Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 10 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Pismem z 16 lipca 2025 r. (data wpływu 16 lipca 2025 r.) uzupełnił Pan wniosek na wezwanie telefoniczne. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i jego uzupełnienie

W dniu 25 maja 2006 r. zawarł Pan z (…) (obecnie ….), zwanym dalej „Bankiem", Umowę nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „…” waloryzowany kursem CHF (zwaną „Umową kredytu”). W Umowie kredytu kwotę kredytu Bank określił na 251.323,36 zł, w walucie waloryzacji informacyjnie wskazał kwotę 104.648,30 CHF (§ 1 ust. 2 i 3A Umowy kredytu). Ostateczna wysokość kwoty kredytu w CHF została ustalona przez Bank po przeliczeniu kwoty wypłaconego kredytu według nieznanego kredytobiorcy kursu. Zgodnie z § 5 ust. 1 Umowy kredytu kwota kredytu miała być wypłacona w złotych. Następnie, w myśl § 7 ust. 1 Umowy kredytu, kwota kredytu wyrażona w walucie CHF była określona na podstawie kursu kupna waluty CHF z tabeli kursowej (…) z dnia i godziny uruchomienia kredytu. Kredyt powiązany był z walutą obcą – frankiem szwajcarskim.

Kredyt przeznaczony był na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy – finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego nr (…) oraz udziału w garażu wielostanowiskowym – miejsce postojowe (…) (kwota 246.323,29 zł) i na pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu (kwota 5.000,07 zł) - § 1 ust. 1A Umowy kredytu. Ostateczny adres budynku, w którym znajduje się kredytowane mieszkanie ustalono na (…), co potwierdził notariusz w akcie notarialnym z (…) Kredytobiorca mieszkał w kredytowanym mieszkaniu do 17 stycznia 2014 roku, obecnie mieszka Pan i pracuje w Irlandii Południowej.

Bank wypłacił kredytobiorcy kredyt w łącznej kwocie 251.323,36 zł, w 12 transzach, przeliczając kwoty wypłaconych transz na walutę CHF po kursie niewskazanym w Umowie kredytu i nieznanym kredytobiorcy.

Bank uruchomił i wypłacił kredytobiorcy łączną kwotę 251.323,35 zł na rachunek bankowy dewelopera prowadzony w złotych, wskazany w § 5 ust. 1 Umowy kredytu – pomiędzy stronami nie nastąpił transfer pieniężny w innej walucie niż złote. W § 4 aktu notarialnego z 4 czerwca 2007 r., Rep. A Nr (...) nabycia mieszkania, notariusz potwierdził zapłatę całej ceny deweloperowi w złotych.

Kredyt został udzielony na okres 30 lat. Spłata kredytu miała trwać do 15 maja 2036 r. w równych ratach kapitałowo – odsetkowych, poprzez pobieranie przez Bank kwot w złotych z rachunku kredytobiorcy (Pana) prowadzonego w złotych. Raty kapitałowo – odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane były w złotych po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (…) obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50 (§ 11 ust. 5 Umowy kredytu). Kredyt mógł być spłacany wyłącznie w złotych. Kredytobiorca nie znał zasad ustalania kursów walut stosowanych przez Bank tabelach kursowych, ponieważ ani Umowa kredytu, ani Regulamin, ani żaden ogólnie dostępny dokument Banku ich nie zawierał.

Umowa kredytu nie była uzgodniona indywidualnie z kredytobiorcą. Kredytobiorcy przedstawiono propozycję wzorca umowy kredytu, który był stosowany przez Bank. Postanowienia umowne dotyczące waloryzacji kwoty kredytu w walucie obcej oraz sposobu spłaty i obliczania raty kredytowej, nie podlegały negocjacjom. Umowa kredytu miała charakter adhezyjny, bowiem została zawarta na wzorcu umownym stworzonym przez Bank i używanym wielokrotnie w stosunkach z konsumentami. Warunki Umowy kredytu zostały ustalone przez Bank.

Kredytobiorca w relacji z Bankiem występował jako konsument w rozumieniu art. 22¹ Kodeksu cywilnego. Umowa kredytu została zawarta w celu zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych. Kredytobiorca w kredytowanym mieszkaniu mieszkał do 17 stycznia 2014 r.

