu?

Przedmiotem tej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 1 i 3. Natomiast w zakresie pytania nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pani stanowisko w sprawie

Stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie pytania 1

W ocenie Wnioskodawcy umorzenie pozostałej kwoty zadłużenia z tytułu kredytu będzie stanowiło po stronie Wnioskodawcy przychód korzystający ze zwolnienia z opodatkowania zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie pytania 3

W ocenie Wnioskodawcy kwota zwrotu kosztów procesu w wysokości 10.800,00 PLN którą bank ma wypłacić tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez kredytobiorców w związku ze sporem nie będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Uzasadnienie

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega.

Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie";

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia,

które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

Przychód podatkowy po stronie podatnika powstanie więc zawsze, gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na podmiotach dokonujących świadczeń z innych źródeł ciążą natomiast obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Umowa kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny. Zgodnie z przedmiotowym przepisem zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Istota zwolnienia z długu sprowadza się do tego, że skoro wierzytelność jest prawem wierzyciela, nie ma przeszkód, aby wierzyciel zrzekł się tego prawa, tj. by umorzył zobowiązanie bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Zwolnienie z długu należy do czynności prawnych rozporządzających, bowiem skutkuje ono wygaśnięciem zobowiązania. Samo zrzeczenie się wierzyciela aktem jednostronnym nie jest wystarczające do zwolnienia z długu. Dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, zawartego układu, czy też poprzez oświadczenie, umowę). Wierzytelność będzie umorzona wówczas, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że dłużnik przyjął zwolnienie z długu. Konsekwencją rozporządzeniowego charakteru umowy o zwolnienie jest przysporzenie po stronie dłużnika, które następuje przez zmniejszenie pasywów jego majątku. Skoro zatem dłużnik godzi się na zawarcie zwolnienia z długu to osiąga on przychód, bowiem uzyskuje on przysporzenie. Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe stanowiące przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem z 20 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2743), które weszło w życie 24 grudnia 2022 r. stanowi, że zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Wobec powyższego, zaniechanie poboru podatku dochodowego znajdzie zastosowanie do umorzonych w do 31 grudnia 2026 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki, a także prowizje oraz poniesione opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - kodeks postępowania cywilnego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu) (§ 1). Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego (§ 2). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (§ 3). Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy (§ 4).

Odnosząc powyższe do pytania 1 - w zakresie tego, czy umorzenie pozostałej kwoty zadłużenia z tytułu kredytu będzie stanowiło po stronie Wnioskodawcy przychód korzystający ze zwolnienia z opodatkowania zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, wskazać należy, co poniżej.

W okolicznościach sprawy, jak wskazane zostało powyżej, iż kredyt został zaciągnięty przez kredytobiorców celem zakupu nieruchomości na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Zawarta z bankiem umowa jest więc umową o kredyt mieszkaniowy w rozumieniu przepisów ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Kredyt ten został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów oraz zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

Dlatego też, mając na uwadze ww. okoliczności, a także ww. przepisy prawa uznać należy, iż umorzenie przez bank części kwoty kredytu zaciągniętego przez kredytobiorców na sfinansowanie zakupu mieszkania, stanowić będzie dla Wnioskodawcy przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie jednak do uzyskanego przez Wnioskodawcę przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Odnosząc powyższe do pytania 3 - czy kwota zwrotu kosztów procesu w wysokości 10.800,00 PLN którą bank ma wypłacić kredytobiorcom tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w związku ze sporem będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu, wskazać należy, iż jak wynika z ww. przepisów prawa koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę.

Zatem, zwrócone koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego, nie będą stanowiły przysporzenia po stronie Wnioskodawcy i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwoty te będą stanowiły jedynie zwrot poniesionych wydatków - nie będą więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota będzie obojętna podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazała Pani, że na podstawie proponowanej ugody bank umorzy Pani zadłużenie, wypłaci „kwotę dodatkową” oraz zwróci koszty procesu.

Umorzenie wierzytelności

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy Kodeks cywilny:

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Pani kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Pani skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Omawiane Rozporządzenie odwołuje się w swej treści do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazując – że główną przesłanką do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w tym artykule.

