Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.540.2025.2.BM

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 27 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 8 lipca 2025 r. (wpływ 9 lipca 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jesteście Państwo obywatelami Polski, posiadającymi nieograniczony obowiązek podatkowy.

20 października 2008 r. zawarliście Państwo z (…) (obecnie: (…), dalej też jako: Bank) umowę nr (…) (dalej też jako: Umowa) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF. Kredyt przeznaczony był na finansowanie przedpłat na poczet budowy i nabycia od dewelopera lokalu mieszkalnego nr (…) oraz miejsca postojowego nr (…) położonych w (…) oraz pokrycie kosztów prac wykończeniowych w przedmiotowym lokalu mieszkalnym. Kwota kredytu wynosiła 700.000 zł, a walutą waloryzacji kredytu był Frank szwajcarski (CHF).

Wytoczyliście Państwo przeciwko Bankowi pozew indywidualny dotyczący stwierdzenia nieważności Umowy. Postępowanie toczy się przed Sądem (…). Bank wytoczył Państwu pozew wzajemny w sprawie o zapłatę kwoty 700.000,01 zł, która odpowiada wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy. Państwo oraz Bank dalej łącznie będziecie zwani: "Stronami".

Celem polubownego zakończenia sporu między Stronami w zakresie wzajemnie przysługujących roszczeń będących przedmiotem sporu sądowego, Bank zaproponował Państwu zawarcie Ugody nr (…) (dalej też jako: Ugoda).

[Postanowienia Ugody]

Ugoda zawiera następujące postanowienia:

1.Strony nie będą dochodzić w przyszłości od siebie wzajemnie roszczeń związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy i zrzekają się wzajemnie wszelkich roszczeń z tego wynikających wykraczających poza zakres objęty niniejszą Ugodą.

2.Państwa roszczenie wynosi:

  • 99 932,16 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;
  • 116 077,50 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;
  • 13 425,27 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;
  • 31 507,02 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

tym samym łączne roszczenie o zapłatę w wysokości 674.804,67 zł,

3.Roszczenie Banku wynosi 700.000,01 zł.

4.Strony dokonują potrącenia roszczenia wysokości 674.804,67 zł z roszczeniem Banku w wysokości 700.000,01 zł, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 674.804,67 zł.

5.Na skutek dokonanego potrącenia, zobowiązani jesteście Państwo do zapłaty na rzecz Banku pozostałej kwoty przysługującego Państwu roszczenia, tj. 25.195,34 zł.

6.Bank zobowiązuje się dokonać zwrotu na Państwa rzecz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800 zł. Wskazana kwota stanowi górną granicę odpowiedzialności Banku i wyczerpuje w całości Państwa roszczenia z tego tytułu.

7.W związku z zawarciem i wykonaniem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, w tym związanymi z zawarciem lub wykonywaniem Umowy, a Ugoda w całości wyczerpuje ich wszelkie roszczenia, w tym dochodzone przez klienta indywidualnie przeciwko Bankowi przed Sądem (…) oraz z powództwa Banku w sprawie o zapłatę kapitału.

8.Przyjmują Państwo do wiadomości, iż w związku z zawartą Ugodą Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11.

 Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Planujecie Państwo zawrzeć ugodę z bankiem w 2025 roku, jednak termin ten będzie zależny m.in. od harmonogramu działań po stronie banku. Obecnie nie została ustalona konkretna data.

Zgodnie z zawartą umową kredytową odpowiadaliście Państwo za spłatę kredytu solidarnie, tj. do pełnej wysokości.

Zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10.800,00 PLN na Państwa rzecz będzie stanowił zwrot kwot, które Państwo już wpłacili oraz będą zobowiązani wpłacić w przypadku podpisania ugody.

Pytania

1.Czy w związku z dokonanym na podstawie Ugody rozliczeniem roszczeń Państwa oraz Banku, po Państwa stronie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

2.Czy zwrot przez Bank kosztów zastępstwa procesowego na podstawie zawartej z Bankiem Ugody spowoduje po Państwa stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

W związku z dokonanym na podstawie Ugody rozliczeniem roszczeń Państwa oraz Banku, po Państwa stronie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Uzasadnienie

[Przychód na gruncie ustawy o PIT]

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest natomiast stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o PIT nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Ogólne określenie przychodów" zawiera art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Stosownie do tego przepisu przychodami (z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o PIT mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, to jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Innymi słowy, aby można było mówić o przychodzie po stronie otrzymującego, musi wystąpić realne przysporzenie, o wymiernej wartości finansowej. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi są tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc takie, którymi może on rozporządzać jak własnymi. O powstaniu przychodu podatkowego można mówić tylko wówczas, gdy podatnik osiąga trwałą korzyść w postaci zwiększenia stanu jego aktywów lub zmniejszenia stanu pasywów.

