Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 8 lipca 2025 r. (wpływ 8 lipca 2025 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowany będący stroną postępowania:

(…);

2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

(…);

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawcy są małżeństwem i zawarli dnia 18.10.2004 roku umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF (dalej: Umowa). Jako kwotę kredytu w umowie wpisano (…) PLN. Zawarta umowa była umową kredytu indeksowanego. Tytułem kredytu wypłacono (…) PLN. Wnioskodawca przeznaczył kwotę uzyskanego kredytu na finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego znajdującego się w (…) oraz sfinansowanie prac wykończeniowych przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Kredyt był spłacany zgodnie z umową w walucie polskiej po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej Banku. Na zabezpieczenie spłaty kredytu na nieruchomości kredytowanej została ustanowiona na rzecz Banku hipoteka kaucyjna w kwocie (…) PLN.

Wnioskodawcy wnieśli 8 listopada 2023 roku powództwo o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego pomiędzy Wnioskodawcami a bankiem w związku z zawartą umową o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF zawartej dnia 18.10.2004 roku z Bankiem i zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kwoty (…) złotych polskich wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7.11.2023 roku do dnia dokonania faktycznej zapłaty.

Wnioskodawcy uważają zawartą umową za nieważną m.in. na podstawie następujących podstaw prawnych art. 69 Prawa bankowego, art. 353(1) i art. 58 § 1 k.c., art. 385 § 2 k.c., 3851 k.c., 3581 k.c. W maju 2025 roku pozwany bank zaproponował wnioskodawcom zakończenie sporu sądowego poprzez zawarcie ugody sądowej. Na moment złożenia propozycji ugodowej wnioskodawcy mieli wpłacone na rzecz banku (…) PLN (tzn. o (…) PLN więcej, aniżeli bank wypłacił kapitału), a wszystkie odsetki ustawowe za opóźnienie na ich rzecz wynosiły na tamten moment (…) PLN (odsetki te należne są na podstawie art. 481 w zw. art 455 k.c. i liczone są od dnia wymagalności roszczeń Wnioskodawców).

Łącznie w przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia sądowego Wnioskodawcy otrzymaliby ponad (…) PLN (już po rozliczeniu (…) PLN na rzecz banku tytułem zwrotu kapitału kredytu). Wnioskodawcy zawarli ugodę, na podstawie której Bank wypłacił Kredytobiorcom kwotę (…) PLN. Na mocy zawartej ugody Wnioskodawcy otrzymali około mniej (…) PLN aniżeli otrzymaliby na mocy pozytywnego wyroku sądowego.

Konstrukcja ugody zakłada dokonanie potrącenia wierzytelności Kredytobiorców z wierzytelnością, która przysługuje Bankowi. Na podstawie § 1 ust. 3 ugody „Strony niniejszym dokonują potrącenia Roszczenia Klienta w wysokości (…) PLN z Roszczeniem Banku w wysokości (…) PLN. wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości (…) PLN”. Zgodnie z § 1 ust. 4 ugody „Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Klienta pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia, tj. (…) PLN.

Uzgodniona w ugodzie kwota (…) PLN mieści się w kwocie różnicy pomiędzy kwotą wypłaconą przez bank a spłaconą przez Wnioskodawców.

Na mocy ugody Wnioskodawcy otrzymali zatem o około (…) PLN mniej, aniżeli otrzymaliby na mocy pozytywnego wyroku sądowego.

Ugoda zawarta w niniejszej sprawie jest pierwszą ugodą Wnioskodawców w zakresie kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty CHF. Wnioskodawcy toczyli z innym bankiem podobny spór w odniesieniu do innego kredytu (i innej nieruchomości), który zakończył się prawomocnym wyrokiem sądowym ustalającym nieważność umowy kredytowej.

Podsumowanie:

1) Kwota wypłaconego kredytu: (…) PLN

2) Kwota spłacona przez Wnioskodawców: (…) PLN

3) Różnica pomiędzy kwotą wypłaconą a spłaconą: (…) PLN

4) Odsetki ustawowe za opóźnienie: (…) PLN

5) Kwota, która ma być wypłacona na mocy ugody: (…) PLN

Pytanie

Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawców ugody mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy kredytowej, otrzymana kwota (…) PLN stanowi dla Wnioskodawców przychód i czy w związku z tym po stronie wnioskodawców powstał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647)?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawców w zaistniałym stanie faktycznym kwota (…) zł nie będzie stanowiła ich przychodu.

Na mocy ugody Bank dokonał na rzecz Wnioskodawców zwrotu nienależnie – bez podstawy prawnej – pobranego świadczenia w kwocie (…) zł. Otrzymanie kwoty (…) zł nie stanowi dla Wnioskodawców żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem.

Wnioskodawcy uważają, że zwrot przez Bank środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu mieszkaniowego przekazali na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla nich przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawcy uważają, że nie będą mieli obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od zwróconej przez Bank kwoty, będącej przedmiotem zapytania.

Wnioskodawcy w pełni popierają uzasadnienie prawne wskazane w uzasadnieniu interpretacji indywidualnej wydanej w sprawie 0112-KDIL2-1.401.514.2024.2.DJ: Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm.): Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm., dalej: „u.p.d.o.f.”): Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy: Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nienależne świadczenie (art. 410 w zw. z art. 405 k.c.), nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 u.p.d.o.f. Z uwagi na to, że nie ma możliwości przyporządkowania danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu”, o których mowa w art. 20 u.p.d.o.f.), to nie można go uznać za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadał ogólnej definicji przychodu zawartego w przepisach art. 11 u.p.d.o.f. (wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 164/15).

Ponadto, u.p.d.o.f. określa dochód jako nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f.). Przychód podatkowy warunkuje możliwość powstania dochodu podatkowego w tym znaczeniu, że dopóki nie mamy do czynienia z przychodem w sensie podatkowym, dopóty nie może powstać dochód podatkowy. Otrzymanego zwrotu nie można traktować w kategorii przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 u.p.d.o.f., ponieważ w tej sytuacji nie następuje po stronie Kredytobiorców żadne przysporzenie majątkowe.

Na takim stanowisku stoi również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacjach podatkowych wskazuje, że przy nienależnie pobranych świadczeniach, po stronie kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego zwrotu (interpretacje indywidualne: z 28 kwietnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.243.2023.1.MN ze wskazanymi tam interpretacjami indywidualnymi oraz z 28 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytu są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego, skoro kwota, którą Państwo otrzymają od banku w wyniku zawartej ugody mieści się w kwocie różnicy pomiędzy kwotą wypłaconą przez bank a spłaconą przez Państwo, to jej otrzymanie nie spowoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie będą Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie będzie skutkowało po Państwa stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu natomiast do powołanych przez Państwa interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.