Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-prawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia kredytu hipotecznego w części, w jakiej został on zaciągnięty na zakup lokalu mieszkalnego;

-nieprawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia kredytu w części, w jakiej został on zaciągnięty na refinansowanie poniesionych wydatków na modernizację zakupionego lokalu mieszkalnego;

-prawidłowe – w zakresie opodatkowania zwrotu przez bank środków pieniężnych z tytułu wpłaconych przez Państwa rat kapitałowo-odsetkowych.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 3 sierpnia 2025 r. (wpływ 6 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

ul. …

…

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

ul. …

…

Opis zdarzenia przyszłego

W sierpniu 2008 r. zakupili Państwo nieruchomość – lokal mieszkalny położony w X przy ulicy …, oznaczony numerem …. Lokal został Państwu wydany w tzw. standardzie deweloperskim i wymagał przeprowadzenia prac wykończeniowych, by możliwe było zamieszkanie w nim. W lokalu tym mieszkacie do chwili obecnej i jest to Wasze centrum życiowe.

Nieruchomość powyższa objęta jest wspólnością majątkową małżeńską.

Cena za lokal wraz ze związanym z nim udziałem w częściach wspólnych wynosiła 500 000 zł. Nie dysponowali Państwo taką kwotą.

W dniu 19 sierpnia 2008 r. zawarli Państwo zatem z poprzednikiem prawnym strony pozwanej – … umowę o kredyt hipoteczny nr …. Z przyznanego kredytu w wysokości 550 000 zł strona powodowa miała zakupić lokal mieszkalny na rynku pierwotnym oraz refinansować poniesione wydatki na cele mieszkaniowe i modernizację (§ 2 pkt. 2). Cała suma została wydatkowana zgodnie z celem wskazanym w umowie.

Kredytobiorcami jest małżeństwo, w którym przez cały czas panował ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Kredyt jest spłacany zatem ze wspólnych środków finansowych.

Do zawarcia ww. umowy doszło ze względu na fakt, iż Państwa kondycja finansowa nie pozwalała na zakup nieruchomości z własnych środków. Zwrócili się więc Państwo do przedstawiciela …, przedstawiając dane i dokumenty pozwalające określić Ich zdolność kredytową. Powodowie spotkali się z propozycją zaciągnięcia kredytu „we frankach”. Według zapewnień, miesięczne raty miały być niższe niż raty w kredycie złotowym. Po otrzymaniu wstępnej zgody pozwanej, Powodowie stawili się w placówce Banku, gdzie czekała na Nich umowa o kredyt z naniesionymi danymi (wysokość kredytu, okres kredytowania, dane klientów, dane nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie). Powodowie nie mieli możliwości ingerencji w treść umowy, natomiast zostali uprzedzeni, że mogą otrzymać kredyt wyłącznie na takich warunkach.

Kwotę, która ma być przedmiotem Umowy, określał § 2 ust. 1. Zgodnie z tym zapisem kwota kredytu „indeksowanego do waluty obcej CHF” wynosiła 550 000 zł.

Okres kredytowania wynosi 420 miesięcy (§ 2 ust. 3). Wypłata miała nastąpić w transzach. Prowizja za udzielenie kredytu wynosiła 4 950 zł.

Uruchomienie kredytu nastąpiło w dniu 25 sierpnia 2008 r. Wówczas to kwota 500 000 PLN przeliczona została według kursu Banku (1,9610) na 254 971,96 CHF. Druga transza w kwocie 50 000 PLN została wypłacona w dniu 9 września 2008 r. i przeliczona po kursie kupna CHF Banku (2,0958) na 23 857,24 CHF.

Pierwsza rata (odsetkowa) została pobrana w dniu 25 września 2008 r. w wysokości wyrażonej w CHF (1.202,77), a po przeliczeniu na PLN wg kursu sprzedaży wyniosła łącznie 2 551,56 zł.

W okresie od dnia podpisania umowy do dnia 25 października 2024 r. bank otrzymał tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych i prowizji ogółem kwotę 588 401,85 PLN – co przewyższa kwotę pożyczonego kapitału.

Zainicjowali Państwo postępowanie o stwierdzenie nieważności umowy i zwrot nadpłaty w wysokości 38 401,85 zł – toczy się ono przez Sądem Okręgowym w …Wydz. XII Cywilny pod sygnaturą ….

