Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-nieprawidłowe – w częścidotyczącej możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe oraz braku obowiązku zwrotu środków odliczonych z tytułu ulgi odsetkowej,

-prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismami z 22 maja i 2 czerwca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Umowa kredytowa (kredyt hipoteczny) w walucie CHF została zawarta w 2006 r. z X. Umowa dotyczyła Pana i żony - do dziś pozostaje Pan z żoną we wspólnocie majątkowej.

Kredyt został zaciągnięty na realizację zaspokojenia własnego celu mieszkaniowego czyli nabycie lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w gruncie, miejscem garażowym oraz komórką lokatorską. Zabezpieczeniem kredytu jest hipoteka ustanowiona na nieruchomości. W nieruchomości tej mieszka Pan z żoną do dziś. Spłata kredytu (raty równe kapitałowo-odsetkowe) wg pierwotnego harmonogramu miała zakończyć się w 2036 r.

Przez cały okres trwania umowy kredyt nie został przewalutowany na inną obcą walutę ani na walutę PLN. Kredyt nie był refinansowany ani konsolidowany z innym kredytem.

W latach 2006-2020 wraz z żoną korzystał Pan z przysługujących odliczeń od dochodu w ramach ulgi odsetkowej dla kredytów zaciągniętych w latach 2002-2006 na sfinansowanie inwestycji, mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Z tego tytułu obniżył podstawę opodatkowania swoich dochodów w ramach limitów i kwot przysługującej ulgi.

Pierwsze odliczenie odsetek z tytułu ulgi odsetkowej nastąpiło w rozliczeniu podatkowym PIT-37 za 2007 r. i obejmowało także odsetki zapłacone jeszcze w 2006 r. Kolejne odsetki zostały faktycznie zapłacone zgodnie z harmonogramem rat kapitałowo-odsetkowych. Bank wystawiał co roku (do 2020 r. włącznie) zaświadczenia o wysokości zapłaconych w danym roku odsetek.

Od 2020 r. korzysta Pan z zabezpieczenia sądowego w związku z toczącym się postępowaniem sądowym, zatem odsetki od tego czasu nie są odliczane.

Z racji wytoczonego z inicjatywy X postępowania sądowego zamierza Pan zawrzeć ugodę pozasądową zaproponowaną przez Bank, rozliczającą roszczenia wzajemne w poniższej treści. Bank i Klient zawarli Umowę nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF (dalej jako „Umowa”), na której podstawie Bank wypłacił Klientowi kwotę 320.541,01 PLN, co stanowiło równowartość 128.201,02 CHF.

1.Klient jest/są Członkiem Grupy w postępowaniu z powództwa (...) przeciwko Bankowi dotyczącym Umowy. W postępowaniu I instancji zapadł wyrok Sądu Okręgowego (...), jednak Bank nie zgodził się z tym wyrokiem i złożył apelację do Sądu Apelacyjnego (...). Sprawa prowadzona przed Sądem Apelacyjnym jest w toku, do tej pory nie zapadł prawomocny wyrok rozstrzygający postępowanie.

2.Bank wytoczył przeciwko Klientowi pozew w sprawie o zapłatę kwoty 320.541,01 PLN, która odpowiada wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy. Postępowanie zainicjowane pozwem toczy się przed Sądem Okręgowym (...).

3.Zamiarem Banku i Klienta jest:

a.polubownie rozstrzygnąć spór między stronami w zakresie wzajemnie przysługujących Stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego w postępowaniu grupowym, w którym zapadł wyrok Sądu Okręgowego (...) z powództwa (...), a od którego Bank wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego (...), oraz sporu sądowego zawisłego przed sądem Sąd Okręgowy (...) z powództwa Banku przeciwko Klientowi, a także

b.uchylić niepewność co do roszczeń Stron, związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym dokonanie wzajemnych rozliczeń, a w konsekwencji tego zakończenie Umowy oraz sporów wskazanych w punkcie 2) i 3) w sposób definitywny i bez żadnych dalszych roszczeń którejkolwiek Strony.

4.W związku z zawarciem i wykonaniem postanowień Ugody, Strony zgodnie ustalają, że nie będą dochodzić w przyszłości od siebie wzajemnie roszczeń związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy i zrzekają się wzajemnie wszelkich roszczeń z tego wynikających wykraczających poza zakres objęty niniejszą Ugodą.

5.Klient dobrowolnie zgodził się na wzajemne potrącenie roszczeń Stron w zakresie określonym niniejszą Ugodą.

W związku z powyższym, Strony zawierają Ugodę następującej treści:

§ 1.

1.Strony potwierdzają, że Klientowi przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:

–318.229,53 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

–1.855,88 PLN tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego;

–3.846,49 PLN tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem;

tym samym Klientowi przysługują w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 323.931,90 PLN. (dalej jako „Roszczenie Klienta”).

2.Strony potwierdzają, iż w związku z wykonaniem Umowy (wypłatą kapitału kredytu), Bankowi przysługuje w stosunku do Klienta roszczenie o zapłatę 320.541,01 PLN (dalej jako „Roszczenie Banku”).

