Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania świadczeń z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę oraz zwrotu kosztów leczenia
• nieprawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2025 r wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 26 czerwca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 9 kwietnia 2018 r. Wnioskodawca w trakcie jazdy motocyklem uległ wypadkowi komunikacyjnemu. Przyczyną wypadku komunikacyjnego było wymuszenie pierwszeństwa przez innego uczestnika ruchu drogowego, kierującego samochodem osobowym (dalej jako: Sprawca).

W tym miejscu należy wskazać, iż pojazd, którym kierował Sprawca miał wykupioną polisę w (…) (dalej jako: Ubezpieczyciel).

W związku z powyższym Wnioskodawca zgłosił szkodę do Ubezpieczyciela, który po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznał co do zasady swoją gwarancyjną odpowiedzialność za powstałą szkodę i ustalił oraz wypłacił tytułem zadośćuczynienia kwotę w wysokości 13.000,00 zł oraz zwrot kosztów leczenia w kwocie 872,79 zł.

Podstawę prawną roszczeń Wnioskodawcy stanowił art. 436 § 2 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 415 Kodeksu cywilnego. Natomiast odpowiedzialność gwarancyjna (…) wynikała z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - jak wynika ze wskazanego przepisu umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Wnioskodawca nie zgadzając się z powyższym w dniu 20 sierpnia 2018. r. złożył pozew do Sądu o zapłatę przeciwko Ubezpieczycielowi, na podstawie którego Wnioskodawca wniósł o:

1)zasądzenie od ubezpieczyciela na rzecz Wnioskodawcy:

-kwoty 287.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienia od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

-kwoty 2.725,55 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

-kwoty 6.721.00 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty.

W dniu 8 marca 2021 r. Wnioskodawca złożył pismo procesowe w zakresie rozszerzenia powództwa. Na podstawie powyższego zostało zmodyfikowane i rozszerzone powództwo. Wnioskodawca wniósł o zasądzenia od ubezpieczyciela kwoty:

1)687.000.00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a)od kwoty 287.000,00 zł od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

b)od kwoty 400.00,00 zł od dnia następującego po dniu doręczenia ubezpieczycielowi niniejszego pisma zawierającego rozszerzenie powództwa do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa o dodatkową kwotę 400.00,00 zł);

2)21.908,71 zł tytułem odszkodowania za poniesione wydatki zw. z leczeniem następstw wypadku komunikacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a)od kwoty 2.725,55 zł od dnia 28 lipca 2017 r. do dnia zapłaty;

od kwoty 3.762,92 zł od dnia 8 listopada 2018 r do dnia zapłaty.

Pismem procesowym z dnia 3 stycznia 2023 r. Wnioskodawca cofnął pozew w zakresie żądania zasądzenia na Jego rzecz od Ubezpieczyciela kwoty 350.000,00 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, ponieważ z uwagi na spełnienie przez Ubezpieczyciela tego świadczenia jego roszczenie w zakresie wskazanej kwoty wygasło, (w piśmie tym Wnioskodawca w dalszym ciągu popierał powództwo o zasądzenie pozostałych kwot, w tym żądanej kwoty zadośćuczynienia, to jest 337.000 złotych, oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od uznanej i zapłaconej przez Ubezpieczyciela kwoty 360.000 zł za okres od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu pisma procesowego powoda z 8 marca 2021 r. do 9 grudnia 2022 r., to jest dnia zapłaty wskazanej kwoty).

28 sierpnia 2023 r. Sąd Okręgowy w (…) I Wydział Cywilny wydał wyrok na podstawie, którego:

I.umorzył postępowanie w zakresie:

-żądania zasądzenia kwoty 353.474,00 zł (z tytułu części zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę 350.000,00 złotych i odszkodowania w zakresie kosztów opieki 3.474,00 zł),

-żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 1 marca 2021 roku do 31 lipca 2021 roku;

II.zasądził od ubezpieczyciela na rzecz Wnioskodawcy:

1)kwotę 357.770,20 zł (kwota w wysokości 337.000,00 zł stanowiła zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę, natomiast pozostała kwota to zwrot kosztów opieki zdrowotnej) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 1.128,00 zł od 26 lipca 2018 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 74 9,62 zł od 2 6 lutego 2 019 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 8.386,89 zł od 11 maja 2019 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 347.505,69 zł od 27 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

2)      odsetki ustawowe za opóźnienie:

-od kwoty 287.000,00 zł od 26 lipca 2018 roku do 9 grudnia 2022 r.,

-od kwoty 3.474,00 zł od 26 lutego 2019 r. do 5 maja 2021 r.,

-od kwoty 50.000,00 zł od 27 kwietnia 2021 r. do 9 grudnia 2022 r.,

3)rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 1.000,00 zł miesięcznie, płatną z góry do 10-go dnia każdego miesiąca, poczynając od września 2023 r., z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat tej renty.