Dążąc do ugodowego załatwienia sprawy, zainicjowali Państwo zarazem postępowanie przed mediatorem Sądu Polubownego ustanowionego przy Komisji Nadzoru Finansowego, sygnatura ….

Bank przedstawił propozycję ugody.

Zgodnie z projektem przedstawionej treści ugody, Bank złoży oświadczenie o zwolnieniu Państwa jako Kredytobiorców z długu (umarza zadłużenie), na kwotę 556 173,20 PLN. Wskazana kwota wynika z przeliczenia kapitału kredytu według obecnego kursu – to jest sumy 122 370,34 CHF.

W wyniku propozycji potraktowania kredytu, jakby od początku udzielony był w złotych polskich, z oprocentowaniem na podstawie stopy referencyjnej WIBOR 3M obowiązującej na dzień roboczy poprzedzający dzień uruchomienia kredytu (pierwszej transzy kredytu) oraz marży w wysokości 1,95 p.p.; po zmianie waluty na walutę polską Państwa zobowiązanie wyniosłoby, zdaniem Banku, sumę 223 568,22 PLN (słownie złotych: dwieście dwadzieścia trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt osiem, 22/100). Bank zobowiązuje się nadto do dokonania na Waszą rzecz zwrotu, który na dzień sporządzenia Ugody wynosi 10 200 PLN.

Obie strony odstąpiłyby wówczas od dochodzenia wzajemnych roszczeń przed Sądem.

Ponadto bank poinformował Państwa, że w wyniku zwolnienia z części długu (umorzenia), może powstać dla Was przychód do opodatkowania, wówczas będzie on zobowiązany do wypełniania ciążących na nim obowiązków informacyjnych (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

Należy jednak zaznaczyć, że od dnia zawarcia umowy do dnia 25 października 2024 r. Bank otrzymał tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych i prowizji ogółem kwotę 588 401,85 PLN – co przewyższa kwotę pożyczonego kapitału o sumę 38 401,85 zł, z czego do zwrotu na Waszą rzecz przypadła suma 10 200 zł – w żaden zatem sposób nie będziecie Państwo wzbogaceni w wyniku zawartej ugody.

W wyniku zawarcia w Umowie przez Bank klauzul abuzywnych pozwalających Bankowi na dowolność ustalania kursu CHF, ostatecznie dokonaliście Państwo bowiem na rzecz Banku spłat w łącznej wysokości ok. 598 000 zł, wliczając to także raty kredytu wpłacone już po 25 października 2024 r., a datą wydania przez Sąd Okręgowy w … postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Tym samym, Bank pobrał od Was, jako kredytobiorców, bezpodstawnie świadczenie nienależne w kwocie nie niższej niż 48 000 zł (w zakresie kwoty udzielonego kredytu złożyliście Państwo materialnoprawne oświadczenie o potrąceniu – suma 550 00 zł została przez Was spłacona.

Zaproponowana przez Bank kwota mająca ulec umorzeniu nie będzie stanowiła dla Państwa żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem, tj. stanowi następstwo pozbawienia umowy kredytu jej abuzywnych postanowień i zwrotu przez strony sobie wzajemnie tego, co sobie wzajemnie świadczyły w wykonaniu nieważnej umowy – w ramach ugody rezygnują Państwo z około 38 000 zł zwrotu nadpłaty, którą moglibyście uzyskać w ramach sądowego rozstrzygnięcia sporu, w żadnym zatem razie „umorzenie”, na które wskazuje Bank, nie prowadzi do wzbogacenia Was w jakimkolwiek stopniu.

W przesłanym uzupełnieniu wniosku wyjaśnili Państwo:

Kredytobiorcami jest małżeństwo, w którym przez cały czas panował i nadal panuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Kredyt jest spłacany ze wspólnych środków finansowych. Oboje małżonkowie ponoszą wspólną odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązanie, w ramach istniejącego w ich małżeństwie ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej.