Kredyt był regularnie spłacany. W dniu 18 października 2022 r. Sąd Okręgowy (…) udzielił Panu jako kredytobiorcy zabezpieczenia roszczenia o ustalenie nieważności Umowy kredytu poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania przez kredytobiorcę spłat rat kredytu, (…).

Od dnia zawarcia Umowy kredytu 25 maja 2006 r. do 21 maja 2025 r. kredytobiorca – Pan zapłacił Bankowi:

1)tytułem spłaty kapitału kwotę 61.680,23 zł i 25.822,10 CHF;

2)tytułem spłaty odsetek kwotę 87.678,60 zł i 12.221,62 CHF;

3)tytułem zapłaty kosztów kredytu: 2.010,59 zł tytułem prowizji za udzielnie kredytu; 502,65 zł tytułem składki na ubezpieczenie do czasu ustanowienia hipoteki; 5.238,28 zł tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu własnego; 311,55 zł tytułem kar,

4)tytułem wcześniejszej spłaty kredytu – 287.131,05 zł.

Łącznie tytułem spłaty kapitału, odsetek, kosztów kredytu i wcześniejszej spłaty kredytu kredytobiorca (Pan) od dnia zawarcia Umowy kredytu do 21 maja 2025 r. zapłacił Bankowi kwotę 444.552,95 zł i 38.070,96 CHF. Przeliczając wpłaty dokonane w CHF na złote według kursu średniego NBP z dnia spłaty każdej raty, łącznie kredytobiorca zapłacił Bankowi kwotę 598.067,58 zł, z tytułu spłaty kredytu i jego kosztów, stosując mechanizm waloryzacji wykorzystujący sprzeczne z prawem i niedozwolone postanowienia umowne. Odnosząc kwotę wpłaconą przez kredytobiorcę na poczet Umowy kredytu, tj. 598.067,58 zł do kwoty wypłaconego kredytu, tj. 251.323,44 zł, nadpłacił Pan kwotę wypłaconego kredytu. Nadwyżka ponad kwotę wypłaconego kredytu wynosiła 346.744,14 zł (598.067,58 zł - 251.323,44 zł = 346.744,14 zł).

Kredytobiorca wystąpił do Banku o uregulowanie kwestii związanych z Umową kredytu kierując do Banku reklamację z 24 czerwca 2022 r., a następnie wezwanie do zapłaty z 22 sierpnia 2022 r., doręczone Bankowi 30 sierpnia 2022 r. Reklamacja i wezwanie kredytobiorcy spotkały się z odmową Banku, który twierdził, że Umowa kredytu jest ważna i skuteczna, stąd koniecznym stało się wytoczenie powództwa sądowego.

W dniu 30 września 2022 r. (data wpływu do sądu) kredytobiorca wniósł do Sądu Okręgowego (…) (dalej również „Sąd”) pozew o ustalenie i zapłatę wraz z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia. W pozwie, w ramach roszczenia głównego kredytobiorca wniósł o ustalenie, że Umowa kredytu jest nieważna oraz o zasądzenie od Banku na rzecz Pana jako kredytobiorcy, kwoty 157.421,90 zł i 36.789,13 CHF wpłaconej nienależnie przez kredytobiorcę na podstawie nieważnej Umowy kredytu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 14 września 2022 r. do dnia zapłaty. Pozwem objęte były kwoty zapłacone Bankowi tytułem spłaty kredytu i jego kosztów do 25 lipca 2022 r. W pozwie kredytobiorca zgodnie z teorią dwóch kondykcji, potwierdzoną przez Sąd Najwyższy żądał zwrotu wszystkich wpłaconych spłat dokonanych na poczet nieważnej Umowy kredytu w okresie od dnia zawarcia Umowy kredytu do 25 lipca 2022 r. W trakcie postępowania sądowego, do czasu udzielenia przez Sąd zabezpieczenia, kredytobiorca w obawie przed wypowiedzeniem przez Bank kredytu nadal go spłacał. W okresie od 26 lipca 2022 r. do 31 października 2022 r. kredytobiorca wpłacił bankowi tytułem spłaty kredytu dalszą kwotę 1.281,83 CHF. W dniu 21 maja 2025 r. w związku ze sprzedażą mieszkania kredytobiorca dokonał całkowitej spłaty kredytu wpłacając do Banku kwotę 287.131,05 zł.