III.oddala powództwo w pozostałej części.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W piśmie z 26 czerwca 2025 r. udzielił Pan odpowiedzi na pytania zawarte w wezwaniu:

1)Na podstawie jakich konkretnie przepisów zostały Panu zasądzone przedmiotowe świadczenia, tj. jakie przepisy powołał Sąd w przedmiotowym wyroku zasądzając kwoty wskazane w pkt II opisu sprawy ?

Odpowiedź: na podstawie przepisów zostały Wnioskodawcy zasądzone przedmiotowe świadczenia:

-art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego - świadczenia z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez niego krzywdę;

-art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego - zwrot kosztów leczenia;

-444 § 2 Kodeksu cywilnego - renta;

-481 § 1 Kodeksu cywilnego - ustawowe odsetki.

2)Daty uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w (…) zasądzającego na Pana rzecz przedmiotowe świadczenia wraz z odsetkami?

Odpowiedź: Wyrok uprawomocnił się w dniu 8 kwietnia 2024 r.

3)Kiedy otrzymał Pan kwoty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w (…) (należy wskazać dokładną datę)?

Odpowiedź: Wnioskodawca otrzymał kwoty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w dniu 10 kwietnia 2024 r.

4)Czy kwoty zasądzone wyrokiem Sądu (tj. zadośćuczynienie, zwrot kosztów opieki zdrowotnej, renta z tytułu zwiększonych potrzeb wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie) zostały wypłacone przez Ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego z jego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, tj. ubezpieczenia OC sprawcy?

Odpowiedź: Kwoty zasądzone wyrokiem zostały wypłacone przez Ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego z jego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, tj. ubezpieczenia OC sprawcy.

5)Czy zasądzone przez Sąd odsetki za opóźnienie wchodziły w skład zasądzonych świadczeń głównych (zadośćuczynienia ,zwrotu kosztów opieki zdrowotnej, renty z tytułu zwiększonych potrzeb), czyli uznać należy, że były one częścią składową świadczenia zasadniczego wypłacanego z tytułu ubezpieczenia OC?

Czy też są to odsetki przyznane w związku nieterminową wypłatą świadczenia głównego dla których podstawą prawną jest art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego?

Odpowiedź: Odsetki nie były kapitalizowane (nie były doliczone do zasądzonych kwot), a stanowiły wyłącznie należność z tytułu nieterminowych wypłat na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego.

6)Jakich konkretnie świadczeń (kwoty wymagające wyjaśnienia zostały poniżej podkreślone) dotyczą kwoty zasądzone wyrokiem Sądu, od których zostały naliczone odsetki za opóźnienie wskazane w pkt II 1) opisu sprawy, tj.:

1) kwotę 357.770,20 zł (kwota w wysokości 337.000,00 zł stanowiła zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę; natomiast pozostała kwota to zwrot kosztów opieki zdrowotnej) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 1.128,00 zł od 26 lipca 2018 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 749,62 zł od 2 6 lutego 2 019 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 8.386,89 zł od 11 maja 2019 r. do dnia zapłaty.

-od kwoty 347.505.69 zł od 27 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

oraz w pkt II 2), tj.:

2)        odsetki ustawowe za opóźnienie:

-od kwoty 287.000,00 zł od 26 lipca 2018 r. do 9 grudnia 2022 r.,

-od kwoty 3.474,00 zł od 26 lutego 2019 r. do 5 maja 2021 r.,

-od kwoty 50.000,00 zł od 2 7 kwietnia 2021 r. do 9 grudnia 2022 r.

Odpowiedź:

Z treści wyroku wynika, iż:

Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny:

I. umarza postępowanie w zakresie:

-żądania zasądzenia kwoty 353 474 zł (z tytułu części zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę 350 000 zł i odszkodowania w zakresie kosztów opieki 3 474 zł),

-żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 1 marca 2021 r. do 31 lipca 2021 r.;

II. zasądza od (…) na rzecz Wnioskodawcy:

1)kwotę 357 770,20 zł (trzysta pięćdziesiąt siedem tysięcy siedemset siedemdziesiąt złotych, dwadzieścia groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 1 128 zł (tysiąc sto dwadzieścia osiem złotych) od 26 lipca 2018 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 749,62 zł (siedemset czterdzieści dziewięć złotych, sześćdziesiąt dwa grosze) od 26 lutego 2019 r. do dnia zapłaty,

-od kwoty 8 386,89 zł (osiem tysięcy trzysta osiemdziesiąt sześć złotych, osiemdziesiąt dziewięć groszy) od 11 maja 2019 r. do dnia zapłaty.

