Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.589.2025.2.ST

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego w części dotyczącej wydatkowania przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego nabytego w drodze darowizny na zakup przez Pana lokalu mieszkalnego na własne cele mieszkaniowe jest prawidłowe oraz nieprawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 16 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Uzupełnił go Pan pismem z 20 lipca 2025 r. (data wpływu 22 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Zakup nieruchomości na własne cele mieszkaniowe i skorzystanie ze zwolnienia w podatku dochodowym wynikającego z art. 21 ust. 30a ustawy o PIT, w związku ze zbyciem nieruchomości przed upływem 5 lat od daty nabycia jej w drodze darowizny.

W związku ze złożeniem zeznania PIT-39 za 2023 r., informuje Pan, że w kosztach uzyskania przychodu nie zostały uwzględnione spłaty kapitału kredytu hipotecznego związane z nieruchomością będącą przedmiotem sprzedaży i dochód z tytułu jej sprzedaży określił Pan na kwotę 433 000 zł.

Nieruchomość ta została przekazana Panu w formie darowizny przez Pana brata na podstawie aktu notarialnego z dnia 6 września 2022 r. W momencie darowizny na przedmiotowej nieruchomości widniało zabezpieczenie hipoteczne (KW nr …), wynikające z kredytu hipotecznego udzielonego przez ... do wysokości 350 370 zł, z czego wartość kredytu niespłaconego wynosiła na dzień darowizny ok. 180 000 zł.

W uzgodnieniach pomiędzy Panem i Pana bratem (dotyczących darowizny) ustalono, że w związku z darowizną przedmiotowego mieszkania wszelkie dalsze koszty wynikające z obsługi kredytu hipotecznego na tej nieruchomości przejmie Pan.

Tym samym w dniu 28 lipca 2023 r. został podpisany z bankiem … aneks nr 2 do umowy o kredyt nr …, tj. został Pan dopisany jako kredytobiorca. Od chwili dopisania Pana do umowy kredytowej:

-ponosił Pan faktyczne koszty spłaty kredytu w postaci rat kapitałowo-odsetkowych w wysokości łącznej 6 330 zł, w postaci przelewów na rachunek banku z tytułu rat kredytowych,

-spłacił Pan ostatecznie pozostałą część kredytu w dniu zawarcia przez Pana umowy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości (akt notarialny z dnia 29 listopada 2023 r.). Nastąpiło to poprzez potrącenie z ceny sprzedaży 433 000 zł kwoty 167 163,49 zł, tytułem spłaty przedmiotowego kredytu i zwolnienia istniejącego zabezpieczenia. Był to oczywiście warunek konieczny przy sprzedaży darowanej nieruchomości.

Tym samym realna wartość uzyskanego przez Pana dochodu ze sprzedaży nabytej w drodze darowizny nieruchomości wyniosła 259 506,51 zł (433 000 – 6 330 – 167 163,49 = 259 506,51). Spłaty kredytu dokonane przez Pana brata przed darowizną nie zostały uwzględnione w powyższych wyliczeniach.

Powyższe wartości potwierdzają:

-zestawienie transakcji z Pana rachunku bankowego (posiadane potwierdzenia przelewów z tytułu obsługi kredytu, tj. rat kapitałowych i odsetek),

-zaświadczenie z banku o wysokości spłaconego przez Pana kapitału i zwolnienia hipoteki.

Ze względu na istniejące przepisy podatkowe, pozycje te nie ujął Pan jednak w zeznaniu podatkowym PIT-39 za rok 2023 jako koszty uzyskania przychodu, gdyż taka interpretacja budziła różne kontrowersje organów podatkowych. Tym samym złożył Pan oświadczenie, że dochód w wysokości 433 000 zł z uzyskanej transakcji, rozliczy Pan w okresie 3 lat od daty sprzedaży poprzez wydatkowanie tej kwoty na cele mieszkaniowe.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 21 ust. 30a ustawy o PIT, wskazują, że wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 2, obejmują także wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym. Powyższe ma zastosowanie, gdyż w związku z nabyciem darowanej nieruchomości przejął Pan na siebie ciężar zobowiązań wynikających z kredytu hipotecznego na przedmiotowej nieruchomości. Co istotne nastąpiło to przed datą zbycia nieruchomości, którą został Pan obdarowany.