W pozwie Pan jako kredytobiorca podniósł, że Umowa kredytu jest nieważna. Pozostawienie w Umowie kredytu Bankowi całkowitej dowolności w ustaleniu salda zadłużenia w walucie waloryzacji oraz wysokości rat kredytu w CHF, brak ustalenia w dacie zawarcia Umowy kwoty kredytu w walucie waloryzacji przesądzało o sprzeczności treści Umowy kredytu z art. 353¹ K.c. i art. 69 Prawa bankowego, w brzmieniu na dzień zawarcia Umowy kredytu. Zgodnie z art. 69 Prawa bankowego, Umowa o kredyt powinna w szczególności określać kwotę środków pieniężnych, którą bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy oraz obowiązek zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu, a co za tym idzie wysokość rat, w których kredyt ma być spłacony. Tych wymogów Umowa kredytu nie spełniała. W Umowie kredytu zawartej przez kredytobiorcę Bank nie oznaczył kwoty kredytu do spłaty, wartość kredytu wyrażona w walucie CHF, stanowiąca saldo zadłużenia, została wskazana w Umowie kredytu jedynie informacyjnie. O kwocie kredytu do spłaty decydował jednostronnie Bank, już po zawarciu Umowy kredytu i po jego uruchomieniu, stosując przeliczenia według własnych kursów z tabel Banku, które nie były określone w Umowie kredytu, ani Regulaminie. Kredytobiorca podniósł także zarzut naruszenia postanowień Umowy z zasadami współżycia społecznego, z uwagi na fakt ukształtowania Umowy kredytu w taki sposób, że saldo zadłużenia w miarę spłaty kredytu zamiast zmaleć po ponad 16 latach spłaty kredytu wzrosło do kwoty 293.321,70 zł (na datę wniesienia pozwu) przy kwocie kredytu 251.323,36 zł. Ponadto kredytobiorca zarzucił, że w Umowie kredytu znajdują się postanowienia niedozwolone w rozumieniu art. 385¹ § 1 K.c.: § 1 ust. 3 i 3A, § 7 ust. 1, § 8 ust. 4, § 11 ust. 2 i 5, § 13 ust. 5 i § 16 ust. 3 Umowy kredytu, po których usunięciu Umowa kredytu nie może dalej funkcjonować, co prowadzi do jej nieważności.

Ponadto kredytobiorca zarzucił, że nie został pouczony, że zaciągając zobowiązanie w postaci kredytu waloryzowanego kursem CHF, jest narażony na nieograniczone ryzyko zmiany kursów walutowych, konsekwencją którego jest ciągłe wahanie zarówno wysokości rat spłaty, jak i wysokości zadłużenia z tytułu kredytu w przeliczeniu na złote polskie. Kredytobiorca w żaden sposób nie został pouczony o nieograniczonym ryzyku kursowym, nie poinformowano go o możliwej skali wzrostu zadłużenia i rat kredytu zależnie od kursów waluty. Kredytobiorca nie został poinformowany, że oprócz ryzyka kursowego ponosić będzie także ryzyko całkowicie dowolnego ustalania wysokości kursów CHF w tabelach Banku oraz że Bank na potrzeby przeliczeń kredytu i rat kredytu stosować będzie dwa różne kursy, obciążając kredytobiorcę kosztem spreadu. Kredytobiorca zarzucił, że kwestionowane postanowienia Umowy kredytu kształtowały prawa i obowiązki kredytobiorcy w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, gdyż przyznawały profesjonalnej stronie umowy wpływ na wysokość świadczenia kredytobiorcy w sposób dowolny, co wynikało z przyznanej Bankowi swobody we wskazywaniu kursu waluty obcej używanego w obu etapach waloryzacji. Abuzywność spornych postanowień Umowy kredytu wynikała z braku obiektywnych wskaźników, które pozwalałyby na wyliczenie kursu waluty potrzebnego do obu etapów waloryzacji, czego konsekwencją było pozostawienie Bankowi swobody w ich oznaczaniu. Taki zaś kształt Umowy kredytu rażąco narusza interesy kredytobiorcy, gdyż wyłącznie jego kontrahent – Bank decyduje o wysokości świadczeń pieniężnych spełnianych przez kredytobiorcę. W konsekwencji, Bank nie był uprawniony do przeliczenia kwoty wypłacanego kredytu kredytobiorcy wedle przyjętego przez siebie kursu franka szwajcarskiego, a następnie do przeliczania spłaty rat kredytu wedle także przyjętego przez siebie kursu franka szwajcarskiego. W związku z tym, spełniona jest hipoteza normy z art. 385¹ § 1 K.c. Wobec zawarcia w Umowie kredytu ww. postanowień niedozwolonych jest brak związania kredytobiorcy tymi klauzulami. Po wyeliminowaniu z Umowy kredytu klauzul przeliczeniowych, nie jest możliwe utrzymanie takiej umowy w mocy. Brakuje niezbędnego elementu konstrukcyjnego stosunku prawnego i niemożliwe jest jego uzupełnienie. W konsekwencji Umowa kredytu jest nieważna.