Zarówno Bank, który udzielił Wam kredytu, jak i jego następca prawny (a zarazem strona projektowanej ugody), są Bankami, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, posiadały uprawnienia do udzielania kredytów na podstawie ustawy – prawo bankowe. W wyniku połączenia transgranicznego między …., w ramach którego …. był spółką przejmującą a …. spółką przejmowaną, wszelkie prawa i obowiązki wynikające z Umowy przeszły w ramach sukcesji uniwersalnej na …. wykonujący działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez …. … z siedzibą w … wstąpiła z mocy prawa na podstawie art. 494 § 1 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94 poz. 1037, z późn. zm.), z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki ….. powstała w trybie przewidzianym w art. 42a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm. - „Prawo bankowe”), poprzez wniesienie tytułem wkładu niepieniężnego wszystkich składników majątkowych polskiego oddziału …. z siedzibą w …, … (tj. …, „Oddział”) przeznaczonych do prowadzenia działalności przez Oddział. Na mocy art. 42e ust. 2 Prawa bankowego, …. jako bank krajowy z dniem 19 września 2011 r. (tj. z dniem wpisu do Rejestru Przedsiębiorców pod numerem KRS …), wstąpił z mocy prawa we wszystkie prawa i obowiązki …. związane z działalnością Oddziału, w tym w prawa i obowiązki wynikające z tytułu Umowy. Oddział natomiast, z urzędu został wykreślony z rejestru przedsiębiorców (art. 42e ust. 1 zdanie drugie Prawa bankowego).

Z przyznanego kredytu w wysokości 550 000 zł kredytobiorcy mieli zakupić i zakupili lokal mieszkalny na rynku pierwotnym oraz refinansować poniesione wydatki na cele mieszkaniowe i modernizację (§ 2 pkt 2). Cena lokalu w stanie deweloperskim wynosiła 500 000 zł, kredytowane wydatki na modernizację – 50 000 zł.

Lokal mieszkalny położony jest w Polsce – znajduje się w przy ul. …, oznaczony jest numerem ... Jak zostało to już wskazane w pierwotnie złożonym wniosku, stanowi centrum życiowe Wnioskodawcy i Jego małżonki.

Małżonkom A.A. i B.B. przysługuje prawo własności niniejszego lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość wraz ze wiązanym z tym lokalem udziałem w częściach wspólnych nieruchomości.

Zaciągnięty kredyt jest kredytem hipotecznym zaciągniętym na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.).

Celem, na który zaciągnięto kredyt, jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego – rodziny Wnioskodawcy i Jego małżonki oraz Ich wspólnej córki.

Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości będącej przedmiotem kredytowania – lokalu mieszkalnym położonym w … przy ul. ….

Ugoda z bankiem zostanie zawarta w wyniku mediacji prowadzonej przed mediatorem przy Komisji Nadzoru Finansowego. Niezwłocznie po uzyskaniu odpowiedzi na zapytanie będące przedmiotem niemniejszego wniosku – jeżeli z wydanej interpretacji wynikało będzie, że spełniają Państwo warunki do uzyskania pełnego zwolnienia od poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, ugoda zostanie zawarta niezwłocznie, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od daty wydania interpretacji podatkowej.