W związku z powyższym, jedną ze składowych będących wartością zwolnienia od podatku dochodowego w związku z zakupem nieruchomości na cele mieszkaniowe będą w tym przypadku Pana wydatki poniesione na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych oraz kredytu ciężącego na zbywanej nieruchomości. Łączna wartość zwolnienia z tego tytułu to 173 493,49 zł, na co składają się: 6 330 zł (spłaty rat kapitałowo-odsetkowych) + 167 163,49 zł (spłata pozostałego kredytu).

Drugą część planowanego zwolnienia od podatku dochodowego w związku z wydatkami na cele mieszkaniowe stanowić będzie cena nabycia przyszłego mieszkania w wysokości 275 000 zł.

Tym samym po zakupie przez Pana planowanego mieszkania, łączna maksymalna wartość zwolnienia z podatku dochodowego wynikającego z wydatków na cele mieszkaniowe wyniesie 448 493,49 zł; tj.:

-suma wydatków poniesionych na spłatę kredytu (173 493,49 zł) zbywanej nieruchomości, z której osiągnął Pan dochód

-oraz wartość wynikająca z ceny nabycia nowego mieszkania (275 000 zł).

W związku z powyższym, rozliczając ostatecznie dochód ze sprzedaży (PIT-39 za 2023 r.) nieruchomości darowanej, przy przedstawionych powyżej wartościach będzie Pan zwolniony od konieczności zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, gdyż suma zwolnień wynikających z przepisów ustawy jest wyższa niż wartość dochodu osiągniętego przy sprzedaży: 448 493,49 zł (suma zwolnień) > 433 000 zł (dochód ze sprzedaży).

Uzupełnienie wniosku

Stan faktyczny:

W 2023 r. sprzedał Pan mieszkanie o pow. 64,96 m2 (prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość nr … położonego na drugiej kondygnacji budynku przy ul. … wraz z przynależnym udziałem wynoszącym 1/9 części w stanowiącym odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnym - komórka lokatorska nr … oraz udziałem wynoszącym 1/9 części w nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr … położonej w …).

Na pytanie Organu o treści: „czy w ww. lokalu mieszkalnym zamieszkiwał Pan i realizował w nim własne cele mieszkaniowe; czy był on udostępniany nieodpłatnie lub odpłatnie osobom trzecim?”, wskazał Pan: „Nieruchomość tą nabyłem w drodze darowizny jako jedyny właściciel lokalu. Lokal ten udostępniałem do momentu sprzedaży osobom trzecim w formie wynajmu, który również został wykazany w moim zeznaniu podatkowym za okres 2022 i 2023”.

Poza drobnymi remontami wynikającymi ze zgłaszanych usterek od strony najemców nie wykonywał Pan na lokalu większych remontów, gdyż lokal ten był w dobrym stanie.

W zeznaniu podatkowym PIT-39 za 2023 r. dochód z tytułu tej sprzedaży określił Pan na kwotę 433 000 zł (sprzedaż nastąpiła na drodze prywatnej, nie w wyniku wykonywania działalności gospodarczej), czyli całą cenę sprzedaży.

Nieruchomość tę nabył Pan w formie darowizny od brata na podstawie aktu notarialnego z dnia 6 września 2022 r. W momencie darowizny na przedmiotowej nieruchomości widniało zabezpieczenie hipoteczne (KW nr …) wynikające z hipotecznego kredytu mieszkaniowego nr … z dnia 30 grudnia 2016 r. udzielonego Pana bratu (…) przez …. Kredyt ten został udzielony w wysokości 233 580 zł na zakup tego mieszkania w stanie deweloperskim, natomiast hipoteka ze względu na żądanie banku była wpisana do wysokości 350 370 zł. Wartość kredytu niespłaconego przez Pana brata wynosiła na dzień darowizny ok. 170 000 zł.

