Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.
Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 2 czerwca 2025 r. (data wpływu 4 czerwca 2025 r.) oraz pismem z 16 lipca 2025 r. (data wpływu 22 lipca 2025 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu 1 sierpnia 2024 r. zmarła Pana ciotka B.B. Jako siostrzeniec został Pan spadkobiercą. 31 października 2024 r. Sąd Rejonowy w (…) stwierdził o nabyciu spadku dla Pana w wysokości 1/3 udziału w nieruchomości na podstawie postanowienia. Niniejsze postanowienie uprawomocniło się od 8 listopada 2024 r. Sąd ustalił, że jest Pan uprawniony do otrzymania 1/3 odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości rolnej przeznaczonej na realizację inwestycji drogowej przez Zarząd Dróg Powiatowych w (…). Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za przedmiotową nieruchomość zostało dokonane przez Starostę (…) zawiadomieniem z dnia 11 października 2022 r. W związku z tym, że na działkach podlegających wywłaszczeniu była ustanowiona nieodpłatnie służebność przesyłu na czas nieoznaczony na rzecz Spółki C. S.A. (na działce usytuowany kratownicowy słup wysokiego napięcia) Firma C. S.A. postanowiła odwołać się od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. W związku z odwołaniem decyzja o wysokości i wypłacie odszkodowania nie stała się ostateczna. Procedura o powyższe odszkodowanie zakończyła się dopiero decyzją z 13 stycznia 2025 r. Natomiast środki z tytułu odszkodowania wpłynęły na Pana konto 21 stycznia 2025 r.
Uzupełnienie stanu faktycznego
Spadkodawczyni - Pana Ciotka weszła w posiadanie nieruchomości, podlegającej wywłaszczeniu, 25 lipca 1991 roku. Nieruchomość podlegająca wywłaszczeniu oznaczona jako działki nr 1 i nr 2 stały się własnością Powiatu (…) 29 marca 2022 roku na podstawie decyzji nr (…), znak (…), zmienioną decyzją z dnia 28 sierpnia 2023 roku stała się ostateczną. W związku z tym, nieruchomość nie mogła wchodzić do masy spadkowej. Od tego zaś momentu rozpoczęło się postępowanie (batalia) w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania. Niestety, Ciotka nie dożyła.
Ostateczna decyzja nr (…) ustalająca i zobowiązująca Zarząd Dróg Powiatowych w (…) do wypłaty odszkodowania została wydana 13 stycznia 2025 roku na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 572) w związku z art. 9a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145) w związku z art. 12 ust. 5 i art. 18 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311).
Powyższa decyzja została wydana na rzecz spadkobierców, to jest na Pana i dwóch Pana braci. Są Państwo spadkobiercami po 1/3 udziału w spadku.
Zeznanie SD-3 złożył Pan przed otrzymaniem ww. decyzji. W zeznaniu wykazał Pan:
- 1/3 nieruchomości stanowiącej gospodarstwo rolne, zabudowanej budynkiem mieszkalnym,
- 1/3 nieruchomości leśnej,
- 1/3 części własności w budynku gospodarczym,
- 1/3 części w środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym,
- 1/3 części w środkach pieniężnych zgromadzonych w depozycie DPS.
Łączna wartość masy spadkowej wyniosła 105.351 zł. Zadłużenie z tytułu pobytu w DPS: 1/3 części 58.471 zł.
Sąd w wydanym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku „ stwierdza, że spadek po” zmarłej (dane) „ na podstawie ustawy, z dobrodziejstwem inwentarza, nabyli siostrzeńcy spadkodawczyni” (dane), „po 1/3 (jednej trzeciej) części każdy z nich”. Sąd również stwierdził, że „koszty postępowania ponoszą strony, każda w zakresie swojego udziału w sprawie”.
Odszkodowanie z tytułu wywłaszczonej nieruchomości oznaczonej jako działki nr 1 i nr 2 (w poprzednim uzupełnieniu popełnił Pan błąd w numerze działki, napisał Pan nr (…)) zostało przyznane Pana ciotce. Ciotka za pomocą pełnomocnika zaskarżyła decyzję o wysokości odszkodowania. Procedura odwoławcza trwała długo. Decyzja ostateczna została doręczona pełnomocnikowi po śmierci ciotki.
W związku z tym ustalono w procesie odwoławczym ostateczną decyzją nr (…) wydaną na rzecz spadkobierców, że do otrzymania odszkodowania są uprawnieni spadkobiercy po zmarłej. Po czym, dokonano wypłaty odszkodowania po 1/3 udziału.