W księgach rachunkowych Banku na dzień 27 maja 2025 r. wysokość zadłużenia (kapitał) Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 122 370,34 CHF, co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień sporządzenia Ugody, zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy na ten dzień wynosiło 556 173,20 PLN. Po zmianie waluty obcej kredytu na walutę PLN (propozycja ugodowa banku) pozostałe do spłaty zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy względem Banku z tytułu Umowy, na dzień sporządzenia ugody wynosiłoby 223 568,22 PLN (słownie złotych: dwieście dwadzieścia trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt osiem, 22/100). Bank zwalnia Kredytobiorców z długu (umarza zadłużenie) na kwotę 556 173,20 PLN. Bank dokonuje nadto zwrotu, który na dzień sporządzenia ugody wynosi 10 200,00 PLN. Ugoda z Bankiem wyodrębnia tę kwotę jako odrębne świadczenie Banku na Państwa rzecz. Proponowana ugoda określa charakter przedmiotowego świadczenia w następujący sposób: „Strony zgodnie ustalają, że po zmianie waluty obcej kredytu na walutę PLN, pozostałe do spłaty zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy względem Banku z tytułu Umowy, na dzień sporządzenia Ugody wynosi 223 568,22 PLN (słownie złotych: dwieście dwadzieścia trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt osiem, 22/100). Strony zgodnie postanawiają o zmianie kwoty, o której mowa w zdaniu poprzednim w ten sposób, że Bank dokona zwrotu, który na dzień sporządzenia Ugody wynosi 10 200,00 PLN („kwota zwrotu”). Wynegocjowana kwota zwrotu związana jest bezpośrednio z zainicjowanym przez Kredytobiorców postępowaniem przed Sądem Okręgowym w … – przedmiotem toczącego się postępowania jest roszczenie o stwierdzenie nieważności umowy i zwrot nadpłaty w wysokości 38 401,85 zł – toczy się ono przez Sądem Okręgowym w … Wydz. XII Cywilny pod sygnaturą …. Podstawą sformułowania roszczenia o zapłatę był fakt, że od dnia zawarcia umowy do dnia 25 października 2024 r. (kwota wynikająca z zaświadczenia banku na potrzeby wszczętego procesu) Bank otrzymał od Państwa tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych i prowizji ogółem kwotę 588 401,85 PLN – co przewyższa kwotę pożyczonego kapitału o sumę 38 401,85 zł. W istocie, w wyniku zawarcia w Umowie przez Bank klauzul abuzywnych, pozwalających Bankowi na dowolność ustalania kursu CHF, ostatecznie dokonali Państwo na rzecz Banku spłat w łącznej wysokości ok. 598 000 zł, wliczając w to, także raty kredytu wpłacone już po 25 października 2024 r., a przed datą wydania przez Sąd Okręgowy w ... postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Tym samym, Bank pobrał od Was, jako kredytobiorców, bezpodstawnie świadczenie nienależne w kwocie nie niższej niż 48 000 zł (w zakresie kwoty udzielonego kredytu złożyliście Państwo materialnoprawne oświadczenie o potrąceniu – suma 550 000 zł została przez Was spłacona z naddatkiem). Z tego, wedle ugody, do zwrotu na Państwa rzecz przypaść ma suma 10 200 zł – w żaden zatem sposób nie będziecie Państwo wzbogaceni w wyniku zawartej ugody – w istocie, ugoda rekompensować będzie około 1/4 z dochodzonego przez Was przed Sądem roszczenia o zapłatę. Zaproponowana przez Bank kwota mająca ulec umorzeniu nie będzie stanowiła dla Państwa żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem, tj. stanowi następstwo pozbawienia umowy kredytu jej abuzywnych postanowień i zwrotu przez strony sobie wzajemnie tego, co sobie wzajemnie świadczyły w wykonaniu nieważnej umowy – w ramach ugody rezygnujecie Państwo z około 38 000 zł zwrotu nadpłaty, którą moglibyście uzyskać w ramach sądowego rozstrzygnięcia sporu, w żadnym zatem razie „umorzenie”, na które wskazuje Bank, nie prowadzi do wzbogacenia Was w jakimkolwiek stopniu.

Pytania

Czy w związku z zamiarem zawarcia Ugody z Bankiem, wskazana w propozycji ugody kwota zwolnienia Kredytobiorcy z długu (umorzenia zadłużenia), wynikająca z zapisu w księgach rachunkowych Banku wysokości zadłużenia (kapitału) Kredytobiorców, będzie stanowić dla Państwa przychód, i czy w związku z tym po Państwa stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647)?

Czy zwrot kwoty 10 200 zł, wynikający z rozliczenia salda wpłat na poczet kredytu, przekraczającego sumę spłaconego kapitału kredytu, stanowić będzie dla Państwa przychód i czy w związku z tym, po Państwa stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647)?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Państwa zdaniem, nie jesteście zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty, jaka powstałaby na skutek umorzenia wysokości salda Waszego zadłużenia w wyniku zawarcia Ugody, czy to jako iloczynu aktualnego kursu CHF i rzekomego zadłużenia wyrażonego w księgach banku w walucie CHF, czy hipotetycznej sumy kredytu pozostałej do spłaty w wyniku operacji przeliczenia go na hipotetycznie udzielony kredyt wyrażony w złotych polskich.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „u.p.d.o.f.”) wymienia źródła przychodów, z których przychód (dochód) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskujący rozumieją, iż na mocy obowiązującego o dnia 24 grudnia 2024 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz.U. poz. 1912) wydłużającego moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 592) do dnia 31 grudnia 2026 r. spełniają warunki do uzyskania pełnego zwolnienia.

Zgodnie z art. § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej oraz

osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

W przedstawionym stanie faktycznym, w ocenie Wnioskujących, nie powstaje obowiązek podatkowy po Ich stronie, gdyż całość kredytu (100%) jego wartości, ulega zwolnieniu z obowiązku podatkowego jako w całości wykorzystany na cele mieszkalne.