W uzgodnieniach pomiędzy Panem i Pana bratem (dotyczących darowizny) ustalono, że w związku z darowizną przedmiotowego mieszkania wszelkie dalsze koszty wynikające z obsługi kredytu hipotecznego na tej nieruchomości poniesie Pan.

Tym samym, w dniu 28 lipca 2023 r. podpisał Pan z bankiem aneks nr 2 do umowy o kredyt nr …, tj. został Pan dopisany jako kredytobiorca. Ze względu na politykę banku Pana brat nie został wykreślony, lecz dopisany został drugi kredytobiorca w Pana osobie. Aneks ten jednak miał na celu zmianę osoby dłużnika. Od chwili dopisania Pana do umowy kredytowej:

-ponosił Pan faktyczne koszty spłaty kredytu w postaci rat kapitałowo-odsetkowych w wysokości łącznej 6 330 zł, w postaci przelewów na rachunek banku z tytułu rat kredytowych,

-spłacił Pan ostatecznie pozostałą część kredytu w dniu zawarcia przez Pana umowy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości (akt notarialny z dnia 29 listopada 2023 r.). Nastąpiło to poprzez potrącenie z ceny sprzedaży 433 000 zł, kwoty 167 163,49 zł tytułem spłaty przedmiotowego kredytu i zwolnienia istniejącego zabezpieczenia.

Cała transakcja rozpisana została w akcie notarialnym, tj. najpierw otrzymał Pan od nabywcy odpowiednią kwotę na spłatę kredytu. Po spłacie kredytu i otrzymaniu od banku zgody na wykreślenie hipoteki nabywca przelał Panu pozostałą cenę za sprzedaż lokalu. Był to oczywiście warunek konieczny przy sprzedaży darowanej nieruchomości. Tym samym realna wartość uzyskanego przez Pana dochodu ze sprzedaży nabytej w drodze darowizny nieruchomości wyniosła 259 506,51 zł (433 000 – 6 330 – 167 163,49 = 259 506,51). Spłaty kredytu oraz odsetek dokonane przez Pana brata przed darowizną nie zostały uwzględnione w powyższych wyliczeniach.

Powyższe wartości potwierdzają:

-zestawienie transakcji z Pana rachunku bankowego (posiadane potwierdzenia przelewów z tytułu obsługi kredytu, tj. rat kapitałowych i odsetek),

-zaświadczenie z banku o wysokości spłaconego przez Pana kapitału i zwolnienia hipoteki.

W związku ze sprzedażą nabytej nieruchomości przed upływem 5 lat od jej nabycia złożył Pan oświadczenie, że przychód z uzyskanej transakcji rozliczy w okresie 3 lat od daty odpłatnego zbycia nieruchomości poprzez wydatkowanie tej kwoty na cele mieszkaniowe.

Zdarzenie przyszłe:

W związku z tym, że jest Pan właścicielem dużego domu o powierzchni 255 m2 zlokalizowanego w miejscowości …, a Pana dzieci są już samodzielne i nie planują wspólnego mieszkania z Panem i Pana żoną, planuje Pan z żoną zakupić mniejsze mieszkanie w …, gdzie będzie Państwu łatwiej funkcjonować i nawet dojeżdżać do pracy (Pana żona pracuje w …). W tym celu, zamierza Pan w najbliższym czasie zakupić 2-3 pokojowe mieszkanie właśnie w …. Decyzja ta wynika z potrzeby przeprowadzenia się na mniejsze „M” i zmniejszenia kosztów utrzymania, a ewentualna sprzedaż domu w późniejszym czasie ma zapewnić Panu i żonie byt i pomoc dla dzieci wchodzących w dorosłe życie. Zakup przyszłego mieszkania planuje Pan zrealizować do końca 2025 r., nie później niż do połowy 2026 r. Ze względów technologicznych (ocieplenie, itp.) będzie to lokal wybudowany po 2000 r., czyli będzie to zakup prawa własności lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość z wydzieloną księgą wieczystą.

W przeszłości dokonał Pan raz sprzedaży mieszkania własnościowego w 2004 r., a nabył je Pan w 1997 r., czyli sprzedaż nastąpiła po upływie 7 lat od jego nabycia.

