Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 26 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismami z 10 czerwca 2025 r. (data wpływu 11 czerwca 2025 r.) oraz z 25 lipca 2025 r. (data wpływu 28 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwania.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 22 lipca 2008 r. … (dalej zwany: Kredytobiorca” lub „Wnioskodawca”), zawarł z Bankiem …, którego następcą prawnym jest …. (dalej „Bank”) umowę kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej nr … (dalej: „Umowa”).

Kredyt walutowy w całości został wykorzystany na finansowanie zakupu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym położonym w … przy ul. … Kredyt walutowy został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na własności lokalu mieszkalnego opisanego powyżej.

Łącznie Bank wypłacił w PLN tytułem Umowy kwotę … zł stanowiącą równowartość … CHF stosując kurs kupna obowiązujący w Banku w chwili uruchomienia transz kredytu.

W związku z realizacją Umowy, od daty jej zawarcia do 15 stycznia 2024 r., Kredytobiorca uiścił na rzecz Banku kwotę … zł.

Różnica między kwotą wpłaconą na rzecz Banku z tytułu Umowy, a kwotą rzeczywiście wypłaconą przez Bank wyniosła … zł, która odzwierciedlała rzeczywistą wysokość roszczenia Kredytobiorców z tytułu Umowy. Po złożeniu powództwa w Sądzie, kredytobiorca uiszczał raty kapitałowo-odsetkowe do momentu wydania postanowienia z dnia 31 maja 2024 r. przez Sąd Okręgowy w …, w którym to udzielono zabezpieczenia poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłat.

Pozwem z dnia 10 maja 2024 r. Kredytobiorca wniósł do Sądu Okręgowego w … pozew o zapłatę kwoty … zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu stronie przeciwnej do dnia zapłaty. W pozwie Kredytobiorca wskazywał na nieważność bezwzględną Umowy oraz niedozwolony charakter postanowień (art. 385¹ § 1 Kodeksu cywilnego), których usunięcie z Umowy skutkowało upadkiem (nieważnością) Umowy.

Przedmiotem żądania pozwu w zakresie zapłaty był zwrot nienależnie uiszczonych rat kredytu oraz innych kosztów za okres od dnia zawarcia Umowy do dnia 15 stycznia 2024 r. Z ostrożności procesowej sformułowano również w pozwie roszczenie ewentualne (tzw. roszczenie o „odfrankowienie”) o zasądzenie kwoty … zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu stronie przeciwnej do dnia zapłaty, pobranej przez Bank nienależnie, tytułem rat kredytu, zawyżonych w wyniku bezpodstawnego ustalenia przez Bank salda kredytu w CHF, podczas gdy kredyt został wypłacony w złotych oraz w wyniku stosowania przez Bank niedozwolonej klauzuli dot. przeliczania rat kapitałowo-odsetkowych. Sąd Okręgowy w … rozpoznawał sprawę, sygn. akt … .

Dążeniem Wnioskodawcy, wobec naruszenia przez Bank przepisów prawa, było odzyskanie nienależnie uiszczonych przez Kredytobiorcę kwot przewyższających kwotę wypłaconego kapitału kredytu.

W toku procesu toczącego się przed Sądem Strony uzgodniły warunki ugody sądowej. Propozycję ugody z Bankiem należy traktować jako zwrot przez Bank środków, które w wyniku ugody zostaną uznane za nienależnie wpłacone do Banku tytułem kredytu i odsetek od kredytu oraz spowodują odstąpienie przez Kredytobiorcę od dochodzenia dalszych roszczeń wobec Banku z tytułu Umowy.

W dniu 26 marca 2025 r. Strony zawarły ugodę sądową, w oparciu o którą zakończono spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności). Treść ugody stanowiła załącznik do protokołu z rozprawy. Zawarcie ugody skutkowało umorzeniem przez Sąd postępowania. Bank i Kredytobiorca zawarli ugodę w celu polubownego zakończenia sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. 22 lipca 2008 r., stanowił kredyt zlotowy udzielony na warunkach określonych w ugodzie.

W pkt 2.1 ugody z Bankiem zawarte jest stwierdzenie, że strony dokonają rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia określonej w Umowie na walutę polską. Na mocy ugody Bank zwrócił Kredytobiorcy poniższe kwoty, a także dokonał zwrotu kosztów procesu:

a)koszty zastępstwa prawnego w wysokości 10 800 zł,

b)połowę opłaty od pozwu w wysokości 500 zł.

W pkt X ugody jest wzmianka o zestawieniu stanowiącym podstawę wyliczenia nadpłaty kwoty kredytu w zł na dzień 25 marca 2025 r. W pkt 3.2 ugody wskazano, że Bank w terminie miesiąca od daty zawarcia ugody wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości … zł, a także poinformował Kredytobiorcę, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po stronie Kredytobiorcy przychód, a na Banku ciąży wykonanie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie PIT-11).