Sytuacji tej zdaniem Wnioskujących nie zmienia okoliczność, iż Bank umarza kwotę 556 173,20 zł (ewentualnie, przyjmując założenia konwersji na kredyt złotowy, kwotę 223 568,22 zł) – jest to wirtualna nadwyżka z uwagi na zmianę kursu waluty CHF/PLN, w rzeczywistości zaś, nadwyżka istnieje po Państwa stronie, i pomimo zwrotu przez Bank sumy 10 200 zł, faktycznie nadal by istniała – z tym, że dążąc do ugodowego zakończenia sporu, rezygnują Państwo z dochodzenia jej od Banku.

Nadto, Wnioskujący wskazują, iż spełniają pozostałe warunki powołanego rozporządzenia, a mianowicie § 1.1. pkt 1 a) i b), gdyż kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Mając na uwadze powyższe, Zainteresowani wnoszą o wydanie indywidualnej interpretacji, która potwierdzi słuszność Ich stanowiska w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zawarcia ewentualnej ugody z Bankiem.

Ad 2.

Zwrot kwoty 10 200 zł wynikający z rozliczenia salda wpłat na poczet kredytu, przekraczającego sumę spłaconego kapitału kredytu, nie stanowić będzie dla Państwa przychodu i w związku z tym po Waszej stronie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647).

W wyniku zawarcia w Umowie przez Bank klauzul abuzywnych pozwalających Bankowi na dowolność ustalania kursu CHF, ostatecznie dokonaliście Państwo na rzecz Banku spłat w łącznej wysokości ok. 598 000 zł, wliczając to także raty kredytu wpłacone już po 25 października 2024 r., a przed datą wydania przez Sąd Okręgowy w ... postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Tym samym, Bank pobrał od Was, jako kredytobiorców, bezpodstawnie świadczenie nienależne w kwocie nie niższej niż 48 000 zł (w zakresie kwoty udzielonego kredytu złożyliście Państwo materialnoprawne oświadczenie o potrąceniu – suma 550 000 zł została przez Was spłacona z naddatkiem).

Z tego, wedle ugody, do zwrotu na Waszą rzecz przypaść ma suma 10 200 zł – w żaden zatem sposób nie będziecie Państwo wzbogaceni w wyniku zawartej ugody – w istocie, ugoda rekompensować będzie około 1/4 z dochodzonego przez Was przed Sądem roszczenia o zapłatę.

Zaproponowana przez Bank kwota mająca ulec umorzeniu, nie będzie stanowiła dla Państwa żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem, tj. stanowi następstwo pozbawienia umowy kredytu jej abuzywnych postanowień i zwrotu przez strony sobie wzajemnie tego, co sobie wzajemnie świadczyły w wykonaniu nieważnej umowy – w ramach ugody rezygnują Państwo z około 38 000 zł zwrotu nadpłaty, którą mogliby uzyskać w ramach sądowego rozstrzygnięcia sporu, w żadnym zatem razie „umorzenie”, na które wskazuje Bank, nie prowadzi do wzbogacenia Was w jakimkolwiek stopniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Umorzenie wierzytelności

Przystępując do oceny skutków podatkowych planowanego umorzenia Państwu przez bank w 2025 r. wierzytelności od zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Tym samym, wartość umorzonych Państwu kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego, na podstawie planowanej w 2025 r. ugody z bankiem, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Wobec powyższego, ww. zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki, a także prowizje oraz poniesione opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1)w 2008 r. zaciągnęli Państwo kredyt mieszkaniowy indeksowany do waluty CHF na zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość oraz refinansowanie wydatków poniesionych na modernizację ww. lokalu;

2)był to kredyt zaciągnięty na Państwa cele mieszkaniowe i został zabezpieczony hipoteką na ww. nieruchomości;

3)ww. kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

4)w przeszłości nie korzystali Państwo z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego;

5)zamierzają Państwo zawrzeć w 2025 r. ugodę z bankiem, na podstawie której dojdzie do umorzenia przez Bank zadłużenia z tytułu kapitału od ww. kredytu mieszkaniowego;