Pytanie

Czy w związku z realizacją przyszłego zakupu na cele mieszkaniowe (tj. zakupu mieszkania 2 pokojowego w …) za cenę w wysokości 275 000 zł oraz poniesionymi wcześniej realnymi wydatkami na spłatę kredytu hipotecznego oraz rat kapitałowych wraz z odsetkami w kwocie 173 493,49 zł (w związku ze sprzedażą mieszkania nabytego w drodze darowizny przed upływem 5 lat od daty nabycia), będzie mógł Pan skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych przy ostatecznym rozliczeniu dochodu ze sprzedaży darowanego mieszkania, w maksymalnej wysokości do 448 493,49 zł - innymi słowy czy dochód w wysokości 433 000 zł uzyskany ze zbycia nieruchomości nabytej w drodze darowizny będzie mógł Pan pokryć zwolnieniami od podatku dochodowego wynikającymi z ceny zakupu nowego mieszkania oraz wydatkami poniesionymi na spłatę kredytu hipotecznego wraz z ratami kapitałowymi i odsetkami dotyczącymi mieszkania, z którego uzyskał Pan dochód ze sprzedaży?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, spłata kredytu hipotecznego związanego ze zbywaną nieruchomością wraz z ceną nabycia nowej nieruchomości na cele mieszkaniowe, w okresie 3 lat od zbycia przedmiotowej nieruchomości będą stanowić łącznie wydatek na własny cel mieszkaniowy, tj. maksymalną kwotę zwolnienia od podatku dochodowego wynikającego ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - art. 21 ust. 30a ustawy o PIT, wskazują, że wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 2, obejmują także wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym. Powyższe ma zastosowanie, gdyż w związku z nabyciem darowanej nieruchomości przejął Pan na siebie ciężar zobowiązań wynikających z kredytu hipotecznego na przedmiotowej nieruchomości. Co istotne nastąpiło to przed datą zbycia nieruchomości, którą został Pan obdarowany.

W związku z powyższym, jedną ze składowych będących wartością zwolnienia od podatku dochodowego w związku z zakupem nieruchomości na cele mieszkaniowe będą w tym przypadku Pana wydatki poniesione na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych oraz kredytu ciążącego na zbywanej nieruchomości. Łączna wartość zwolnienia z tego tytułu to 173 493,49 zł, na co składają się: 6 330 zł (spłaty rat kapitałowo-odsetkowych) + 167 163,49 zł (spłata pozostałego kredytu).

Drugą część planowanego zwolnienia od podatku dochodowego w związku z wydatkami na cele mieszkaniowe stanowić będzie cena nabycia przyszłego mieszkania w wysokości 275 000 zł.

Tym samym po zakupie przez Pana planowanego mieszkania, łączna maksymalna wartość zwolnienia z podatku dochodowego wynikającego z wydatków na cele mieszkaniowe wyniesie 448 493,49 zł, tj.:

-suma wydatków poniesionych na spłatę kredytu (173 493,49 zł) zbywanej nieruchomości, z której osiągnął Pan dochód

-oraz wartość wynikająca z ceny nabycia nowego mieszkania (275 000 zł).

W związku z powyższym rozliczając ostatecznie dochód ze sprzedaży (PIT-39 za 2023 r.) nieruchomości darowanej, przy przedstawionych powyżej wartościach będzie Pan zwolniony od konieczności zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, gdyż suma zwolnień wynikających z przepisów ustawy jest wyższa niż wartość dochodu osiągniętego przy sprzedaży: 448 493,49 zł (suma zwolnień) > 433 000 zł (dochód ze sprzedaży).

W związku z powyższym prosi Pan o potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska i wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.; t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, skutkuje powstaniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie w podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

-odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz

-zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej bądź zdarzenia prawnego może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.