W pozwie kredytobiorca wniósł również o udzielenie zabezpieczenia roszczenia niepieniężnego o ustalenie nieważności Umowy kredytu poprzez unormowanie praw i obowiązków stron na czas trwania postępowania sądowego, poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania przez kredytobiorcę spłat rat kredytu w wysokości i terminach wskazanych Umową kredytu w okresie od dnia udzielenia przez Sąd zabezpieczenia do dnia uprawomocnienia się wyroku w sprawie sądowej. Sprawa kredytobiorcy została zarejestrowana przez Sąd Okręgowy (…)

Postanowieniem z (…) udzielił kredytobiorcy zabezpieczenia roszczenia o ustalenie nieważności Umowy kredytu przez unormowanie praw i obowiązków stron postępowania na czas jego trwania poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania przez kredytobiorcę spłat rat kredytu w wysokości i terminach spłat określonych w Umowie kredytu, w okresie od dnia udzielenia zabezpieczenia roszczenia do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego wydanego w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy uznał, że kredytobiorca zarówno uprawdopodobnił roszczenie o ustalenie nieważności Umowy kredytu, jak również interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia. Bank złożył zażalenie na ww. postanowienie o zabezpieczeniu i Sąd Okręgowy (…) oddalił zażalenie Banku.

Pismem z 31 sierpnia 2023 r. kredytobiorca rozszerzył powództwo o dalszą kwotę 1.281,83 CHF, obejmującą wpłaty dokonane przez kredytobiorcę po wniesieniu pozwu, do dnia wydania przez Sąd Okręgowy postanowienia o zabezpieczeniu.

W ramach toczącego się postępowania sądowego, strony – kredytobiorca i Bank doszli do porozumienia i uzgodnili warunki przyszłej Ugody. Zgodnie z przesłanym przez Bank projektem ugody, zamiarem Banku i kredytobiorcy jest polubowne zakończenie sporu sądowego dotyczącego stwierdzenia nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń stron wynikających z Umowy kredytu, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, prowadzące do zakończenia Umowy oraz sporu sądowego w sposób definitywny, bez żadnych dalszych roszczeń którejkolwiek strony.

Strony mają potwierdzić w Ugodzie, że kredytobiorcy przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:

• 149.670,38 zł tytułem rat kapitałowo-odsetkowych,
• 38.070,96 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych,
• 5.238,28 zł tytułem ubezpieczenia niskiego wkładu własnego,
• 2.513,24 zł tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem,
• 46.152,66 zł tytułem ustalonych przez strony części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 7 listopada 2022 r.) do dnia 12 lutego 2025 r.,
• 287.131,09 zł tytułem wcześniejszej spłaty kredytu.

Tym samym, kredytobiorcy przysługują w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 490.705,61 zł oraz 38.070,96 CHF, a więc łącznie roszczenie o zapłatę w wysokości 658.849,82 zł, po przeliczeniu spłat w CHF na PLN po kursie CHF z 12 lutego 2025 r. według tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez NBP.

Strony mają potwierdzić w Ugodzie także, że Bankowi w związku z wykonaniem Umowy kredytu (wypłatą kapitału kredytu) przysługuje w stosunku do kredytobiorcy roszczenie o zapłatę 251.323,44 zł.

Ugoda przewiduje, że strony dokonują potrącenia roszczenia kredytobiorcy w wysokości 658.849,82 zł z roszczeniem Banku w wysokości 251.323,44 zł, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 251.323,44 zł. Na skutek dokonanego potrącenia Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz kredytobiorcy pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia, tj. 407.526,37 zł. Bank, dodatkowo w ugodzie zobowiąże się zwrócić kredytobiorcy koszty zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 zł.