-od kwoty 347 505,69 zł (trzysta czterdzieści siedem tysięcy pięćset pięć złotych, sześćdziesiąt dziewięć groszy) od 27 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

2)odsetki ustawowe za opóźnienie:

-od kwoty 287 000 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem tysięcy złotych) od 26 lipca 2018 r. do 9 grudnia 2022 r.,

-od kwoty 3 474 zł (trzy tysiące czterysta siedemdziesiąt cztery złote) od 26 lutego 2019 r. do 5 maja 2021 r.,

-od kwoty 50 000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) od 27 kwietnia 2021 r. do 9 grudnia 2022 r.,

3)rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 1 000 zł (tysiąc złotych) miesięcznie, płatną z góry do 10-go dnia każdego miesiąca, poczynając od września 2023 r., z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat tej renty;

III. oddala powództwo w pozostałej części;

IV. zasądza od  (…) na rzecz Wnioskodawcy kwotę 11 800 zł (jedenaście tysięcy osiemset złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu;

V. nakazuje pobranie od (…) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w (…) kwoty 42 629,23 zł (czterdzieści dwa tysiące sześćset dwadzieścia dziewięć złotych, dwadzieścia trzy grosze) z tytułu nieuiszczonej części kosztów sądowych;

VI. nadaje wyrokowi, w zakresie rozstrzygnięcia w podpunkcie 3 punktu II rygor natychmiastowej wykonalności.

VII.

Pierwotne powództwo obejmowało zasądzenie od Pozwanego:

1)kwoty 287 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

2)kwoty 2 725,55 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

3)kwoty 6 721,99 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty.

Po rozszerzeniu powództwa kwoty przyjęły następującą postać:

1)687 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 287 000,00 zł od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 400 000,00 zł od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu niniejszego pisma zawierającego rozszerzenie powództwa do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa o dodatkową kwotę 400 000,00 zł);

2)21 908,71 zł tytułem odszkodowania za poniesione wydatki związane z leczeniem następstw wypadku komunikacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 2 725,55 zł od dnia 28 lipca 2 017 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 3 762,92 zł od dnia 8 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 2 178,98 zł od dnia 21 listopada 2018 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 6041,57zł od dnia 22 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 1 686.00zł od dnia 15 marca 2019 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 1 776,99zł od dnia 13 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa);

-od kwoty 1 450,00zł od dnia 10 sierpnia 2019 r. do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa);

-od kwoty 1 642,93 zł od dnia 27 listopada 2019 r. do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa);

-od kwoty 643,77 zł od dnia 30 czerwca 2020 r. do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa);

3)24 000,00 zł skapitalizowanej renty z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość płatnej miesięcznie za okres od dnia 1 marca 2019 r. do 28 lutego 2021 r. z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu niniejszego pisma zawierającego modyfikację powództwa (nowe roszczenie);

4)1 000,00 zł renty płatnej miesięcznie od dnia 1 marca 2021 r. do 10-go dnia każdego miesiąca z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat (nowe roszczenie);

5)1 000,00 zł renty płatnej miesięcznie od dnia 1 marca 2021 r. do 10-go dnia każdego miesiąca z tytułu zwiększonych potrzeb z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat (nowe roszczenie);

6)11 713,00 zł tytułem odszkodowania z opiekę nad powodem z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 6 721,00 zł od dnia 4 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

-od kwoty 4 992,00 zł od dnia 13 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty (rozszerzenie powództwa).

Pytanie

Czy w zaistniałym stanie faktycznym, zasądzone na rzecz Wnioskodawcy, na podstawie wyroku Sądu kwoty wskazane w pkt II, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie (przedstawione w opisie stanu faktycznego oraz jego uzupełnieniu)

Pana zdaniem, otrzymane przez Pana na podstawie wyroku Sądu kwoty wskazane w pkt II są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Zauważyć należy, że ogólne warunki, zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalność ubezpieczeniowej, natomiast zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zgodne z ww. ustawą, ubezpieczeniem obowiązkowym jest m.in. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej „ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych” (art. 4 pkt 1 cyt. ustawy).