Art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) stanowi, że:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zgodnie z art. 888 § 1 ww. Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, to umowa darowizny pod rygorem nieważności, powinna mieć formę aktu notarialnego. Tym samym, zawarcie umowy darowizny nieruchomości powoduje przejście jej własności na obdarowanego z chwilą zawarcia aktu notarialnego, w którym darczyńca daruje tę nieruchomość obdarowanemu, a obdarowany darowiznę przyjmuje.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że sprzedaż przez Pana w dniu 29 listopada 2023 r. lokalu mieszkalnego nabytego przez Pana w 2022 r. w drodze darowizny od brata, stanowi źródło przychodu w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z powyższym, przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

Zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy:

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie bowiem do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

W myśl natomiast art. 30e ust. 7 ww. ustawy:

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, że:

Wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D × W/P

gdzie:

D – dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa,

W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

P – przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa.

Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, wymienione zostały w art. 21 ust. 25 w zw. z ust. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 25 pkt 1-2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1)wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

‒ położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej;

2)wydatki poniesione na:

a)spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,

b)spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),

c)spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)

‒ w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

Zgodnie z art. 21 ust. 25a ww. ustawy:

Wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. a-c, uznaje się za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe, jeżeli przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, nastąpiło nabycie własności rzeczy lub praw wymienionych w ust. 25 pkt 1 lit. a-c, w związku z którymi podatnik ponosił wydatki na nabycie.

W myśl art. 21 ust. 26 ww. ustawy:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Zgodnie z art. 21 ust. 30 cytowanej ustawy:

Przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Na podstawie art. 21 ust. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 2, obejmują także wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym na cele określone w ust. 25 pkt 1, w tym także gdy wydatki te odpowiadają równowartości wydatków uwzględnionych w kosztach uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, które sfinansowane zostały tym kredytem (pożyczką).

Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 w zw. z ust. 30a ww. ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne. Ustawodawca formułując zwolnienie przedmiotowe, w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które pozwalają na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży.

Omawiana regulacja art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wprowadza również termin, w jakim należy dokonać wydatkowania przychodu ze zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, aby uprawniało ono do skorzystania z omawianej ulgi podatkowej.

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest m.in. aby przychód ten został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia określonego w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych na własne cele mieszkaniowe wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ww. ustawy począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie „własne cele mieszkaniowe” podatnika.

W przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wskazał, że przychód ze sprzedaży ma zostać wydatkowany na „własne cele mieszkaniowe”. Poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”, świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 i dopisując ten przymiotnik, przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały na zaspokojenie „własnych” potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Samo poniesienie wydatku na zakup nieruchomości/lokalu mieszkalnego nie świadczy jeszcze o tym, że została spełniona przesłanka uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania.

Warunkiem zwolnienia podatkowego jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”.

Sądy administracyjne podkreślają, że zwolnienie z opodatkowania dochodów opisanych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter mieszany, podmiotowo-przedmiotowy, co oznacza, że wydatkowanie środków na określony przedmiot musi być połączone z funkcją, jaką ten przedmiot realizuje na rzecz nabywcy – czyli z zaspokojeniem jego niezaspokojonych celów mieszkaniowych.

Intencją ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zachęcanie podatników do nabywania w miejsce zbywanych nieruchomości czy praw majątkowych, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych, a nie realizacja jakichkolwiek i czyichkolwiek celów mieszkaniowych. Potwierdza to poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”. Zwolnienie dotyczy zatem realizowania przez podatnika swoich celów mieszkaniowych, czyli własnych potrzeb mieszkaniowych.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan właścicielem dużego domu zlokalizowanego w miejscowości …. Planuje Pan z żoną zakupić mniejsze mieszkanie w …, gdzie będzie Państwu łatwiej funkcjonować i dojeżdżać do pracy. W tym celu zamierza Pan w najbliższym czasie zakupić 2-3 pokojowe mieszkanie w …. Decyzja ta wynika z potrzeby przeprowadzenia się na mniejsze „M” i zmniejszenia kosztów utrzymania, a ewentualna sprzedaż domu w późniejszym czasie ma zapewnić Panu byt i pomoc dla dzieci wchodzących w dorosłe życie. Zakup przyszłego mieszkania planuje Pan zrealizować do końca 2025 r., nie później niż do połowy 2026 r. Ze względów technologicznych (ocieplenie, itp.) będzie to lokal wybudowany po 2000 r., czyli będzie to zakup prawa własności lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość z wydzieloną księgą wieczystą.

