Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 sierpnia 2025 r. (wpływ).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą fizyczną, mieszka w Polsce i w latach podatkowych 2022-2024 podlegała i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Ma Pani jedno dziecko – syna, urodzonego (...) 2007 r. (nie posiada Pani innych dzieci). Jego biologiczny ojciec został całkowicie i bezterminowo pozbawiony władzy rodzicielskiej na mocy wyroku Sądu Rejonowego (...) z 2014 r. Od tego momentu wychowuje i utrzymuje Pani syna całkowicie samodzielnie. Ojciec nie ma z nim żadnego kontaktu, syn nawet go nie zna.

Od 2018 r. pozostaje Pani w związku małżeńskim z innym mężczyzną, który nie jest biologicznym ojcem Pani syna. Pani obecny mąż nigdy nie miał władzy rodzicielskiej nad Pani dzieckiem – co oznacza, że logicznie nie mógł zostać jej pozbawiony. Wszystkie obowiązki i decyzje dotyczące dziecka podejmuje wyłącznie Pani, sama chodzi Pani z nim do lekarzy, załatwia sprawy w szkole, podpisuje dokumenty i dba o wszystkie aspekty jego życia.

Syn mieszka z Panią na stałe i jego miejscem zamieszkania jest zawsze to samo miejsce co Pani – inne niż miejsce zamieszkania biologicznego ojca. W latach objętych wnioskiem prowadziła Pani wspólne mieszkanie z obecnym mężem, ale prowadzi Pani z obecnym mężem odrębne gospodarstwa domowe i dzielą wydatki na trzy osoby (Pani, mąż i Pani syn).

W latach podatkowych 2022-2024 wyłącznie Pani faktycznie wykonywała władzę rodzicielską nad synem – zajmowała się Pani jego wychowaniem, rozwojem, zdrowiem, edukacją, zainteresowaniami, zapewniała mu Pani utrzymanie, odzież, wyżywienie, wypoczynek i wszystkie inne potrzeby życiowe.

W tych latach syn uczył się w polskich szkołach – do 2023 r. w szkole podstawowej, a od września 2023 r. uczęszcza do liceum ogólnokształcącego. Nie ma orzeczenia o niepełnosprawności, nie pobiera renty socjalnej ani żadnych innych zasiłków (poza świadczeniami wychowawczymi).

Wyłącznie Pani pobierała i pobiera świadczenia wychowawcze na syna – 500+ oraz 800+. Syn nie osiąga żadnych dochodów.

W latach 2022-2024, poza wynagrodzeniem z tytułu umowy o pracę, nie osiągała Pani żadnych dochodów, a Pani dochód w żadnym roku nie przekroczył 112 000 zł.

Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej, nie rozlicza się podatkiem liniowym ani ryczałtem, nie podlega Pani podatkowi tonażowemu ani ustawie o przemyśle okrętowym.

W związku z powyższym, prosi Pani o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej, że w opisanej sytuacji może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko w latach podatkowych 2022, 2023 oraz 2024.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W latach 2022-2024:

-nie była Pani osobą, w stosunku do której orzeczono separację formalną,

-nie pozostawała Pani w związku małżeńskim, w którym małżonek odbywałby karę pozbawienia wolności.

Pani obecny mąż nie posiada żadnych praw rodzicielskich względem Pani dziecka. Biologiczny ojciec dziecka został prawomocnie pozbawiony władzy rodzicielskiej. W świetle orzecznictwa oraz praktyki stosowania prawa sytuacja ta wskazuje jednoznacznie, że w sensie prawnym i faktycznym wyłącznie Pani wykonuje władzę rodzicielską i ponosi samodzielnie ciężar wychowania dziecka, co powinno być traktowane jako przesłanka do uznania Panią za osobę samotnie wychowującą dziecko.

W latach 2022-2024, ani w stosunku do Pani, ani Pani dziecka:

-nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczące podatku liniowego), ani przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (z wyjątkiem najmu prywatnego),

-nie miały zastosowania przepisy ustawy o podatku tonażowym,

-nie miały zastosowania przepisy ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, obejmującym lata podatkowe 2022-2024, w których wyłącznie Pani faktycznie wykonywała władzę rodzicielską nad synem, biologiczny ojciec dziecka został całkowicie i bezterminowo pozbawiony władzy rodzicielskiej, nie prowadzi Pani działalności gospodarczej, nie przekroczyła limitu dochodów 112 000 zł rocznie i nie uzyskuje innych dochodów poza wynagrodzeniem z umowy o pracę, syn nie osiąga żadnych dochodów, nie ma orzeczenia o niepełnosprawności i uczy się w polskiej szkole, prowadzi odrębne gospodarstwo domowe od obecnego męża, a ojciec biologiczny dziecka nie uczestniczy w jego wychowaniu ani utrzymaniu, ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów przewidzianego w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, w świetle przedstawionego stanu faktycznego, spełnia Pani warunki do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci, określonego w art. 6 ust. 4c i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez osobę samotnie wychowującą dziecko rozumie się m.in. rodzica, który w roku podatkowym samotnie wychowuje dziecko małoletnie lub pełnoletnie uczące się, które nie osiąga dochodów przekraczających ustawowego limitu.