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawę uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, prawomocnego orzeczenia sądu lub w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta - art. 13 ust. 1 powyższej ustawy.

Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 ww. ustawy). Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1)przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

2)przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 822 § 1 powołanej ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy - Kodeks cywilny.  Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Stosownie do art. 444 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawiane szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W myśl natomiast art. 445 § 1 ww. ustawy, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, ze wypłacone na rzecz Wnioskodawcy przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku kwoty wskazane w pkt II wyroku, stanową przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 maja 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.22.2017.1.AJ , w której wskazano, iż: „Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacone w 2016 r. na rzecz Wnioskodawcy przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Zatem, przychód uzyskany przez Wnioskodawcę w ramach wypłaconego odszkodowania i zadośćuczynienia korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie ww. przepisu, a nie jak wskazał Wnioskodawca na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w myśl zasady, że wadliwa argumentacja prawna Wnioskodawcy, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym, winna skutkować uznaniem stanowiska Wnioskodawcy za nieprawidłowe, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymanego na podstawie wyroku sądowego jest nieprawidłowe”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2024 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z ww. przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, realną korzyścią majątkową podatnika. Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

a)zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

b)zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika;

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

a)świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

b)nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Różnego rodzaju świadczenia, w tym m.in. odszkodowania czy zadośćuczynienia, stanowią – co do zasady – przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie takie świadczenia, w tym odszkodowania i zadośćuczynienia, są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają bowiem ze zwolnienia od podatku.

Podkreślam, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że w dniu 9 kwietnia 2018 r. w trakcie jazdy motocyklem uległ Pan wypadkowi komunikacyjnemu. Przyczyną wypadku komunikacyjnego było wymuszenie pierwszeństwa przez innego uczestnika ruchu drogowego, kierującego samochodem osobowym (dalej jako: Sprawca). W tym miejscu należy wskazać, iż pojazd, którym kierował Sprawca miał wykupioną polisę w (…) (dalej jako: Ubezpieczyciel). W związku z powyższym zgłosił Pan szkodę do Ubezpieczyciela, który po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uznał co do zasady swoją gwarancyjną odpowiedzialność za powstałą szkodę i ustaliło oraz wypłaciło tytułem zadośćuczynienia kwotę w wysokości 13.000,00 zł oraz zwrot kosztów leczenia w kwocie 872,79 zł. Podstawę prawną Pana roszczeń stanowił art. 436 § 2 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 415 Kodeksu cywilnego. Natomiast odpowiedzialność gwarancyjna (…) wynikała z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - jak wynika ze wskazanego przepisu umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilne obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Nie zgadzając się z powyższym w dniu 20 sierpnia 2018. r. złożył Pan pozew do Sądu o zapłatę przeciwko Ubezpieczycielowi.

28 sierpnia 2023 r. Sąd Okręgowy wydał wyrok na podstawie, którego:

I.zasądził od ubezpieczyciela na Pana rzecz:

1)kwotę 357.770,20 zł (kwota w wysokości 337.000,00 zł stanowiła zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę, natomiast pozostała kwota to zwrot kosztów opieki zdrowotnej) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie,

2)odsetki ustawowe za opóźnienie,

3)rentę z tytułu zwiększonych potrzeb miesięcznie, płatną z góry do 10-go dnia każdego miesiąca, poczynając od września 2023 r., z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat tej renty.

Przedmiotowe świadczenia zostały Panu zasądzone na podstawie przepisów:

-art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego - świadczenia z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez niego krzywdę;

-art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego - zwrot kosztów leczenia;

-444 § 2 Kodeksu cywilnego - renta;

-481 § 1 Kodeksu cywilnego - ustawowe odsetki.