Zauważyć należy, że dla skorzystania z opisanego zwolnienia nie ma znaczenia liczba posiadanych czy nabywanych nieruchomości mieszkalnych. Z punktu widzenia ustawodawcy istotne jest bowiem, aby wydatkowanie przychodu było ukierunkowane na zrealizowanie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika. Oznacza to, że w momencie poniesienia wydatku celem podatnika powinno być dążenie, aby w tym nowym lokalu/budynku podatnik mógł zamieszkać. Wyrażenie „własne cele mieszkaniowe” należy odnosić do zamiaru zamieszkiwania związanego z różnymi sposobami wydatkowania przychodu, a nie do wydatkowania przychodu na nabycie mieszkania w znaczeniu przedmiotowym.

Zatem w sytuacji, gdy będzie Pan realizował w ww. lokalu mieszkalnym swoje cele mieszkaniowe, tj. będzie zamieszkiwał w nim – to nie ma przeszkód, aby skorzystał Pan ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ta część kwoty ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nabytego w darowiźnie od brata, która zostanie wydatkowana na zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, przed upływem trzyletniego okresu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, służącego Pana potrzebom mieszkaniowym, skorzysta ze zwolnienia na własne cele mieszkaniowe wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że w świetle powołanych przepisów prawa, wydatkowanie przez Pana części przychodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego nabytego w darowiźnie od brata, w okresie począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie tego lokalu, na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, w którym będzie Pan realizować własne cele mieszkaniowe – będzie uprawniać Pana do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia ww. lokalu mieszkalnego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ww. ustawy.

Podkreślenia wymaga, że z treści art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jasno wynika, że kredyt, na którego spłatę zostanie przeznaczony przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych musi być kredytem zaciągniętym na udokumentowane własne cele mieszkaniowe, które zostały wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Celem ustawodawcy było bowiem premiowanie zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych przez podatnika. Spłacony kredyt (pożyczka) nie ma być jakimkolwiek kredytem (pożyczką), lecz musi spełniać ściśle określone ustawą wymagania. Musi to być bowiem kredyt (pożyczka) – co wynika literalnie z art. 21 ust. 25 pkt 2 ww. ustawy – zaciągnięty przez podatnika na cele określone w pkt 1, tj. m.in. na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu (art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ww. ustawy).

Przepis wyraźnie stanowi, że kredyt (pożyczka) mają być zaciągnięte na cele określone w pkt 1, a więc na cele mieszkaniowe. Ważne jest również, aby środki przeznaczone na ww. cel mieszkaniowy, czyli na spłatę kredytu oraz odsetek od tego kredytu pochodziły ze sprzedaży nieruchomości (lub ich części oraz udziału w nieruchomości) lub praw. Istotne jest także, aby spłacany kredyt zaciągnięty był przed dniem uzyskania przychodu ze sprzedaży oraz, aby kredyt ten zaciągnięty był przez osobę, która uzyskuje przychód ze sprzedaży.

Podkreślić należy, że wszelkiego rodzaju ulgi czy zwolnienia są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, w sposób szczegółowy uregulowanymi w przepisach materialnego prawa podatkowego. Są one przywilejami, z których podatnik ma prawo, a nie obowiązek skorzystania. Zatem oceniając ciążące na nim obowiązki wynikające z zastosowania danej ulgi, czy zwolnienia podatkowego należy dokonać ścisłej, literalnej wykładni przepisu regulującego daną ulgę czy zwolnienie.

Zauważyć należy, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże skutki prawne w postaci zwolnienia od opodatkowania z faktem przeznaczenia – w warunkach określonych w ustawie – uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych przychodu wyłącznie na własne cele wymienione w art. 21 ust. 25 tej ustawy.