3.Strony niniejszym dokonują potrącenia Roszczenia Klienta w wysokości 323.931,90 PLN z Roszczeniem Banku w wysokości 320.541,01 PLN, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 320.541,01 PLN.

4.Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Klienta pozostałej kwoty przysługującego mu roszczenia, tj. 3.390,89 PLN (słownie: trzy tysiące trzysta dziewięćdziesiąt złotych, 89/100).

5.Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Klienta kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 18.900,00 PLN (175% stawki minimalnej), która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 poz. 1935 tj. z dnia 20 września 2023 r.). Wskazana kwota stanowi górną granicę odpowiedzialności Banku i wyczerpuje w całości roszczenia Klienta z tego tytułu.

Bank stoi na stanowisku, iż w związku z zawartą Ugodą wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11. Treść oraz numer uzyskanej interpretacji przez Bank nie została Panu przedstawiona w związku z tym nie są mu znane żadne szczegóły w zakresie interpretacji wydanej dla Banku.

Uzupełnienie wniosku

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za spłatę całej kwoty kredytu na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Miejsce garażowe znajduje się na poziomie -2 w tym samym budynku co lokal mieszkalny. Komórka lokatorska znajduje się na poziomie -2 wewnątrz tego samego budynku mieszkalnego. Miejsce garażowe wraz z komórką lokatorską stanowi udział 2/70 części we współwłasności lokalu niemieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w garażu w tym samym budynku co lokal mieszkalny i prowadzona jest dla niego odrębna KW. Dla lokalu mieszkalnego oraz miejsca garażowego i komórki prowadzone są odrębne księgi wieczyste. W akcie notarialnym zakupu lokalu mieszkalnego oraz miejsca garażowego wraz z komórką lokatorską zostały wyodrębnione osobne ceny. Kwota udzielonego przez bank kredytu opiewała na wartość 320.541,01 zł. Całkowita wartość nieruchomości wraz z komórką lokatorską i garażem stanowiła kwotę 357.417,10 zł, w tym nieruchomość mieszkalna zgodnie z aktem notarialnym stanowiła wartość 320.377,10 zł, natomiast komórka lokatorska wraz z garażem w kwocie 37.040,00, która stanowiła wkład własny. Wartość miejsca garażowego i komórki wynosiła 37.040,00 zł, natomiast mieszkania 320.377,10 zł.

Pytania

1)Czy w związku z podpisaniem ugody o powyższej treści wystąpią jakiekolwiek zobowiązania podatkowe, które będą ciążyć na Wnioskodawcy jako podatniku? Jeśli tak, jak należy je rozliczyć po podpisaniu ugody?

2)Czy zawarcie z bankiem ugody o powyższej treści, w zakresie kompensacji wzajemnych roszczeń, powoduje konieczność zwrotu ulgi odsetkowej, z której korzystał Wnioskodawca do czasu uzyskania sądowego zabezpieczenia, czyli w okresie spłaty kredytu w latach 2006-2020?

3)Czy zwrot kwoty nadpłaty: 3.390,89 zł wyliczonej przez Bank w ramach dokonanego potrącenia oraz kwoty: 18 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego będą zwolnione z poboru podatku?

Pana stanowisko w sprawie

W odniesieniu do pytania pierwszego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, spełnia Pan wszystkie przesłanki umożliwiające skorzystanie z ww. zaniechania.

W odniesieniu do pytania drugiego, Pana zdaniem w związku z tym, że zawarcie z bankiem ugody dotyczącej umowy kredytowej nr (...) nie powoduje nieważności tej umowy i nie skutkuje wycofaniem jej z obrotu prawnego, ulga odsetkowa, z której korzystał w latach 2007-2020 nie podlega zwrotowi.

W odniesieniu do pytania trzeciego, kwota 3.390,89 zł zwracana jest z tytułu nadpłaty ponad wypłacony przez bank kapitał w ramach wzajemnych rozliczeń, w związku z tym kwota ta nie stanowi przychodu dla podatnika a jest jedynie zwrotem wpłaconej do banku nadwyżki. Natomiast kwota 18.900,00 zł jest to kwota, która nie przekracza maksymalnej stawki kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 poz.1935 tj. z dnia 20 września 2023 r.) jakie zostały poniesione w ramach toczących się postepowań sądowych, więc również nie powinna podlegać dodatkowemu opodatkowaniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

•zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

•zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

•świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

•nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne”. Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

–inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W opisie sprawy wskazał Pan, że 2006 r. zawarł wraz z żoną umowę kredytu hipotecznego udzielonego w CHF na zakup lokalu mieszkalnego (garaż i komórka lokatorska stanowiły wkład własny). Kwota udzielonego kredytu to 128.201.02 CHF, co stanowiło do wypłaty kwotę 320.541,01 zł. W związku z toczącym się postępowaniem sądowym w Sądzie Apelacyjnym (...) i jednocześnie w Sądzie Okręgowym (...), zamierza Pan zawrzeć ugodę, na podstawie której strony nie będą dochodzić w przyszłości od siebie wzajemnie roszczeń związanych z zawarciem i wykonywaniem umowy i zrzekną się wzajemnie wszelkich roszczeń z tego wynikających wykraczających poza zakres objęty ugodą.