W konsekwencji zawarcia ugody Bank zwrócił Kredytobiorcy łączną kwotę … zł tytułem zwrotu środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy Kredytobiorca przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu na podstawie Umowy. Ww. kwota została uzgodniona przez Strony w drodze negocjacji ugodowych, w toku których zarówno Bank, jak i Kredytobiorca dokonali wzajemnych ustępstw. Kwota, na którą składa się łączna suma wpłat dokonanych przez Kredytobiorcę na rzecz Banku z tytułu Umowy pomniejszona o łączny zwrot otrzymany z Banku nie jest niższa niż kwota uzyskanego przez Kredytobiorcę kapitału kredytu. Jak wskazano powyżej Kredytobiorca wpłacił na poczet Umowy co najmniej kwotę … zł przewyższającą wypłaconą mu przez Bank kwotę kapitału.

W uzupełnieniu wniosku złożonym 11 czerwca 2025 r. Wnioskodawca wskazał, że był jedynym kredytobiorcą.

W umowie z bankiem w punkcie 3 jako cel zaciągnięcia kredytu wpisano „Kredyt przeznaczony jest na zakup nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, jednorodzinnym o pow. … m² położonej w … przy ul. … (działka nr … dla której Sąd Rejonowy w … prowadzi księgę wieczystą nr …) oraz na refinansowanie środków własnych”.

Suma wpłat do banku rat kapitałowo-odsetkowych do dnia zawarcia ugody wyniosła … zł plus odsetki … zł.

Zaciągnięty kredyt w całości został przeznaczony na zakup nieruchomości.

Kredyt został udzielony przez ówczesny … w … z siedzibą w …, który to bank na mocy fuzji został połączony z dzisiejszym …. .

Celem inwestycji mieszkaniowej, na którą był zaciągnięty kredyt, było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego składającego się z czterech osób.

Zakupu nieruchomości dokonano dnia 24 lipca 2008 r., Wnioskodawca jest właścicielem tej nieruchomości na podstawie spisanego aktu notarialnego.

Zaciągnięty kredyt hipoteczny w walucie wymiennej był kredytem mieszkaniowym na cele mieszkaniowe.

W przeszłości Wnioskodawca nie korzystał z możliwości zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym ani od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

W uzupełnieniu wniosku złożonym 28 lipca 2025 r. Wnioskodawca wskazał, że do 16 grudnia 2023 r. spłacił na rzecz Kredytodawcy kwotę … zł tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, … zł tytułem ubezpieczenia pomostowego, prowizji oraz … zł ubezpieczenia UNWW. Taki stan spłat został przedstawiony w pozwie złożonym 10 maja 2024 r. Wnioskodawca zaprzestał spłat rat kredytu w dniu 31 maja 2024 r., gdy zostało wydane postanowienie przez Sąd Okręgowy w …, który udzielił zabezpieczenia poprzez wstrzymanie obowiązku spłat rat kapitałowo-odsetkowych w wykonaniu przedmiotowej umowy.

Kwota … zł odzwierciedla nadpłatę wynikającą z dokonywania spłat rat kapitałowo-odsetkowych. Na kwotę … zł składają się spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w wykonywaniu umowy kredytu.

Jako, że ugoda dotycząca przedmiotowej umowy została podpisana 26 marca 2025 r., PIT-11 nie został wystawiony, jednakże informacja o jego wystawieniu widnieje w podpisanej ugodzie.

Pytanie

Czy otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku ugody z Bankiem, tj. …, łączna kwota … zł stanowić będzie przychód i czy w związku z tym powstanie po Jego stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, łączna kwota zwróconych środków pieniężnych przez Bank na podstawie ugody w wysokości … zł nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647; dalej: „u.p.d.o.f.”) wymienia źródła przychodów, z których przychód (dochód) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Nienależne świadczenie w podanym rozumieniu, przyjętym w art. 410 w zw. z art. 405 Kodeksu cywilnego, nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 u.p.d.o.f.

Mając na uwadze fakt, że w ugodzie nie została wskazana podstawa, na jakiej Bank zobowiązany jest do zwrotu na rzecz Wnioskodawcy (Kredytobiorcy) łącznej kwoty … zł, kwota ta tym bardziej nie powinna podlegać opodatkowaniu, jako że zgodnie z treścią ugody Wnioskodawca (Kredytobiorca) ma otrzymać zwrot tego, co w czasie trwania Umowy było świadczone. Zwrot tego, co świadczono nie stanowi przychodu. Bank na podstawie Umowy udzielił kredytu na łączną kwotę … zł. Tym samym Bank pobrał bezpodstawnie świadczenie nienależne w łącznej kwocie … zł, a otrzymana w wyniku ugody kwota stanowi zwrot części kosztu poniesionego w związku z zawarciem z Bankiem Umowy. Otrzymanie zwrotu nie stanowi żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem, tj. stanowi następstwo pozbawienia Umowy jej abuzywnych postanowień. Kwota przekazana przez Bank na podstawie ugody nie spowoduje faktycznego przyrostu majątku Wnioskodawcy (Kredytobiorcy).