Treść art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a) wskazuje natomiast, że wydatkiem uprawniającym do przedmiotowego zwolnienia jest spłata kredytu zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu na cele określone w pkt 1. Podatnikiem jest zaś osoba, u której powstał z tytułu sprzedaży nieruchomości obowiązek podatkowy. To oznacza, że spłata kredytu, który został zaciągnięty przez inną niż podatnik osobę – na nabycie przez nią nieruchomości – nie stanowi w świetle powołanego przepisu wydatku na własne cele mieszkaniowe.

Z opisu sprawy wynika, że omawiany kredyt został zaciągnięty na nabycie sprzedawanego lokalu mieszkalnego przez darczyńcę … (Pana brata) w dniu 30 grudnia 2016 r., czyli przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia przez Pana lokalu mieszkalnego. Zatem kredytobiorcą był Pana brat, a nie Pan. Pan jedynie spłacał ten kredyt od chwili dopisania do umowy kredytowej. Jednakże, kredyt nie został zaciągnięty przez Pana na nabycie przez Pana lokalu mieszkalnego celem realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W omawianej sprawie to darczyńca …, a nie Pan, zaciągnął w 2016 r. w banku hipoteczny kredyt mieszkaniowy udzielony na nabycie nieruchomości (zakup mieszkania) i … nabył nieruchomość. Pan w dniu 28 lipca 2023 r. podpisał z bankiem aneks do umowy o kredyt nr …, tj. został Pan dopisany jako kredytobiorca. Kredytobiorca … (Pana brat) nie został wykreślony, natomiast Pan został dopisany jako drugi kredytobiorca. Od chwili dopisania Pana do umowy kredytowej:

-ponosił Pan koszty spłaty kredytu w postaci rat kapitałowo-odsetkowych w wysokości łącznej 6 330 zł, w postaci przelewów na rachunek banku z tytułu rat kredytowych,

-spłacił Pan ostatecznie pozostałą część kredytu w dniu zawarcia przez Pana umowy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości (akt notarialny z dnia 29 listopada 2023 r.) - nastąpiło to poprzez potrącenie z ceny sprzedaży (433 000 zł), kwoty 167 163,49 zł tytułem spłaty przedmiotowego kredytu i zwolnienia istniejącego zabezpieczenia.

Zatem, kredyt nie został zaciągnięty przez Pana na nabycie nieruchomości celem zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, bo nieruchomość tę otrzymał Pan w drodze darowizny.

Wskazać również należy, że w darowanym Panu przez brata lokalu nie realizował Pan własnych celów mieszkaniowych, bo jak sam Pan wskazał w opisie sprawy, darowany lokal wynajmował Pan aż do czasu jego odpłatnego zbycia.

W konsekwencji, wydatek poniesiony na spłatę (dokonaną przed sprzedażą lokalu mieszkalnego) rat kapitałowo-odsetkowych kredytu i na jednorazową spłatę kredytu - zaciągniętego przez … (darczyńcę) na zakup przez … lokalu mieszkalnego, nie uprawnia Pana do zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z ust. 25 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ Pan nie zaciągnął tego kredytu. Dodatkowo należy wskazać, że kredyt nie został przeznaczony na Pana własne cele mieszkaniowe, bowiem lokal ten nabył … (darczyńca). Pan przedmiotowy lokal mieszkalny otrzymał od niego w drodze darowizny.

Ponadto, w odniesieniu do Pana wydatków poniesionych na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych wskazać należy, że zostały one przez Pana dokonane przed dniem zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, czyli przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości (lokalu mieszkalnego).

Jeszcze raz należy podkreślić, że z treści przepisu art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe uważa się wydatki poniesione na spłatę kredytu oraz odsetek od tego kredytu zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, na cele określone w art. 21 ust 25 pkt 1 ww. ustawy. Oznacza to, że zarówno czynność i cel zaciągnięcia kredytu, jak i uzyskanie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości musi dotyczyć tego samego podatnika a nie innych osób (co nie ma miejsca w niniejszej sprawie).