6)w związku ze zmianą waluty zadłużenia na walutę polską, na mocy ugody, powstanie nadpłata środków wpłaconych przez Państwa w ramach spłat rat, którą bank zobowiązał się zwrócić. Z zapisów ugody wynika, iż po przeliczeniu kredytu na PLN, Państwa rzeczywiste wpłaty przewyższyły saldo wynikające z kredytu hipotetycznego. W treści ugody wskazano, że Bank dokona zwrotu, który na dzień sporządzenia Ugody wynosi 10 200,00 PLN („kwota zwrotu”). Wynegocjowana kwota zwrotu związana jest bezpośrednio z zainicjowanym przez Kredytobiorców postępowaniem przed Sądem Okręgowym w ... – przedmiotem toczącego się postępowania jest roszczenie o stwierdzenie nieważności umowy i zwrot nadpłaty w wysokości 38 401,85 zł.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

W konsekwencji, stwierdzam, że kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, która zostanie Państwu umorzona przez bank w 2025 r. (kwota kapitału), stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę, że przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na cel wskazany w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość zatem, udzielony Państwu kredyt w części, która odpowiada wydatkom poniesionym na zakup lokalu mieszkalnego, wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w ww. rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Odnosząc się natomiast do części kredytu zaciągniętego w 2008 r. w Banku na refinansowanie wydatków poniesionych przez Państwa na modernizację przedmiotowego lokalu mieszkalnego, należy wyjaśnić, że pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.

Pojęcie kredyt refinansowy implikuje konieczność wcześniejszego zaciągnięcia kredytu, aby później możliwym było zaciągnięcie kredytu refinansowego na jego spłatę. Zatem, czynność refinansowania wydatków na modernizację lokalu mieszkalnego kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Otóż kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego i jest on zabezpieczony na podstawie wartości aktualnie posiadanej nieruchomości.

Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie poniekąd zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.

Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego. Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na przeprowadzenie modernizacji w zakupionym lokalu mieszkalnym. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w Państwa sprawie, do kwoty kredytu stanowiącej refinansowanie kosztów poniesionych na przeprowadzenie modernizacji w zakupionym lokalu mieszkalnym, nie będą miały zastosowania przepisy ww. rozporządzenia Ministra Finansów.

Reasumując stwierdzić należy, że umorzenie przez Bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, do uzyskanego przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego od kwoty umorzonej wierzytelności w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu hipotecznego, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będą bowiem Państwo spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Natomiast, przychodem niekorzystającym z zaniechania na podstawie ww. rozporządzenia Ministra Finansów, od którego winni Państwo zapłacić podatek dochodowy, będzie kwota umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu hipotecznego, w jakiej został on zaciągnięty na refinansowanie kosztów poniesionych na przeprowadzenie modernizacji w zakupionym lokalu mieszkalnym.

Skutki podatkowe z tytułu wypłaty przez Bank na Państwa rzecz kwoty wynikającej z rozliczenia salda wpłat na poczet kredytu

Powzięli Państwo również wątpliwość, czy w przypadku, gdy Bank dokona na Państwa rzecz zwrotu kwoty, stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą, jaką Państwo wpłacili na poczet kredytu, a kwotą, jaka była wymagana do spłaty kredytu po przewalutowaniu na PLN, kwota ta będzie stanowić przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jak zostało już wcześniej wspomniane, otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że kwota, którą Bank wypłaci po podpisaniu ugody, jest zwrotem przez Bank kwot, które w wyniku ugody uznano za nadpłatę ponad należną Bankowi spłatę zadłużenia kredytu. Przedmiotowa kwota nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu zaciągniętego w 2008 r., nie jest również wynagrodzeniem za odstąpienie przez Państwa od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej.

Wobec powyższego, kwota nadpłaconego kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r., którą zwróci Państwu Bank w związku z zawarciem ugody, nie będzie stanowić dla Państwa przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, wzrostu Państwa majątku. Powyższa kwota nie będzie stanowić przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu zaciągniętego w 2008 r. Jest to różnica pomiędzy rzeczywiście wpłaconymi kwotami do banku a udzielonym kapitałem kredytu w PLN. Przedmiotowa kwota nie jest również wynagrodzeniem za odstąpienie od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej. Zatem kwota, która zostanie zwrócona Państwu przez Bank, stanowiąca nadpłatę, nie będzie Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jej uzyskanie, nie będzie skutkować po Państwa stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan ... (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.