Pytania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych
Czy środki z odszkodowania podlegają opodatkowaniu? Czy w zaistniałej sytuacji przysługuje Panu prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie
Uważa Pan, że do otrzymanego odszkodowania przysługuje Panu prawo do zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie - interpretacja indywidualna z 18 sierpnia 2025 r. Nr 0111-KDIB2-3.4015.148.2025.6.ASZ.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl natomiast art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Stosownie zatem do powołanego powyżej przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli przychód podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od spadków i darowizn, to przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do takiego nabycia (przysporzenia) nie mają zastosowania.
Jak wynika ze stanu faktycznego i jego uzupełnienia, Pana ciotka weszła w posiadanie nieruchomości podlegających wywłaszczeniu 25 lipca 1991 r. Nieruchomości podlegające wywłaszczeniu stały się własnością Powiatu (…) z dniem 29 marca 2022 r. na podstawie decyzji. Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za przedmiotową nieruchomość zostało dokonane przez Starostę (…) zawiadomieniem z 11 października 2022 r. Odszkodowanie z tytułu wywłaszczonej nieruchomości zostało przyznane Pana ciotce. Ciotka zaskarżyła decyzję o wysokości odszkodowania. Procedura odwoławcza trwała długo. 1 sierpnia 2024 r. zmarła Pana ciotka. 31 października 2024 r. Sąd Rejonowy stwierdził o nabyciu dla Pana w wysokości 1/3 udziału w nieruchomości na podstawie postanowienia. Sąd ustalił, że jest Pan uprawniony do otrzymania 1/3 odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości rolnej przeznaczonej na realizację inwestycji drogowej przez Zarząd Dróg Powiatowych. Procedura o powyższe odszkodowanie zakończyła się dopiero decyzją z 13 stycznia 2025 r. Decyzja ostateczna została doręczona pełnomocnikowi po śmierci ciotki. Powyższa decyzja została wydana na rzecz spadkobierców, to jest na Pana i Pana dwóch braci. Ustalono w procesie odwoławczym ostateczną decyzją nr (…) wydaną na rzecz spadkobierców, że do otrzymania odszkodowania są uprawnieni spadkobiercy po zmarłej. Po czym, dokonano wypłaty odszkodowania po 1/3 udziału. Środki z tytułu odszkodowania wpłynęły na Pana konto 21 stycznia 2025 r.
Odnosząc się do kwestii zastosowania wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych wskazać należy, że:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2)darowizny, polecenia darczyńcy;
3)zasiedzenia;
4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:
Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Jak wynika z przywołanych przepisów, katalog tytułu nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.
Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1710).
W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
Przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.
Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
W interpretacji z 18 sierpnia 2025 r. Nr 0111-KDIB2-3.4015.148.2025.6.ASZ dotyczącej podatku od spadków i darowizn Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził m. in., że:
Roszczenie o odszkodowanie jest prawem majątkowym. Jeżeli takie prawo wchodzi do masy spadkowej, to co do zasady jego nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, należy uznać, że wypłata środków z tytułu odszkodowania nie będzie rodzić dla Pana obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, ponieważ realizacja roszczenia (wypłata świadczenia) nie wchodzi do masy spadkowej, tym samym jest obojętna podatkowo na gruncie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zatem ma Pan rację, że do otrzymanego odszkodowania nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Należy jednak zauważyć, że w momencie śmierci Pana ciotki nie była już ona właścicielem nieruchomości, gdyż została ona wywłaszczona. Zatem w skład masy spadkowej mogło więc wejść jedynie roszczenie o odszkodowanie za utracenie tej nieruchomości. Do masy spadkowej nie mogła też wejść kwota odszkodowania, gdyż na dzień śmierci ciotki, nie została jej postawiona do dyspozycji - nie została ostatecznie ustalona. Tak więc to roszczenie o wypłatę odszkodowania, jako prawo majątkowe, jest również przedmiotem nabytego spadku i to jego nabycie wymagało zgłoszenia w SD-3.
Tym samym, stwierdzam, że wyłączenie uregulowane we wcześniej przytoczonym art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do roszczenia o odszkodowanie nabytego w drodze spadku. Zatem do realizacji roszczenia nabytego przez Pana w drodze spadku ma zastosowanie wyłączenie uregulowane w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych roszczenie i jego realizacja przez spadkobierców jest w istocie jednym i tym samym przychodem - wykonanie roszczenia jako prawa majątkowego jest tylko technicznym etapem jego istnienia, nie jest odrębnym aktem obrotu ani odrębną czynnością prawną.
W konsekwencji, otrzymana przez Pana kwota odszkodowania stanowiąca realizację roszczenia nabytego w drodze spadku nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie ciąży na Panu obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanego odszkodowania.
Skoro na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych kwota otrzymanego odszkodowania nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to nie może mieć zastosowania w Pana sprawie zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy.
Pana stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.