W celu skorzystania z omawianego zwolnienia, kredyt – spłacony środkami uzyskanymi ze sprzedaży nieruchomości (lokalu mieszkalnego) – musiałby być zaciągnięty przez Pana oraz na realizację Pana własnych celów mieszkaniowych. Tymczasem, co bezspornie wynika z opisu sprawy, kredyt hipoteczny nie został zaciągnięty przez Pana, lecz przez poprzedniego właściciela mieszkania (Pana brata) oraz nie służył zaspokojeniu Pana potrzeb mieszkaniowych. Pan został właścicielem tej nieruchomości (lokalu mieszkalnego) dopiero w późniejszym czasie.

Zatem, wydatkowanie przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości, którą nabył Pan w drodze darowizny, na spłatę kredytu zaciągniętego przez inną osobę nie uprawnia Pana do zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Ponadto, wskazany przez Pana art. 21 ust. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, również nie ma zastosowania w Pana sprawie, bo jak już wyżej wskazałem, wydatkował Pan część przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia ww. lokalu mieszkalnego, na całkowitą spłatę kredytu zaciągniętego przez brata. Pan przedmiotowy lokal mieszkalny otrzymał od brata w drodze darowizny. Zatem, nie ma Pan prawa do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z ust. 25 pkt 2 w zw. z ust. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz przywołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że dokonana przez Pana sprzedaż w 29 listopada 2023 r. przedmiotowego lokalu mieszkalnego, nabytego w dniu 6 września 2022 r. w drodze darowizny od Pana brata, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie przez Pana.

Jednakże, wydatkowanie przez Pana części przychodu uzyskanego z ww. sprzedaży lokalu mieszkalnego na nabycie przez Pana lokalu mieszkalnego, który będzie służył zaspokajaniu Pana potrzeb mieszkaniowych, w terminie przewidzianym przez ustawę (tj. w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie), po spełnieniu warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, uprawniać będzie do zwolnienia od podatku dochodu z odpłatnego zbycia ww. lokalu mieszkalnego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazać należy, że poniesienie przez Pana wydatków na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych przed dniem sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego oraz na spłatę pozostałej części kredytu w dniu zawarcia przez Pana umowy sprzedaży, nie może być uznane za uprawniające do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania uzyskanego dochodu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. wydatek nie mieści się w dyspozycji ww. przepisu jako wydatki poniesione na cel, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a) w zw. z ust. 30a ww. ustawy i tym samym nie stanowią wydatkowania środków ze sprzedaży ww. lokalu mieszkalnego na własne cele mieszkaniowe. Wydatki te zostały bowiem poniesione na spłatę kredytu zaciągniętego przez Pana brata na nabycie przez Pana brata przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Wskazać również należy, że w darowanym Panu przez brata lokalu mieszkalnym nie realizował Pan własnych celów mieszkaniowych, bo jak sam Pan wskazał w opisie stanu faktycznego - darowany lokal wynajmował Pan aż do czasu jego odpłatnego zbycia. Zauważyć także należy, że spłata rat kapitałowo-odsetkowych przed dniem sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego została dokonana z Pana środków własnych, a nie z przychodu ze sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego, bowiem spłaty te dokonane zostały przez Pana przed dniem zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, a więc nie, jak wymaga tego przepis konstytuujący zwolnienie „począwszy od dnia odpłatnego zbycia”.

Przedmiotowe zwolnienie będzie obejmowało taką część dochodu uzyskanego z tytułu sprzedaży ww. nieruchomości, jaka proporcjonalnie będzie odpowiadała udziałowi wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w osiągniętym z odpłatnego zbycia przychodzie (dochód zwolniony = D × W / P). Natomiast, pozostała część dochodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego, odpowiadająca proporcjonalnie przychodowi niewydatkowanemu przez Pana na własne cele mieszkaniowe w terminie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło ww. odpłatne zbycie, podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zastrzec, że niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w odniesieniu do przedstawionego pytania i własnego stanowiska w sprawie, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy zainteresowany prawidłowo postrzega, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony we wniosku stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego, stąd też Organ interpretacyjny nie analizował przedstawionych przez Pana kwot i wyliczeń w tym zakresie. Prawidłowość rozliczenia, podlega weryfikacji przez właściwy rzeczowo organ podatkowy w toku stosownych postępowań weryfikacyjnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.