Wyżej opisana Ugoda z Bankiem ma zostać zawarta do końca 2025 r. i wypłata ww. środków także ma nastąpić w 2025 r.

Na dzień wypłaty ww. kwoty z Ugody kredytobiorca (Pan) będzie posiadał nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową w Irlandii Południowej.

Bank wskazał w projekcie Ugody, że w związku z Ugodą wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i że w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał Interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie kredytobiorcy nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11.

Pytanie

Czy mająca zostać wypłacona przez Bank w ramach przyszłej Ugody Panu jako kredytobiorcy kwota 418.326.37 zł, stanowiąca w istocie zwrot należności wpłaconych przez Pana w ramach Umowy kredytu hipotecznego, będzie Pana przychodem i powstanie po Pana stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163)?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, kwota roszczenia kredytobiorcy, tj. 407.526,37 zł i 10.800,00 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, jaką zamierza wypłacić Bank na podstawie przyszłej Ugody w istocie stanowi zwrot należności wpłaconych przez kredytobiorcę – Pana w ramach Umowy kredytu i nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie prawne

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy: Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła. W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności", wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych przyszłej wypłaty przez Bank kredytobiorcy łącznej kwoty 418.326,37 zł na podstawie Ugody wskazano, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, w brzmieniu na dzień zawarcia Umowy kredytu: Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w Umowie kredytu są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Kwestia ta jest jednak uregulowana Rozporządzeniem Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102, ze zm.).

Stosownie natomiast do treści art. 917 K.c.: Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się do skutków podatkowych przyszłej wypłaty uzgodnionej w Ugodzie kwoty wyjaśnia Pan, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wskazano, definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W niniejszej sprawie Bank i kredytobiorca uzgodnili warunki Ugody kończącej toczący się spór sądowy. W ramach tej Ugody strony dokonają potrącenia roszczenia kredytobiorcy o zwrot wpłaconych przez kredytobiorcę należności z roszczeniem Banku o zwrot wypłaconego kapitału kredytu. Kwota pozostałego roszczenia kredytobiorcy w wysokości 407.526,37 zł jaka zostanie wypłacona przez Bank na podstawie Ugody dla kredytobiorcy to zwrot świadczenia, które kredytobiorca wpłacił do Banku na podstawie Umowy kredytu, w stosunku do której toczy się postępowanie sądowe o ustalenie jej nieważności. Dodatkowa kwota 10.800,00 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, to kwota zwracana kredytobiorcy w związku z poniesionymi w procesie wydatkami na pełnomocnika, w stawce przewidzianej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Zatem, w niniejszej sprawie po stronie kredytobiorcy nie dojdzie do przysporzenia majątkowego w związku z planowaną wypłatą przez Bank łącznej kwoty 418.326,37 zł. Reasumując, otrzyma Pan świadczenie będące zwrotem wydatków, które były uprzednio poniesione z jego własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie Ugody z Bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku Kredytobiorcy. Wypłata ta jest dla kredytobiorcy neutralna podatkowo.

Na mocy Ugody Bank wypłaci kredytobiorcy łączną kwotę 418.326,37 zł, która to kwota stanowi w istocie zwrot należności wpłaconych przez kredytobiorcę na poczet Umowy kredytu i jako taka nie podlega opodatkowaniu ww. podatkiem. Zatem kwota wypłacana z Ugody stanowić będzie w rzeczywistości nadpłatę kredytu ponad wypłacony w ramach kwestionowanej Umowy kredytu kapitał. Wypłacana kwota z Ugody obejmować będzie środki pieniężne wpłacone wcześniej przez kredytobiorcę do Banku w celu wykonania Umowy kredytu.

Ugoda stanowić będzie w istocie rozliczenie dokonanych przez kredytobiorcę wpłat, które pochodziły z jego majątku, który był już wcześniej opodatkowany. W ramach rozliczenia stron Umowy kredytu, dojdzie zatem do zwrotu należności wpłaconych przez podatnika, który nie otrzyma z tego tytułu dodatkowych korzyści, przysporzenia majątkowego. Na mocy Ugody otrzyma Pan bowiem zwrot środków pieniężnych, które wcześniej przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu hipotecznego.