Zgodnie z tym artykułem, wydatkiem uznawanym za cel mieszkaniowy jest m.in. nabycie lokalu mieszkalnego i jego remont.

Z opisu sprawy wynika, że zaciągnęła Pani kredyt na zakup i wykończenie lokalu mieszkalnego. Zatem główna przesłanka do skorzystania z zaniechania poboru podatku została spełniona.

W art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jako wydatki na cele mieszkaniowe – zostało wymienione nabycie i remont lokalu mieszkalnego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje „remontu”. Dla wyjaśnienia tego pojęcia, należy odnieść się do jego znaczenia funkcjonującego w języku powszechnym. I tak, „remont” to „doprowadzenie jakiegoś budynku lub urządzenia do stanu używalności; naprawa, odnawianie (czegoś)”. Synonimami tego pojęcia są m.in. „naprawa, przebudowa, odrestaurowanie, modernizacja”.

Pojęcie remontu zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.) jako:

Niemniej jednak, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie odwołuje się do tego przepisu. Tym samym, definicja „remontu” funkcjonująca na gruncie Prawa budowlanego nie może być wprost przenoszona na grunt omawianej ustawy podatkowej. Może być natomiast uwzględniona jako jeden z elementów służących ustaleniu znaczenia pojęcia „remontu” dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Za „remont”, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy więc uznać prace dotyczące danej nieruchomości i jej części składowych (tj. wszystkiego, co nie może być odłączone od nieruchomości bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego), służące utrzymaniu nieruchomości we właściwym stanie, doprowadzeniu jej do pożądanej zdolności użytkowej, modernizacji jego elementów składowych. „Remontem” w rozumieniu omawianego przepisu jest również tzw. wykończenie lokalu mieszkalnego, a więc prace służące doprowadzeniu do zdolności użytkowej nowo wybudowanego lokalu. W każdym przypadku remont dotyczy „materii” lokalu mieszkalnego, a więc jego ścian, podłóg, sufitu, okien, drzwi, wyposażenia technicznego takiego jak instalacje: wodna, kanalizacyjna, elektryczna, grzewcza, gazowa, bądź innych elementów trwale połączonych konstrukcyjnie z elementami budowlanymi budynku mieszkalnego.

Mając na uwadze powyższe – zarówno wydatkowanie środków z kredytu na zakup lokalu mieszkalnego, jak również na wykończenie tego lokalu należy uznać za wydatki na cele mieszkaniowe.

Podkreślenia wymaga również kwestia, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przez podatnika przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z danych przepisów spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania wydatków poniesionych na cele określone w art. 21 ust. 25 ww. ustawy. Niemniej jednak, skoro podatnik zamierza skorzystać z zaniechania poboru podatku wynikającego z omawianego rozporządzenia powinien liczyć się z koniecznością wykazania faktu wydatkowania środków na cel mieszkaniowy.

Podsumowując, do przychodu uzyskanego przez Panią w wyniku umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na nabycie i wykończenie lokalu mieszkalnego znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku na mocy Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Zatem nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

Pani stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest więc prawidłowe.

Skutki podatkowe zwrotu kosztów procesu

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu – jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Z wniosku wynika, że na podstawie zawartej ugody otrzyma Pani od banku zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

W tym miejscu wyjaśniam, że zgodnie z przepisem art. 95 § 1 i 2 ustawy Kodeks cywilny:

Na podstawie art. 96 ww. ustawy:

Mając na względzie cytowane wyżej przepisy stwierdzam, że skutki podatkowe związane ze zwrotem kosztów zastępstwa procesowego należy odnosić bezpośrednio do Kredytobiorcy niezależnie od dalszych rozliczeń pomiędzy Kredytobiorcą – Panią, a Kancelarią.

Nie ma zatem znaczenia, czy „technicznie” zwrot kosztów zostanie przelany na Pani konto, czy od razu na konto Kancelarii prowadzącej Pani sprawę. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego jest obojętna podatkowo.

Mając na uwadze powyższe, zwrot poniesionych przez Panią kosztów zastępstwa prawnego – do wysokości poniesionych przez Panią wydatków - nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest więc prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydając interpretacje indywidualną nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, nie odniosłem się do kwot wskazanych we wniosku.

Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pan, to interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla Pani męża.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.