Ponadto u.p.d.o.f. określa dochód jako nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f.). Przychód podatkowy warunkuje możliwość powstania dochodu podatkowego w tym znaczeniu, że dopóki nie powstał dochód podatkowy, otrzymanego zwrotu nie można traktować w kategorii przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 u.p.d.o.f., ponieważ w tej sytuacji nie następuje po stronie Wnioskodawcy (Kredytobiorcy) żadne przysporzenie majątkowe.

W uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 164/15 wskazano, że: „(...) jak stanowi przepis art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przytoczona definicja przychodu wyprowadzona na podstawie tych przepisów ma charakter ogólny, a zatem będzie ona w użyciu wówczas, gdy zastosowania nie będą znajdować regulacje szczegółowe, inaczej opisujące danego rodzaju przychód. Należy również pamiętać, że przepisy art. 11 u.p.d.o.f. trzeba interpretować w powiązaniu z przepisami art. 10 oraz art. 12-20 u.p.d.o.f., co pozwala na ustalenie, czy dana kwota lub świadczenie przynależą do któregokolwiek ze źródeł przychodów podatkowych. Jeżeli nie będzie możliwe przyporządkowanie danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu” - art. 20 u.p.d.o.f.), to nie będzie ono mogło być uznane za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadało ogólnej definicji przychodu zawartej w przepisach art. 11 u.p.d.o.f. Mimo że nie wynika to wprost z art. 11 ust 1 u.p.d.o.f., za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Stąd też wszystkie kwoty otrzymywane „tytułem zwrotnym” nie są zaliczane do przychodów podatkowych. Podsumowując, zwrot otrzymanej kwoty tytułem bezpodstawnego wzbogacenia się na podstawie art. 405 i art. 410 Kodeksu cywilnego (nienależne świadczenie) nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że otrzymany kredyt na podstawie Umowy wypełnia przesłanki definicji zawartej w § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 z późn. zm.) (dalej jako: „Rozporządzenie”), a kredyt był zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f., tj. wydatki na własne cele mieszkaniowe – na finansowanie zakupu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym”.

Zgodnie z ugodą udzielony na mocy Umowy kredyt przewalutowano na kredyt złotówkowy. Jednocześnie nigdy wcześniej Wnioskodawca (Kredytobiorca) nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

W myśl § 1 ust. 2 Rozporządzenia kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują: kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału); odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje; oraz opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot: umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniową oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniową.

Jak wynika z uzasadnienia do Rozporządzenia za jego wydaniem stoi „szczególna potrzeba wyprowadzenia istotnej zachęty do zawierania przez kredytodawców i kredytobiorców ugód w celu restrukturyzacji tzw. kredytów frankowych, które ograniczą negatywne skutki wynikające ze zmiany kursu waluty szwajcarskiej na możliwość terminowej spłaty kredytów mieszkaniowych denominowanych w tej walucie przez polskich obywateli”.

Jednocześnie w uzasadnieniu wskazano, że „nie bez znaczenia jest fakt, że część kredytobiorców toczy spory sądowe z bankami zarzucając abuzywność klauzul indeksacyjnych przy hipotecznych kredytach mieszkaniowych denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej. Opodatkowanie umarzanych kredytobiorcom kwot w sytuacji, gdy dochodzą oni przed sądami nieważności zawartych przez nich umów (częściową lub całkowitej), czyli podważają zasadność wymagalności tych kwot, budziłoby zatem istotne kontrowersje”. Ponadto nie sposób nie zgodzić się, że „uzyskane przez kredytobiorców umorzenie kredytu będzie stanowiło dla tej grupy realną, wymiernie poprawiającą ją położenie korzyść, wyłącznie w sytuacji, jeśli działania instytucji finansowych zmierzające do ułatwienia spłaty zadłużenia kredytobiorcom spotkają się z synergiczną reakcją ze strony państwa”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Skutki podatkowe zwrotu przez bank ustalonej kwoty

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pan wskazał we wniosku – Bank zwrócił Panu łączną kwotę … zł tytułem zwrotu środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy przekazał Pan na rzecz Banku w ramach spłaty udzielonego kredytu na podstawie Umowy, kwota … zł odzwierciedla nadpłatę wynikającą z dokonywania spłat rat kapitałowo-odsetkowych, na kwotę tę składają się spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w wykonywaniu umowy kredytu, to stwierdzam, że zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, nie ma Pan obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy podkreślić, że zakres przedmiotowy interpretacji przepisów prawa podatkowego wydawanej w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) wyznacza pytanie przedstawione przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Pana, tj. opodatkowania wypłaconej przez bank kwoty za podstawie zawartej ugody sądowej.

Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Nie prowadzę postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.

Ponadto, w odniesieniu do wskazanej przez Pana w pytaniu kwoty wyjaśniam, że wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Końcowo wskazuję, że wpłacona na konto Krajowej Informacji Skarbowej, opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w części, która stanowi nadpłatę w myśl art. 14f § 2b pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zostanie zwrócona w terminie określonym w art. 14f § 2a tej ustawy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.