Wyrok uprawomocnił się w dniu 8 kwietnia 2024 r. Otrzymał Pan kwoty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w dniu 10 kwietnia 2024 r. Kwoty zasądzone wyrokiem zostały wypłacone przez Ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego z jego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, tj. ubezpieczenia OC sprawcy. Odsetki nie były kapitalizowane (nie były doliczone do zasądzonych kwot), a stanowiły wyłącznie należność z tytułu nieterminowych wypłat na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przepisie tym ustawodawca posługuje się zwrotem „kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń”. W związku z tym, jeżeli świadczenie wypłacone zostało z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, a nie mieści się ono w literach a) i b) przepisu, to takie świadczenie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zwracam w tym miejscu uwagę, że w żadnej z tych liter (traktujących o wyłączeniach ze zwolnienia) ustawodawca nie zawarł świadczeń dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Natomiast przez kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń, objęte dyspozycją ww. przepisu, rozumie się świadczenia, do wypłaty których zobowiązany jest ubezpieczyciel w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

W myśl art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) wynika, że:

Stosowanie do art. 445 § 1 ww. Kodeksu:

Zgodnie z art. 805 § 1 cyt. Kodeksu:

Z kolei, w myśl z art. 805 § 2 ww. Kodeksu:

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzam, że otrzymane przez Pana na podstawie wyroku Sądu świadczenie z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz zwrot kosztów leczenia, wypłacone Panu przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego z ubezpieczenia OC sprawcy, jest wolne od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie zostały bowiem spełnione przesłanki negatywne, które wyłączałyby zastosowanie tegoż zwolnienia do tychże kwot.

Wobec powyższego, Pana stanowisko w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania świadczeń z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę oraz zwrotu kosztów leczenia, jest prawidłowe.

Z kolei odnosząc się do wypłaconej Panu na mocy wyroku Sądu renty z tytułu zwiększonych potrzeb stwierdzić należy, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Analizując możliwość zastosowania ww. zwolnienia należy wyjaśnić, że umowa renty została zdefiniowana w art. 903 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z jego treścią:

Stosownie do art. 444 § 2 i § 3 ww. Kodeksu:

Zakresem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są odszkodowania:

·mające postać renty;

·otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego;

·otrzymane w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia;

·otrzymane przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wypłata Panu zasądzonej wyrokiem renty przyznanej na podstawie przepisów prawa cywilnego z tytułu zwiększonych potrzeb, korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie jak Pan wskazał we własnym stanowisku z mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Wobec tego, Pana stanowisko w tej części uznałem za nieprawidłowe.

Z kolei, o odniesieniu do odsetek ustawowych za opóźnienie, wskazać należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Na podstawie art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego:

Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia zatem z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które są m.in. wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Skoro zatem zasądzone wyrokiem Sądu:

-zadośćuczynienie za doznaną krzywdę oraz zwrot kosztów leczenia, wypłacone Panu przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego z ubezpieczenia OC sprawcy, jest wolne od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-renta z tytułu zwiększonych potrzebkorzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na postawie art. 21 ust. 1 pkt 3c cyt. ustawy,

to wypłacone od tych świadczeń wyrokiem Sądu ustawowe odsetki za opóźnienie są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy, a nie jak Pan wskazał we własnym stanowisku z mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Wobec tego Pana stanowisko w tej części uznałem za nieprawidłowe.

Podsumowując:

-zadośćuczynienie za doznaną krzywdę oraz zwrot kosztów leczenia, wypłacone Panu przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku komunikacyjnego z ubezpieczenia OC sprawcy, jest wolne od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-renta z tytułu zwiększonych potrzebkorzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na postawie art. 21 ust. 1 pkt 3c cyt. ustawy,

-ustawowe odsetki za opóźnienie zwolnione są z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b tej ustawy.

Zatem, nie ma Pan obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconych Panu kwot od ubezpieczyciela sprawcy wypadku na podstawie wyroku Sądu, tj. kwoty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zwrotu kosztów leczenia, renty z tytułu zwiększonych potrzeb oraz odsetek ustawowych i wykazywania ich w składanym zeznaniu podatkowym.

Wobec powyższego, Pana stanowisko uznałem za prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania świadczeń z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę oraz zwrotu kosztów leczenia. Natomiast w pozostałej części Pana stanowisko uznałem za nieprawidłowe.

Dodać należy, że w myśl zasady, iż wadliwa argumentacja prawna wnioskodawcy, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym, winna skutkować uznaniem stanowiska podatnika za nieprawidłowe, Pana stanowisko w zakresie zasądzonej renty z tytułu zwiększonych potrzeb oraz ustawowych odsetek za opóźnienie uznałem za nieprawidłowe, bowiem ww. renta z tytułu zwiększonych potrzeb oraz ustawowe odsetki za opóźnienie są zwolnione z opodatkowania odpowiednio na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c oraz art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie – jak Pan wskazał we własnym stanowisku – z art. 21 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanej przez Pana interpretacji indywidualnej wskazać należy, że dotyczy ona konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika, osadzonej w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące, zatem nie może przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.