Przepisy wskazują również, że w przypadku osoby pozostającej w związku małżeńskim, preferencja ma zastosowanie, jeśli małżonek został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W Pani sytuacji obecny małżonek nigdy nie nabył władzy rodzicielskiej nad Pani dzieckiem, ponieważ nie jest jego rodzicem biologicznym ani prawnym opiekunem. W konsekwencji, nie można zastosować wobec niego przesłanki „pozbawienia” władzy rodzicielskiej, gdyż nie posiadał jej od początku. Jednocześnie biologiczny ojciec Pani dziecka został prawomocnym wyrokiem sądu całkowicie i bezterminowo pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Faktycznie, wyłącznie Pani sprawuje opiekę nad dzieckiem, ponosi koszty jego utrzymania, dba o jego wychowanie, edukację, rozwój fizyczny i emocjonalny. Dziecko mieszka z Panią na stałe, nie utrzymuje żadnych kontaktów z ojcem, nie posiada własnych dochodów, a świadczenia wychowawcze (500+, 800+) pobiera wyłącznie Pani.

Zawarte w art. 6 ust. 4c i 4e przepisy należy interpretować w sposób spójny i uwzględniający cel preferencji, jakim jest wsparcie rodziców faktycznie samotnie wychowujących dzieci. Ograniczanie zastosowania przepisu wyłącznie do sytuacji, gdy małżonek został „pozbawiony” władzy rodzicielskiej, pomija przypadki, takie jak Pani, w których małżonek w ogóle tej władzy nigdy nie posiadał. Takie literalne, zawężające podejście prowadziłoby do nierównego traktowania podatników w identycznej faktycznie sytuacji rodzinnej.

W Pani przypadku, pomimo pozostawania w związku małżeńskim, spełnia Pani definicję osoby samotnie wychowującej dziecko, w rozumieniu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i powinna mieć prawo do preferencyjnego rozliczenia podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e cytowanej ustawy stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Na podstawie art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa, wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Tym samym, z preferencyjnego opodatkowania dochodów, na zasadach przewidzianych w art. 6 ust. 4d w powiązaniu z ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może korzystać rodzic (przysposabiający) lub opiekun prawny samotnie wychowujący dzieci, będący w roku podatkowym, którego rozliczenie ma dotyczyć, panną, kawalerem. Ustawodawca określił również, że z omawianej preferencji może korzystać osoba, której związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). Samotnie wychowującą dzieci może być również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – nie kwestionując Pani zaangażowania w proces wychowawczy syna – nie sposób uznać, że w świetle tak przedstawionego opisu zdarzenia w Pani przypadku spełnione zostały wszystkie warunki wymagane dla rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Fakt, że w latach 2022-2024 wyłącznie Pani faktycznie wykonywała władzę rodzicielską nad synem (syn z biologicznym ojcem nie utrzymuje kontaktu) – Pani zajmowała się jego wychowaniem, rozwojem, zdrowiem, edukacją, zainteresowaniami, zapewniała mu Pani utrzymanie, odzież, wyżywienie, wypoczynek i wszystkie inne potrzeby życiowe oraz – jak Pani wskazuje – prowadziła odrębne gospodarstwo domowe z obecnym mężem, nie jest wystarczającą przesłanką pozwalającą na skorzystanie z omawianej preferencji. Konieczne jest również bycie jedną z osób, o których mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pani zaś nie należy do żadnej z kategorii osób wymienionych w tym przepisie, bowiem jak Pani wskazała od 2018 r. pozostaje Pani w związku małżeńskim, a ponadto:

-nie była Pani osobą, w stosunku do której orzeczono separację formalną,

-Pani małżonek nie został pozbawiony praw rodzicielskich względem Pani dziecka, ponieważ nigdy ich nie posiadał (nie jest biologicznym ojcem Pani syna),

-nie była Pani osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek odbywał karę pobawienia wolności.

W konsekwencji, za lata 2022-2024 nie może rozliczyć się Pani jako rodzic samotnie wychowujący dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie spełniła Pani przesłanek wynikających z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (nie należy Pani do żadnej z kategorii osób wymienionych w tym przepisie).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.