W treści ugody wskazano, że przysługują Panu roszczenia o zapłatę w wysokości 323.931,90 zł, na które składają się 318.229,53 zł tytułem rat kapitałowo-odsetkowych; 1.855,88 zł tytułem Ubezpieczenia Niskiego Wkładu Własnego i 3.846,49 zł tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem. Natomiast Bankowi przysługuje roszczenie o zapłatę 320.541,01 zł – kwoty wypłaconego kredytu na poczet zakupionego mieszkania. W wyniku wzajemnych rozliczeń zostanie zwrócona kwota wynikająca z nadpłaty w wysokości 3.390,89 zł oraz kwota 18.900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje przepis art. 498 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.

Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).

W sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.

Mając na uwadze powyższe, w przypadku dokonania przez bank zwrotu na Pana rzecz pozostałej kwoty roszczenia w wysokości 3.390,89 zł otrzyma Pan z powrotem zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwróconą przez bank kwotę uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki będzie obojętny podatkowo. Tym samym nie będzie Pan miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Pana stanowisko w tym zakresie jest więc prawidłowe.

Jednocześnie w związku z dokonanym na Pana rzecz ww. zwrotem pozostałej kwoty roszczenia nie będą miały zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

W związku z tym, Pana stanowisko w tej części uznano za nieprawidłowe.

W odniesieniu natomiast do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę. Zwrot kosztów zastępstwa procesowego przez bank na Pana rzecz, w ramach zawartej Ugody, nie spowoduje powstania u Pana przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Środki te nie będą stanowiły przysporzenie po Pana stronie i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta będzie stanowiła jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Pana wydatków – nie będzie więc przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego będzie obojętna podatkowo.

Pana stanowisko w tym zakresie jest więc prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do Pana wątpliwości dotyczącej zwrotu kwot z tytułu ulgi odsetkowej należy zaznaczyć, że zasady dokonywania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych regulują przepisy art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Powołany wyżej przepis art. 26b ust. 1 ustawy stanowi, że:

Od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi, o którym mowa w art. 3 ust. 1, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

1)budową budynku mieszkalnego albo

2)wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo

3)zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo

4)nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.

W przepisie art. 26b ust. 4 pkt 1-2 ustawy ustawodawca określił wysokość dokonywanych odliczeń, gdyż są one limitowane.

Stosownie do art. 26b ust. 6 ww. ustawy:

Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki.

Natomiast w myśl art. 26b ust. 7 tej ustawy:

Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5 mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia.

Zgodnie z art. 26b ust. 8 cytowanej ustawy:

Wydatki, o których mowa w ust. 1, dotyczą odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu - odliczeń dokonuje się, zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.

Pomimo uchylenia art. 26b ustawodawca zagwarantował korzystanie z ulgi odsetkowej w ramach praw nabytych.

Jak bowiem stanowi art. 9 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (t. j. Dz. U. z 2006 r. poz. 1588 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.:

Podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie oraz w ustawie wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., prawo do odliczania wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r.

Stosownie do art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.

Z powyższego wynika, że rozliczenie z tytułu zwrotu odsetek powinno być dokonane w zeznaniu składanym za ten rok, w którym dojdzie do zwrotu tych odsetek. Jednocześnie przepis ten wskazuje, że doliczenia dokonuje podatnik, który uprzednio odliczył zwrócone kwoty.

W przypadku jeżeli, obliczając podatek należny, dokonał Pan odliczeń od dochodu (podstawy obliczenia podatku lub podatku), a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzyma Pan ten zwrot, to powinien Pan w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok, doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone. Zwróconą kwotę odsetek winien Pan wykazać, wraz z innymi przychodami opodatkowanymi skalą podatkową w zeznaniu rocznym.

Jednak kluczowe znaczenie w tej kwestii ma to, czy efektem ugody będzie zwrot kwoty odsetek, z którymi związane było prawo do ulgi, tak będzie m.in. w sytuacji, gdy bank zwracać będzie wpłacone dotychczas kwoty. Wbrew Pana stanowisku, obowiązek skorygowania ulgi pojawić się może nie tylko wtedy, gdy ustalona została nieważność umowy kredytowej. Jeśli dojdzie do wypłaty kwoty w wysokości 3.390,89 zł, w której zawarte są raty kapitałowo-odsetkowe, z tytułu których korzystał Pan z ulgi odsetkowej, to oznacza konieczność uwzględnienia w dochodzie wykazywanym w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym nastąpi rozliczenie z bankiem, odsetek odliczonych wcześniej w ramach ulgi i zapłaty podatku.

W związku z tym, Pana stanowisko w tej części uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana, nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pana żony).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem stanu faktycznego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

a.z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.