Zatem, otrzymana przez Pana od Banku – w ramach rozliczenia wzajemnych roszczeń – kwota 418.326,37 zł, na podstawie omawianej przyszłej Ugody z Bankiem, nie spowoduje dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie neutralna podatkowo.

Wobec powyższego, zwrot Panu przez Bank w wyniku Ugody części kwoty uiszczonej przez Pana tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, nie będzie stanowić dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, wypłata dla Pana przez Bank w ramach Ugody kwoty 418.326,37 zł nie spowoduje powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będzie Pan miał więc obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez Bank kwoty 418.326,37 zł.

Tożsame stanowisko zostało wyrażone przykładowo w interpretacji indywidulanej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 lipca 2024 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.514.2024.2.DJ oraz z 1 sierpnia 2024 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ, z 1 marca 2024 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.6.2024.1.JK.

Dodatkowo należy wskazać, że począwszy od 17 stycznia 2014 r. pracuje i mieszka Pan na terenie Irlandii. W myśl zatem postanowień Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w Madrycie 13 listopada 1995 r., środki otrzymane na podstawie Ugody nie podlegają opodatkowaniu na terenie Polski (art. 22 ww. Umowy).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Obowiązek podatkowy

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:

W myśl art. 3 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog dochodów (przychodów) wymienionych w ww. art. 3 ust. 2b ustawy, nie jest katalogiem zamkniętym; wymienia jedynie przykładowe, najczęściej podejmowane czynności służące uzyskaniu przychodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Główna zasada dotycząca ograniczonego obowiązku podatkowego wyrażona jest w art. 3 ust. 2a ww. ustawy, natomiast ust. 2b podaje tylko przykładowe rodzaje dochodów, które podlegają opodatkowaniu w Polsce i nie jest to wyliczenie wyczerpujące.

Ustawodawca dopuszcza istnienie także innych dochodów, które należy uznać za osiągnięte na terytorium Polski. W przepisie tym przewidziano opodatkowanie oparte na zasadzie źródła. Jeżeli źródło przychodów cudzoziemca znajduje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, to Rzeczpospolita Polska ma prawo opodatkować dochody uzyskane z tego źródła na zasadach obowiązujących w tym państwie (ograniczony obowiązek podatkowy).

Cytowany wcześniej art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że opodatkowaniu podlega dochód (przychód) osiągnięty na terytorium Polski.

Jest to generalna zasada, według której ustala się, jaki dochód podlega opodatkowaniu w Polsce. Decyduje o tym miejsce osiągania dochodów, nie zaś miejsce świadczenia usługi. O źródle dochodów położonych w Polsce można mówić wtedy, gdy takie źródło dochodów trwale związane jest z terytorium Polski lub gdy źródłem dochodu są polscy rezydenci eksploatujący rzeczy lub dobra niematerialne należące do innych podmiotów.

Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że posiada Pan niegraniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową w Irlandii. Oznacza to, że w Polsce podlega Pan obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).

Planuje Pan zawrzeć z bankiem ugodę w związku z umową o kredyt hipoteczny, na mocy której bank zwróci Panu wpłaty dokonywane przez Pana na rzecz banku, tj. różnicę pomiędzy wzajemnymi roszczeniami oraz koszty zastępstwa procesowego.

Skutki podatkowe zawarcia ugody w świetle Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Na podstawie art. 4a omawianej ustawy:

Skoro jest Pan irlandzkim rezydentem podatkowym to w Pana sprawie będą miały zastosowanie przepisy Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. (Dz. U. z 1996 r. nr 29 poz. 129) zmodyfikowanej przez Konwencję wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, podpisaną przez Polskę oraz Irlandię 7 czerwca 2017 r. (dalej: „Konwencja MLI”).

Stosownie do art. 22 ust. 1 tej umowy:

W myśl art. 22 ust. 2 umowy:

Mając na uwadze treść powyższego artykułu, skoro Pana stałym miejscem zamieszkania jest Irlandia Południowa, to przychód jaki Pan uzyska w związku z planowanym rozliczeniem w ramach planowanej ugody będzie podlegał opodatkowaniu tylko w Irlandii Południowej i nie będzie podlegał opodatkowaniu w  Polsce. Po Pana stronie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce.

Pana stanowisko jest prawidłowe.  

Dodatkowe informacje

Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.