W opisanym zdarzeniu przyszłym w wyniku zawarcia Ugody otrzymają Państwo od Banku zwrot środków, tj.:

  • 99 932,16 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;
  • 116 077,50 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;
  • 13 425,27 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;
  • 31 507,02 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

tym samym łącznie 674.804,67 zł,

Otrzymane przez Państwa środki pieniężne stanowiące realizację roszczenia o zwrot środków nie będą Państwa przychodem, ponieważ czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Państwa przysporzenia majątkowego ani wzrostu Państwa majątku. Otrzymają Państwo zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacili wcześniej do Banku. Środki te nie będą Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o PIT. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Państwa stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

[Potrącenie]

Ponadto, zgodnie z art. 498 § 1 kodeksu cywilnego z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 1061) (dalej też jako: kc), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Z kolei w myśl art. 498 § 2 kc wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zgodnie z art. 503 kc, przepisy o zaliczeniu zapłaty stosuje się odpowiednio do potrącenia.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że zobowiązanie może wygasnąć poprzez potrącenie dokonujące się w drodze jednostronnego oświadczenia woli i polegające na umorzeniu przeciwstawnych wierzytelności przez zaliczenie świadczenia drugiej strony na poczet należności drugiej strony. W wyniku potrącenia, wierzytelności będące przedmiotem potrącenia poddane zostają działaniu rachunkowemu, którego rezultatem jest wzajemne ich zniesienie do wysokości wierzytelności niższej.

Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia - potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 kc, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty. Potrącenie ma charakter wywiązania się ze wzajemnych zobowiązań. Stanowi formę spełnienia świadczeń, gdyż prowadzi do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania bez dokonywania dodatkowych przepływów pieniężnych.

Przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym należy uznać, że w wyniku potrącenia roszczenia Banku w kwocie 700.000,01 zł. z Państwa roszczeniem o zwrot kwoty 674.804,67 zł nie powstanie przychód po Państwa stronie. Wskazać należy, że przez potrącenie, wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu. Otrzymają Państwo zatem zwrot środków pieniężnych, które wcześniej uiścili na rzecz Banku. Zwrot ten nie powiększa Państwa aktywów, lecz jedynie rekompensuje wcześniej zapłacone Bankowi środki finansowe.

Powyższy pogląd został wyrażony w interpretacji indywidualnej z dnia 17 kwietnia 2025 r. o sygn. 0114-KDIP3-2.4011.178.2025.1.MN oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 10 marca 2025 r. o sygn. 112-KDIL2-1.4011.128.2025.1.DJ. Biorąc zatem pod uwagę, że zwrot środków nie jest Państwa definitywnym przysporzeniem, po Państwa stronie nie powstanie obowiązek w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2

Zwrot przez Bank kosztów zastępstwa procesowego na podstawie zawartej z Bankiem Ugody nie spowoduje po Państwa stronie obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 95 kc § 1 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.

Z kolei w myśl art. 95 kc § 1 kc czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Art. 96 kc stanowi, że umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

W związku z powyższym, skutki podatkowe związane ze zwrotem (zapłatą przez bank) kosztów zastępstwa procesowego należy odnosić bezpośrednio do kredytobiorcy niezależnie od dalszych rozliczeń pomiędzy kredytobiorcą, a pełnomocnikiem.

W myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.) (dalej też jako: kpc) Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zgodnie z art. 98 § 2 kpc do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

W myśl art. 98 § 3 do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Biorąc pod uwagę powyższe, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę. Tym samym należy uznać, że w związku ze zwrotem kosztów zastępstwa procesowego przez Bank na Państwa rzecz, nie powstanie realne przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód. Koszty te zostały w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Państwa własnych środków, a następnie na podstawie ugody zostały Państwu zwrócone. W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów nie jest więc przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe, w Państwa ocenie, dla celów podatkowych otrzymana zgodnie z postanowieniami Ugody z Bankiem kwota 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego jest neutralna podatkowo i nie powoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Stanowisko, zgodnie z którym zwrot kosztów postępowania nie stanowi przychodu, zostało wyrażone m.in. w interpretacja indywidualnej z dnia 3 grudnia 2024 r. o sygn. 0115-KDIT1.4011.656.2024.1.JG oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 29 listopada 2024 r. o sygn. 0115-KDIT1.4011.635.2024.1.MN.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazaliście Państwo, że na podstawie ugody bank dokona potrącenia wzajemnych roszczeń, w wyniku których będziecie Państwo zobowiązani do zapłaty na rzecz Banku pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia. Ponadto, bank wypłaci również koszty zastępstwa procesowego.

Powzięliście Państwo wątpliwość, czy po Państwa stronie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu. Należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.

Zwrot w wyniku potrącenia wzajemnych roszczeń

Ugoda – jako jeden z typów umów – regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 917 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Instytucja kredytu została natomiast uregulowana przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje przepis art. 498 ustawy z 23 kwietnia 1964 r Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:

Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.

Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).

Zatem w wyniku potrącenia roszczenia Banku z Państwa roszczeniem nie powstanie przychód po Państwa stronie.

Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu. W Państwa przypadku nie następuje jednak taka sytuacja, gdyż jesteście Państwo zobowiązani do zapłaty na rzecz banku pozostałej kwoty przysługującego roszczenia.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest więc prawidłowe.

Skutki podatkowe zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Stosownie do art. 98 § 2 cytowanej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Biorąc pod uwagę powyższe, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez Państwa. Tym samym należy uznać, że w związku ze zwrotem kosztów zastępstwa procesowego przez Bank na Państwa rzecz, nie powstanie realne przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód. Koszty te zostały w pierwszej kolejności zostały sfinansowane z Państwa własnych środków, a następnie na podstawie ugody zostały Państwu zwrócone. W takim wypadku kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej nakładów nie jest więc przychodem podlegającym opodatkowaniu.

Otrzymana zgodnie z postanowieniami Ugody z Bankiem kwota 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego jest neutralna podatkowo i nie powoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 również jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawiliście, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje indywidualną tutejszy Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, tutejszy Organ nie odniósł się do kwot wskazanych we wniosku.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Pan – A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.